سود تقسیمی چیست؟

شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان (ذوب) در پایان سال مالی خود سود نقدی بین سهامداران تقسیم نکرده است.

جزئیات خبر

سرمایه گذاران برای ورود و فعالیت در بازار بورس باید اطلاعات کافی در مورد مفاهیم و اصطلاحات بورسی داشته باشند. من در این مقاله قصد دارم DPS و EPS دو کلمه بسیار ساده و آشنا ولی پرکاربرد در بین سرمایه گذاران را برای شما بیان کنم. درصورتی‌که تفاوت بین دو کلمه DPS (سودی که به سهامدار تعلق می‌گیرد) و EPS (سود نقدی هر سهم) را نمی‌دانید و شناخت زیادی با این دو واژه ندارید حتما در این مقاله ما را همراهی کنید.

EPS به چه معناست؟

در بین سرمایه گذاران بازار بورس یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی که مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد EPS-Earning Per Share یا همان سود نقدی هر سهم است.

درواقع EPS یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که بر قیمت سهام شرکت های بورسی به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم تأثیرگذار است. اگر بخواهیم ساده بیان کنیم EPS یک شرکت برابر با میزان سودی است که به هر سهم تعلق می‌گیرد.

در تحلیل بنیادی EPS کاربرد فراوانی دارد و نشان‌دهنده‌ی روند سود سازی خوب آن شرکت است و یکی از ملاک‌های انتخاب سهام خوب از بد به شمار می‌آید؛ ولی در انتخاب یک شرکت لازم است که به عوامل دیگری هم توجه کنید و صرفا نمی‌توان با EPS خرید و یا فروش کرد.

به‌عنوان نمونه EPS یک شرکت سود ده مانند شرکت معادن‌ منگنز ایران‌ (کمنگنز) برابر با سود ۲۰۳۲ ریال برای هر سهم خود است.

ولی EPS یک شرکت زیان ده مانند شرکت خودروسازی سایپا (خساپا) برابر با زیان ۱۶۲۶- ریال برای هر سهم خود است.

سود هر سهم یا EPS چیست؟

همان‌طور که می‌دانید صورت سود و زیان یکی از مهم‌ترین صورت های مالی شرکت ها به‌حساب می‌آید. به این صورت که صورت سود و زیان شرکت ها در طی یک دوره زمانی مشخصی عملکرد یک شرکت را نشان می‌دهد.

به‌عنوان‌مثال در تصویر زیر صورت سود و زیان شرکت کشت و صنعت شهداب ناب خراسان (غشهداب) را مشاهده می‌کنید.

همان‌طور که می‌بینید سود خالص پس از کسر مالیات در دوره ۳ ماهه سال ۱۳۹۸ معادل ۱۶۵۴۲۶ میلیون ریال بوده است. اگر کل سود را پس از کسر مالیات به تعداد سهام تقسیم کنیم سود هر سهم به دست می‌آید.

از طرفی تعداد سهام شرکت کشت و صنعت شهداب ناب خراسان (غشهداب) برابر با ۳۳/۱ میلیارد سهم است. سودی که سهم در ۳ ماهه اول سال ۹۸ ساخته برابر ۱۲۴ ریال است.

به خاطر اهمیت این مفهوم، سود هر سهم (EPS) در صفحه هر نماد بورسی درج گردیده است.

Trailing Twelve Months – TTM به چه معناست؟

TTM مخفف کلمه Trailing Twelve Months به معنای سودهای مستمر ۱۲ ماهه است و برای هر دوره مالی وجود دارد و عبارت است از حاصل جمع سود و زیان ۴ فصل اخیر، که یک تحلیل بین المللی است و در تمام نقاط دنیا این تحلیل را انجام می دهند. همچنین سایت اصلی سازمان بورس و اوراق بهادار (TESTMC.com) تحلیل TTM خیلی از شرکت ها برای هر سهم محاسبه می‌کند و بر روی سایت قرار می‌دهد.

محاسبه سود هر سهم در مدل TTM :

در هر دوره ۳ ماهه شرکت های بورسی موظف‌اند که صورت های مالی شان را در سایت کدال – سامانه اطلاع رسانی ناشران منتشر کنند. در این گزارشات سود هر سهم در هر دوره‌ی ۳ ماهه قابل‌مشاهده است. در مدل TTM، تمامی شرکت ها بر اساس EPS گزارش های مالی ۳ ماهه‌ی ۴ دوره اخیرشان (یک سال گذشته) بررسی می‌شوند.

به‌عنوان نمونه EPS شرکت کشت و صنعت شهداب ناب خراسان (غشهداب) را با مدل TTM به دست می‌آوریم.

با توجه به اینکه آخرین صورت مالی که درسایت کدال منتشرشده مربوط به دوره ۳ ماهه ۹۸ است، پس ما باید برای اینکه بتوانیم EPS این شرکت را به دست آوریم باید گزارشات ۱۲ ماهه گذشته (۳ ماهه اول سال ۹۸، ۳ ماهه چهارم سال ۹۷، ۳ ماهه سوم سال ۹۷، ۳ ماهه دوم سال ۹۷) شرکت را بررسی کنیم.

1. سودی که سهم در ۳ ماهه اول سال ۹۸ ساخته برابر ۱۲۴ ریال است.
2. سودی که سهم در ۳ ماهه چهارم سال ۹۷ ساخته برابر ۱۵۸ ریال است.
3. سودی که سهم در ۳ ماهه سوم سال ۹۷ ساخته برابر ۸۷ ریال است.
4. سودی که سهم در ۳ ماهه دوم سال ۹۷ ساخته برابر ۵۹ ریال است.

به روش TTM سود هر سهم (EPS) برابر است با:

همان‌طور که می‌بینید درسایت سازمان بورس و اوراق بهادار ، سود هر سهم در نماد غشهداب برابر با ۴۲۸ ریال است.

از این روش برای محاسبه EPS یا سود هر سهم تمام شرکت های بورسی نیز استفاده می‌شود.

۴ نکته بسیار مهم در EPS:

1. شرکت ها با شروع سال مالی جدید خود موظف‌اند صورت های مالی خود را هر ۳ ماه در کدال منتشر کنند.
2. یکی از نشانه‌های زیان ده بودن هر شرکت EPS منفی آن شرکت است. منفی بودن EPS به این معنی است که هزینه‌های هر شرکت از درآمد آن بیشتر است و اگر همین روال ادامه یابد سرمایه های سهامداران را به خطر می‌اندازند.
3. ادامه‌دار بودن EPS خوب و سودسازی یکی از مهم‌ترین نکاتی است که باید به آن توجه کرد. مسلما انتخاب شرکتی که در دوره‌های سود تقسیمی چیست؟ پیاپی و پشت سرهم سود سازی خوبی داشته بهتر از شرکتی است که دریک یا ۲ دوره سود مناسبی را کسب کرده است.
4. در صورت‌های مالی سال‌های گذشته می‌توان روند سوددهی و درآمد هر شرکت را بررسی کرد و همچنین در مورد سال‌های آینده شرکت و محصولاتی که شرکت تولید می‌کند تحلیل کرد.

DPS به چه معناست؟

آن قسمتی از EPS که بین سهامداران تقسیم می‌شود DPS-Dividend Per Share گفته می‌شود. شرکت ها EPS را به چند بخش تقسیم می‌کنند که مهم‌ترین آن‌ها DPS و سود انباشته است، در بین شرکت ها درصد سود تقسیمی یا DPS متفاوت است.

در مجمع شرکت ها در خصوص اینکه چه مقدار از EPS به‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم شود تصمیم‌گیری می‌شود. زمان پرداخت این سود از زمان اعلام تا ۸ ماه بعدازآن است.

به‌عنوان‌مثال استراتژی ۳ شرکت را در تقسیم سود نقدی پایان سال مالی خود را باهم بررسی می‌کنیم.

شرکت معادن منگنز ایران‌ (کمنگنز) در پایان سال مالی خود بیش از ۸۰ درصد از سود خود را بین سهامداران به‌صورت سود نقدی هر سهم تقسیم کرده است.

شرکت کارتن‌ ایران‌ (چکارن) در پایان سال مالی خود درصد کمی از سود خود رابین سهامداران به‌صورت سود نقدی هر سهم تقسیم کرده است.

شرکت سهامی ذوب آهن اصفهان (ذوب) در پایان سال مالی خود سود نقدی بین سهامداران تقسیم نکرده است.

تفاوت DPS و EPS در چیست؟

DPS و EPS هر دو از سود شرکت هستند و درواقع DPS خود بخشی از EPS به شمار می‌آید.

تنها تفاوتشان این است که باهم برابر نیستند و مقدار DPS از EPS شرکت کمتر است به این دلیل که شرکت ها علاقه دارند بخشی از سود را برای تامین نقدینگی نزد خود نگه‌دارند. به دلایلی ممکن است مقدار DPS از EPS بیشتر شود مثلا شرکت ممکن است مقداری از سود انباشته ای که در سال‌های گذشته داشته را همراه با سود امسال تقسیم کند و این خود باعث افزایش مقدار DPS از EPS می‌شود.

۳ نکته مهم که در مورد DPS باید بدانید

1. معمولا شرکت ها بر اساس استراتژی که دارند برحسب شرایط مقداری از سود DPS را نزد خود نگه می‌دارند و همه سود خود رابین سهامداران تقسیم نمی‌کنند.
2. سودی که به‌عنوان DPS در مجمع تصویب می‌شود به هر شخصی که در هنگام مجمع سهامدار شرکت باشد تعلق می‌گیرد و می‌تواند روزی که سهم بعد از مجمع باز شد سهام خود را بفروشد.
3. سیاست‌ها و استراتژی‌های هر شرکت با دیگر شرکت ها در زمان‌بندی پرداخت و میزان تقسیم سود متفاوت است ولی می‌توان با نگاه به گذشته سهم این رویه را بررسی کرد.

نتیجه‌گیری:

EPS یا سود خالص هر سهم به شما در شناسایی شرکت های سودآور کمک زیادی می‌کند تا بتونید شرکت های زیان ده از سودآور را شناسایی کنید و اقدام به خرید شرکت های سودآور کنید. برای اینکه بتوانید برای انجام معاملات بعدی خود با استفاده از EPS سهام موردنظر را تشخیص و شروع به سرمایه‌گذاری کنید. اگر قصد شرکت در مجمع سالیانه ای دارید حتما به سیاست‌ها و استراتژی‌های هر شرکت با دیگر شرکت ها دقت کنید.

صفر تا صد محاسبه مبلغ سود تقسیمی سهام عدالت در سال ۹۹

اطلاعات منتشر شده شرکت‌های بورسی سهام عدالت در سامانه کدال درخصوص سود تقسیمی سال مالی منتهی به ۱۳۹۹ حکایت از پرداخت ۳۵۲ هزار تومان سود برای پرتفوی (سبد سهام) ۵۳۲ هزار تومانی و پرداخت ۶۶۵ هزار تومان برای پرتفوی یک میلیون تومانی دارد.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از سازمان بورس و اوراق بهادار، مبلغ سود شناسایی شده قابل تقسیم سهام عدالت در سال مالی ۱۳۹۹ و واریز آن به حساب سهامداران سهام عدالت از جمله موضوعاتی است که در چند روز اخیر همراه با انتشار خبرهایی از واریز احتمالی سود سهام عدالت تا پایان سال، سردرگمی و ابهاماتی را ایجاد کرده است.

سهامداران سهام عدالت براساس ارزش دارایی پرتفوی‌شان در چهار دسته یک میلیون تومانی، ۵۳۲، ۴۹۲ و ۴۵۲ هزار تومانی تقسیم می‌شوند که هر کدام از این سهامداران به میزان دارایی خود از سود سال مالی شرکت ها برخوردار می‌شوند. از مجموع ۴۹ شرکت موجود در پورتفوی سهام عدالت، ۳۶ شرکت‌ بورسی با توجه به پایان سال مالی، تاریخ برگزاری مجامع و همچنین براساس ارزش پرتفوی سهامداران، اقدام به توزیع سود به حساب سهامداران خود خواهند کرد.

نکته اساسی در ارتباط با توزیع سود سهام عدالت سال مالی ۱۳۹۹، زمان برگزاری مجامع شرکت‌های موجود در پورتفوی سهام عدالت است. از آنجا که پایان سال مالی این شرکت‌ها متفاوت است و همچنین با توجه به قانون تجارت که شرکت‌ها موظف به برگزاری مجمع تا «چهار ماه پس از پایان سال مالی» هستند و با درنظر گرفتن اینکه شرکت‌ها مهلت هشت ماهه‌ای بعد از برگزاری مجمع برای پرداخت سود تقسیمی را به حساب سهامداران دارند، از این‌رو زمان واریز سود شرکت‌های موجود در سامانه سهام عدالت نه تنها متفاوت است، بلکه با توجه به سال مالی و زمان برگزاری مجمع، ممکن است فرصت واریز سود تا سال آتی نیز ادامه یابد.

بر این اساس، بررسی‌های مبتنی بر تصمیمات مجامع شرکت‌های بورسی موجود در پرتفوی سهام عدالت منتشر شده در سامانه کدال، سود تقسیمی (DPS) سال مالی منتهی به ۱۳۹۹ برای سهامدارانی که پرتفوی آنها به ارزش ۱۰میلیون ریال است، مبلغ ۶ میلیون و ۶۵۹ هزار ریال (معادل ۶۶۵ هزار تومان) برآورد شده است.

همچنین، سود تقسیمی سال مالی منتهی به ۱۳۹۹ برای سهامدارانی که پرتفوی آنها به ارزش ۵ میلیون ۳۲۰ هزار ریال است، مبلغ ۳ میلیون و ۵۲۲ هزار ریال (معادل ۳۵۲ هزار تومان) تخمین زده می‌شود.

Your access to this site has been limited by the site owner

If you think you have been blocked in error, contact the owner of this site for assistance.

If you are a WordPress user with administrative privileges on this site, please enter your email address in the box below and click "Send". You will then receive an email that helps you regain access.

Block Technical Data

Block Reason:	Access from your area has been temporarily limited for security reasons.
Time:	Wed, 14 Sep 2022 22:53:00 GMT

About Wordfence

Wordfence is a security plugin installed on over 4 million WordPress sites. The owner of this site is using Wordfence to manage access to their site.

You can also read the documentation to learn about Wordfence's blocking tools, or visit wordfence.com to learn more about Wordfence.

Click here to learn more: Documentation

Generated by Wordfence at Wed, 14 Sep 2022 22:53:00 GMT.
Your computer's time: .

ارزش ذاتی سهام چیست و چگونه می‌توان آن را به دست آورد؟

یکی از مفاهیم مهم در بازار سرمایه ارزش است. توجه به ارزش ذاتی یک دارایی یکی از مهم‌ترین قدم‌ها در شناسایی دارایی‌های ارزشمند است که منجر به سودآوری می‌شود. در بازار بورس نیز باید بتوان ارزش ذاتی سهام و اوراق بهادار را به دست آورده و براساس ارزش ذاتی سرمایه‌گذاری کرد. در ادامه به توضیح بیشتر این اصطلاح می‌پردازیم.

ارزش ذاتی سهام

ارزش ذاتی سهام یا Intrinsic Value که به ان ارزش بنیادی سهم هم گفته می‌شود موضوعی است فعالان بازار بورس از آن برای برآورد ارزش واقعی یک سهم استفاده می‌کنند. همه ما می‌دانیم که هر دارایی ارزشی دارد و اگر قیمت دارایی با ارزش آن متفاوت باشد، در طول زمان، قیمت دارایی به ارزش خود خواهد رسید. به عبارت دیگر ارزش ذاتی همان ارزش واقعی سهم است که با تجزیه و تحلیل عامل تاثیرگذار بر وضعیت یک شرکت به دست می‌آید. بنابراین می‌توان گفت که ارزش ذاتی یک سهم با ارزش روز یا قیمت آن فرق دارد. برای به دست آوردن ارزش ذاتی یک سهم، ارزش فعلی جریانات نقدی که سهام شرکت ایجاد می‌کند را در نظر می‌گیرند.

سهام در طول روز در بازه قیمتی مجاز نوسان می‌کنند. قیمت سهام متاثر از عوامل بسیاری است که آن را دستخوش تغییر می‌کند. میزان عرضه و تقاضا، وجود هیجانات در بازار، اخبار و شایعات و دیگر رخدادها می‌تواند قیمت روزانه سهام را با نوسان همراه کند. به همین دلیل قیمت سهام یک شرکت می‌تواند از ارزش واقعی سهام خود فاصله داشته باشد. تحلیلگران بنیادی و فعالان بازار بورس با کمک تحلیل به خصوص تحلیل بنیادی و بررسی صورت‌های مالی شرکت سعی در یافتن ارزش ذاتی سهام می‌کنند. با محاسبه ارزش ذاتی سهام یک شرکت و مقایسه آن با ارزش بازار آن، تصمیم به سرمایه‌گذاری می‌گیرند. برای مثال، اگر یک تحلیلگر ارزش ذاتی سهام یک شرکت را بیشتر از ارزش بازار آن محاسبه کند، در این شرکت سرمایه‌گذاری کرده و سهام آن را می‌خرد زیرا پیش‌بینی می‌کند که در آینده قیمت سهم به ارزش ذاتی آن نزدیک خواهد شد. اما اگر ارزش ذاتی به دست آمده کمتر از ارزش بازار سهام باشد نباید در این شرکت سرمایه‌گذاری کرد. زیرا در آینده قیمت سهم کاهش یافته و به ارزش ذاتی خود نزدیک خواهد شد.

حباب قیمت

همان طور که در بالا توضیح دادیم، در صورتی که قیمت روز سهام با ارزش ذاتی آن تفاوت داشته باشد، معامله‌گران استراتژی‌ معاملاتی مختلفی را در پیش می‌گیرند. اگر ارزش ذاتی سهام از قیمت روز سهام کمتر باشد، در اصطلاح گفته می‌شود که سهم دارای حباب قیمتی است. بدین معنی که قیمت سهم گران است و در آینده به ارزش ذاتی خود نزدیک شده و کاهش خواهد یافت. در این مواقع سهامداران اقدام به فروش سهام خود خواهند کرد. برعکس، اگر ارزش ذاتی سهمی از قیمت روز سهام بیشتر باشد، سهم دارای حباب منفی است. در این مورد، افراد سهام را به امید سود خریداری می‌کنند.

نحوه محاسبه ارزش ذاتی سهام

محاسبه ارزش ذاتی یک سهم کاری پیچیده و زمان بر است. تحلیلگران و فعالان بازار از روش‌های مختلفی اقدام می‌کنند. بررسی وضعیت کنونی شرکت و عملکرد گذشته آن برای پیش‌بینی ارزش سهام فعالیتی تخصصی است که نیاز به دانش دارد. یکی از روش‌های موجود برای محاسبه ارزش ذاتی سهام یک شرکت، مدل گردون است که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم

مدل رشد گوردون

در این مدل ارزش ذاتی سهام را براساس ارزش فعلی سود تقسیمی پیش‌بینی شده با نرخ ثابت، محاسبه می‌کنند. در مدل گوردون فرض می‌شود که شرکت همیشه وجود داشته است و سود تقسیمی آن براساس یک نرخ ثابت به صورت پیوسته افزایش می‌یابد. در این روش ارزش سهام تابعی از سودهای تقسیمی مورد انتظار در دوره آتی، هزینه حقوق صاحبان سهام و رشد مورد انتظار در سودهای تقسیمی در نظر گرفته می‌شود. معادله مدل گوردون بر مبنای ارزش ذاتی سهم به صورت زیر است:

(K - G) / (D1) = ارزش ذاتی سهام

D1 = سود نقدی مورد انتظار سهام برای سال پیش‌رو

G = نرخ رشد سود تقسیمی هر سهم که از مقایسه سودهای نقدی سالیان اخیر به دست می‌آید.

K = نرخ بازده مورد انتظار سهامداران

برای مثال فرض کنید که قیمت هر سهم شرکتی، 1000 ریال و بازده مورد انتظار سهامداران از این سهام، 10% باشد. این شرکت برای سال آینده 100 ریال پیش‌بینی سود کرده است. سهامداران پیش‌بینی کرده‌اند که این سود نقدی با نرخ 5% در هر سال رشد می‌کند. ارزش ذاتی سهام این شرکت به صورت زیر به دست می‌آید:

2000 = (0/05 - 0/1) / (100) = ارزش ذاتی سهام

همان طور که مشاهده می‌کنید ارزش ذاتی سهام این شرکت 2،000 ریال به دست آمد. قیمت بازار این سهم 1،000 ریال است. بنابراین می‌توان گفت که سهام این شرکت ارزنده بوده و سرمایه‌گذاری در این شرکت سود به همراه خواهد داشت.

کلام آخر

همان طور که در مقالات قبل گفتیم برای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه باید اطلاعات و دانش کافی داشته و استراتژی معاملاتی مناسبی را انتخاب کرد. یکی دیگر از موارد مهمی که باید در نظر داشت، توجه به ارزش ذاتی سهام است. ارزش ذاتی سهام یک شرکت ارزش واقعی آن در حال حاضر است که وضعیت شرکت و عملکرد آن را نشان می‌دهد و ممکن است با ارزش روز و قیمت بازار آن متفاوت باشد. محاسبه ارزش ذاتی یک شرکت کاری پیچیده است که نیاز به تخصص دارد. تحلیل‌گران بنیادی با محاسبه ارزش ذاتی سهام شرکت‌ها، سهام ارزنده را شناسایی کرده و برای سرمایه‌گذاری آن‌ها را انتخاب می‌کنند.

سود تقسیمی چیست، روش محاسبه آن/اثرگذاری سود تقسیمی اعلامی بر قیمت سهام

میزان سودی که به ازای هر سهم، بین سهامداران توزیع می‌شود، سود تقسیمی هر سهم یا اصطلاحاً DPS گفته می‌شود.

به گزارش نبض بازار، شرکت‌ها، لزوماً همه سودی را که در پایان سال مالی به دست می‌آورند، بین سهامداران توزیع نمی‌کنند و بخشی از آن را برای اجرای برنامه‌های توسعه‌ای شرکت نگه می‌دارند. میزان سودی که به ازای هر سهم، بین سهامداران توزیع می‌شود، سود تقسیمی هر سهم یا اصطلاحاً DPS گفته می‌شود. اگر یک شرکت به ازای هر سهم، ۵۰ تومان از ۱۰۰تومان سود را توزیع کند، DPS شرکت ۵۰تومان خواهد بود.

یک استاد دانشگاه در سلسه مطالبی با محوریت «درس‌گونه‌هایی از اقتصاد مالی برای فصل مجامع» به تشریح مفاهیم علمی و کاربردی اقتصاد مالی و بازار پول و سرمایه پرداخته که در این گزارش موضوع «اثرگذاری سود تقسیمی یا نقدی بر قیمت سهم» را در یادداشتی تشریح کرده است.

سود تقسیمی یا نقدی بر قیمت سهمی که سود تقسیمی می‌پردازد از راه‌های گوناگون اثرگذار است. در حالیکه گذشته سود تقسیمی یک سهم نقشی کلی و مهم در اعتبار و محبوبیت آن سهم ایفا می‌کند، اعلام و اعلان و پرداخت سود تقسیمی نیز یک اثر خاص و قابل پیش بینی بر روی "قیمت بازار" سهم دارد. اجازه دهید محور‌های این بحث کوتاه را فهرست کنیم:

• شرکت‌هایی که بخشی از سود شرکت را تحت عنوان سود تقسیمی یا نقدی بین سهامداران خود توزیع می‌کنند، علاوه بر آن، این سیگنال را به سهامداران خود مخابره می‌کنند که شرکت از سلامت برخوردار بوده و از رشد سود بهره‌مند است.

• از آنجا که قیمت‌های سهم بیانگر و نماینده جریانات نقدی آتی هستند، جریان سود تقسیمی آینده یک سهم، در قیمت آن سهم گنجانیده شده است و مدل سود تقسیمی تنزل شده (که بعداً درباره آن یادداشتی خواهیم نوشت) کمک خوبی به تحلیل ارزش یک سهم می‌کند.

• بعد از مجمع که تا قبل آن سهامداران شرکت واجد شرایط دریافت سود تقسیمی هستند، نوعاً قیمت مزبور به میزان سود نقدی پرداختی افت می‌کند تا منعکس کننده این واقعیت باشد که سهامداران جدید استحقاق دریافت آن سود تقسیمی یا نقدی را ندارند.

• سود پرداختی یا پرداخت شده بصورت سهام بجای نقد می‌تواند موجب رقیق شدن (Dilute) سود شرکت شود، که این خود در کوتاه مدت اثر منفی بر قیمت سهم به‌جا می‌گذارد.

سود تقسیمی چگونه عمل می‌کند؟

برای سرمایه‌گذاران و خریداران سهام، سود تقسیمی یک منبع درآمد بحساب می‌آید. برای شرکت ناشر سهم، سود تقسیمی یا نقدی روشی برای توزیع مجدد سود بین سهامداران است که بعنوان وسیله برای سپاس از آن‌ها بخاطر حمایت هایشان و تشویق ایشان به سرمایه گذاری بیشتر بکار گرفته می‌شود. همچنین سود تقسیمی خدمت دیگری که می‌کند آنست که موفقیت آن شرکت را اعلام می‌دارد، چرا که سود تقسیمی از محل "سود انباشته" شرکت پرداخت می‌شود و تنها توسط شرکت‌هایی انجام می‌گیرد که سود قابل توجهی ساخته اند و می‌توانند بطور مسنجم سود نقدی پرداختی داشته باشند.

اگر یک شرکت بورسی به فرض یک میلیون سهم در دست مردم داشته باشد و اعلام کند که ۵۰ تومان به ازای هر سهم سود نقدی می‌دهد اگر شما ۱۰۰۰ سهم از آن شرکت داشته باشید به شما ۵۰۰۰۰ تعلق سود تقسیمی چیست؟ می‌گیرد و شرکت در کل ۵۰،۰۰۰،۰۰۰ سود نقدی می‌پردازد. اگر بجای آن ۱۰ درصد "سهم تقسیمی" مطرح باشد همان سرمایه‌گذار ۱۰ سهم اضافی دریافت می‌کند و شرکت در کل ۱۰۰،۰۰۰ سهم جدید توزیع کرده است.

آثار روانی سود تقسیمی:

سهامی که سود تقسیمی منظم و منسجم می‌پردازند میان سرمایه داران محبوبیت دارند. اگرچه در سهام عادی سود نقدی تضمینی ندارد، باز بسیاری از شرکت‌های بورسی بر خود می‌بالند که سخاوتمندانه پاداشی منسجم و گاهی افزایشی هر سال برای سهامداران خود منظور می‌کنند. آن شرکت‌ها برداشت و تلقی ثبات مالی در سرمایه گذاران نسبت بخود ایجاد کرده و آن‌ها شرکت مزبور را برای سرمایه‌گذاری خوب می‌دانند، این امر بخصوص در میان سرمایه‌گذارانی است که استراتژی "بخر و نگهدار" (buy – and – hold) دارند یعنی آن‌هایی که به احتمال زیاد از سود تقسیمی پرداختی نفع می‌برند.

وقتی شرکت‌ها گذشته سود تقسیمی خود را به نمایش می‌گذارند، برای سرمایه‌گذاران و خریداران سهم خود جذابیت بیشتری بوجود می‌آورند. با خرید سهم توسط سرمایه‌گذاران بیشتر برای بهره‌مندی از این مزیت مالکیت بخشی از شرکت بوسیله سهم، طبیعی است قیمت آن سهم افزایش یابد و این امر موجب تقویت این باور می‌شود که سهم مزبور از قدرت خوبی برخوردار است. اگر شرکتی سود نقدی بالاتر از نرمال آن اعلام کند، تمایل هیجانی عموم ممکن است قیمت آن سهم را بشدت بالا برد.

برعکس، وقتی شرکتی بطور سنتی سود نقدی کمتر از نرمال می‌پردازد یا اصلاً سود تقسیم نمی‌کند، امکان دارد این امر به عنوان علامتی از حال بد شرکت بحساب آید. مردم شاید بگویند شرکت مزبور سود‌ها را جای دیگری صرف می‌کند و قاعده چراغ را در مورد مسجد و خانه رعایت نمی‌کند، شاید حقیقت آن باشد که شرکت مزبور سود‌ها را می‌خواهد برای تأمین مالی پروژه‌های توسعه خود بکار برد، ولی تلقی و برداشت بازار از این وضعیت همیشه قدرتمندتر از حقیقت است. بسیاری از شرکت‌ها با سختی و سعی و تلاش می‌کوشند سود تقسیمی منسجمی بپردازند تا از ترس و هراس و دلهره سرمایه گذاران جلوگیری کنند چرا که شانه خالی کردن از پرداخت سود نقدی را موجب بدبینی‌ها و عواقب منفی روحی و روانی در سرمایه گذاران می‌دانند. به هرحال توجه به روانشناسی بازار سهام در این مورد نیز نیازی حیاتی است.

اثرگذاری سود تقسیمی اعلامی بر قیمت سهم:

قبل از توزیع سود تقسیمی، شرکت ناشر سهم می‌بایست میزان آن سود تقسیمی یا نقدی را اعلام و زمان پرداخت آنرا مشخص کند. همچنین باید اعلام شود که آخرین تاریخی که سهام را می‌توانند بخرند تا بتوانند سود تقسیمی دریافت کنند چه روزی است. این زمان (ex-dividend) عموماً روز قبل از مجمع است که شرکت لیست سهامداران خود را نهایی می‌کند.

اعلام و اعلان سود تقسیمی طبیعتاً سرمایه گذاران را به خرید سهم تشویق می‌کند. زیرا سرمایه گذاران مطلع می‌شوند که با خرید آن سهم قبل از مجمع عمومی شرکت سود تقسیمی یا نقدی دریافت می‌کنند، و این در چشم و دل سرمایه گذاران "ارزندگی" سهم را بالا می‌برد.

این امر موجب می‌شود که قیمت سهم از روز‌های قبل از مجمع عمومی تا یکروز به مجمع مانده روند صعودی بخود بگیرد. در کل، افزایش مزبور حدود میزان مبلغ سود تقسیمی است، ولی باید دانست که تغییرات قیمت سهم بر پایه فعالیت و قوای بازار شکل می‌گیرد نه یک سازمان یا وزارت خانه حکومتی.

در روز قبل از مجمع سرمایه‌گذاران با افت قیمت سهم به میزان سود تقسیمی یا نقدی مواجه می‌شوند و لذا باید روی این واقعیت حساب کنند که سرمایه‌گذاران جدید که استحقاق دریافت سود نقدی را ندارند تمایلی هم به خرید نشان نمی‌دهند. هرچند اگر بازار بطور خاص این خوش بینی را داشته باشد که قیمت‌ها تا قبل از مجمع بالا می‌روند، قیمت سهام حتی می‌تواند از میزان واقعی سود تقسیمی یا نقدی هم بیشتر بالا رود، باوجود کاهش اتوماتیک‌وار خود. اگر سود نقدی مبلغ کمی باشد، کاهش مزبور ممکن است حتی به چشم هم نیاید بخاطر کم و زیاد شدن عادی معاملات بورس. اثرگذاری سود تقسیمی بصورت سهام، آثاری همچون سود نقدی در بر دارد. سود تقسیمی به صورت سهم تعداد سهام در دست مردم را افزایش می‌دهد، ولی ارزش شرکت ثابت باقی می‌ماند، این سهام تقسیمی ارزش اسمی سهام عادی را رقیق می‌کند و لذا قیمت سهم کاهش می‌یابد.

هرچه قرار شد درباره مدل سود تقسیمی تنزیل شده برای دستیابی به قیمت یک سهم بعداً یادداشتی عرضه شود، دریغم می‌آید در پایان این بحث اشاره بدان نشود. در کتاب "اقتصاد مالی" اینجانب شرح کشافی درباره تعیین قیمت یک سهم به کمک مدل‌های گوناگون آورده شده است.

مدل سود تقسیمی تنزیل شده:

مدل سود تقسیمی تنزیل شده (DDM) که به مدل رشد گوردن (GGM) نیز معروف است فرض را بر آن می‌گذارد که ارزش یک سهم مجموع "ارزش فعلی" یا حال تمامی سود‌های تقسیمی آتی آنست. این یک روش متداول برای ارزش گذاری است که توسط تحلیل گران و سرمایه گذاران "بنیادی" و "سرمایه گذاران ارزشی"* (Value investors) بطور گسترده بکار گرفته می‌شود. به زبان ساده در تئوری اقتصاد مالی، یک شرکت دارایی‌های خود را بر کسب بازده‌های آتی سرمایه گذاری می‌کند تا بتواند بخشی از آن بازده‌ها را که لازم است برای رشد و توسعه و خط جدید تولید و یا محصول جدید نگه دارد و باقیمانده آن بازده‌ها را بصورت سود تقسیمی یا نقدی به سهامداران خود برگرداند و بین آن‌ها توزیع کند. بر طبق DDM، ارزش یک سهم بصورت یک کسر با نسبت محاسبه می‌شود، کسری که صورت آن سود تقسیمی یا نقدی سال بعد و مخرج آن "نرخ تنزیل" منهای نرخ رشد سود نقدی است. برای بکارگیری این سود تقسیمی چیست؟ مدل، شرکت موردنظر می‌بایست سود پرداختی داشته باشد و آن سود تقسیمی می‌باید با نرخ منظمی در بلند مدت رشد کند. همچنین برای اینکه مدل از اعتبار برخوردار باشد نرخ تنزیل می‌بایست بیشتر از نرخ رشد سود تقسیمی باشد؛ که در آن:

نرخ بازده درخواستی یا (نرخ تنزیل) یا هزینه یا قیمت تمام شده سرمایه سهم = CCE

DDM با تحلیل خود به تعیین ارزش یک سهم تنها بر مبنای درآمد انتظاری آتی ناشی از محل سود نقدی می‌پردازد. بر طبق DDM، سهام فقط ارزش خود را از درآمد خلق شده از پرداختی‌های سود تقسیمی یا نقدی آینده آن‌ها بدست می‌آورند.

یکی از محافظه کارانه‌ترین متر‌ها و معیار‌ها برای تبیین ارزش سهام همین مدل است، چرا که در تئوری مالی میزان زیادی مفروضات برای پرداختی‌های سود تقسیمی شرکت لازم دارد و نیازمند الگو‌های رشد شرکت و نرخ‌های بهره است. طرفداران آن بر این باورند سود نقدی آتی پیش بینی شده تنها متغیر وابسته به "ارزش ذاتی" سهم است.

DDM برای تحلیل و کاربرد به سه قطعه از داده‌ها نیاز دارد. میزان سود تقسیمی پرداختی جاری یا اخیر شرکت، نرخ رشد سود‌های تقسیمی یا نقدی پرداخت شده شرکت در گذشته و "نرخ بازده درخواستی یا مورد نظر سرمایه گذار" یعنی حداقل مبلغی که سرمایه گذار قبول می‌کند بگیرد تا بجای نرخ بهره یا سود بدون ریسک به بازار سهام که ریسکی است رو آورد.

نکته آخر آنکه: در حالیکه مدل تنزیل سود تقسیمی نگرشی منسجم برای کاربرد درآمد آتی از سود تقسیمی فراهم آورده، ولی بعنوان یک ابزار جهت ارزش گذاری سهام این کاستی را دارد که از منبع مهم دیگر درآمد سهامداران یعنی "عایدی سرمایه" (Capital gain) غافل مانده است.

* سرمایه گذاری ارزشی بدان استراتژی سرمایه گذاری می‌گویند که سرمایه گذاران در پی سهامی سود تقسیمی چیست؟ هستند که زیر "قیمت ذاتی" یا بنیادی آن‌ها و یا کمتر از "ارزش دفتری" (book value) آن‌ها معامله می‌شود.
تصمیم‌گیری در خصوص میزان تقسیم سود، در مجمع عادی سالیانه و با رأی‌گیری از سهامداران انجام می‌شود. پس از تصویب این مبلغ، شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت هشت ماه، این مبلغ را به سهامداران بپردازد. البته معمولاً شرکت‌ها سود سهامداران خرد را زودتر از این موعد پرداخت می‌کنند. منظور از سهامداران خرد، سهامدارانی هستند که در مقایسه با سهامداران عمده، تعداد کمی از سهام شرکت را در اختیار دارند. این سود به افرادی تعلق می‌گیرد که در زمان برگزاری مجمع شرکت، سهام آن شرکت را در اختیار داشته باشند.

پرداخت سود نقدی به سهامداران شرکت معمولاً به روش‌های زیر انجام می‌شود:

الف) مراجعه سهامداران در زمان تعیین‌شده به بانک تعیین‌شده و ارائه مدارک هویتی و دریافت سود نقدی
ب) واریز سود نقدی سهامدارانی که احراز هویت سجام را انجام داده‌اند، به همان شماره‌حسابی که سهامداران در سامانه سجام معرفی کرده‌اند

تصمیم‌گیری در خصوص اینکه پرداخت سود دقیقاً به چه روشی انجام شود، در مجمع انجام می‌شود. ممکن است مجمع یک شرکت، تنها روش الف را انتخاب کند و مجمع شرکتی دیگر، برای سهامدارانی که احراز هویت سجام انجام داده‌اند، روش ب را انتخاب کند و برای سهامدارانی که احراز هویت سجام را انجام نداده‌اند، روش الف را انتخاب کند. برای اطلاع از جزئیات چگونگی پرداخت سود تقسیمی یک شرکت می‌توانید اطلاعیه‌های کدال مربوط به آن شرکت را بخوانید.