الگوی تحلیل SWOT

به نقل از ویکی‌پدیا، آنالیز PEST یکی از ابزارهای مدیریت راهبردی برای تجزیه و تحلیل عواملی از محیط کلان برون سازمانی است که بر سازمان و بر کارآفرین تاثیر گذارند.

ارایه‌ی مدل انتخاب راهبرد مدیریت دانش در سازمان‌ها با رویکرد فرایند تحلیل شبکه‌ای

به‌منظور اطمینان از پیاده‌سازی موفق مدیریت دانش در سازمان، مسأله‌ی مهم در وهله‌ی نخست، انتخاب و ارزیابی راهبرد مدیریت دانش مطلوب است که باید بر مبنای چارچوبی متناسب بنا نهاده یا تجدید ساختار شود و غالباً می‌بایست تعداد زیادی از عوامل و معیارهای سازمانی را مد نظر قرار دهد. به‌طور معمول، برای ارزیابی و بررسی عوامل و مؤلفه‌های تدوین راهبرد از مدل تحلیل نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها ((SWOT استفاده می‌شود و با توجه به موزون بودن عوامل و اهمیت نسبی آن‌ها از روش تحلیل شبکه‌ای (ANP) استفاده شده است. برخلاف بسیاری از روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره(MCDM) که بر فرض استقلال معیارها و گزینه‌ها متکی هستند، فرایند تحلیل شبکه‌ای می‌تواند ازطریق تعاملی نظام‌یافته، با همه‌گونه وابستگی بین معیارها و گزینه‌ها، پاسخ‌هایی به‌مراتب بهتر و دقیق‌تر از سایر روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره عرضه کند و با توجه به برخورداری از این نوع مزیت، در این مقاله با تلفیق دو روشSWOT و ANP چارچوب مؤثری به‌منظور کمک به سازمان‌هایی که به‌دنبال ارزیابی و انتخاب دانش هستند توسعه داده شده است. مطالعه‌ی انجام‌شده در سازمانِ مورد بررسی نشان داد که مطلوب‌ترین هدف افزایش قابلیت‌های رهبری سازمان بوده و راهبرد بهبود نظام انگیزش و ارتباطات، بهبود روابط با کارکنان و تخصصی‌شدن در یک یا چند خدمت خاص به‌عنوان برترین راهبرد مدیریت دانش در سازمان می‌باشد.

تحلیل PEST چیست و چه کاربردی در مدیریت کسب‌و‌کار دارد؟

تحلیل PEST یک ابزار استراتژیک تجارت است که توسط سازمان‌ها برای کشف، ارزیابی، سازماندهی و ردیابی عوامل کلان موثر روی استراتژی‌های یک سازمان که می‌تواند در شرایط فعلی و آینده در تجارت تأثیر بگذارد مورد استفاده قرار می‌گیرد. چارچوب PEST فرصت‌ها و تهدیدهای ناشی از نیروهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فناوری را بررسی می‌کند. نتایج حاصل از این تحلیل، فرآیندهای برنامه ریزی استراتژیک را تکمیل و به تحقیقات بازار کمک می‌کند.

شناخت محیط کسب و کار شما در تعیین استراتژی‌ها و پیاده سازی آن‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است. در حقیقت تحلیل PEST به عنوان یک ابزار بسیار کاربردی برای شناسایی نیروهای تاثیرگذار در سازمان، که حاصل از تغییرات محیط کلان است ارائه شده است. این تحلیل موجب شناخت پیرامون کسب و کار شما خواهد شد؛ شناختی که منجر به شناسایی فرصت‌ها و تهدیدات خارجی سازمان خواهد بود و رابطه مستقیمی با موفقیت سازمان دارد.

به نقل از ویکی‌پدیا، آنالیز PEST یکی از ابزارهای مدیریت راهبردی برای تجزیه و تحلیل عواملی از محیط کلان برون سازمانی است که بر سازمان و بر کارآفرین تاثیر گذارند.

برای شناسایی عوامل تاثیر گذار بر کسب کارتان ابتدا باید محیط عملیاتی آن را به خوبی تحلیل کنید، این محیط از دو بخش تشکیل می‌شوند:

محیط کلان
محیط کلان نیروهای تاثیر گذار خارج از سازمان هستند که یک سازمان قادر به کنترل مستقیم آنها نیست. از این رو سازمان نیازمند مدیریت کردن این محیط به صورت غیر مستقیم به گونه‌ای است که برایش سودآور باشد.

محیط خرد
محیط خرد از عوامل داخلی که سازمان قادر به کنترل آن‌ها می‌باشد، تشکیل شده است.

نتیجه حاصل از تجزیه و تحلیل PEST برای اطلاع سایر ابزارهای مدیریت مشاغل مانند تجزیه و تحلیل SWOT یا تحلیل ریسک و یا بوم مدل کسب و کار (Business Model Canvas) است. این چارچوب تغییرات زیادی دارد و بسته به اینکه کدام سازمان یا بازاری در آن فعالیت می‌کند، عوامل بیرونی مختلفی را مورد بررسی قرار می دهد.

تاریخچه تحلیل PEST

تحلیل PEST اولین بار توسط فرانسیس آگوئیلار (Francis Aguilar) استاد دانشگاه‌ هاروارد معرفی شد. او در کتابی با عنوان “ارزیابی محیط کسب‌ و کار” یا “Scanning the Business Environment” در ابتدا ابزاری را با عنوان ETPS در سال 1967 معرفی و ارائه کرد. با گذشت زمان نام ETPS به PEST تغییر پیدا کرد. اهمیت تحلیل PEST از نظر فرانسیس آگوئیلار در چهار دلیل زیر خلاصه می‌شود:

• کمک می‌کند تا فرصت‌ها و همچنین تهدید‌های پیش روی کسب و کارتان را شناسایی کنید.
• به شما کمک می‌کند مسیر و سمت‌ و سوی تغییر در محیط کسب‌ و کارتان را شناسایی کرده و فعالیت‌های خود را طوری شکل دهید که فعالیت‌هایتان با تغییرات مذکور هم‌راستا و هم جهت باشند؛ نه در مقابل آن‌ها.
• به شما کمک می‌کند تا از شروع پروژه‌هایی که به دلایلی تحت کنترل شما نیستند و به شکست منجر می‌شوند، خودداری کنید.
• کمک می‌کند تا هنگام ورود به یک کشور، منطقه، یا بازار جدید به صورت بی‌طرفانه به محیط آن بنگرید و از پیش‌فرض‌های جانب‌دارانه خودداری کنید و یک دیدگاه عینی داشته باشید.

چه کسی باید از تجزیه و تحلیل PEST استفاده کند؟

تغییر در محیط کسب و کار شما می‌تواند فرصت‌های خوبی برای سازمان‌تان ایجاد کند و همچنین می‌تواند تهدیدهای قابل توجهی را نیز برای کسب و کار شما به‌وجود آورد. تجزیه و تحلیل PEST برای هر سازمانی که باید بازارهای فعلی و آینده را ارزیابی کند، مفید است. روی هم رفته تکنیک PEST به بررسی و برخورد با تغییرات محیطی در کسب و کار کمک شایانی می‌کند.

اهمیت منطقه و کشوری که سازمان شما در آن قرار دارد در تجزیه و تحلیل PEST برای بخش‌های مختلف سازمان و صنعت شما متفاوت خواهد بود. به عنوان مثال، فناوری تاثیر متفاوتی بر سازمان‌های IT در مقایسه با افرادی که در زمینه های بهداشت، جهانگردی، معدن، دفاع یا بانکداری فعالیت دارند، خواهد گذاشت.

الگوی تجزیه و تحلیل PEST

الگوی تجزیه و تحلیل PEST شامل ۴ بخش Political یا سیاسی، Economic یا اقتصادی، Social یا اجتماعی و Technological یا فناوری است، که نشان دهنده عواملی هستند که تاثیر بسزایی در سازمان و کسب‌و‌کار شما خواهند داشت، در ادامه به بررسی این الگو خواهیم پرداخت.

سیاسی (Political)

حوزه سیاسی از طریق قانون‌گذاری تاثیرات زیادی بر کسب و کار دارد. این تاثیرات شامل وضع قانون توسط دولت و مسائل قانونی است که باید به اجرا گذاشته شود. در حقیقت عوامل سیاسی و یا انگیزه‌های سیاسی است که می‌تواند سازمان شما را تحت تاثیر خود قرار دهد.

برخی از عوامل سیاسی تاثیر گذار روی کسب و کارها عبارتند از:

سیاست‌های دولت

به سیاست‌های دولت در ارتباط با حوزه فعالیت سازمان شما گفته می‌شود. یعنی اگر شما صاحب یک شرکت وارد کننده محصولات خانگی باشید سیاست حمایت از کالای ملی تاثیر مستقیمی روی فروش شما خواهد داشت.

ثبات سیاسی یا بی ثباتی در جامعه

در جامعه ای که ثبات سیاسی وجود داشته باشد به دلیل عدم وجود تورم و تغییر قیمت‌های ناگهانی این تغییرات به سازمان‌ها و صنایع انتقال نمی‌یابد. برای مثال با گران شدن یکی از مواد اولیه یک صنعت صاحبان آن صنعت نیز مجبور به افزایش قیمت خواهند شد و این افزایش قیمت موجب نارضایتی مشتری و در نتیجه کاهش فروش را برای آن صنعت در پی خواهد داشت.

بوروکراسی

بوروکراسی یا همان قدرت سیاسی موجب تقسیم انعطاف‌ناپذیر کار، به انجام رسیدن کار در یک فضای ثابت و معین، وجود زنجیره‌ از پیش تعیین‌شده دستورات و ایجاد مقررات برای محدود کردن قدرت و تصمیم‌گیری جهت رسیدن به سلسله‌مراتب و نظم سازمانی است که میتواند تاثیر منفی بر کسب و کار داشته باشد.

تنظیم و انتخاب بازار توسط سیاست

این سیاست باعث می‌شود قدرت و اعتماد در یک سمت باقی ‌بماند و صنایع خصوصی در این بخش محکوم به شکست خواهند بود.

سیاست تجارت خارجی

سیاست‌های تجارت خارجی مستقیما روی واردات و صادرات صنایع تاثیرگذار است. برای مثال واردات مواد اولیه از کدام کشور امکان‌پذیر باشد یا بستر صادرات به کدام کشورها برای صنایع فراهم شده باشد.

سیاست‌های مالیاتی

مالیات قیمت نهایی یک محصول را تغییر می‌دهد، هر چه مالیات تولید کنندگان افزایش یابد به طبع هزینه‌های کار صنایع برای تولید افزایش یافته و در نتیجه کالای مصرفی با قیمت بیشتری به دست مصرف کنندگان خواهد رسید.

محدودیت‌های سیاسی

محدودیت‌هایی که از سوی سیاست به تجارت اعمال می‌شود.

عوامل دیگری همچون قوانین کار، محیط زیست، کپی رایت، قوانین حمایت از مصرف کننده، کمک‌های مالی دولت و … نیز از سوی سیاست می‌توانند روی یک تجارت تاثیرگذار باشند.

سؤالاتی که در این زمینه باید از خود بپرسید و سعی در به پاسخ رسیدن آن‌ها داشته باشید:

کدام سیاست‌های دولت یا گروه‌های سیاسی می‌توانند برای موفقیت کسب و کار ما مفید و یا مضر باشند؟
آیا محیط سیاسی پایدار است یا احتمال تغییر دارد؟

اقتصادی (Economic)

به طور کلی نیروهای اقتصادی که می‌تواند روی کسب و کار و صنایع شما تاثیر بگذارد را شامل می‌شود. برای مثال فرض کنید کسب و کار شما در زمینه فروش محصولات زینتی‌ فعالیت دارد. زمانی که اقتصاد یک کشور دارای مشکلات زیادی باشد و تورم نرخ ثابتی نداشته باشد، سبد خرید مشتریان کوچکتر شده و بالطبع تمایل کمتری برای خرید محصولات زینتی و گران قیمت خواهند داشت.

عوامل اقتصادی تاثیرگذار در کسب و کارها عبارتند از:

• روندهای اقتصادی
• نرخ رشد
• رشد صنعت
• عوامل فصلی
• نرخ ارز بین المللی
• تجارت بین المللی
• هزینه های کارگری
• درآمد مصرف کننده
• نرخ بیکاری
• مالیات
• تورم
• نرخ بهره
• اعتبار و اعتماد
• سیاست های پولی
• هزینه های مواد اولیه و غیره

سوالاتی که در این زمینه باید از خود بپرسید و سعی در به پاسخ رسیدن آن‌ها داشته باشید:

چه عواملی اقتصادی در پیشروی ما تأثیر می گذارد؟
عملکرد ما در حال حاضر چه تاثیری در اقتصاد دارد؟
قیمت گذاری، درآمدها و هزینه‌های ما تحت تأثیر هر یک از عوامل اقتصادی چگونه است؟

اجتماعی (Social)

شرایط اجتماعی شامل نگرش‌ها، رفتارها و گرایش‌های اجتماعی هستند که بر سازمان و بازار هدف شما تأثیر می‌گذارند. برای مثال با گذر زمان روند دسترسی به اینترنت در منزل و خرید اینترنتی در حال گسترش در کشور است و این موضوع تاثیر مثبتی روی تجارت الکترونیکی و کسب و کارهای اینترنتی دارد.

عوامل اجتماعی تاثیر گذار روی کسب و کارها:

• نگرش و عقاید مشترک در مورد عوامل مختلفی از جمله پول
• خدمات به مشتری
• واردات
• مذهب
• تابوهای فرهنگی
• بهداشت
• کار
• اوقات فراغت
• محیط زیست
• رشد جمعیت و جمعیتی
• مهاجرتو پناهندگی
• اندازه و ساختار خانواده
• روند زندگی و غیره

سؤالاتی که در این زمینه باید از خود بپرسید و سعی در به پاسخ رسیدن آن‌ها داشته باشید:

اعتقادات و ارزش‌های مشتری ما چگونه بر عادات خرید آن‌ها تأثیر می گذارد؟
روندهای فرهنگی و رفتارهای انسانی چگونه در تجارت ما نقش دارند؟

فناوری (Technological)

تغییرات تکنولوژی شیوه‌های راه اندازی و اجرای کسب و کار را تغییر داده است این امر می‌تواند در نحوه ایجاد، توزیع و بازاریابی محصولات و خدمات شما تأثیر بگذارد. برای مثال بستر اینترنت امکان ارائه آلبوم جهت دانلود در خانه و بدون حضور فیزیکی را فراهم می‌کند که باعث استقبال بیشتری از این دست محصولات می‌شود.

عوامل تکنولوژیکی تاثیر گذار روی کسب و کارها:

• زیرساخت‌های فناوری و ارتباطات
• قوانین پیرامون فناوری
• دسترسی مصرف کننده به فناوری
• فناوری و توسعه رقیب
• فناوری‌های نوظهور
• اتوماسیون
• تحقیق و نوآوری و غیره

سوالاتی که در این زمینه باید از خود بپرسید و سعی در به پاسخ رسیدن آن‌ها داشته باشید:

چه پیشرفت‌های فناوری و نوآوری در دسترس است؟
این فناوری چه تاثیری در عملکردهای ما خواهد داشت؟

چگونه یک تجزیه و تحلیل PEST انجام دهیم؟

وضعیت فعلی و عوامل موجود در الگوی PEST را بررسی کرده و در نظر بگیرید که چگونه تغییرات احتمالی ممکن است در آینده بر سازمان شما تأثیر بگذارند. برای به دست آوردن بیشترین استفاده از تکنیک PEST، بهتر است از دیدگاه‌ها و نظرات دیگران استفاده کنید؛ از نظرات و دیدگاه‌های مشتریان، شرکا، مخاطبین، کارمندان و… در محدوده‌های مختلف استفاده کرده و دیدگاه‌های آنان را جمع آوری کنید.

ممکن است زمانی که وسعت ارائه‌ی خدمات شما زیاد باشد نیاز به یک تیم بزرگ یا توزیع شده داشته باشید و جمع کردن همه دیدگاه‌ها در یک بازه زمانی برایتان دشوار و پرهزینه باشد. بنابراین میتوانید از فناوری های مختلف مانند ویدئو کنفرانس، فرم‌های آنلاین و نرم افزارهای طوفان فکری مشترک مانند GroupMap برای غلبه بر این چالش‌ها بهره ببرید.

به کمک این اطلاعات و پاسخ به پرسش‌های هر بخش در الگوی PEST می‌توانید به درک درستی از محیط کسب و کار خود برسید و موفقیت‌های کلانی در کسب و کار خود به دست آورید.

شما یک گام جلوتر از دیگران باشید! اگر به آی‌تی و تکنولوژی علاقه‌مندید و دوست دارید سریع‌تر در این زمینه پیشرفت کنید، همین حالا به جمع 9864 عضو همیار آی‌تی بپیوندید، دسترسی به تمام آموزش‌های پریمیوم، دریافت جدیدترین آموزش‌های کاربردی مرتبط با آی‌تی و استفاده از مشاوره‌ی رایگان، برخی از مزایای عضویت در سایت هستند، شما نیز به کاربران همیار پیوسته و همین حالا وارد دنیای حرفه‌ای‌ها شوید. من هم می‌خواهم عضو ویژه‌ی همیار شوم

نرخ تعامل (Engagement) چیست و چطور می‌توانیم آن را بهبود دهیم؟

نرخ بازگشت سرمایه (ROI) چیست و چگونه آن را محاسبه کنیم؟

بازاریابی محتوا چیست و چگونه به کسب‌و‌کار شما کمک می‌کند؟

همه‌ی آن چیزی که باید درباره سیستم پشتیبانی تصمیم‌گیری (DSS) بدانید!

اگر یک کسب‌وکار آنلاین دارید، همین حالا آن را به هزاران کاربر علاقه‌مند، معرفی کنید! اسپانسرینگ چه مزایایی دارد؟

در بحث‌‌ پیرامون این مقاله شرکت کنید، سوالات شما توسط کارشناسان همیار آی‌تی پاسخ داده می‌شود. لغو پاسخ

اول مقوله ذکر شده عوامل کلان اقتصادی بعد گفته شده عوامل اقتصادی ، سیاسی و …
در واقع باید عوامل بیرونی یا عوامل کلان بیرون سازمان ذکر می شد احتمالا اشتباها اشاره شده اقتصادی ذکر شده

سلام، ممنون از دقت و ریز‌بینی شما، مقاله ویرایش شد؛ بله اینجا منظور عوامل کلانی هستند که روی استراتژی‌های یک سازمان تاثیرگذار خواهند بود.

امیدوارم بامجاهده خودوبهره مندی ازاین سایت متخصص شوم وهمیارمدیریت این سایت باشم

تدوین و ارزیابی استراتژی های دانشگاه با مدل تلفیقی A'WOT

مدیریت استراتژیک عبارت است از فرآیند تضمین دست¬یابی سازمان به فواید ناشی از به¬کارگیری استراتژی¬های سازمانی مناسب. همچنین هنر و علم فرمول¬بندی، اجرا و ارزیابی تصمیمات چندبعدی با تأکید بر یکپارچه¬سازی عوامل مدیریت، بازاریابی، امور مالی، تولید و خدمات و غیره می¬باشد. امروزه دانشگاه¬ها به¬عنوان سازمان¬هایی غیرانتفاعی همچون دیگر سازمان-ها، با محیطی پیچیده و متلاطم روبرو هستند. هدایت صحیح دانشگاه نیازمند درک محیط داخلی و خارجی و اتخاذ تصمیم-های راهبردی هوشمندانه می¬باشد. هدف از انجام این پژوهش، تدوین و ارزیابی استراتژی دانشگاه پیام نور استان خراسان جنوبی می¬باشد. از این¬رو، با استفاده از تحلیل محیط داخلی (نقاط قوت و ضعف) و محیط خارجی (فرصت¬ها و تهدیدها) در دانشگاه پیام نور استان، استراتژی¬های دانشگاه با استفاده از مدل SWOT شناسایی گردیدند. سپس با تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، استراتژی¬های اخذ شده از نظر اهمیت اولویت¬بندی شدند. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه پیام نور استان می¬باشد که با استفاده از روش نمونه¬گیری تصادفی ساده، نمونه آماری مورد نظر انتخاب گردید. یافته¬های پژوهش نشان می¬دهد که استراتژی ارتباط با صنعت و جامعه در دانشگاه¬ها، شاهراه اصلی در موفقیت دانشگاه¬ها به¬حساب می¬آید، و دانشگاه¬ها برای موفقیت بیشتر، باید ارتباط مؤثرتری با صنعت برقرار نمایند. ارتباط با صنعت و جامعه در دانشگاه¬ها، زیربنای تحقق سایر استراتژی¬ها از جمله گسترش رشته¬های فنی و مهندسی، توسعه تحقیقات علمی دانشگاه¬ها و تبدیل شدن به قطب علمی در حوزه خاص می¬باشد.

[1] الوانی، سیدمهدی. (1387). مدیریت عمومی، تهران، انتشارات نشر نی، چاپ سی¬ودوم.
[2] حسنقلی¬پور، طهمورث، آقازاده، هاشم. (1384). برنامه¬ریزی استراتژیک برای مؤسسات کوچک و متوسط، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 35، صفحات 100-65.
[3] انصاری، مریم، رحیمی، علیرضا، یارمحمدیان، محمدحسین، یعقوبی، مریم. (1388). تحلیل استراتژیک درونی و بیرونی (SWOT Analysis) دانشکده مدیریت و اطلاع¬رسانی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، مجله مدیریت سلامت، دوره 12، شماره 36، صفحات 32-38.
[4] کلارک، استیو. (1382). مدیریت استراـژیک سیستم¬های اطلاعاتی، ترجمه سید محمد اعرابی و داود ایزدی، تهران: انتشارات دفتر پژوهش¬های فرهنگی.
[5] غفاریان، وفا، کیانی، غلامرضا. (1387). استراتژی اثربخش، تهران: انتشارات فرا.
[6] معینی، علیرضا، بیدختی، حسین .(1385). مدیریت استراتژیک، تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت.
[7] Pearce, J. A., Robinson, R. B. (2000). Cultivating Guanxi as a foreign investor strategy, Journal of Business Horizons, Vol. 43, No. 1, P. 31-38.
[8] رحمان¬سرشت، حسین. (1383). مدیریت راهبردی در اندیشه نظریه¬پردازان، تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبائی.
[9] Policastro, M. L. (2000) . Introduction to strategic planning. http://www.sba.gov /library/pubs/mp- 21 .pdf.
[10] Lerner, A. L. (1999) . A Strategic planning primer for higher education, College of busuness Administratin and Economics, California state university. http://aafaq.kfupm.edu.sa/features/csu-primer/leep-sp.pdf.
[11] احمدی، حسین. (1377). برنامه¬ریزی استراتژیک و کاربرد آن، تهران، انتشارات سایه¬نما.
[12] هریسون، جفری، جان، کارون. (1382). مدیریت استراتژیک، ترجمه بهروز قاسمی، تهران: انتشارات هیأت.
[13] دیوید، فردآر. (1388). مدیریت استراتژیک، ترجمه علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، تهران: انتشارات دفتر پژوهش¬های فرهنگی.
[14] Kurttila, M., Pesonen, M., Kangas, J., Kajanus, M. (2000). Utilizing the analytic hierarchy process (AHP) in SWOT analysis-a hybrid method and its application to a forest-certification case. Forest Policy and Economics, 1, 41–52.
[15] Saaty, T. L. (1980). The Analytic Hierarchy Process, McGraw-Hill.

تدوین و ارزیابی استراتژی ­ های دانشگاه با مدل تلفیقی A'WOT

* سید علی بنی هاشمی ** مهدی ثقفی

* مربی، گروه مهندسی صنایع، دانشگاه پیام نور، بیرجند

** استادیار ، گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، بیرجند

تاریخ دریافت:2/3/93 تاریخ پذیرش: 25/4/94

مدیریت استراتژیک عبارت است از فرآیند تضمین دست ­ یابی سازمان به فواید ناشی از به ­ کارگیری استراتژی ­ های سازمانی مناسب. همچنین هنر و علم فرمول ­ بندی، اجرا و ارزیابی تصمیمات چندبعدی با تأکید بر یکپارچه ­ سازی عوامل مدیریت، بازاریابی، امور مالی، تولید و خدمات و غیره می ­ باشد. امروزه دانشگاه ­ ها به ­ عنوان سازمان ­ هایی غیرانتفاعی همچون دیگر سازمان ­ ها، با محیطی پیچیده و متلاطم روبرو هستند. هدایت صحیح دانشگاه نیازمند درک محیط داخلی و خارجی و اتخاذ تصمیم ­ های راهبردی هوشمندانه می ­ باشد. هدف از انجام این پژوهش، تدوین و ارزیابی استراتژی دانشگاه پیام نور استان خراسان جنوبی می ­ باشد. از این ­ رو، با استفاده از تحلیل محیط داخلی (نقاط قوت و ضعف) و محیط خارجی (فرصت ­ ها و تهدیدها) در دانشگاه پیام نور استان، استراتژی ­ های دانشگاه با استفاده از مدل SWOT شناسایی گردیدند. سپس با تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) ، استراتژی ­ های اخذ شده از نظر اهمیت اولویت ­ بندی شدند. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه پیام نور استان می ­ باشد که با استفاده از روش نمونه ­ گیری تصادفی ساده، نمونه آماری مورد نظر انتخاب گردید. یافته ­ های پژوهش نشان می ­ دهد که استراتژی ارتباط با صنعت و جامعه در دانشگاه ­ ها، شاهراه اصلی در موفقیت دانشگاه ­ ها به ­ حساب می ­ آید، و دانشگاه ­ ها برای موفقیت بیشتر، باید ارتباط مؤثرتری با صنعت برقرار نمایند. ارتباط با صنعت و جامعه در دانشگاه ­ ها، زیربنای تحقق سایر استراتژی ­ ها از جمله گسترش رشته ­ های فنی و مهندسی، توسعه تحقیقات علمی دانشگاه ­ ها و تبدیل شدن به قطب علمی در حوزه خاص می ­ باشد.

واژگان كليدي: ارتباط صنعت، دانشگاه ، طرح‌های تحقيقاتي، اولویت ­ های تحقیقاتی ، توسعه فناوری، اعتبارات تحقيقاتي

امروزه، برنامه ­ ریزی استراتژیک به ­ عنوان یکی از کارآمدترین رویکردهای مدیریتی در سازمان ­ ها، مدنظر صاحب ­ نظران و برنامه ­ ریزان قرار گرفته است. در جهان کتغیر و پیچیده کنونی، برنامه ­ ریزی و مدیریت راهبردی، راهی برای کمک به سازمان ­ ها و جوامع، برای روبرو شدن با تغییرات سریع محیطی است. در واقع، برنامه ­ ریزی جامع، اقدامی است مؤثر در برابر جهان پر رقابت و در حال تغییر؛ زیرا امکانات و محدودیت ­ های درونی و بیرونی سازمان را مدنظر دارد و پیش ­ بینی ­ های خود را با توجه به آن ­ ها انجام می ­ دهد [1]. تا زمانی که برای یک سیستم (مانند یک سازمان) هدفی مشخص نشود، آن سیستم نمی ­ داند که کجا می ­ خواهد برود و اگر هدف مشخص شود ولی برنامه ­ ریزی نشود، در این صورت آن سیستم نمی ­ داند چگونه به آن هدف برسد. بنابراین هر سیستمی که خواهان موفقیت است باید اهدافی مشخص داشته باشد و نحوه و زمان رسیدن به آن اهداف را نیز تعیین نماید تا براساس برنامه تهیه شده بسوی اهداف موردنظر به ­ پیش رود و همواره ناظر بر حرکت خود باشد تا انحرافات احتمالی را شناسایی و تعدیل کند [2].

با وجود اهمیت برنامه ­ ریزی استراتژیک هنوز در بسیاری از سازمان ­ ها تأثیر حیاتی آن در رسیدن به اهداف سازمان به ­ خوبی درک نشده و حتی در بعضی از مواقع، مدیران آن را یک امر تجملی و پرهزینه می ­ دانند. به عقیده بعضی از اندیشمندان، برنامه ­ ریزی استراتژیک بیانگر قدرت خلاقیت

مدیران و ساختن آینده است. در میان این سازمان ­ ها، آموزش عالی به دلیل ارائه نوع خدمات و تربیت نیروی انسانی متخصص و تولید و اشاعه دانش ­ های جدید و توسعه و تقویت بنیادهای فرهنگی و اجتماعی، از اهمیت ویژه برخوردار است و مسلمأ مدیران دانشگاهی به ­ عنوان سکانداران آموزش عالی باید با قوه خلاقیت و توانایی خود بتوانند از این پیچیدگی ­ ها و پویایی ­ های محیطی در امان بمانند [3].

ماهیت آموزش عالی که هدف آن در مؤسساتی سازمان ­ یافته و متشکل از گروهی طالب علم، به ­ نام «دانشگاه» به ­ ثمر می ­ رسد، چیزی جز جستجوی حقیقت و دانش نو و همچنین کشف روابط این دو با کل زندگی واقعی نیست. این جستجو و اکتشاف، کنش و واکنش ­ هایی را میان دانشجویان، مربیان و تجارب ضبط شده بشر، سبب می ­ شود که برای انجام درست این عمل به محیطی که از ویژگی ­ هایی مانند آزادی، مسولیت، خلاقیت، نوآوری و انسانیت برخوردار باشد، نیاز است.

به ­ کارگیری مفهوم استراتژی در آموزش عالی از اواخر دهه 1970 آغاز شده است. در آمریکا انتشار کتاب کلر به ­ نام «استراتژی آموزشی: انقلاب مدیریت در آموزش عالی آمریکا» باعث ایجاد محبوبیت این مفهوم شد. بعد از سال 1983 تمایل به مفهوم استراتژی، روبه فزونی گذارد [4].

با توجه به مسائل مطرح شده، ضرورت برنامه ­ ریزی استراتژیک در دانشگاه ­ ها امری کاملأ بدیهی است. از طرفی با توجه به تعدد دانشگاه ­ ها در استان خراسان جنوبی و همچنین کاهش دانشجو در سطح کشور و منطقه، وجود یک برنامه یکپارچه و هدفمند را می ­ طلبد. بنابراین سؤال اصلی تحقیق آن است که، استراتژی ­ های اصلی دانشگاه پیام نور استان خراسان جنوبی کدامند؟ و اولویت ­ بندی این استراتژی ­ ها به چه نحوی می ­ باشد؟ مدیریت و برنامه ­ ریزی استراتژیک

برنامه ­ ریزی استراتژیک از بدو پیدایش در دهه ­ ی 1960 تا به امروز، همواره نویدبخش تحول و موفقیت بوده است. در طول این دوران، متفکران و اندیشمندان برجسته ­ ای به توسعه مفاهیم و مبانی این حوزه پرداخته ­ اند و در اثر تلاش آنان، مفاهیم و ابزارهای برنامه ­ ریزی استراتژیک تکامل زیادی یافته است. استراتژی یک برنامه نیست بلکه یک طرز نگرش است که اساس آن بر تشخیص فرصت ­ های اصلی و محقق ساختن منافع نهفته در آن قرار دارد [5].

مدیریت استراتژیک تقریبأ از دهه 1980 پا گرفت. مهم ­ ترین عاملی که در روند تاریخی مقوله برنامه ­ ریزی منجر به توسعه و رواج این دیدگاه در حوزه مدیریت گردید، شرایط محیطی و تحولات ناشی از آن در بازار رقابت و ضرورت همگونی و همراستایی سیستم ­ های عملیاتی مؤسسه با استراتژی انتخاب شده جهت بقا و ماندگاری در چنین شرایطی بود. به ­ عبارت دیگر مدیران مؤسسات صنعتی و تجاری در چنین وضعیتی می ­ بایست علاوه بر انجام وظایف معمول خود، به واکنش ­ های محیطی و عوامل متشکله آن توجه دقیقی داشته باشند و ضمن هدف ­ گذاری دقیق، سیستم ­ ها و ساختارهای داخلی مؤسسه (مانند برنامه ­ ریزی، سیستم ­ های انگیزش و پاداش، گردش اطلاعات) را در راستای تحقق اهداف پیش ­ بینی شده تجدید سازمان نموده و با در نظر گرفتن ابعاد مختلف فرهنگ سازمانی موجود اجرای مرحله ­ ای تمام عملیات پیش ­ بینی شده را به ­ صورت مداوم مورد ارزیابی و کنترل قرا دهند. با توجه به موارد فوق، تحقق اهداف تدوین شده در مقوله مدیریت استراتژیک، مستلزم همراستایی و هم ­ سویی تمامی واحدهای اجرایی، عملیاتی، سیستم ­ های مدیریتی و فرهنگ سازمانی حاکم بر مؤسسه می ­ باشد. منطقی بودن ارتباط بین عوامل اشاره شده می ­ تواند پیشتازی مؤسسه را در عرصه رقابت تضمین نماید [6].

پیرس و رابینسون 1 مدیریت استراتژیک را مجموعه تصمیمات و اقداماتی می ­ دانند که منجر به تدوین و اجرای برنامه ­ هایی برای تحقق اهداف سازمان شود. اندروز 2 ، استراتژی را تعیین هدف ­ های سازمان به ­ گونه ­ ای هماهنگ با خواسته ­ ها و نیازهای محیطی، تعیین راه ­ های تأمین و تخیص منابع برای تحقق آن هدف ­ ها به صورتی موفق ­ تر از رقبا تعریف کرده است [7]. مینتزبرگ 3 در ارائه تعریفی از استراتژی، آن را برنامه و الگوی رفتاری سازمان برای تعیین موقعیت آتی و ارائه شمای کلی از چگونگی تحقق هدف ­ ها برشمرده است. آلفرد چندلر 4 نیز در تعریف استراتژی، آن را تعیین هدف ­ ها و آماج ­ های اساسی دیررس سازمان و مشخص ساختن راه ­ های عملی و اجرایی و نیز تخصیص منابع برای دست ­ یابی به آن هدف ­ ها می ­ داند [8].

هدف از برنامه ­ ریزی استراتژیک کمک به اجرای قانون است تا جایگاه و مسیر چگونگی رسیدن به آن را مشخص کند. مراکز آموزش عالی در دنیا باید با دیدگاهی استراتژیک وضعیت موجود خود را مورد بررسی دقیق قرار دهند و با ترسیم بصیرت ­ ها و رسالت ­ ها براساس قوت ­ ها، ضعف ­ ها، فرصت ­ ها و نگرانی ­ ها، اهداف خود را تعیین کنند تا در قالب برنامه ­ های عملیاتی مرتبط به وظایف خود به ­ نحوی مؤثرتر بتوانند پاسخگوی نیازهای جامعه و مشکلات جهانی ­ شدن برآیند. در واقع برنامه ­ ریزی استراتژیک فرآیند تعیین اهداف سازمان و اتخاذ تصمیم درباره طرح ­ های جامع عملیاتی و اجرایی برای تحقق آن اهداف است. برنامه ­ ریزی راهبردی در سازمان ­ ها معمولأ شامل مراحلی است از جمله: سنجش محیط فعلی، تعریف مأموریت سازمان، تعیین چشم ­ انداز سازمان، شناخت توانایی ­ ها، ضعف ­ ها، فرصت ­ ها و تهدیدهای سازمان و طرح ­ ریزی دوره ­ ای برای حرکت سازمان یا مؤسسه از وضعیت جاری به وضعیت مطلوب [9]. با تجزیه و تحلیل توانایی ­ ها، ضعف ­ ها، فرصت ­ ها و تهدیدهای سازمان، عواملی که ممکن است روی پیامدهای آینده سازمان یا مؤسسه اثر بگذارند، شناسایی می ­ شوند. الگوی توانایی ­ ها، ضعف ­ ها، فرصت ­ ها و تهدیدها، برای شناخت شایستگی ­ های منحصر به ­ فرد سازمان از عوامل اساسی موفقیت سازمان به حساب می ­ آیند و هدف از تجزیه و تحلیل این عوامل، ارائه راهبردهایی است که تعادل بین محیط بیرونی و وضعیت درونی را تضمین می ­ کند [10].

تجزیه و تحلیل ­ های داخلی و محیطی، سازمان را قادر می ­ کند تا به دقت و به ­ صورت عینی، شایستگی ­ های ویژه و نقاط ضعف رقابتی خود را شناسایی کند. از طریق این تحلیل و اطلاعات حاصل از آن، مدیران می ­ توانند در جهت تکمیل فرصت ­ های رقابتی، سرمایه ­ گذاری کرده و موانع و تهدیدها را به نحوی کاهش و از اثرات آن بکاهند. در ضمن، شناسایی شایستگی ­ ها و نقاط ضعف به سازمان امکان می ­ دهد تا راهبردهای رویارویی با نیروهای محیطی را انتخاب کند [2].

یکی از مراحل اساسی در برنامه ­ ریزی استراتژیک، ماتریس SWOT می ­ باشد. این ماتریس با فراهم آوردن اطلاعات درباره نقاط قوت و ضعف داخلی سازمان، و فرصت ­ ها و تهدیدهای خارجی محیط پیرامون آن، استراتژی ­ های موردنظر را تدوین می ­ نماید. مدل SWOT توانایی نمایش ارتباط بین عوامل مختلف را داراست و با افزایش تعداد عوامل و پیچیده شدن ارتباطات، می ­ توان با استفاده از آن، این ارتباطات را تجزیه و تحلیل نمود [11]. از دیدگاه این مدل راهبرد مناسب، قوت ­ ها و فرصت ­ ها را به بیشترین، و ضعف ­ ها و تهدیدها را به کمترین میزان ممکن می ­ رساند. برای این منظور نقاط قوت و ضعف درونی، و فرصت ­ ها و تهدیدهای بیرونی در چهار حالت کلی استراتژی ­ های تهاجمی، استراتژی ­ های محافظه ­ کارانه، استراتژی ­ های رقابتی و استراتژی ­ های تدافعی به ­ هم پیوند داده شده، گزینه ­ های راهبرد خلق و انتخاب می ­ شوند [12]. در راه ­ کارهای SO سعی می ­ شود با اتکا بر نقاط قوت درونی، از فرصت ­ های محیطی بهره ­ برداری شود. در راهکارهای WO هدف این است تا با بهره ­ برداری از فرصت ­ های محیطی موجود، از نقاط ضعف درونی کاسته شود. در راه ­ کارهای ST کوشش می ­ شود تا با استفاده از نقاط قوت درونی، آثار تهدیدات موجود در محیط خارج کاهش داده شود و در نهایت، در راه ­ کارهای WT که بدترین وضعیت به ­ شمار می ­ آید، هدف کم ­ کردن نقاط ضعف درونی و پرهیز از تهدیدات محیط خارجی است [13].

روش ­ شناسی تحقیق

در پژوهش حاضر، به منظور تعیین اولویت استراتژی ­ های پیشنهادی در دانشگاه، از رویکرد تلفیقی تجزیه و تحلیل SWOT و مدل AHP استفاده شده است. کورتیلا 5 و همکاران برای از پیش ­ رو برداشتن نقاط ضعف مراحل اندازه ­ گیری و ارزیابی تجزیه و تحلیل SWOT ، از یک روش ترکیبی استفاده نمودند. فن به ­ کارگیری AHP در SWOT ، در مطالعات مختلف به عنوان روش A'WOT شناخته می ­ شود [14]. تکنیک AHP ، بعضی از کمبودهای مراحل ارزیابی و اندازه ­ گیری تجزیه و تحلیل SWOT را مرتفع می ­ سازد. فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، ترکیب معیارهای کیفی و غیرقابل لمس هماره با معیارهای کمی و قابل لمس را به ­ طور همزمان امکان ­ پذیر می ­ سازد. روش کار در فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP ، بر پایه مقایسات زوجی و دودویی بین گزینه ­ ها و عوامل است. در این مقایسات، از یک معیار نسبی جهت مقایسه عوامل استفاده می ­ شود. امتیاز 1 نشانگر اهیمت برابر دو عامل می ­ باشد، در حالی ­ که امتیاز 9 حاکی از تسلط کامل یک عامل (عنصر سطر) در مقایسه با عامل دیگر (عنصر ستون) است. در مقایسه معکوس، یک ارزش معکوش به ­ طور خودکار درون ماتریس معین می ­ گردد، به این صورت که A ij * A ji = 1 باشد. چنین مقایسه ­ ای نیازمند جمع ­ آوری اطلاعات از تصمیم ­ گیرنده می ­ باشد. مقایسات زوجی به تصمیم ­ گیرنده این امکان را می ­ دهد که فارغ از هر گونه نفوذ و مزاحمت خارجی، تنها بر روی مقایسه دو معیار یا گزینه تمرکز کند.

تحلیل SWOT چیست و چگونه آن را اجرا کنیم؟

تحلیل SWOT یا نمودار SWOT یکی از اصلی‌ترین ابزارهای تحلیل استراتژیک است به طوری که برخی از افراد آن را به سنگ بنای تحلیل استراتژیک می‌شناسند. این تکنیک نام‌های دیگری مانند تحلیل سوات و تحلیل اس دبلیو او تی نیز دارد. تحلیل SWOT در اصل نشان دهنده فرصت‌ها، تهدیدها، نقاط ضعف و قوت سازمان است. با به‌کارگیری ماتریس SWOT در تحلیل کسب و کار خود، موفق خواهید شد و از رقبا سبقت خواهید گرفت. تحلیل SWOT اگر چه به شکل یک ماتریس که نشان دهنده خط مشی سازمان است، نمایش داده می‌شود. اما تنظیم آن مستلزم رعایت اصول و قواعد خاص است.

شاید یک فرد بدون تفکر استراتژیک بتواند در طی آموزش چند جلسه‌ای تحلیل SWOT و نحوه تنظیم آن را بیاموزد. اما در نهایت برای اجرای کارساز آن و دستیابی به کیفیت خروجی مطلوب، فرد به تفکر استراتژیک و مدیریت استراتژیک نیاز خواهد داشت. این مسئله در طولانی مدت حس خواهد شد.

در انتهای این مطلب شما صفر تا صد تحلیل SWOT را خواهید آموخت. بحث را با مقدمه‌ای از چیستی مدیریت استراتژیک شروع خواهیم کرد و در آخر به آموزش ترسیم آن خواهیم پرداخت و مثال‌هایی برای تثبیت ذکر خواهیم کرد. همراه ما باشید.

تحلیل SWOT چیست

مدیریت استراتژیک (Strategic Management) چیست؟

با توجه به این که تحلیل SWOT با مسئله مدیریت استراتژیک ارتباط تنگاتنگ دارد، پیش از پرداختن به بحث اصلی توضیحاتی مختصر درباره این موضوع ارائه می‌دهیم. همه ما حداقل یکبار واژه‌های استراتژی و استراتژیک را شنیده‌ایم. اما شاید مفهوم دقیق آن‌ها را به خوبی درک نکرده باشیم. مدیریت استراتژیک یا مدیریت راهبردی در اصل به معنای مدیریت سازمان برای دستیابی به اهداف آن است. اهداف بلندمدت سازمان توسط مدیریت ارشد تدوین شده و در دسترس تمام بخش‌ها قرار می‌گیرند.

مدیریت استراتژیک چه اهمیتی دارد؟

در دنیای پر مخاطره و غیرقابل پیش‌بینی امروز که کسب و کارها با تغییرات مداوم داخلی و خارجی روبرو هستند، نیاز به برنامه ریزی در کسب و کارها امری انکار ناپذیر است. برنامه ریزی استراتژیک نیز یکی از برنامه ریزی‌های مذکور است. پیش‌بینی و توجه به خطرات و فرصت‌های احتمالی به هنگام تصمیم گیری، می‌تواند امکان کنترل آینده را به دستان شما بدهد و کاری کند که شما همیشه یک گام فراتر از رقبا حرکت کنید. از دیگر مزایای مدیریت استراتژیک که آموزش تحلیل SWOT نیز به همین منظور انجام می‌شود، عبارتند از:

• افزایش مشارکت و انگیزه کارکنان.
• افزایش حمایت‌های همه‌جانبه مدیران ارشد.
• افزایش تعهد تمام کارکنان (کارمندان، مدیران و …).
• کاهش ریسک‌های تصمیم گیری.
• افزایش اختیارات کارکنان.
• شفاف‌سازی مسیرهای فعالیت سازمان در بلند مدت.
• همسوسازی اقدامات عملیاتی در راستای اهداف مشخص.

ابزار تحلیل مدیریت استراتژیک؛ تحلیل SWOT چیست؟

تحلیل SWOT الگوی تحلیل SWOT یکی از قدرتمندترین ابزارها برای تحلیل مدیریت استراتژیک در سازمان‌های امروزی است. این ابزار در جهت کشف فرصت‌ها، شناخت تهدیدها و مدیریت آن‌ها، تمرکز بر نقاط قوت و کاهش نقاط ضعف برای قرار گرفتن در جایگاهی مناسب به شما کمک می‌کند. با درک اهمیت مدیریت استراتژیک، می‌توان به میزان اهمیت این ماتریس هم پی برد. یادتان باشد که این ابزار با نام‌هایی مانند تحلیل سوات یا نمودار سوات هم شناخته می‌شود.

تحلیل SWOT چه اجزایی دارد؟

تحلیل SWOT چهار جزء دارد که عبارتند از:

نقاط ضعف (Weaknesses):

این جزء از تحلیل SWOT نقاط ضعف سازمان را شناسایی کرده و در بهترین حالت ممکن متوقف می‌کند. نقاط ضعف دقیقا همان نقاطی هستند که برای ادامه رقابت باید بهبود یابند. مارک تجاری ضعیف، بدهی‌هایی زیاد، کمبود سرمایه و زنجیره تامین ناکافی مثال‌هایی برای نقاط ضعف هستند.

نقاط قوت (Strengths):

این بخش از تحلیل SWOT، برخلاف بخش قبل به شناسایی ویژگی‌های مثبت و منحصر به فرد سازمان که در موفقیت آن نقش دارند می‌پردازد. از میان مثال‌های متعدد برای نقاط قوت می‌توان به مواردی نظیر؛ برند قوی، مشتریان وفادار، فناوری منحصر به فرد و ترازنامه قوی اشاره کرد.

فرصت‌ها (Opportunities):

بخش فرصت‌های تحلیل SWOT همانطور که از عنوانش مشخص است، به عوامل خارجی مطلوب که مزیت رقابتی به سازمان می‌بخشند اشاره دارد. به طور مثال، عرضه خودروها به بازار جدید به واسطه افزایش فروش و افزایش سهم بازار می‌تواند یک فرصت برای تولیدکننده‌ای باشد که با کاهش تعرفه‌های کشورش روبروست.

تهدیدها (Threats):

عاملی که احتمال آسیب زدن آن به سازمان وجود دارد، تهدید نامیده می‌شود که در تحلیل SWOT بررسی می‌شود. کاهش بارش باران و خشکسالی تهدیداتی برای شرکت‌های فعال در حیطه محصولات کشاورزی هستند، چراکه ممکن است کاهش باردهی را درپی داشته باشند. افزایش هزینه مواد اولیه، افزایش رقابت و غیره نیز از جمله تهدیدات معمول هستند. نکته مهم این که فرصت‌ها و تهدیدها از عوامل خارجی و نقاط ضعف و قوت از عوامل داخل سازمان هستند که در این ماتریس نمایش داده می‌شوند.

تحلیل SWOT چیست؟

ماتریس سوات تنها به شناسایی فرصت‌ها، تهدیدها، نقاط ضعف و قوت محدود نمی‌شود. بلکه پس از شناسایی آن‌ها تحلیل SWOT لازم است تا به استخراج استراتژی‌ها منجر شود.

استراتژی چیست؟

استراتژی راهبردهایی است که مدیران سازمان را در جهت دستیابی به اهداف بلند مدت یاری می‌کند. استراتژی را می‌توان به عنوان جهت کلی دستیابی سازمان به وضعیت و جایگاه مطلوب در آینده نیز تعریف کرد. استراتژی از روند برنامه ریزی دقیق استراتژیک حاصل می‌شود.

انواع استراتژی در تحلیل SWOT کدامند؟

در ادامه به بررسی استراتژی‌های حاصل از تحلیل SWOT می‌پردازیم.

استراتژی SO در تحلیل SWOT (استراتژی Maximax):

این استراتژی (Strengths – Opportunities) به شما کمک می‌کند تا از فرصت‌های شناسایی شده خارجی در تحلیل SWOT با تکیه بر نقاط قوت بهترین بهره را ببرید.

استراتژی WO در تحلیل SWOT (استراتژی Minimax):

استراتژی WO (Weaknesses – Opportunities) باعث کاهش اثرات نقاط ضعف بر فرصت‌های شناسایی شده، می‌شود.

استراتژی ST در تحلیل SWOT (استراتژی Maximin):

استراتژی Strengths – Threats در تحلیل SWOT بر کاهش یا از بین بردن تهدیدهای خارجی به وسیله توانمندی‌ها و نقاط قوت سازمان تمرکز دارد.

استراتژی WT در تحلیل SWOT (استراتژی Minimax):

استراتژی Weaknesses – Threats با هدف اتخاذ تصمیمات درست برای کاهش ضعف‌های سازمان در برابر تهدیدهای شناسایی شده استفاده می‌شود.

ماتریس SWOT چه کاربردی دارد؟

تحلیل SWOT که برای ارزیابی شرایط مطلوب و نامطلوب در کسب و کارها کاربرد دارد و در جهت مدیریت استراتژیک، مدیران سازمان را یاری می‌کند می‌تواند در زندگی شخصی افراد نیز کاربرد داشته باشد. افراد با کمک ماتریس SWOT می‌توانند استعدادها و توانایی‌های خود را بشناسند و با غلبه بر ضعف‌های شخصی خود در مسیر موفقیت قدم بردارند.

استفاده از تجزیه و تحلیل SWOT چه مزایا و محدودیت‌هایی دارد؟

تحلیل SWOT در کنار فواید و مزایای بسیاری که دارد، مانند هر تکنیک دیگری محدودیت‌هایی نیز خواهد داشت. بنابراین سودمند بودن این ابزار مانع از وجود محدودیت برای آن نمی‌شود. در زیر تعدادی از مزایا و معایب این ابزار را بیان کرده‌ایم.

• اتخاذ استراتژی متناسب با اهداف واقع‌بینانه.
• شناخت نقاط ضعف و قوت سازمان و بهره‌وری موثر از منابع سازمان بر این اساس.
• تحلیل وضعیت موجود سازمان و ترسیم چشم اندازی روشن برای آینده آن.
• بهره‌مندی از تمام فرصت‌های احتمالی.
• مقابله با تهدیدات با کمک راهکارهایی که تحلیل SWOT ارائه می‌دهد.
• استفاده از توانمندی‌های سازمان در جهت طی مسیر موفقیت.
• غلبه بر ضعف‌ها با استفاده از فرصت‌ها.

• ارزیابی‌های ذهنی.
• دشواری تشخیص عوامل بیرونی به عنوان تهدید و فرصت (عدم تمیز آن‌ها از یکدیگر).
• ارائه استراتژی‌های متناقض در برخی مواقع.

نمونه تحلیل SWOT

در زیر نمونه‌ای از ماتریس تحلیل SWOT یک شرکت فعال در زمینه نفت و گاز آورده شده است.

نمونه استراتژی‌های استخراج شده از ماتریس سوات

در زیر تعدادی از نمونه استراتژی‌های حاصل از تحلیل SWOT را ذکر کرده‌ایم.

• مستقر شدن سیستم‌های مدیریت در سازمان که تمام بخش‌ها را ملزم به رعایت قوانین و مقررات می‌کنند.

• الزام به ارزیابی انرژی مصرفی و اصلاح الگوی مصرف.
• ارتقای جایگاه HSE در فرآیندهای سازمان و پروژه‌های آن.

• مستقر شدن سیستم‌های مدیریت در سازمان که تمام بخش‌ها را ملزم به رعایت قوانین و مقررات می‌کنند.

• افزایش کیفیت تسهیلات رفاهی کارکنان.
• شفاف سازی، ارتقای آگاهی و توانایی کارکنان در حوزه HSE از طریق برگزاری دوره‌های آموزش منابع انسانی.
• توجه به حفظ محیط زیست اطراف پروژه.

چطور می‌توان با Case Study ذهن را به چالش کشید؟

شاید تاکنون مطالبی درباره Case Study (مطالعه موردی) شنیده باشید. اما درباره چیستی مطالعه موردی و مزایای آن چیزی می‌دانید؟ مطالعه موردی که یکی از مسائل مرتبط با تحلیل SWOT است، به بررسی دقیق، عمیق، جزئی یک مسئله یا مورد خاص که به عناصر دنیای واقعی مربوط است اشاره دارد. در مطالعه موردی محقق به بررسی و ارزیابی اطلاعات عمیق درباره چند متغیر می‌پردازد.

زمانی که بخواهید از تحلیل SWOT استفاده کنید یا اطلاعاتی کامل، عمیق و متنی درباره موضوعی خاص در دنیای حقیقی بدست آورید، مطالعه موردی طراحی خواهد شد. مطالعه موردی این امکان را برای شما فراهم می‌کند که بتوانید پیامدها، مشخصات اصلی و معانی پرونده مورد نظر را کشف کنید.

در تحلیل SWOT این امکان وجود دارد که با استفاده از یک مطالعه موردی، جنبه‌های مختلف موضوعی واحد را عمیقا مورد کاوش قرار دهید. یا این که از چند مورد مطالعه موردی برای مقایسه بین جنبه‌های مختلف تحلیل و شفاف سازی آن‌ها استفاده کنید.

مطالعه موردی علاوه بر تحلیل SWOT در سایر تحقیقات نیز کاربرد دارد. این روش در حال حاضر یکی از متداول‌ترین روش‌های تحقیق کیفی در تحقیقات آکادمیک است. امروزه در مقاطع دکتری و کارشناسی ارشد و یا دوره‌های آموزش منابع انسانی، در دانشگاه‌ها و سازمان‌ها این روش برای دوره‌های مطالعاتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مطالعه موردی در اصل به بررسی پدیده‌های پیچیده در محیط می‌پردازد. محقق با کمک این روش می‌تواند یک پدیده یا موضوع را در نظر بگیرد و سپس با سوالات پژوهشی آن را حل کند.الگوی تحلیل SWOT

بررسی استراتژی یک شرکت خاص نمونه‌ای از مطالعه موردی در تجارت است. البته این روش ممکن است موارد گسترده‌تر را در تجارت مورد بررسی قرار دهد.

مطالعه به روش کیس استادی، درک و بینشی عمیق درباره موضوع مطالعه در اختیار محقق می‌گذارد و این اجازه را به او می‌دهد که به دنبال پاسخی مناسب برای سوالات تحقیق باشد. مانند پزشک و پرستاری که برای یافتن راه حل و درمان بیماری، آن را ارزیابی و بررسی می‌کنند. برای اطمینان از درست بودن تحلیل SWOT خود می‌توانید از مشاوره مدیریت، مشاوره منابع انسانی یا مشاور سیستم‌ها و فرآیندهای مرکز ما کمک بگیرید.

تحلیل SWOT ابزاری برای برنامه ریزی استراتژیک است که اطلاعاتی درباره نقاط قوت و ضعف و تهدیدها و فرصت‌ها ارائه می‌دهد. اطلاعات بدست آمده توسط تحلیل SWOT می‌توانند برای رسیدن به موفقیت و حفظ مزایای رقابتی و اتخاذ تصمیمات بلند مدت به مدیران سازمان کمک کنند.

این تجزیه‌ و تحلیل به ما کمک می‌کند تا به نقاط قوت و ضعف خودمان پی ببریم، فرصت‌های پیش روی خودمان را بشناسیم و تهدیدهای احتمالی را به شیوه‌ی مؤثری مدیریت کنیم.

استفاده از تحلیل SWOT در کسب‌وکار خیلی بهتر از چیزی است که به‌نظر می‌رسد. نه تنها وقت‌گیر نیست، بلکه شما را وادار می‌کند تا در مورد کسب‌وکار خود به روش‌های کاملاً جدید فکر کنید. تحلیل SWOT به شما کمک می‌کند تا با بررسی نقاط قوت و نقاط ضعف کار خود و همچنین فرصت‌ها و تهدیدهایی که در بازار با آن مواجه هستید بتوانید یک استراتژی کسب‌وکار قوی را توسعه دهید.

اصطلاح SWOT مخفف کلمات قدرت، ضعف، فرصت و تهدید در زبان انگلیسی است. در واقع می‌توانیم تحلیل SWOT را به عنوان لیست سازمان‌یافته‌ای از بیشترین نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها در کسب‌وکار تعریف کنیم.

نقاط قوت و ضعف عوامل درونی سازمان را نشان می‌دهد که در طول زمان می‌توانید آن‌ها را تغییر دهید (شهرت، حق امتیاز، مکان). اما فرصت‌ها و تهدیدها عوامل بیرونی هستند (عرضه‌کننده‌ها، رقبا، قیمت‌ها) که چه بخواهید یا نه اتفاق می‌افتد و نمی‌توانید آن‌ها را تغییر دهید.

کسب‌وکارهای موجود می‌توانند همیشه از این تحلیل چهت ارزیابی یک محیط درحال تغییر استفاده کنند. در حقیقت به شما توصیه می‌کنم حداقل سالانه یک جلسه‌ی بررسی استراتژی داشته باشید که با تحلیل SWOT آغاز شود. کسب‌وکارهای جدید نیز باید از این تحلیل به عنوان بخشی از فرآیند برنامه‌ریزی خود استفاده کنند.

دانلود تحقیق تحلیل SWOT با فرمت ورد

مقدمه
برنامه ریزی استراتژیک
فرآیند برنامه‌ریزی و مديريت استراتژيك
برنامه‌ریزی بلند‌مدت، برنامه‌ريزي جامع و برنامه‌ریزی استراتژیک
تحلیل SWOT
تعاریف نقاط قوت و ضعف و فرصتها و تهدیدات
قواعد حاکم بر استراتژیهای SWOT
کار برد تحلیلSWOT در سطح کشورها
برخي مدلها و رويكردهای برنامه‌ریزی استراتژیک
فرآیند برنامه‌ریزی جامع
مدل استراتژی صنعتی
تدوين و تعيين استراتژي مناسب
مدل فیلیپس
مدل رایت
مدل فريمن يا ذينفعان
مدل تحليل رقابتي
مدل هيل
مدل خط‌مشي هاروارد
نظامهاي برنامه‌ريزي استراتژيك
برنامه‌ريزي استراتژيك بعنوان قالبي براي نوآوري
افزون‌گري منطقي
مذاكرات استراتژيك
مدل مديريت مسائل استراتژيك
مدل استراتژی چافي
مدل فرد آر ديويد
نوعشناسي استراتژيها
انواع استراتژيها از نظر مايلز واسنو
انواع استراتژيها از نظر « فرد. آر. ديويد »
استراتژيهاي سازمانهاي بخش دولتي از ديدگاه روبين
انواع استراتژيها از نظر بري
انواع استراتژي مينتزبرگ و واترز
شيوه‌ها و استراتژيهاي گولد وكمبل
سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته
سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته داخلی
سابقه پژوهش ها و مطالعات انجام گرفته خارجی
جمع‌بندي مطالعات و تحقيقات مشابه

تا دهه پنجاه، تئوريسينها و دانشمندان، سازمان را سيستمي بسته مي‌دانستند (Scott, 1981). افرادي نظير تيلور، فايول، وبر، بارنارد و غيره ( )، معتقد بودند كه سازمانها ارتباطي با محيط ندارند. اما با پيدايش تئوري سيستمها بعنوان انقلابي بزرگ در تئوريهاي سازمان، من‌بعد تمامي تئوريهاي سازماني از اهميت و نقش محيط بر سازمان سخن رانده‌اند. دستيابي به سطوح بالاي تعالي و بهره وري بدون برنامه ريزي، مقدور نيست.

امروزه با توجه به گسترش شتاب افزاي تغيير و تحولات محيطي، سازمانها براي پاسخگويي اثربخش به نيازهاي محيطي خويش نيازمند تفكر استراتژيك هستند. مديران موفق تفكر استراتژيك خويش را در قالب برنامه‌ريزي استراتژيك جامه عمل مي پوشانند (مركز كارآفريني دانشگاه تهران، 1383). با توجه به اينكه برنامه‌ريزي پيش‌زمينه اجراي همه وظايف مديريتي ديگر مي‌باشد، برنامه‌ريزي و در رأس آن ايجاد سلسله مراتبي از برنامه‌ها در يك سازمان براي جلوگيري از اتلاف منابع و هدايت سازمان به سمت و سوي روشن و قابل اجرا، اهميت خاصي پيدا مي‌كند.

دانلود پاورپوینت کتاب بهره وری و تجزیه و تحلیل آن در سازمان ها پاورپوینت درس بهره وری در سازمان ها پاورپوینت کتاب بهره وری و تجزیه و تحلیل آن در سازمان پاورپوینت تجزیه و تحلیل بهره وری در سازمان رفتن…

بررسی و مطالعه ی تأثیر خدمات پس از فروش بر میزان رضایت مشتریان در شرکت مزدا یدک کلمات کلیدی : بررسی و مطالعه ی تأثیر خدمات پس از فروش بر میزان رضایت مشتریان در شرکت مزدا یدک رفتن به سایت…

مقایسه نگاه ایمانوئل کانت و علامه جعفری به وجدان اخلاقی وجدان اخلاقی نگاه ایمانوئل کانت به وجدان اخلاقی نگاه علامه جعفری به وجدان اخلاقی دانلود پایان نامه وجدان اخلاقی مقایسه نگاه ایمانوئل کانت و علامه جعفری به وجدان اخلاقی دانلود…

تاثیر تلاش در موفقیت تاثیر تلاش در موفقیت رفتن به سایت اصلی یكی از مهمترین سوالات این است كه برای موفقیت در آزمون چه عواملی موثرند ؟شاید اگر سوال را كلی تر مطرح كنیم بهتر باشد. یعنی بپرسیم كه كلا…

مولفه های اضطراب امتحان الگوی تحلیل SWOT و روشهای کاهش آن فیزیو لوژی اضطراب سبب شناسی اضطراب نظریه های اضطراب تحقیق درباره اضطراب امتحان علائم جسمی و روانی اضطراب مولفه های اضطراب امتحان رویکردها نظری اضطراب رفتن به سايت اصلي هدف از این…

پاورپوینت هزینه یابی برمبنای هدف و هزینه یابی بر مبنای كایزن پاورپوینت هزینه یابی برمبنای هدف و هزینه یابی بر مبنای كایزن تحقیق هزینه یابی برمبنای هدف و هزینه یابی بر مبنای كایزن هزینه یابی برمبنای هدف و هزینه یابی…

پروپوزال تقسیم بندی مشتریان و یافتن الگویی برای آنها برای بهبود وصول مطالبات معوق بانک مدیریت ریسک اعتباری الگوی مناسب جهت وصول مطالبات بانکی کاهش احتمال عدم باز پرداخت تسهیلات اعتباری رتبه بندی اعتباری مشتریان بانک رتبه بندی مشتریان بانک…

پاورپوینت صفحات فشرده چوبی پاورپوینت صفحات چوبی پاورپوینت کاربرد صفحات فشرده چوبی دانلود پاورپوینت صفحات فشرده چوبی پاورپوینت راجب صفحات فشرده چوبی در صنایع رفتن به سايت اصلي دانلود پاورپوینت صفحات فشرده چوبی و کاربرد ها آن جهت رشته صنایع…

دانلود پاورپوینت اختلالات روانی و عوامل خطرآفرین پاورپوینت اختلالات روانی و عوامل خطرآفرین پاورپوینت اختلالات روانی چیست پاورپوینت اختلالات روانی کودکان پاورپوینت اختلالات روانی و جرم رفتن به سايت اصلي دانلود پاورپوینت اختلالات روانی و عوامل خطرآفرین جهت رشته روانشناسی…

پاورپوینت نظارت بر سامانه های تأمین آب آشامیدنی پاورپوینت نظارت بر سامانه های تأمین آب آشامیدنی نظارت بر سامانه های تأمین آب آشامیدنی آلایند ه های شیمیایی خطرات شیمیایی آب آشامیدنی آلایند ه های رادیولوژیکی جنبه های مطلوبيت آب آلایند…

پردازش موازی و ابزار Globus گرید Globus پردازش موازی شبكه‌های توزیع یافته پردازش موازی و ابزار Globus سیستم همکاری در فروش فایل همکاری در فروش فایل فروش فایل fileina فروشگاه فایل خرید مقاله و تحقیق رشته کامپیوتر دانلود مقالات رشته…

اسناد بین المللی در مورد حقوق زنان حقوق زنان تبعیض علیه زن کنوانسیون رفع تبعیض علیه زن دانلود مقالات رشته حقوق دانلود مقالات حقوق اسناد بین المللی درمورد حقوق زنان کنوانسیون CEDAW رفتن به سايت اصلي دانلود مقاله رشته حقوق…

پاورپوینت وظایف و مسوولیت امدادگران و اصول ایمنی فردی رفتن به سايت اصلي دانلود پاورپوینت وظایف و مسوولیت امدادگران و اصول ایمنی فردی جهت رشته ی پزشکی در قالب 35 اسلاید و با فرمت pptx به صورت کامل و جامع…

دانلودکار آموزی در دفتر IT سازمان مرکزی تعاون روستایی ايران 158 ص کلمات کلیدی : دانلودکار آموزی در دفتر IT سازمان مرکزی تعاون روستایی ايران 158 ص رفتن به سایت اصلی نام فایل : کار آموزی در دفتر IT سازمان…

مبانی نظری و پیشینه تحقیق نرخ ارز و تورم 44 صفحه کلمات کلیدی : فصل دوم پایان نامه نرخ ارز و تورم مبانی نظری نرخ ارز و تورم پیشینه تحقیق نرخ ارز و تورم پیشینه داخلی نرخ ارز و تورم…

پاورپوینت مروری بر تئوریهای مدیریت دانلود رایگان پاورپوینت مروری بر تئوریهای مدیریت پاورپوینت مروری بر تئوریهای مدیریت مروری بر تئوریهای مدیریت سیر توسعه مکاتب مدیریت مکتب کلاسیک (رهیافت سنتی) مکتب نئوکلاسیک (رهیافت منابع انسانی) مکتب سیستمی (رهیافت سیستمی) مکتب اقتضایی…

افزایش ظرفیت واحد تقطیر در پالایشگاه نفت با طراحی مجدد افزایش ظرفیت واحد تقطیر افزایش کارایی واحد تقطیر نفت خام رفع تنگناهای افزایش ظرفیّت واحد تقطیر افزایش ظرفیت واحد تقطیر در پالایشگاه نفت رفع محدودیتهای افزایش ظرفیت واحد تقطیر دانلود…

مبانی نظری و پیشینه تحقیق مقابله با سازگاری 46 صفحه کلمات کلیدی : مبانی نظری مقابله با سازگاری پیشینه تحقیق مقابله با سازگاری پیشینه داخلی مقابله با سازگاری پیشینه خارجی مقابله با سازگاری پیشینه پژوهش مقابله با سازگاری پیشینه نظری…

پاورپوینت دستگاه XRF رفتن به سايت اصلي دانلود پاورپوینت دستگاه XRF جهت رشته ی مهندسی در قالب 20 اسلاید و با فرمت pptx به صورت کامل و جامع و با قابلیت ویرایش روش فلور سانس پرتو ایکس…

پاورپوینت شخصیت پاورپوینت شخصیت تحقیق شخصیت مقاله شخصیت شخصیت تعریف شخصیت انواع رویکردهای شخصیت ویژگی های شخصیتی رفتن به سایت اصلی عنوان: پاورپوینت شخصیت فرمت: پاورپوینت(قابل ویرایش) تعداد اسلاید: 28 اسلاید دسته: مدیریت این فایل شامل پاورپوینتی با عنوان "شخصیت"بوده…

ماهیت رشد در فقه امامیه و فقه عامه و دليل شرط بودن رشد در نکاح کلمات کلیدی : مفهوم رشد در قرآن مفهوم رشد در فقه عامه مفهوم رشد در فقه اماميه ابعاد و اقسام رشد دليل شرط بودن رشد…

پاورپوینت انواع تقصیر در حقوق کیفری ایران آیین نامه انتظامی سازمان نظام پزشکی پاورپوینت نظام پزشکی جستجوی پزشک پاورپوینت نظام پزشکی ایران پاورپوینت سازمان نظام پزشکی پاورپوینت سایت نظام پزشکی رفتن به سايت اصلي دانلود پاورپوینت انواع تقصیر در حقوق…

دانلود پاورپوینت فن آوری ارتباطات و اطلاعات و تحولات آموزشی پاورپوینت فناوری ارتباطات پاورپوینت فناوری اطلاعات و ارتباطات رفتن به سايت اصلي دانلود پاورپوینت فن آوری ارتباطات و اطلاعات و تحولات آموزشی جهت رشته مدیریت در قالب 29 اسلاید و…

مبانی نظری ارزیابی عملکرد شعب بیمه ایران با DEA ارزیابی عملکرد با DEA ارزیابی عملکرد در شرکت بیمه ارزیابی عملکرد با استفاده از تحلیل پوششی داده ها مبانی نظری ارزیابی عملکرد بیمه با DEA ارزیابی عملکرد بانک با تحلیل پوششی داده…

پاورپوینت تحلیل استراتژیک شرکت هواپیمایی رفتن به سايت اصلي دانلود پاورپوینت تحلیل استراتژیک شرکت هواپیمایی جهت رشته آموزشی در قالب 46 اسلاید و با فرمت pptx بصورت کامل و جامع و با قابلیت ویرایش این شرکت…

پروپوزال شناسایی عوامل کلیدی توفیق در پیاده سازی EIS سیستم اطلاعات اجرایی پیاده سازی EIS عوامل کلیدی موفقیت شركت صنایع تجهیزاتی نفت سیستم های اطلاعاتی مدیران ارشد بررسی عوامل کلیدی موفقیت در پیاده سازی سیستم های اطلاعاتی مدیران ارشد شناسایی…

ضرورت شناخت نيازها و تئوری های نیاز در انگیزش پایان نامه انگیزش پایان الگوی تحلیل SWOT نامه انگیزش شغلی پایان نامه انگیزش کارکنان پایان نامه انگیزه پایان نامه ایجاد انگیزه در کارکنان پایان نامه عوامل موثر بر انگیزش کارکنان پایان نامه در مورد…

مقاله سازمانهای یاد گیرنده شرط لازم در شكل گیری سازمان‌های یاد گیرنده ویژگی‌های سازمان های یاد گیرنده قواعد كلی در سازمان های یاد گیرنده 8 راهكارهایی جهت تقویت سازمان‌های یادگیرنده ایجاد سازمان یادگیرنده با بهره‌گیری از مدیریت منابع انسانی مدیریت…

دانلود پاورپوینت برنامه فیزیکی سالن چند منظوره پاورپوینت برنامه فیزیکی سالن چند منظوره پاورپوینت سالن چند منظوره پاورپوینت برنامه فیزیکی سالن رفتن به سايت اصلي دانلود پاورپوینت برنامه فیزیکی سالن چند منظوره در قالب 12 اسلاید و با فرمت pptx…

پاورپوینت روش های جستجو در شبکه های Peer-to-peer دانلود پاورپوینت روش های جستجو در شبکه های Peer-to-peer دانلود پاورپوینت درمورد روش های جستجو در شبکه های Peer-to-peer رفتن به سايت اصلي دانلود پاورپوینت روش های جستجو در شبکه های Peer-to-peer جهت رشته نرم افزار در قالب 29 اسلاید…

پاورپوینت استاندارد حسابداري شماره 1 ( نحوه ارائه صورتهاي مالي) دانلود رایگان پاورپوینت استاندارد حسابداري شماره 1( نحوه ارائه صورتهاي مالي) پاورپوینت استاندارد حسابداري شماره 1 استاندارد حسابداري شماره یک پاورپوینت استاندارد حسابداري شماره 1 پاورپوینت نحوه ارائه صورتهاي مالي…

بررسی اصول و ماهیت اقتصاد در روستاها اقتصاد روستایی نظامهای اقتصادی اصول اقتصاد در روستا عوامل توسعه اقتصادی دانلود پایان نامه رشته اقتصاد بررسی اصول و ماهیت اقتصاد در روستاها رفتن به سایت اصلی دانلود پایان نامه رشته اقتصاد بررسی اصول…

پاورپوینت بازی های کودکانه پاورپوینت مقاله بازی های بومی محلی پاورپوینت انواع بازی های بومی محلی ایران پاورپوینت مقاله بازی های محلی پاورپوینت بازی های بومی محلی استان فارس رفتن به سايت اصلي دانلود پاورپوینت بازی های کودکانه جهت رشته گوناگون…

پاورپوینت (اسلاید) هپاتیت B پاورپوینت هپاتیت B پاورپوینت هپاتیت ب هپاتیت ب مقاله هپاتیت ب بررسی هپاتیت ب تحقیق هپاتیت ب تعریف هپاتیت B راههای انتقال هپاتیت نوع B علائم هپاتیت نوع B علائم هپاتیت مزمن راه تشخیص هپاتیت B…

پاورپوینت کم کاری تيروئيد رفتن به سايت اصلي دانلود پاورپوینت کم کاری تيروئيد جهت رشته ی پزشکی در قالب 8 اسلاید و با فرمت pptx به صورت کامل و جامع و با قابلیت ویرایش تظاهرات بالينی: بروز…