چرا معاملات کالا؟

--> -->

عرضه آهن آلات در بورس کالا ، نوسانات قیمت چگونه بوده است و چرا؟

وجود محدودیت ها و دشواری های ساختاری متعدد در بازار کالاهای پایه که آهن آلات و مقاطع فولادی نیز دسته ایی از آنها می باشند، گاهی خرید و فروش این کالاها را با مشکل جدی مواجه می کند که این محدودیت ها از طریق استفاده از ابزار های نوین اقتصادی و ساختار مناسب و کارآمد قابل کنترل و کاهش می باشند.

بورس کالا محیطی مناسب جهت انجام این دست از معاملات بوده که در آن نوسانات قیمت، عرضه، تقاضا، وجود هماهنگی و غیره از جنبه های گوناگون مورد ارزیابی قرار گرفته تا معاملات بازدهی مناسبی داشته و به نحو احسن انجام شوند. عرضه آهن آلات در بورس کالا سبب شده تا معاملات مقاطع فولادی در بورس کالا تحت کنترل در آمده و قیمت آهن آلات در بورس کالا به طور شفاف و به دور از نوسانات کاذب قیمت قرار گرفته و همچنین از نوسانات آینده قیمت آهن آلات جلوگیری به عمل آید.

عرضه آهن آلات در بورس کالا با چه اهدافی انجام می شود ؟

عوامل متعددی بر قیمت تمام شده محصولات فولادی اثر گذاشته که نوسانات نرخ ارز، تحریم های اقتصادی و قیمت مواد اولیه ازجمله این عوامل می باشند. همچنین وجود برخی کارخانجات که اقدام به تولید مقاطع فولادی با وزن هایی کمتر از وزن استاندارد می کنند، سبب گستردگی تنوع در قیمت محصولات شده و در نتیجه بستر مناسب برای برخی سودجویان را فراهم می سازند. بنابراین یکی از اهداف عرضه آهن آلات در بورس کالا، کنترل قیمت و نیز کنترل میزان افزایش قیمت آهن آلات می باشد.

همچنین حضور اکثر تولیدکنندگان مقاطع فولادی در بورس کالا سبب شده تا میزان عرضه و تقاضا تحت کنترل در آمده و تنظیم شوند که کنترل آشفتگی های بازار و ثبات قیمت ها را به دنبال خواهد داشت. از طرفی، تغییرات لحظه ای قیمت آهن آلات در بورس کالا سبب کسب آگاهی خریداران و سرمایه گذاران در زمینه خرید و فروش و یا پیش بینی قیمت مقاطع فولادی می شود. از دیگر مزایای عرضه آهن آلات در بورس کالا می توان به بستری امن و مطمئن برای انجام معاملات اشاره کرد که در آن معاملات به صورت کنترل شده و در چارچوب مقررات انجام می شود.

آمار معاملات مقاطع فولادی در بورس کالا

به منظور بررسی و مقایسه آمار معاملات مقاطع فولادی در بورس کالا، این آمارها در چند مقطع و با فاصله های زمانی متفاوت مورد ارزیابی قرار گرفته تا روند تغییرات قیمت، میزان عرضه و تقاضا، حجم معامله و نیز قیمت پایانی محصولات فولادی به خوبی نمایان شود. آمار معاملات انجام شده در هفته سوم دی ماه 1399 و 1400 در جداول زیر آورده شده است.

این آمار ها حاکی از افزایش حجم معاملات و نیز تنوع بیشتر مقاطع فولادی معامله شده در سال 1400 نسبت به مقطع مشابه در سال 1399 می باشد. در بین انواع آهن آلات، میلگردها مقاطعی بوده که عمدتا در روز چهارشنبه هر هفته در بورس کالا عرضه شده و بیشتر حجم معاملات نیز مربوط به چهارشنبه هر هفته از ماه می باشد.

خلاصه اتفاقات در بازار بورس کالا

طبق گزارش هفتگی و تجمعی آمار معاملات شماره 41 بازار بورس کالا، از تاریخ 1 فروردین 1400 لغایت 24 دی 1400، به میزان 10884956 تن مقاطع فولادی به ارزش 1827306464313 هزار ریال معامله شده است که در مقایسه با سال گذشته و در همین بازه زمانی، % 66/11 افزایش حجم معاملات و نیز % 9/94 افزایش در ارزش مقاطع فولادی معامله شده به ثبت رسیده است.

در بین عرضه کننده های مقاطع فولادی، فولاد مبارکه اصفهان با عرضه بیش از 4 میلیون تن آهن آلات، بالاتر از کارخانجاتی نظیر فولاد خوزستان و ذوب آهن اصفهان قرار داشته و این سه کارخانه همچنان اصلی ترین تولید کنندگان مقاطع فولادی در کشور به حساب می آیند. همچنین صنایع هفت الماس با افزایش 10050 درصدی در میزان عرضه محصولات نسبت به مدت مشابه سال قبل، بیشترین درصد تغییرات را در قبال عرضه محصولات فولادی به بازار کشور در اختیار داشته است که این امر برای کارخانه فولاد مبارکه اصفهان تنها به میزان 5/1 درصد افزایش نسبت به سال گذشته می باشد.

بیم و امید فولادی های بورس

با توجه به اینکه حجم عظیمی از محصولات صادراتی کشور در زمینه صنایع نفتی و پتروشیمی می باشد، اما رونق گرفتن صادرات مقاطع فولادی از طریق بورس کالا از ابتدای سال 1400 آن هم پس از یک وقفه 4 ساله که آخرین بار در سال 1396 در بورس کالا ثبت شده بود، نوید روندی مثبت در تولیدات و نیز بهبود کیفیت محصولات فولادی تولیدی توسط کارخانجات داخلی کشور می دهد که مشتریان خارجی را ترغیب به خرید چنین محصولات با کیفیتی کرده است. در این بین، صنایع فولاد کاوه تیکمه داش بیشترین سهم را در صادرات مقاطع فولادی در سال 1400 داشته و فولاد روهینا جنوب نیز در معادله ای به ارزش 986029000000 هزار ریال، بالاترین میزان ارزش معامله فولادی در صادرات مقاطع فولادی را به ثبت رسانده است.

نرخ فروش شرکت های فعال در صنعت فولاد به طور مستقیم از دو عامل نرخ ارز و نیز قیمت ها در بورس کالا و بازارهای جهانی تاثیر می پذیرد. این امر سبب شده تا با کاهش ارزش ریال، نرخ فروش شرکت های فولادی بسیار افزایش یافته و جهش سودآوری را برای این گروه ها و سهامداران آن به ارمغان آورد. همچنین در صورت رسیدن بازار به یک ثبات نسبی در برهه های کوتاه مدت، روند تغییرات قیمت های جهانی و قیمت ها در بورس کالا به عنوان عواملی موثر بر رشد و یا کاهش قیمت محصولات فولادی مطرح هستند.

شاید بتوان گفت ایجاد بیم و ترس از رکود و افزایش قیمت در محصولات فولادی تنها به یک عامل و آن هم نوسانات قیمت ارز بستگی نداشته و عوامل متععد دیگری نیز در عرض این عامل مهم در رقم خوردن آینده بازار آهن آلات دخیل هستند. از جمله آنها می توان به سیاست های دولت در قبال ساخت مسکن، میزان عرضه و تقاضا با توجه به وجود نوسانات، اعمال و یا رفع برخی تحریم های اقتصادی و نیز تهیه مواد اولیه نظیر سنگ آهن، کنسانتره، قراضه آهن و چدن اشاره کرد.

عرضه میلگرد در بورس کالا به همراه نمودار و بررسی جزئیات

انواع میلگردها در بورس کالا به صورت های میلگرد سبک، میلگرد متوسط، میلگرد سنگین، میلگرد فوق سنگین (صنعتی) و یا به صورت های ترکیبی در غالب سبد هایی نظیر سبد میلگرد مخلوط و همچنین در ترکیب با سایر مقاطع همچون سبد میلگرد و نبشی و سبد میلگرد و تیرآهن عرضه می شوند. این مقطع فولادی بسیار پر کاربرد اگرچه در تمام روزهای هفته مورد معامله قرار می گیرد اما حجم عظیمی از این معاملات به روز های چهارشنبه هر هفته از ماه اختصاص می یابد و می توان روز های چهارشنبه را روز میلگرد در بازار بورس کالا در بین مقاطع فولادی نامید.

به منظور مقایسه تغییرات قیمت میلگرد در بورس کالا، روند تغییرات قیمت این مقطع فولادی از فروردین 1400 تا انتهای دی 1400 در نمودار زیر گرد آوری شده است.

میانگین قیمت میلگرد در بورس در سال 1400

در آخرین چهارشنبه دی ماه 1400، صنایع آهن و فولاد ابرکوه با حجم بالغ بر 15000 تن، بیشترین میزان معامله میلگرد را به خود اختصاص داده که میزان عرضه آن 15004 تن و میزان تقاضا برای این محصول 20790 تن بوده است که قیمت پایه عرضه 129787 ریال و بالاترین قیمت نیز 130289 ریال برای آن به ثبت رسیده است.

سبد میلگرد ذوب آهن اصفهان با قیمت میانگین 130000 ریال به صورت نقدی و نیز 132963 ریال به صورت قرارداد سلف مورد معامله قرار گرفته است. میزان عرضه این محصول بالغ بر 3800 تن بوده و در صورتی که تقاضا برای آن بیش از 7200 تن به ثبت رسیده است.

سبد میلگرد مخلوط پرشین فولاد آریا با عرضه 5346 تن در مقابل 8360 تن تقاضا، قیمت پایه در حدود 129788 ریال را به ثبت رسانیده که در انتها با همین قیمت نیز به فروش رفته است. سبد میلگرد 14 تا 22 A3 فولاد البرز ایرانیان نیز با قیمت پایه 129787 ریال آغاز به کار کرده و تا بالاترین قیمت به میزان 132710 ریال نیز معامله شده است. حجم عرضه این محصول 400 تن بوده در حالی که میزات تقاضا برای آن بیش از 2300 تن بوده است.

سبد میلگرد مخلوط فولاد شاهرود از دیگر مقاطع عرضه شده در این روز بوده که به حجم 2040 تن عرضه شده و به همین مقدار هم معامله شده است و میانگین قیمت پایانی برای آن 135372 ریال به ثبت رسیده است.

همچنین سبد میلگرد 12 تا 25 A3 ظفر بناب به حجم 1725 تن مورد معامله واقع شده که بالاترین قیمت برای آن در حدود 133239 ریال بوده که برای عرضه به مقدار 1752 تن در برابر تقاضای 3480 تن بوده است.

عرضه تیرآهن در بورس کالا به همراه نمودار و بررسی جزئیات

با توجه به معاملات انجام شده چرا معاملات کالا؟ در روز 29 دی 1400 در بورس کالا، تیرآهن 14 و 18 ذوب آهن اصفهان در نوع سبک و متوسط، به ترتیب با قیمت های 135137 و 135326 ریال معامله شدند که هر یک حجمی بالغ بر 2700 تن را شامل می شدند. میزان عرضه برای این محصول به ترتیب معادل 3000 و 2800 تن بوده و تقاضایی در حدود 7000 و 5500 تن برای آنها به ثبت رسیده است.

تیرآهن متوسط 16 فولاد البرز ایرانیان نیز با عرضه در حدود 240 تن در مقابل 960 تن تقاضا، رقمی در حدود 135824 ریال را در معاملات به ثبت رسانیده است.

همچنین تیرآهن متوسط فولاد ناب تبریز با عرضه و تقاضایی برابر با 100 تن و به قیمت میانگین 132790 ریال معامله شده است.

به منظور بررسی دقیق تر تغییرات قیمت تیرآهن در بورس کالا، نگاهی به روند تغییرات قیمت این مقطع فولادی پر مصرف در بازه زمانی 10 ماهه از ابتدای سال جاری تا به امروز می اندازیم.

میانگین قیمت تیرآهن در بورس در سال 1400

عرضه ورق در بورس کالا به همراه نمودار و بررسی جزئیات

ورق های فولادی در انواع مختلف ورق گرم، ورق سرد، ورق گالوانیزه و ورق قلع اندود در بورس کالا عرضه می شوند. در روز چهارشنبه 29 دی 1400، تنها ورق گرم خودرو فولاد مبارکه به مقدار 20020 تن عرضه شده که تمام آن با قیمت 204068 ریال مورد معامله قرار گرفته است. ورق سرد B فولاد غرب آسیا نیز در روز سه شنبه 28 دی 1400 به میزان 4100 تن عرضه شد که تمام آن به مبلغ 240080 ریال به فروش رفته است.

اما ورق گالوانیزه در این روز به مقدار بیشتری معامله شده که 5000 تن سهم ورق خودروی چهارمحال و بختیاری با قیمت 263577 ریال، 4000 تن مربوط به صنایع هفت الماس با قیمت 263577، 4000 تن متعلق به فولاد امیرکبیر کاشان با قیمت 266107 و 4000 تن هم سهم فولاد تاراز چهارمحال به قیمت 263577 بوده است. ورق سرد B صنایع هفت الماس در روز دوشنبه از آخرین هفته دی ماه 1400 هم همانند روز بعد از آن، با مبلغ 240080 ریال به فروش رفته بود. همچنین در این روز، ورق گالوانیزه فولاد مبارکه نیز با همان قیمت 263577 ریال معامله شده بود.

در ادامه روند تغییرات قیمت ورق را از ابتدای سال 1400 تا دی ماه سال جاری را مرور می کنیم.

قیمت ورق آهن در بورس در سال 1400

عرضه پروفیل در بورس کالا به همراه نمودار و بررسی جزئیات

بر خلاف دیگر مقاطع فولادی که به وفور در بورس کالا عرضه می شوند، اما پروفیل در معاملات بورس کالا در سال 1400 نقشی نداشته و از تاریخ 1 فروردین 1400 تا 30 دی 1400 هیچ گونه معامله ای در مورد فروش یا خرید پروفیل ها در بورس کالا به ثبت نرسیده است. همچنین این مقطع فولادی در تمام طول سال 1399 نیز در بورس کالا مورد معامله واقع نشده بود و به نظر می رسد بورس کالا برای خریداران سایر مقاطع فولادی نظیر میلگرد، تیرآهن، ورق های فولادی و غیره مناسب تر و جذاب تر باشد.

عرضه نبشی در بورس کالا به همراه نمودار و بررسی جزئیات

در آخرین هفته دی ماه سال جاری، سبد نبشی ذوب آهن اصفهان با 506 تن عرضه آغاز به کار کرده که در نهایت با همان قیمت پایه یعنی 137019 ریال تمام آن به فروش رفته است. پس از کارخانه ذوب آهن، این صنایع فولاد کبکان بوده که با ثبت معامله ای به حجم 300 تن و قیمت 144612 ریال، دومین معامله حجمی و ریالی را به ثبت رسانیده است. سبد نبشی فولاد ناب تبریز و فولاد جاوید بناب نیز به ترتیب با حجم 150 و 100 تن، و با قیمت هایی نظیر 141754 و 141052 ریال معامله شدند.

بیشترین تقاضا برای نبشی مربوط به ذوب آهن اصفهان با مقدار 2208 تن بوده و صنایع فولاد کبکان با 650 تن، فولاد ناب تبریز با 600 تن و فولاد جاوید بناب با 450 تن تقاضا در رده های بعدی قرار گرفتند که در بین آنها، ذوب آهن اصفهان بیشترین اختلاف عرضه و تقاضا به میزان 1702 تن را داشته است اما میانگین قیمت پایانی کمتری را نسبت به دیگر رقبای خود در معاملات انجام شده داشته است.

به منظور بررسی روند تغییرات قیمت نبشی در سال 1400 در بورس کالا، توجه شما را به نمودار زیر جلب می نماییم. این تغییرات از فروردی 1400 لغایت دی ماه 1400 را شامل می شوند. لازم به ذکر است در مرداد ماه 1400 هیچ معامله ای مرتبط با نبشی و سبد نبشی در بورس کالا انجام نشده است.

قیمت نبشی در بورس کالا در سال 1400

عرضه ناودانی در بورس کالا به همراه نمودار و بررسی جزئیات

در آخرین روز کاری بورس کالا در دی ماه 1400، سبد ناودانی فولاد ناب تبریز با 300 تن عرضه در مقابل 500 تن تقاضا، میانگین قیمتی برابر 141151 ریال را به ثبت رسانده که هر 300 تن آن به فروش رفته است. سبد ناودانی فولاد خاوران دیگر عرضه کننده ناودانی در بورس کالا در روز چهارشنبه 29 دی 1400 بوده که با عرضه 150 تن ناودانی با قیمت 144499 ریال پس از کارخانه فولاد ناب تبریز بیشترین حجم معامله را در اختیار داشته است اما قیمت میانگین بیشتری را نیز در معاملات تجربه کرده است. میزان تقاضا برای این محصول نیز 275 تن بوده است. همچنین مجتمع فولاد البرز غرب با وجود تقاضای 350 تن، تنها 200 تن کالا عرضه کرده که 150 تن از آن با قیمت 141004 ریال معامله شده است.

در ابتدای هفته آخر دی 1400 نیز سبد ناودانی ذوب آهن اصفهان با عرضه 1012 تن در مقابل 2921 تن تقاضا، قیمت میانگین پایانی 172663 ریا را به ثبت رسانده است. همچنین فولاد ناب تبریز نیز در ابتدای هفته 75 تن نبشی به ارزش 167359 ریال را معامله کرده که نشان دهنده بالاتر بودن قیمت ها در ابتدای هفته آخر دی ماه سال جاری نسبت به انتهای هفته آخر این ماه می باشد. روند کلی تغییرات قیمت ناودانی از فروردین 1400 تا دی ماه 1400در نمودار زیر قابل رویت است. لازم به ذکر است در فروردین، تیر، مرداد و آذر 1400 هیچ معامله ای در مورد ناودانی در بورس کالا به ثبت نرسیده است.

قیمت ناودانی در بورس کالا در سال 1400

آینده قیمت آهن آلات در بورس کالا

با توجه به نمودارهای تغییرات قیمت آهن آلات که پیش تر مورد بررسی قرار گرفتند، اینطور به نظر می رسد که قیمت آهن آلات در بورس کالا در پایین ترین مقدار خود در دی ماه 1400 قرار داشته و این روند می تواند تا انتهای سال 1400 به همین منوال ادامه یابد. مگر اینکه اتفاقاتی چرا معاملات کالا؟ از قبیل توافقات سیاسی به منظور کاهش و یا رفع تحریم های اقتصادی با توجه به نشست های مشترک در وین انجام شده که نتایج آن بر قیمت آهن آلات تاثیر مستقیم گذاشته و این روند کاهشی تر شود.

در غیر این صورت می توان گفت آینده قیمت آهن آلات در بورس کالا که الان در کف قیمت خود به سر می برند، پس از نوروز 1401 و تعیین بودجه بندی دولت برای سال جدید و نیز افزایش قیمت ها و همچنین گسترش و از سر گیری پروژه های عمرانی بزرگ به صورت صعودی بوده و شاهد افزایش قیمت آهن آلات در بورس کالا باشیم.

انواع معاملات بازار بورس کالا

در این مطلب قصد داریم شما را با انواع معاملات بازار بورس کالا که شامل بازار فرعی، بازار کالاهای فیزیکی، بازار مشتقه و بازار مالی می‌شود، آشنا کنیم.

بسیاری از افراد درک روشنی از بازار بورس کالا ندارند و نمی‌دانند که بورس کالا چیست؟ در واقع بورس کالای ایران ( Iran Mercantile Exchange ) به داد و ستد نقد، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران می‌پردازد و راه‌اندازی معاملات ابزارهای مشتقه و به ویژه قراردادهای آتی را در برنامه‌های پیش روی خود دارد.

بورس کالای ایران در راســتای تحقق اهداف خود توانســته است علاوه بر توســعه قراردادهای نقد، نسیه و ســلف در بازار فیزیکی، ابزارهای متنوع دیگری را برای محصــولات مختلف طراحی و به بهره برداری برساند. هر ابزار با ویژگی‌های منحصر به فردی که دارا می باشد نیازهای بخشی از فعالان اقتصادی را پوشش می‌دهد.

برای شروع یک سرمایه‌گذاری دقیق و مطمئن ، شناخت کامل بخش‌های مختلف بازار ضروری است. بازارهای بورس ایران متشکل از بورس اوراق بهادار (معاملات سهام و سایر اوراق بهادار)، بورس کالا و بورس انرژی است.

انواع معاملات بورس کالای ایران

معاملات بورس کالای ایران در حال حاضر در قالب چهار گروه زیر که هر کدام از این قالب‌ها دارای ابزارهای خاص خود هستند، در حال انجام می‌باشد.

1. بازار کالاهای فیزیکی

یکی از بازارهای بسیار مهم بورس کالا بازار فیزیکی آن است. ماهیت این بازار از حیث تحویل کالا شبیه به بازار سنتی است؛ البته با این تفاوت که قوانین و سازوکارهای مخصوص و مشخص خود را دارد. معاملات کالای فیزیکی در بورس کالای ایران به روش مزایده انجام می‌شود. مزایده یا حراج به نوعی از معامله گفته می‌شود که در ابتدا فروشنده حداقل قیمتی را که حاضر است کالای خود را بفروشد اعلام می‌کند. سپس خریداران در صورت تمایل، قیمتی بالاتر از قیمت نهایی را جهت خرید پیشنهاد می‌کنند. در نهایت کالا به پیشنهاد دهنده بالاترین قیمت فروخته می‌شود. در واقع حراج، سازوکاری برای دادوستد کالا بر پایه انطباق سفارش‌های خرید و فروش مشتریان با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است.

انواع قراردادهای مورد معامله در بازار فیزیکی:

قرارداد نقدی: قراردادی است که طی آن پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله انجام می‌شود.
قرارداد نسیه: قراردادی است که طی آن کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید پرداخت می‌گردد.
قرارداد سلف: قراردادی است که طی آن کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله پرداخت می‌گردد.

معاملات در بازار فیزیکی در دو رینگ داخلی و صادراتی صورت می پذیرد.

رینگ داخلی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آن‌ها صرفاً بازار هدف داخل ایران است.
رینگ صادراتی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آن‌ها صرفاً بازار هدف بین‌المللی است.

2. بازار فرعی

در این بازار کالاهایی که به دلایلی نظیر عدم تداوم عرضه، نیاز به بازدید حضوری کالا جهت احراز کمیت و یا کیفیت توسط متقاضی خرید، قابل اتکا نبودن نرخ کشف شده در بورس به واسطه سهم پایین معامله در بورس نسبت به کل بازار محصول و درخواست تسویه خارج از پایاپای معامله توسط عرضه‌کننده امکان‌پذیرش و معامله در بازار فیزیکی را ندارند قابل پذیرش و معامله می‌باشد و همانند بازار فیزیکی امکان معامله انواع قراردادها در دو رینگ داخلی و صادراتی بر روی سه دسته محصولات صنعتی و معدنی، فراورده‌های نفتی و پتروشیمی و محصولات کشاورزی وجود دارد.

یا به بیانی ساده‌تر، کالاهایی که امکان عرضه در بازار فرعی را دارند آن‌هایی هستند که معمولا شرایط عرضه در بازار فیزیکی را ندارند. برای مثال محصولاتی از قبیل: فولاد، ضایعات، پلیمر، شیمیایی، روی، مواد معدنی، سولفات، آهک، صنعتی، مس و اموال غیرمنقول، شامل املاک و مستقلات اداری تجاری مسکونی و اراضی کشاورزی.

3. بازار مشتقه

این بازار شامل معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله می‌باشد:

قرارداد آتی: فروشنده متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود، آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می‌شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس بگذارند و متعهد می‌شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند. مشخصات این قرارداد بر روی یک دارایی مشخص، یکسان می‌باشد و توسط بورس پیشنهاد و به تصویب هیئت پذیرش می‌رسد.
قرارداد اختیار معامله: تفاوت این اوراق با معاملات آتی در این است که در قرارداد آتی دو طرف متعهد به خرید و فروش دارایی در سررسید هستند اما در این اوراق یک نفر متعهد است (فروشنده اختیار که پول آن را گرفته‌است) و دیگری دارای اختیار (خریدار اختیار که پول آن را به فروشنده داده است). فروشنده اوراق متعهد می‌شود در صورت درخواست خریدار، تعداد مشخصی از دارایی پایه را به قیمت اعمال (قیمت معین معامله در آینده که الان تعیین شده‌است) معامله کند. برای جلوگیری از امتناع فروشنده اختیار از انجام تعهدش، فروشنده مبلغی را به عنوان وجه تضمین چرا معاملات کالا؟ نزد اتاق پایاپای بورس قرار می‌دهد و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند. اوراق اختیار در بازار ثانویه قابل خرید و فروش می‌باشند. اوراق اختیار معامله می‌تواند به دو نوع اختیار فروش یا اختیارخرید تقسیم گردد. در اختیار خرید، خریدار حق خرید یک کالا را در آینده از فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا چرا معاملات کالا؟ را به قیمت توافق شده به او بفروشد. در اختیار فروش، خریدار حق فروش یک کالا را در آینده به فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده از او بخرد.

4. بازار مالی

قرارداد سلف موازی استاندارد: فروشنده کالا در قالب این اوراق، همانند قرارداد سلف بهای کالایی را که در آینده تحویل خواهد داد، به صورت نقد دریافت می‌کند. این اوراق برخلاف قرارداد سلف، بازار ثانویه دارد و دارنده اوراق می‌تواند قبل از سررسید این اوراق را در بورس به فروش برساند.
گواهی سپرده کالایی: گواهی سپرده کالایی ورقه بهاداری است که موید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده شده به انبار پذیرش شده در بورس کالا است و پشتوانه آن قبض انبار صادر شده توسط انباردار است. انباردار پس از ارزیابی کمی و کیفی کالای مشتری برای وی قبض انبار صادر می‌نماید. مشتری با سپرده کردن این قبض نزد اتاق پایاپای، می‌تواند این گواهی سپرده کالایی را که به پشتوانه قبض انبار صادر می‌شود در بازار ثانویه معامله نماید. مالک گواهی در طول مهلت نگهداری کالا، هر زمان که خواست می‌تواند به انبار مراجعه و کالا را از انبار تحویل گیرد.
صندوق سرمایه‌گذاری کالایی: صندوق کالایی با جذب سرمایه از طریق فروش واحدهای سرمایه‌گذاری، منابع جذب شده را بر روی اوراق‌بهادار مبتنی بر کالا سرمایه‌گذاری می‌کند. صندوق کالایی به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینه‌های حمل و نقل، انبارداری و خسارت‌های احتمالی آن، اوراق این صندوق‌ها را خریداری نمایند. به عبارت دیگر، این صندوق‌ها بخش قابل ملاحظه‌ای از وجوه گردآوری شده خود را به سرمایه‌گذاری در کالایی خاص اختصاص می‌دهند و علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوق‌ها می‌کنند.

انواع معاملات بورس کالای ایران

ساختار کلی بازارهای بورس کالای ایران

به صورت کلی ساختار کلی بازارهای بورس ایران در 4 قالبی که عنوان شد دسته‌بندی می‌شوند. هر کدام از این بازارها مجموعه‌ای از محصولات و کالاهای خاصی را دربرداشته و متناسب آن هدف کلی و تعریف شده‌ای را دارا می‌باشند؛ که توضیح داده شد.

ساختار کلی بازارهای بورس کالای ایران

انواع محصولات معامله شده در بورس کالای ایران

آشنایی با اصول و ساختارهای اولیه بورس یقیناً یکی از ملزومات اولیه مشارکت فعالان حوزه اقتصادی در این بازار نوپا محسوب می‌شود. از این‌رو به جهت اهمیت آشنایی هرچه بیشتر شما با محصولات پذیرفته شده در بورس کالا اقدام به انتشار لیست مربوط به محصولات پذیرفته شده کردیم که به تفکیک در زیر می‌آید:

چرا معاملات کالا؟

--> -->

سرمایه‌گذاری در بورس؛ راهی برای ثروتمند شدن در اقتصاد مدرن

حرف‌های تکان دهنده ملوان ایرانی آزاده شده از دست دزدان دریایی سومالی/از شدت گرسنگی، برگ درخت می‌خوردیم

بورس اوراق بهادار

همه ما عموماً به دنبال آن هستیم تا پول خود را در جایی سرمایه‌گذاری کنیم که سود بیشتری را نصیبمان کند. در عین حال از قانونی بودن محلی که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنیم مطمئن باشیم. از دیگر نکاتی که مورد نظر قرار می‌دهیم، شفافیت اطلاعات درخصوص سرمایه‌گذاری مورد نظر، سرعت و سهولت نقدشوندگی سرمایه است.

بورس کالا

بورس کالا بازاری است متشکل و سازمان یافته که در آن به طور منظم کالاهای معین با روش‌هایی از قبل تعریف شده مورد معامله قرار می‌گیرند. در این بازار تعداد زیادی عرضه‌کننده و خریدار از طریق کارگزاران اقدام به معامله می‌کنند، در حال حاضر بورس کالا در ایران در چند حوزه فعالیت دارد که البته در حال گسترش در حوزه‌های دیگر نیز است، این حوزه‌ها تحت عنوان رینگ‌های فلزات، پتروشیمی و معاملات مشتقه که فعلا منحصر به معاملات آتی سکه طلا است نام گذاری شده‌اند.

بورس انرژی

ایران به عنوان یکی از بزرگترین کشورهای تولیدکننده نفت و گاز و دارنده یکی از بزرگترین ذخایر و منابع هیدروکربوری جهان شناخته می‌شود. از سوی دیگر با توجه به رویکرد مطرح در تبدیل شدن به کشور اول منطقه از لحاظ اقتصادی لزوم تاسیس بازاری متشکل جهت معامله نفت به عنوان یک کالای استراتژیک در منطقه بیش از گذشته احساس و همین موضوع زمینه ساز طرح قیمت گذاری نفت در داخل کشور شد . از آنجا که یکی از بهترین و شفاف‌ترین مکانیزم‌های قیمت گذاری محصولات، عرضه آنها در بورس می‌باشد، ایده تاسیس بورسی برای انجام معاملات نفت طی فرآیندی شکل گرفت. در فاز نخست برای محقق شدن این ایده در اواخر بهمن 1386 مبادلات فرآورده های نفت و پتروشیمی در بازار سرمایه آغاز گردید.

انواع معاملات بازار بورس کالا