اثبات سهام PoS چیست؟

تفاوت اثبات کار و اثبات سهام (pow , pos)

حتماً در فرایند استخراج ارزهای دیجیتال شنیده اید که ارز دیجیتال اتریوم با الگوریتم اثبات سهام و ارز دیجیتال بیت کوین با الگوریتم اثبات کار فعالیت می کنند. این سوال پیش می آید که تفاوت اثبات کار و اثبات سهام چیست و کدام الگوریتم بهتری است؟ در ادامه ابتدا به بررسی هر کدام از این الگوریتم ها پرداخته و تفاوت آن ها را بررسی خواهیم کرد:

الگوریتم اثبات کار چیست؟

برای شناخت تفاوت اثبات کار و اثبات سهام ابتدا به تعریف الگوریتم اثبات کار که به صورت اختصاری به آن POW گفته می شود می پردازیم. این الگوریتم بین ماینرها رقابتی ایجاد کرده و بر اساس آن رقابت پاداش پرداخت می کند. در این رقابت ماینرها موظف هستند که مسائل پیچیده ریاضی را که نیاز به توان بالای محاسباتی دارند را حل کنند. این معادلات بر اساس تابع هش، حل می شوند، بلافاصله بعد از حل شدن، توسط دیگران تایید می شوند و بلاک حل شده به شبکه ارسال می شود. اگر بخواهیم ساده صحبت کنیم در الگوریتم POW شما در یک رقابت که شامل فرایند استخراج و ماینینگ است شرکت می کنید و به شبکه ثابت می نمایید که وقت و انرژی کافی صرف کرده اید و برای دریافت پاداش محق هستید. روش کار این الگوریتم به شکل زیر است:

• تراکنش ها در یک بلاک گرد هم می آیند؛
• ماینرها درست مانند یک پازل ریاضی، مسائل را حل می کنند و پاداش کار خود را دریافت می کنند؛
• در این رقابت ماینری توانایی حل مسئله را دارد که قدرت بیشتری داشته باشد و به همین دلیل لیاقت دریافت پاداش دارد؛
• در صورتی بلاک به عنوان بلاک جدید به شبکه اضافه می شود که دیگر ماینرها آن را تایید کنند؛
• بعد از تایید، تراکنش ها روی بلاکچین عمومی ذخیره می شود؛

الگوریتم اثبات سهام چیست؟

الگوریتم اثبات سهام را با علامت اختصاری POS نمایش می دهیم با هدف پوشش ایرادات الگوریتم اثبات کار طراحی شد. در این الگوریتم که با نام استکینگ نیز خوانده می شود بر خلاف اثبات کار هیچ رقابتی وجود ندارد بلکه کاربران، ارزهای دیجیتالی که در کیف پولشان دارند را به شبکه اختصاص می دهند تا صرف تایید تراکنش ها و حفظ امنیت شبکه گردد. در این فرایند تایید تراکنش ها و ایجاد بلاک های جدید نیز همگی به کمک توکن های شما امکان پذیر می شود. در اثبات سهام فرد مقداری از ارز دیجیتال خریداری می کند و آن را به این کارها به شبکه اختصاص می دهد. به این شکل شبکه نیز هر سال درصدی به ارزهای دیجیتال او به عنوان پاداش اضافه می کند.

تفاوت اثبات کار و اثبات سهام از نظر ایمنی

این تصور را داشته باشید که فردی برای امنیت مغازه خود شب ها در کنار آن می خوابد و فرد دیگر با خرید سیستم ایمنی، ایمنی مغازه خود را تامین می کند. در الگوریتم اثبات کار درست مانند فرد اول شما ماینر خریداری می کنید، برق و انرژی مصرف می کنید تا ایمنی شبکه تامین اثبات سهام PoS چیست؟ شود. این در حالی است که در الگوریتم اثبات سهام این ارزهای دیجیتالی که خریداری کرده اید از شبکه محافظت می کنند.

در الگوریتم اثبات کار میزان امنیت شبکه بسیار قدرتمند و هزینه بر است. این الگوریتم شبکه را از حمله 51% حفظ می کند و اجازه نفوذ هکر به شبکه را نمی دهد. اما در مقابل شرایط حمله به شبکه ای که با الگوریتم اثبات سهام کار می کند بیشتر و ارزان تر است. از این رو برنامه نویسان از پروتکلی با نام CASPER جهت ایجاد امنیت استفاده کردند. در صورتی که حمله هکری رخ دهد که قصد تخریب اعتبارسنجی را داشته باشد، توسط این پروتکل شناسایی می شود. این پروتکل این توانایی را دارد که میزان پاداش دریافت شده توسط اعتبارسنج ها را تخمین بزند.

در بررسی تفاوت اثبات کار و اثبات سهام باید گفت هر دو امن هستند اما حفظ امنیت در اثبات کار هزینه بیشتری برای کاربر دارد اما در الگوریتم اثبات سهام این هزینه کمتر است.

تفاوت اثبات سهام و اثبات کار از نظر سوددهی

زمانی بود که ماینینگ ارزهای پرطرفداری مانند بیت کوین مقرون به صرفه بود اما امروزه سرعت استخراج ارزهای دیجیتال به شکل قابل توجهی کاهش یافته است. هزینه های برق در سراسر جهان افزایشی است و فرایند ماینینگ به صورت کلی برای محیط زیست مخرب است. همه این معایب باعث شد که اثبات سهام یا بهتر بگوییم سهام گذاری روی کار ابداع و طراحی شود.

در این فرایند هیچ گونه ماینری برای استخراج وجود ندارد و این ارزهای دیجیتال شما هستند که فرایند ساخت بلاک و امنیت شبکه را برعهده می گیرند.

تفاوت اثبات کار و اثبات سهام در نرخ پاداش

برای بیان تفاوت اثبات کار و اثبات سهام باید گفت که در فرایند الگوریتم اثبات کار پاداش به ماینری تعلق می گیرد که بلاک جدید ایجاد و تایید آن را دریافت کرده باشد و این در حالی است که در اثبات سهام پاداش در قالب کارمزد تراکنش و کارمزد شبکه به اعتبارسنج ها داده می شود. معروف ترین ارز دیجیتال که بر اساس الگوریتم اثبات کار فعالیت می کند بیت کوین است که با توجه به کاهش ارزهای دیجیتال، پاداشش نصف شده است. اما در مورد اثبات سهام با چنین مشکلاتی مواجه نخواهیم بود.

تفاوت اثبات سهام و اثبات کار در میزان مشارکت

تنها افرادی قابلیت مشارکت در الگوریتم اثبات کار را دارند که ماینر خریداری کرده و به شبکه متصل نمایند. اما در الگوریتم اثبات سهام هر فردی که توکن مبتنی بر الگوریتم را داشته باشد در الگوریتم اجماع شرکت کند. به عبارتی هر فردی که توکنی از زیرمجموعه اثبات سهام را داشته باشد، در فرایند شبکه آن مشارکت دارد.

در نهایت

در این مقاله به تفاوت اثبات کار و اثبات سهام پرداختیم و از هر نظر این دو رو مقایسه کردیم. اما کدام یک از این دو بهتر است؟

در جواب به این سوال باید گفت در روند سرمایه گذاری نمی توان به اینکه الگوریتم ارز دیجیتال چیست توجه نمود. اگر از جمله افرادی هستید که تمایل به استخراج بیت کوین دارید خواه نا خواه باید ماینرهایی تهیه کرده و در فرایند استخراج شرکت کنید. اگر به دنبال خرید و فروش ترید ارزهای دیجیتال هستید، باید ارزهایی را انتخاب کنید که افراد بیشتری در آن سرمایه گذاری کرده و نمودارهای تحلیل روند صعودی برای آن در نظر گرفته اند. اگر بخواهیم از دید یک فرد سوم که در فرایند خرید و فروش و استخراج ارز دیجیتال هیچ دخالتی ندارد نگاه کنیم؛ بدیهی است که الگوریتم اثبات سهام به واسطه عدم نیاز به نصب ماینر قدرتمند، عدم نیاز به صرف انرژی الکتریکی و عدم آسیب رساندن به محیط زیست الگوریتم بهتری خواهد بود.

اثبات کار (POW) در مقابل اثبات سهام (POS)

این مقاله طراحی شده تا مکانیزم های Pow وPos را معرفی کنیم و تفاوت های آن هارا اثبات سهام PoS چیست؟ بررسی کنیم.

هر دوی این مدل‌ها «مکانیسم‌های اجماع» نامیده می‌شوند و یک الزام فعلی برای تأیید تراکنش‌هایی هستند که در یک زنجیره بلوکی بدون نیاز به شخص ثالث انجام می‌شوند.

زمانی که ساتوشی ناکاموتو در حال ساخت اولین ارز دیجیتال، بیت کوین بود، باید راهی برای تایید تراکنش ها بدون نیاز به استفاده از شخص ثالث پیدا می کرد. زمانی که سیستم اثبات کار را ایجاد کرد به این امر دست یافت.

اساساً از Proof of Work برای تعیین اینکه چگونه بلاک چین به اجماع می رسد استفاده می شود.

به عبارت دیگر، چگونه شبکه می‌تواند مطمئن باشد که تراکنش معتبر است و کسی سعی نمی‌کند کارهای بدی انجام دهد، مثلاً همان پول را دو بار خرج کند؟

اثبات کار (Proof of Work)

اثبات کار بر اساس شکل پیشرفته‌ای از ریاضیات به نام رمزنگاری است. به همین دلیل است که سکه های دیجیتالی مانند بیت کوین و اتریوم را «ارزهای رمزنگاری شده» می گویند!

رمزنگاری از معادلات ریاضی استفاده می کند که به قدری دشوار هستند که فقط رایانه های قدرتمند می توانند آنها را حل کنند. هیچ معادله ای هرگز یکسان نیست، به این معنی که پس از حل شدن، شبکه می داند که تراکنش معتبر است.

بسیاری از بلاکچین های دیگر از کد اصلی بیت کوین کپی کرده اند و به همین دلیل از مدل اثبات کار نیز استفاده می کنند.

اگرچه اثبات کار یک اختراع شگفت انگیز است، اما هر چیز بی نقصی عالی نیست. نه تنها به مقادیر قابل توجهی برق نیاز دارد، بلکه از نظر تعداد تراکنش هایی که می تواند همزمان انجام دهد نیز بسیار محدود است.

اثبات سهام (Proof of Stake)

در نتیجه، مکانیسم اجماع دیگری ایجاد شد که یکی از محبوب ترین آنها مدل اثبات سهام است.

Proof of Stake اولین بار در سال 2012 توسط دو توسعه دهنده به نام های اسکات نادال و سانی کینگ ایجاد شد.

در زمان راه‌اندازی، بنیان‌گذاران آن استدلال کردند که بیت‌کوین و مدل اثبات کار آن به هزینه‌های برق روزانه معادل 150000 دلار نیاز دارند.

از آن زمان، این رقم به میلیون ها دلار افزایش یافته است. اولین پروژه بلاکچینی که از مدل اثبات سهام استفاده کرد Peercoin بود. مزایای اولیه شامل سیستم استخراج منصفانه تر و برابرتر، تراکنش های مقیاس پذیرتر و اتکای کمتر به برق است.

در نتیجه، دومین ارز رمزنگاری محبوب جهان – اتریوم، در حال تلاش برای انتقال از Proof of Work به Proof of Stake است. تاریخ اثبات سهام اتریوم هنوز تایید نشده است، با این حال، تیم سخت تلاش می کند تا در سریع ترین زمان ممکن به آن برسد.

پذیرش PoW در مقابل پذیرش PoS

واضح ترین نقطه شروع بحث در مورد پذیرنده اصلی Proof of Work است که بلاکچین بیت کوین است.

هر بار که تراکنش ارسال می شود، حدود 10 دقیقه طول می کشد تا شبکه آن را تایید کند.

علاوه بر این، بلاکچین بیت کوین تنها می تواند حدود 7 تراکنش در ثانیه را انجام دهد.

از زمانی که پروژه برای اولین بار در سال 2009 شروع اثبات سهام PoS چیست؟ شد این امر منجر به افزایش قابل توجه کارمزدهای تراکنش شد.

اگرچه این کارمزدها نسبت به قبل کاهش یافته است، اما هنوز برای مناسب ساختن آن به عنوان یک سیستم پرداخت جهانی بسیار زیاد است. بیشتر این مسائل عمدتاً به دلیل محدودیت های Proof of Work است.

اتریوم دومین ارز رمزنگاری شده محبوب در جهان است که از Proof of Work نیز استفاده می کند.

جالب اینجاست که توسعه دهندگان تغییراتی در کد اصلی ایجاد کردند که به شبکه اجازه داد تا تراکنش ها را تنها در 16 ثانیه پردازش کند.

اگرچه این سریعترین در صنعت نیست، اما به طور قابل توجهی سریعتر از 10 دقیقه ای است که در بیت کوین طول می کشد.

با این وجود، مشکلات مقیاس پذیری بیت کوین در Proof of Work برای اتریوم هم مشکل ساز شده است.

حداکثر میزان تراکنش‌هایی که بلاکچین اتریوم می‌تواند پردازش کند 15 عدد است که باز هم بسیار کمتر از نیاز شبکه است. با این حال، اگرچه تاریخ اثبات سهام اتریوم هنوز رسمی نیست، امید است که این عدد به هزاران در ثانیه افزایش یابد.

درست مانند اتریوم، سایر بلاکچین‌ها گاهی اوقات با تغییر نوع الگوریتمی که از فرآیند اعتبار سنجی تراکنش پشتیبانی می‌کند، از تنوعی از Proof of Work استفاده می‌کنند.

دیگر بلاکچین های محبوبی که Proof of Work را نصب کرده اند عبارتند از بیت کوین کش و لایت کوین.

از سوی دیگر، برخی از ارزهای دیجیتال واقعاً محبوب اکنون از Proof of Stake استفاده می کنند. یکی از این ها Dash است که به کاربران اجازه می دهد تنها در چند ثانیه پول را ارسال و دریافت کنند.

یکی دیگر از بلاک چین های معروفی که از مدل Proof of Stake استفاده می کند NEO است. پروتکل قرارداد هوشمند چینی از زمانی که برای اولین بار در سال 2016 راه اندازی شد سفر شگفت انگیزی داشته است و ارزش کوین خود را بیش از 100000 درصد افزایش داده است!

اکنون می دانید pow و pos چه تفاوتی با یکدیگر دارند و کدام بلاکچین های محبوب از Proof of Work و کدامیک از Proof of Stake استفاده می کنند.

اگر مطالب حوزه کریپتو علاقه دارید با همیارکریپتو همراه باشید تیم تولید محتوا به روز ترین اطلاعات این بازار را به مخاطبان خود ارائه می دهد.

الگوریتم اثبات سهام در دنیای رمز ارزها

الگوریتم اثبات سهام، از مواردی است که یک ماینر باید با آن آشنایی داشته باشد. برای دانستن این موضوع که الگوریتم اثبات سهم چیست و چه کمکی به امر ماین می کند و چه مزایایی از نظر امنیتی دارد، با ما تیم توکن باز همراه باشید.

مفاهیم کلی:

الگوریتم اثبات سهام (POS) چیست؟

الگوریتم اثبات سهام یا Proof Of Stake که به اختصار به آن «PoS» می گویند. گونه ای از الگوریتم اجماع در شبکه‌های برپایه بلاک چین می باشد. اما پیش از آنکه بخواهیم مبحث الگوریتم اثبات سهام را توضیح دهیم لازم است در مورد مبحث الگوریتم اجماع، آگاهی لازم را داشته باشیم و بدانیم که چیست.
باید بدانیم الگوریتم اجماع یا Consensus، رویه و یا روندی می باشد که افراد شرکت کننده در یک شبکه غیرمتمرکز، بر مبنای آن با همدیگر به اتفاق نظر رسیده و بر سر تراکنش‌ها و بلاک‌ها به اجماع واحد دست می یابند. بر طبق الگوریتم اثبات سهام، نودهایی که قصد دارند در کار به وجود آوردن یک بلاک شرکت کنند و جایزه یا پاداش دریافت کنند، می بایست رمز ارزهای بومی شبکه را خریداری کرده و به شبکه اختصاص دهند یا به بیان دقیق‌تر و مطلوب تر به (Stake) بپردازند‌. Stake توسط قفل‌کردن رمز ارزها در بلاک چین و به علت به وجود آوردن و تأیید بلاک‌ها انجام می پذیرد.

لازم است بدانیم که نود‌ها بی واسطه و به میزان سهام‌گذاری‌ خویش، پاداش اخذ می‌کنند. اما باید دانست که این پاداش ها بر مبنای بازده سرمایه‌گذاری (ROI) است که نودها (node) را سوق می دهد تا کار اعتبارسنجی شبکه را به سرانجام برساند.

لازم به ذکر است که به لطف الگوریتم اجماع، اگر کریپتوجکری تمایل و قصد اتک یا حمله به شبکه را داشته باشد، مجبور خواهد بود تا قسمت زیادی از توکن‌های یک شبکه (به طور مثال ۴۰% کل توکن‌ها) را تهیه کند. البته اثبات سهام PoS چیست؟ باید بدانیم که با رجوع به اصل عرضه و تقاضا، چنین کاری بسیار دشوار خواهد بود. ضمن آنکه با وقوع اتک به احتمال قوی قیمت آن توکن یا رمز ارز‌ به شدت سقوط خواهد کرد و در واقع اولین فردی که دچار تضرر می‌ شود خود شخص اتکر است.

مفهوم الگوریتم اثبات سهام

از آنجایی که استخراج ارز دیجیتال با حجم سنگینی از توان محاسباتی درگیر خواهد بود، این موضوع صرف حل و محاسبه ی یک بلاک می شود و خود چالشی در محاسبات رمز ارزها است. می توان گفت این قدرت محاسباتی، به مقدار مصرف برق و انرژی مورد نیاز برای (POS) گفته می‌شود.
در 6 سال پیش یعنی سال 2015 به طور تخمینی محاسبه شده که انرژی مورد نیاز هر تراکنش بیت کوین مساوی با برق مصرفی 57/1 خانوار آمریکایی در روز می باشد.
باید دانست که گواه اثبات سهام، تمایل دارد که این روند و پروسه را با اعطا کردن سهم ماینینگ، بیشتر به اشخاصی که رمز ارز یا کوین بیشتری را دارا هستند بر طرف سازد. بدین ترتیب، به جای بهره جویی از انرژی برق برای حل کردن مسائل دشوار و مشکل PoS و سرمایه‌گذاری بر روی سخت‌افزارهای استخراج، ماینر تنها باید بر روی خود ارز دیجیتال سرمایه‌گذاری انجام دهد.

به همین دلیل، PoS میزان استخراج هر ماینر را به نوعی کاملاً منطقی، در نسبت معینی با میزان یا حجم رمز ارز ماینر مشخص می‌کند. به طور مثال: ماینری که 2% از رمز ارز مدنظر را در اختیار داشته باشد، طبق این نظریه تنها قادر است 2% از بلاک‌ها را ماین کند.

انواع اثبات سهام (PoS)

لازم است بدانیم که الگوریتم اثبات سهام، دارای انواع گوناگونی می باشد که همه ی آنان دارای ساختار و ساختمان یکسانی هستند.
با اینکه ساختار آنان یکسان است ولی باید بدانیم که نحوه رسیدن به اجماع در هر کدام از این روش های الگوریتم اثبات سهام، متمایز است. به برخی از مهم‌ترین گونه های PoS می پردازیم:

Delegated PoS

در این مدل که اثبات سهام واگذار شده نام دارد، نمایندگان انتخاب شده مسئولیت تایید اعتبار بلاک‌ها بر عهده دارند. در این گونه اثبات، تمامی اعضای شبکه نماینده ای را در نظر گرفته و سهم خود را به آن نماینده اعطا و یا واگذار می‌کنند.

Liquid PoS

باید بدانیم در مدل اثبات سهام شناور، واگذاری سهام، امری اختیاری محسوب می شود. این گونه PoS از روش رای‌گیری، On-Chain بهره وری می‌کند و مجوزی صادر می کند تا تغییرات بی واسطه در شبکه بلاک چین اعمال گردند.

Hybrid PoS

لازم است بدانیم که در مدل اثبات سهام، ترکیبی از ادغام دو روش اثبات سهام واگذار شده و اثبات سهام شناور، بهره جویی می شود. از وجه ی فرضیه این کار موجب می‌شود تا نواحی ضعف روش دیگر، تنزل پیدا کند.

تأثیر الگوریتم اثبات سهام

لازم است بدانیم که وجود الگوریتم اثبات سهام، باعث می شود که اگر اتکری تمایل و قصد اتک یا حمله به شبکه را داشته باشد، برای تحقق این اتک باید به 51% ظرفیت رمز ارزهای درون شبکه دسترسی پیدا کند.

در واقع الگوریتم اثبات سهام، قادر خواهد بود از این اتک ها جلوگیری ‌کند؛ زیرا اتک به شبکه برای ماینری که 51 درصد از سهام رمز ارز مدنظر را تحت سلطه ی خود دارد، امری غیر واقعی خواهد بود و دلیلش هم تملک 51 درصدی شبکه می باشد.

باید خاطر نشان شد که تحت سلطه گرفتن 51% از ارزش یک رمز ارز مشهور، خیلی گران بوده و به دشواری صورت می پذیرد. اما اگر یک ماینر بتواند به 51% کوین‌های یک رمز ارز دسترسی داشته باشد، می توان گفت به طور قطع به نفع وی نخواهد بود که به اعتبار شبکه‌ای حمله ور شود که خودش سهام‌دار عمدۀ آن محسوب می شود.

اگر ارزش رمز ارز با اتک سقوط کند، بدین منظور است که ارزش کل دارایی‌های شخص ماینر هم سقوط و ارزش خود را از دست خواهد داد. به همین جهت ماینری که سهام‌دار عمده ی یک رمز ارز می باشد، تمام سعی و کوشش خود را برای بالا بردن امنیت شبکه انجام خواهد داد.

الگوریتم اثبات سهام در دیگر ارزهای دیجیتال

باید بگویم علاوه بر بیت کوین، فورک های آن همانند لایت کوین هم از روش (PoW) بهره وری می‌کنند. ان‌اکس‌تی (NXT) را می توان یکی از نمونه های بارز رمز ارزهایی که با روش PoS کار می کنند، دانست.

در برخی از رمز ارزها مانند پیر کوین (PPC) از یک روش هیبرید یا دوگانه بهره جویی می‌شود. بدین ترتیب که در آن ها کوین‌های جدید توسط روش الگوریتم اثبات سهام فعالسازی می‌شوند، اما جوایز فعالسازی آن ها اثبات سهام PoS چیست؟ توسط PoW و کوین مرتبط با آن محاسبه و پرداخت خواهد شد.

مزایا و معایب الگوریتم اثبات سهام

الگوریتم اثبات سهام نیز دارای مزایا و معایبی است که در ذیل به طور مختصر به شرح آنها می‌پردازیم.

مفهوم Proof-of-Stake یا گواه اثبات سهام چیست؟ PoS

پایه اصلی فناوری بلاک چین بر مفاهیم غیرمتمرکز بودن و پایگاه‌های داده توزیع شده، متکی است. با این حال، یکی از مهمترین نکات برجسته بلاک چین، نیاز به گره‌های شبکه برای دستیابی به توافق جمعی در مورد وضعیت شبکه است. بنابراین، مکانیسم‌های توافق جمعی (consensus) یکی از مفاهیم مهم معماری در بلاک چین است. در حال حاضر، دو نوع مکانیسم توافق جمعی وجود دارد، مکانیسم‌های توافق جمعی اثبات کار (PoW) Proof-of-Work و اثبات سهام (PoS) Proof-of-Stake . در حالی که Proofof Work یک انتخاب متداول برای دستیابی توافق جمعی در شبکه‌های بلاک چین بوده است، اما با شکست‌هایی نیز رو مواجه بوده است.هدف Proof of Stake حل کردن مشکلات موجود در Proof-of-Work می‌باشد. این مقاله توضیحات مفصلی از مبانی اثبات سهام Proof of Stake و نحوه کار اثبات سهام ارائه می‌دهد. در ادامه به طورکامل درباره اثبات سهام می‌آموزیم. همچنین به تفاوت بین PoS و PoW و تعریفی از DPoS می‌پردازیم.

درک مکانیسم‌های توافق جمعی (Consensus)

برای اینکه به درکی از اینکه “اثبات سهام در بلاک چین چیست” برسیم، ابتدا باید بدانیم مکانیسم‌ توافق جمعی Consensus چیست. مکانیسم توافق جمعی، رویکردی است که در سیستم‌های توزیع شده دنبال می‌شود و در آن، کل شبکه بر روی یک منبع حقیقی به توافق می‌رسد. در حالی که در سیستم‌های متمرکز، فقط یک نهاد کنترل‌کننده وجود دارد و فقط یک نهاد در مورد درستی تصمیم‌گیری می‌کند.

سیستم‌های توزیع شده مانند بلاک چین به همکاری بین نهادهای مستقل مختلف برای نگهداری یک شبکه بستگی دارد. تمام گره‌های مستقل به یک رویکرد محاسباتی برای دستیابی به توافقات در مورد آخرین و دقیق‌ترین سوابق داده نیاز دارند. بنابراین، شبکه‌های توزیع شده برای دستیابی به توافق جمعی باید بر یک مکانیسم رمزنگاری یکسان تکیه کنند.

توافق جمعی اثبات کار یا Proof of Work

قبل از اینکه به درک مکانیسم توافق جمعی PoS Proof-of-Stake در بلاک چین بپردازیم، اجازه دهید نگاهی به توافق جمعی اثبات کار ( Proof of Work ) بیاندازیم. مکانیسم توافق جمعی اثبات کار یا PoW در حال حاضر رایج‌ترین مکانیسم اجماع است. بنیانگذار بیت کوین، ساتوشی ناکاموتو، اجماع اثبات کار را با کاغذ سفید بیت کوین در سال ۲۰۰۸ معرفی کرد.

در واقع، اثبات کار یک مکانیسم اجماع بسیار معتبر و ایمن بوده است که توسط بسیاری از بلاک چین‌های مطرح استفاده شده است.

اثبات کار به دو عامل مهم یعنی ماینرها و منابع محاسباتی بستگی دارد. ماینرها در اجماع اثبات کار، موجودیت‌ها یا افراد نگه‌دارنده شبکه هستند. ماینرها از منابع محاسباتی برای حل مسال‌های بسیار پیچیده ریاضی استفاده می کنند. به طور کلی، کل فرضیه اجماع اثبات کار بر رقابت بین ماینرها برای حل مسائل ریاضی متکی است.

اولین ماینرهایی که مساله را حل می‌کنند، امتیاز اضافه کردن بلوکی از تراکنش‌ها به بلاک چین را دریافت می‌کنند. بنابراین، ماینرها باید از برق و توان محاسباتی پیشرفته برای مشارکت در اجماع اثبات کار استفاده کنند. در حقیقت، هدف اثبات سهام یا Proof-of-Stake (PoS) حل کردن مشکل مربوط به هزینه و انرژی اجماع اثبات کار است. در ادامه در مورد مکانیسم اجماع اثبات سهام بیشتر بحث خواهیم کرد.

توافق جمعی اثبات سهام یا PoS Proof-of-Stake

اکنون که مکانیزم اجماع اثبات شده‌ای مانند Proof-of-Work وجود دارد که امنیت را تضمین می‌کند، آیا منطقی است که در مورد جایگزینی برای آن فکر کرد؟ پس، اثبات سهام Proof-of-Stake در بلاک چین چیست؟ اثبات سهام نوعی از مکانیزم اجماع است که در شبکه‌های بلاک چین برای دستیابی به اجماع توزیع شده استفاده می‌شود. شرکت‌کنندگان در یک شبکه بلاک چین دارایی‌های خود را در پروتکل به اشتراک می‌گذارند تا از انتخاب اعتباردهنده‌ها اطمینان حاصل کنند.

اعتبارسنج ها یا ولیدیتورها، اعضایی در شبکه هستند که بلوک‌ها را در بلاک چین اثبات سهام پیشنهاد و تأیید می‌کنند. اعضایی که در شبکه سهام دارند، بسته به میزان سهم‌شان به‌طور تصادفی به‌عنوان اعتبارسنج انتخاب می‌شوند. اعتبارسنج‌ها باید بلوک‌هایی را که تأیید کرده‌اند را تصدیق کنند و در صورتی که تعداد کافی تأییدیه برای یک بلوک جمع شده باشد، می‌توان آن را به بلاک چین اضافه کرد. بهتر است اشاره کنیم که اعتبارسنج‌ها برای پیشنهاد بلوک‌ها و تأیید موفقیت‌آمیز آ‌ن‌ها پاداش دریافت می‌کنند.

تفاوت بین Proof-of-Work و Proof-of-Stake

هدف گواه اثبات کار و گواه اثبات سهام یکسان است ولی فرایند رسیدن به این هدف متفاوت است. درحقیقت مکانیسم اثبات سهام Proof of Stake با مکانیسم های اجماع اثبات کار Proof-of-Work متفاوت است. در روش گواه اثبات کار برای ایجاد هر بلاک باید قدرت پردازشی بسیار بالایی صرف شود. در نتیجه مصرف برق در این روش بسیار بالاست.

اما در روش گواه اثبات سهام، نیازی به تجهیزات پیچیده برای حل توابع ریاضی و رسیدن به هش معتبر برای ایجاد بلاک جدید نیست. در مراجع بسیاری، استفاده از روش PoS را مساوی با صرفه‌جویی ۹۹ درصدی مصرف انرژی در مقایسه با روش PoW می‌دانند.

یکی دیگر از تفاوت‌های اساسی، ورود آسان عامه مردم برای مشارکت در شبکه‌های Proof-of-Stake است. برای ورود به شبکه‌های PoW مانند بیت کوین، نیاز به سرمایه اولیه بالایی دارد. خرید دستگاه‌های ماینر، تأمین انرژی برای راه‌اندازی آن‌ها و همچنین تعمیرات و نگهداری از این تجهیزات حساس، عمدتاً هزینه‌بر بوده و همه افراد قادر به مشارکت در این شبکه‌ها نیستند. اما در مورد PoS اینطور نیست، تقریباً در این روش نیازی به سرمایه اولیه نیست و در نتیجه افراد بیشتری می‌توانند در شبکه مشارکت کنند.

بلاک چین‌های Proof of Stake نیز سطوح بهتری از غیرمتمرکز بودن را در مقایسه با شبکه‌های PoW ارائه می‌دهند. علاوه بر این، مقیاس‌پذیری Proof-of-Stake بهتر از PoW می‌باشد.

نحوه کار اجماع اثبات سهام یا PoS

پس از تعریف کاملی از PoS و دانستن تفاوت آن با PoW، اکنون به جزئیات مهم بعدی می‌پردازیم. در حقیقت، بدون دانستن نحوه عملکرد PoS، ارزیابی مزایا و معایب آن دشوار است. در اینجا اتریوم را برای درک نحوه عملکرد اجماع PoS در نظر می‌گیریم.

• اول از همه، باید بدانیم PoS به ولیدیتورها یا اعتبارسنج‌های خود متکی است. در اتریوم، برای دستیابی به نقش اعتباردهنده، حداقل به ۳۲ ETH نیاز است.
• نکته مهم بعدی در درک نحوه عملکرد بلاک چین‌های PoS، انتخاب تصادفی اعتبارسنج‌ها است. مسئولیت اصلی اعتبارسنج‌ها، ایجاد بلاک‌ها و تأیید سایر بلوک‌ها است.
• همچنین مهم است که به اهمیت سهام کاربر به عنوان یک عامل محرک برای ایجاد انگیزه برای اعتبار سنجی‌ها توجه شود. به عنوان مثال، کاربران ممکن است به دلیل فعالیت‌هایی مانند تبانی عمدی یا آفلاین شدن، قسمتی از سهام خود را از دست بدهند.

عناصر مهم تشکیل دهنده اجماع Proof of Stake

دانستن عناصر تشکیل دهنده PoS به درک بهتر Proof of stake کمک می‌کند. در Proof-of-Stake نیازی به ماینینگ نیست. اعتبارسنج‌ها به دلیل عدم وجود رقابت بین آن‌ها، به مقدار زیادی از توان محاسباتی نیاز ندارند.

همچنین، اعتبارسنج‌ها برای استخراج بلوک، نیازی به توان محاسباتی زیادی ندارند. از سوی دیگر، زمانی که اعتبارسنج‌ها انتخاب شدند، باید بلاک‌ها را ایجاد کنند. حتی اگر اعتبارسنج‌ها انتخاب نشده باشند، باید بلوک‌های پیشنهادی را در فرآیندی به نام تأیید اعتبار، تصدیق کنند. اعتبارسنج‌ها برای ارائه پیشنهاد برای بلوک‌های جدید و تأیید بلوک‌هایی که بررسی کرده‌اند، پاداش دریافت می‌کنند.

در ادامه به اجزای مهم در عملکرد بلاک چین‌های PoS اشاره می‌کنیم.

شاردینگ (Sharding)

در حال حاضر ساختار شبکه اتریوم به این صورت است که تمامی تراکنش‌های انجام شده باید توسط نود‌ها دانلود، ذخیره و بررسی شود. همچنین باید اشاره داشته باشیم که اتریوم تنها یک زنجیره بلوکی دارد؛ و همه تراکنش‌ها باید در بلاک‌های این زنجیره ذخیره شوند. با افزایش تقاضا برای این ارز دیجیتال، این ویژگی شبکه، با مشکل جدی روبه‌رو است. در این حالت تراکنش‌ها بسیار کند انجام می‌شوند و در نتیجه هزینه‌ها بالا می‌رود.

حل این مشکل، شاردینگ است. در‌واقع شاردینگ یک زنجیره بلوکی اتریوم را به ده‌ها زنجیره بلوکی تقسیم می‌کند. در این زنجیره‌ها که به هر یک از آن‌ها یک شارد می‌گویند، تراکنش‌ها به‌صورت موازی، بررسی و تأیید می‌شوند. با این کار هم سرعت تراکنش‌های اتریوم بالا‌تر می‌رود و هم هزینه آن کاهش پیدا می‌کند.

زنجیر بیکن (Beacon Chain)

اگر مورد اتریوم را در نظر بگیریم، می‌توان گفت که با حضور PoS پیچیدگی‌های مرتبط به زنجیره‌های شارد (Shard) نیز ایجاد می‌شود. زنجیره‌های شارد، بلاک‌چین‌های مجزایی هستند که برای پردازش تراکنش‌ها و ایجاد بلوک‌های جدید نیاز به اعتبارسنجی دارند. در حال حاضر، طرح اتریوم برای انتقال به PoS به طور به معرفی ۶۴ زنجیره شارد بستگی دارد. هر زنجیره شارد دارای درک مشترکی از وضعیت شبکه است، در نتیجه نیاز به هماهنگی بیشتر را نشان می‌دهد.

زنجیره بیکن، به هماهنگی بیشتر بین زنجیرهای شارد کمک می‌کند. اطلاعات وضعیت را از شاردهای مختلف دریافت می‌کند و اطمینان حاصل می‌کند که اطلاعات در دسترس سایر شاردها قرار گرفته است. در نتیجه، شبکه می‌تواند به طور موثر در هماهنگی باقی بماند. علاوه بر این، زنجیره بیکن برای مدیریت اعتبارسنج‌ها، از ثبت سپرده‌های سهام تا فرآیند صدور جوایز و جریمه‌ها، عمل می‌کند.

نحوه کار فرآیند اعتبارسنجی

اگر می خواهید در مورد کوین‌های PoS بیشتر بدانید، باید فرآیند اعتبار سنجی را کاملاً درک کنید. همانطور که در پاراگراف قبلی متوجه شدید، زنجیره بیکن عنصر مهمی از اجماع Proof-of-Stake است. پس از ارسال یک تراکنش بر روی یک زنجیره شارد، یک اعتبارسنج مسئولیت اضافه کردن تراکنش را بر عهده می‌گیرد. اگر اعتبارسنج‌ها برای پیشنهاد بلوک‌های شارد جدید انتخاب نشوند، باید پیشنهاد اعتبار‌سنج دیگری را تأیید کنند.

در طول فرآیند تأیید، اعتبارسنج‌ها باید تصدیق کنند که همه چیز در بلوک دقیقاً همانطور که مشخص شده است، میباشد. جالب اینجاست که زنجیره بیکن گواهی را مستند می‌کند و نه خود تراکنش را. علاوه بر این، توجه به این نکته نیز مهم است که حداقل ۱۲۸ اعتبارسنج باید برای هر بلوک شارد را تأیید کنند. به یک گروه متشکل از ۱۲۸ اعتبارسنج “کمیته” گفته می‌شود.

علاوه بر آن، کمیته باید از یک بازه زمانی مشخص پیروی کند و در آن بازه زمانی، باید پیشنهاد و اعتبارسنجی برای یک بلوک شارد را ارائه دهد. در غیر این صورت، چارچوب زمانی که به عنوان “اسلات” نامیده می‌شود و فقط برای ایجاد یک بلوک معتبر مناسب است. اکنون، می‌توانید یک ایپاک (epoch) با ۳۲ اسلات داشته باشید که پس از آن کمیته باید منحل شود. پس از انحلال کمیته، شرکت‌کنندگان تصادفی جدیدی به‌عنوان اعتبارسنج‌ها فعالیت می‌کنند. در نتیجه، شاردها می‌توانند از کمیته‌هایی با عوامل مخرب در امان باشند.

پس از گذراندن یک بلوک شارد جدید از طریق گواهی‌های کافی، یک crosslink به وجود خواهد آمد. crosslink به تأیید اضافه شدن یک بلوک و تأیید وجود تراکنش در زنجیره بیکن کمک می‌کند. پس از ایجاد یک crosslink، اعتبارسنجی که پیشنهاد بلوک را ارائه می‌دهد، پاداش های لازم را دریافت می‌کند.

یکی دیگر از جنبه های قابل توجه در عملکرد کوین‌های اثبات سهام، به Finality اشاره دارد. Finality یک ویژگی خاص از تراکنش‌ها در شبکه‌های توزیع است که در بلوک‌های تغییرناپذیر گنجانده شوند. اینجاست که با اهمیت یک پروتکل نهایی مانند Casper در بلاک چین‌های PoS مواجه می‌شوید.

پروتکل Finality به اعتبارسنج‌ها در دستیابی به توافق در مورد وضعیت یک بلاک در چک‌پوینت‌های مختلف کمک می‌کند. بنابراین، توافق حدود دو سوم اعتبارسنج‌ها به نهایی کردن بلاک کمک می‌کند. علاوه بر این، اعتبارسنج در صورت بازگشت با حمله ۵۱ درصد، ممکن است سهام کامل خود را از دست بدهند.

‏اثبات سهام وکالتی یا DPoS چیست؟

هرگونه بحث در مورد اجماع PoS، بدون ذکر اثبات سهام وکالتی یا (Delegated Proof of Stake (DPoS ناقص خواهد بود. اثبات سهام وکالتی اساساً پیشرفتی اخیر به مفهوم اجماع Proof-of-Stake است. که در آن کاربران شبکه رأی می‌دهند و نمایندگانی را برای اعتبارسنجی بلوک بعدی انتخاب می‌کنند.

در اثبات سهام وکالتی، کاربران می‌توانند از طریق ادغام توکن‌هایشان در استخرهای سهام، به نمایندگان رأی دهند. پس از آن، کاربران می‌توانند توکن‌های خود را به یک نماینده خاص ارتباط دهند. مهم است که توجه داشته باشید که در واقع توکن‌های خود را به کیف پول دیگری منتقل نمی‌کنید و برعکس، شما می‌توانید از یک ارائه‌دهنده خدمات شرط‌بندی برای قرار دادن توکن‌های خود در یک استخر استفاده کنید.

مهمترین نکته در مورد اثبات سهام وکالتی مربوط به انتخاب تعداد محدودی از نمایندگان برای همه بلوک‌های جدید است. کاربرانی که سهام بیشتری در استخرهای سهام دارند، می توانند سهم بیشتری از پاداش بلوک دریافت کنند.

اثبات سهام وکالتی یا DPoS ، رویکرد دموکراتیک‌تری را برای انتخاب فرد برای راستی‌آزمایی بلوک بعدی ارائه می‌کند. در نتیجه، مشارکت گروه متنوعی از مردم را در فرآیند اجماع امکان‌پذیر می‌کند. علاوه بر این، وجود تعداد کم اعتبارسنج‌ها در بلاک چین DPoS موجب دستیابی سریع‌تر به اجماع می‌شود.

کلام پایانی

پیشرفت‌های امیدوارکننده با الگوریتم‌های اجماع Proof-of-Stake یا گواه اثبات سهام پتانسیل پذیرش آن‌ها را در شبکه‌های بلاک چین مدرن نشان داده است. با بهبود بهره وری انرژی، توان عملیاتی پروتکل‌های بلاک چین و سرعت تراکنش، Proof of Stake یا PoS قطعاً پیشنهاد جذابی است.

کسب درآمد از ارز دیجیتال با روش PoS یا اثبات سهام

گواه اثبات سهام یا (Proof of stake) نوعی الگوریتم گواهی تایید است که در ارزهای رمزنگاری شده بکار می‌رود و یکی از شیوه‌های تولید کوین محسوب می‌شود.

زمانیکه افراد به کسب درآمد به از طریق ارزهای دیجیتال می‌اندیشند آنها دو هدف یعنی استخراج کردن و سرمایه گذاری را در نظر می‌گیرند که هر کدام از این فعالیت‌ها می‌تواند پرزحمت، هزینه بر و وقت‌گیر باشند. با این حال، رشد ارزهای دیجیتالی این روزها نشان می‌دهد هیچ کدام از این مسائل نمی‌توانند مانعی برای سرمایه گذاری یا استخراج آنها باشد.

در ادامه ایده‌ی جالب و موفقیت آمیز برای کمک به افزایش ارز را به شما معرفی می‌کنیم که از طریق آن می‌توانید کسب درآمد کنید.

گواهی اثبات سهام (Proof of اثبات سهام PoS چیست؟ stake) پیشنهادی دیگر برای استخراج ارز دیجیتال است که نیاز به هیچ گونه سخت افزار یا جریان برق زیادی نیست. در عوض، سرمایه گذارانی که کوین‎ها را نگه می‌دارند مرتبا با کوین‎های بیشتر پاداش می‌گیرند مانند سودی که به حساب بانکی اضافه می‌شود اما این بار به جای پول، ارز دیجیتال وارد حساب می‌شود. تمام آنچه که برای شروع نیاز دارید ارز دیجیتال دارای الگوریتم اثبات سهام و در اختیار داشتن یک کامپیوتر است.

کوین‌های اصلی مانند نئو (NEO) ،لیسک (LISK) و Steller Lumens با الگوریتم اثبات مالکیت نیز ساخته شده‌اند و دیگر سکه‌ها از قیبل، اتریوم همچنین اعلام کرده‌اند که به منظور افزایش سرعت تراکنش‌ها در آینده از این الگو پیروی کنند.

کسب درآمد با استفاده از PoS یا اثبات سهام

ایده اثبات سهام PoS چیست؟ اثبات سهام برای اولین بار در سال ۲۰۱۱ در انجمن جهانی بیت کوین تاک مطرح شد. در سال ۲۰۱۲، برای اولین بار در ارز Peercoin از آن استفاده شد و بعد از آن ارزهای دیگری مثل Nxt و Blackcoin از این شیوه بهره بردند.

بر خلاف الگوریتم اثبات کار، که در آن ماینرها با حل مسائل ریاضی پاداش می گیرند، در اثبات سهام ماینر یک بلاک به طور قطعی انتخاب می شود و هر کسی نسبت به دارایی خود از آن ارز در نگهداری شبکه شریک می‌شود.

امروز با توجه به رشد ارزهای دیجیتال می‌توانید از PoS با در دست داشتن تنها یک لپ تاپ و اینترنت پرسرعت استفاده کنید. لازم به ذکر است اگر می‌خواهید ۲۴ ساعت شبانه روز و ۷ روز هفته فعالیت کنید بنابراین لازم است که از یک لپ تاپ قدیمی دیگر نیز کمک بگیرید.

اما اگر لپ تاپ اضافی در اختیار ندارید، می‌توانید آن را بر روی یک رزبری پای (Raspberry Pi) که یک رایانه تک برد در اندازه کارت اعتباری است نصب کنید.

هنگامیکه تمام کامپیوترها تنظیم شدند بعد از آن کوین‌ها شروع به جمع آوری می شوند. شاید تعجب کنید ولی این کار به همین آسانی که گفتیم است. انتخاب نوع کوین و تعدادی که خرید می‌کنید از سود بالقوه‌ای که کسب می‌کنید مشخص خواهد شد.

هر کوین PoS نرخ متفاوتی را پرداخت می‌کند بنابراین به اختیار خودتان است که پرسود ترین سکه را انتخاب کنید.

وب سایت‌های فراوانی وجود دارند که می‌توانید کوین‌ها را در آنجا مقایسه کنید. اما بررسی‌های اخیر حاکی از آن است که سودآورترین و معروف‌ترین کوین‌ها در حال حاضر NEO، Reddcoin و LISK است.

دارندگان NEO نسبت به دارایی‌هایشان در کیف پول‌های معتبر نئو از توکن های GAS تولید شده سود خواهند برد. مقدار توکن GAS که شما دریافت می‌کنید تنها یک درصد از مقدار نئویی است که ذخیره می‌کنید.

اگر ۱۰۰ نئو (NEO) در کیف پول ذخیره توکن نگه‌داری کنید این انتظار می‌رود که تقریبا ۲٫۴ الی ۴٫۵ درصد نرخ بازده سالیانه برحسب GAS را مشاهده کنید. سپس می‌توانید این GAS را با ارز بیت کوین (BTC) یا فیات (fiat) مبادله کنید.

گفتنی است، دیگر کوین‌ها مانند OKcash و Hawala امروزه تا ۱۵ درصد هم بازده دارند و این خیلی بیشتری از آن چیزی است که بانک‌ها به شما پرداخت می‌کنند.

این روز‌ها تلفن همراه کاربردهای بیش از برقراری یک تماس یا ارسال پیامک دارد. این پلتفرم هوشمند علاوه بر اینها می‌تواند کارهای خارق‌العاده‌ی زیادی برای ما انجام دهد که یکی از این کارها پول درآوردن است. تکنولوژی همیشه به دنبال یافتن راه‌های جدید و نوآورانه با استفاده از این شی مستطیل شکل که در جیب شما قرار دارد است. اکنون نوبت ارز دیجیتال می‌باشد که به سراغ تلفن همراهتان آمده است.

از سال ۲۰۱۷ حضور اپلیکیش‌های رمزنگاری برای ارزهای دیجیتال بسیار پررنگ شده است و بسیاری از آنها برای جلب توجه بیشتر به افراد در قبال استفاده از آنها پاداش به قول معروف جایزه می‌دهند.

Earn.com

این اپلیکیشن ادعا می‌کند که می‌تواند اولین توکن برپایه پلتفرم اجتماعی باشد. این برنامه یک سری وظایف پیش روی شما می‌گذارد. این وظایف توسط شرکت‌ها تعیین می‌شوند و معمولا با حرفه یا توانایی شما مطابقت دارند. برای مثال، در طول فرآیند ثبت نام در اپلیکیشن حرفه یا شغل خود را انتخاب می‌کنید. مثلا اگر طراح هستید وظایف مربوط به طراحی به شما داده می‌شود. با انجام دادن هر کدام از وظایف شما در قبال آن بیت کوین بدست می‌آورید.

معمولا این تسک‌ها بعد از اینکه انجام شدن به شما بیش از ۱ دلار پاداش می‌دهند با این حال برخی از وظایف پرداختی بالاتری دارند. گاهی اوقات نیز یک وظیفه می‌تواند به سادگی فالوکردن یک پیج توییتر یا پست کردن در یک گروه فیس بوک باشد.

Vanywhere

ماموریت Vanywhere این است که دسترسی به بزرگترین مجموعه‌های اثبات سهام PoS چیست؟ مهارت دنیا را به شما بدهد. افراد در این پلتفرم اسکیلرها « Skillers » نامیده می‌شوند. اسکیلرها می‌توانند هرآنچه که در پلتفرم می‌خواهند را از قبیل توصیه‌های طراحی، نکته‌های آشپزی یا دستگاه‌های بلاک چین و رمزنگاری شده در این پلتفرم ارائه دهند. و با اشتراک گذاشتن مهارت خود پاداش می‌گیرند. این کار بستگی به خلاقیتتان دارد و محدود نیست. بنابراین می‌بایست مهارتی را ارائه دهید که افراد نیز به آن علاقه داشته باشند و بخواهند در مورد آن با شما صحبت کنند.

اسکیلرها با ویدئو، ویس یا پیام مستقیم می‌توانند پاسخ دهند. زمانی که شما یک اسکیلر می‌شوید می‌توانید قیمت مورد نظرتان را برای تنظیم وقتتان انتخاب کنید. افراد معمولا بین ۱ تا ۱۰ دلار تقاضا می‌کنند.

Brave Browser

این اپلیکیشن توسط « Brendan Eich »، کو فاندر پروژه موزیلا (Mozilla) و بنیان گذار جاوااسکریپت است. این برنامه توانسته کاربران زیادی را به خود جذب کند. Brave از اطلاعات شما با مسدود کردن تمام تبلیغات محافظت می‌کند. همچنین قادر است با هر مرورگری کار کند.

تمام این اپلیکیشن‌های برجسته در گوگل پلی و فروشگاه اپل در دسترس هستند اما ممکن است برخی از آنها در کشور شما پشتیبانی نشوند.