نگاهی به شرایط اقتصاد ایران در سالهای ۱۳۸۸ و ۱۳۹۸ و ۱۴۰۱
گروه اقتصادی: حالا دیگر اعتراضات به مرگ مهسا امینی در ساختمان وزرای گشت امنیت اخلاقی از چند روز عبور کرده است و میتوان بخش بزرگی از این اعتراضات را بیش از یک اعتراض ساده به مرگ مشکوک دختری جوان که در بازداشت پلیس به دلیل ناهنجاری پوشش بوده است، تعمیم داد.اعتراضهای شهروندان ایرانی از روز جمعه ۲۵ شهریور آغاز شده و کمی بعد از آن این اعتراضات به میان دانشجویان و محیطهای دانشگاه نیز کشیده شده است. هر چند که تاکید ابتدای اعتراضات بر مطالبههای محوری هم، چون آزادیهای اجتماعی-سیاسی بود، اما به باور برخی کارشناسان محرکها و پیشزمینههای اقتصادی نیز در بطن آن قابل مشاهده است است.
در یکی از مشهورترین آثار هنری از ابتدای این اعتراضات میتوان به ترانه «برای . » اشاره کرد که در میان مجموعهای از مطالبات اجتماعی، سیاسی و زیست محیطی که بر پایه پیامهای توییتری شهروندان جمعآوری شده، به مواردی هم، چون «برای شرمندگی برای بیپولی، برای اقتصاد دستوری، برای کودک زبالهگرد و آرزوهاش» درباره مشکلات اقتصادی مردم از جمله کاهش قدرت خرید، ناکارآمد اقتصاد دولتی در کنترل قیمتها و فقر نیز اشارههای مشخصی دارد.
ایران طی به دو دهه گذشته با شتابگیری افزایش نرخ تورم، کاهش ارزش پول ملی و افت سرعت بالا رفتن تولید ناخالص مواجه بوده است و در نتیجه این شرایط و در همنی بازه زمانی کشور حداقل شاهد دو اعتراض گسترده و طولانی دیگر نیز شده است. در خرداد ۱۳۸۸، معترضان به نتایج انتخابات ریاست جمهوری به خیابانها آمدند و در آبان ۱۳۹۸ نیز مردم نگران از تبعات افزایش قیمت سوخت به عنوان اعتراض به خیابان آمده اند.نکته جالب نیز آن است که در همه این اعتراضات اقتصاددانان پیش و بیش از دیگران به کنکاش در مساله پرداختند و سعی کردند شرایط را برای مسولان با ارزیابی دقیقتر موشکافی کنند.
نامه پنج اقتصاددان و جرقه ای که دیده اند و دولت ندیده است
کما این که طی روزهای اخیر نیز جمعی متشکل از ۵ اقتصاددان درباره شرایط پیش رو نامهای سرگشاده نگاشته و به طرح نگرانیهای خود در این زمینه پرداختند.مسعود نیلی، محمدمهدی بهکیش، حسن درگاهی، محمد طبیبیان، موسی غنینژاد پنج اقتصاددان امضاکننده این بیانیه بودند که وضعیت کنونی ایران را به یک «پیچ خطرناک» تشبیه کرده و راهحل عبور از این بحران را به سیاستمداران پیشنهاد دادهاند.
این پنج اقتصاددان با بیان مقدمهای از آن چه در اتفاقات اخیر رخ داد و پیشینهای که در سالهای ۹۶ و ۹۸ نیز اتفاق افتاده بود؛ این سوال را مطرح کردهاند که «چرا جامعه در چنین وضعیت ناپایدار و ملتهبی قرار گرفته و به انبار مواد محترقهای تبدیل شده که با جرقههایی مشتعل شده و آتش به سرعت در آن گسترش پیدا میکند؟»اقتصاددانان در مقام پاسخ به پرسشی که ابتدای بیانیه خود عنوان کردهاند برآمده و مینویسند: «به نظر میرسد لازم است تحلیلی علمی و دقیق از چرایی التهاب موجود در جامعه ایرانی ارایه شود تا بتواند تلاشی سازنده و نه مخرب را برای عبور از این شرایط بحرانی نتیجه دهد. تلاشی که توقف بحران در آن، نه با غلبه یکی بر دیگری، بلکه با مسالمت و مرافقت حاصل شود. از این رو در ادامه سعی میکنیم تحلیلی مختصر و پاسخی مبتنی بر آمارهای رسمی کشور برای سوال یادشده ارایه کنیم.»
در ادامه این بیانیه مشترک بخش مهمی از دیدگاه این اقتصاددانان درباره وقایع اخیر به موضوع رفاه ایرانیها مرتبط است. از نظر رفاهی، سطح رفاه خانوارهای ایرانی بهطور متوسط، طی دهه ۱۳۹۰، حدود ۳۷ درصد کاهش پیدا کرده است و بهطور خاص، ۱۰درصد کمدرآمد جمعیتی کشور، با حدود ۳۰ درصد کاهش سطح رفاه مواجه بوده است. طبقه متوسط شهری به عنوان نمادی از تحولخواهی اجتماعی، در سال ۱۳۹۰، بیش از ۶۰ درصد از جمعیت کشور را تشکیل میداده و در مقابل، قشر کمدرآمد، جمعیتی حدود ۱۱ میلیون نفر داشته است. تحولات نامطلوب دهه ۱۳۹۰، باعث آن شده است که جمعیت کمدرآمد کشور به رقم هشداردهنده ۲۳ میلیون نفر برسد که این میزان افزایشِ هشداردهنده فقط با کوچکتر شدن جمعیت طبقه متوسط اتفاق افتاده است. این تغییر بزرگ که عمدتا مربوط به سالهای ۱۳۹۶ به بعد است زمینه مساعدی را برای تنشهای اجتماعی به وجود آورده است.
این اقتصاددانان در بخش دیگری از بیانیه به شیب افزایش قابلتوجه جمعیت کمدرآمد جامعه از سال ۱۳۹۶ به بعد بهطور هشداردهندهای افزایش پیدا کرده است، اشاره میکنند و نکته هشداردهنده و مهم آن است که برای اولینبار، طی چهار سال گذشته، بهطور هماهنگ و تقریبا یکسان، از جمعیت پردرآمد و قشر متوسط کاسته شده و به کمدرآمدها افزوده شده است.
در حقیقت به این ترتیب یکی از بدترین جلوههای نابرابری که در اقتصاد کشور رخ داده آن بوده که همه اقشار در شیب نزولی قرار داشتهاند، اما قشر کمدرآمد با آهنگی بسیار تندتر به عمق فقر رانده شده است. حال در چنین شرایطی که جامعه روزبهروز فقیرتر میشود، انتشار اطلاعات مربوط به فسادهای مالی در مقیاسهای باورنکردنی، شرایط رفاهی تعدادی از مسوولان، اقامت فرزندان برخی مسوولان در کشورهای خارجی و بهطور مختصر، برخورداری از رانتهای بزرگ در شرایط گستردگی فقر، بهطور طبیعی جامعه را عصبانی کرده و خشم آنها را آماده اشتعال میکند.
هم چنین اشاره این ۵ اقتصاددان به جامعه زنان است که با شیبی شگفتآور به تحصیلات دانشگاهی دست پیدا کرده، وقتی وارد بازار کار شده، با درهای بسته مواجه شده اند. بهطوری که نرخ بیکاری زنان جوان تحصیلکرده طی سالهای گذشته، بهندرت از ۵۵درصد کمتر بوده است. این عدد برای جوانان تحصیلکرده اعم از زن و مرد نیز همواره در حاشیه ۴۰درصد قرار داشته است.
اوج تعداد جوانان تحصیلکرده دانشگاهی زن و مرد پس از یک دوره ناکامی در دستیابی به اشتغال و توقف کامل اشتغالزایی سالهای نیمه دوم دهه ۱۳۸۰، با پنجرهای از امید در حوالی سالهای ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ به خوشبینی رسید و انتظارات مثبت آنها فرصتی استثنایی برای بهبود وضع کشور به وجود آورد. اما بروز تغییرات بزرگ در نیمه دوم دهه گذشته، انتظارات آینده را از یک «فرصت» استثنایی به «تهدیدی» سهمگین تبدیل کرد و بحرانهای بزرگ ارزی و حضیض سرمایهگذاری سالهای اخیر را به وجود آورد.
این ۵ اقتصاددان در بخش پایانی بیانیه مشترک خود با درخواستی توام با تاکید از نظام تصمیمگیری بیان میکنند که جامعه ایران، امروز با مجموعه بیسابقهای از مشکلات روبهرو است و بههیچوجه ظرفیتی برای اضافهشدن مشکل جدید به آنها وجود ندارد. به بهانه کوچکی همهچیز میتواند بهطور ناگهانی به هم بریزد. برای کنار زدن مشکلات عظیم اقتصادی و چالش بزرگ سیاست خارجی، چارهای جز همراه کردن مردم با همه چندگونگی و تنوعی که دارند نیست و این همراه کردن تنها با پذیرش واقعیتهای فرهنگی و اجتماعی موجود جامعه ایران، به همین شکل موجود حاصل میشود.
بیانیه مورد اشاره که بخشهایی از آن بازخوانی شد و دارای جزییات و اطلاعات بسیار دقیق تری نیز هست به صراحت اشاره دارد که چطور بحران اقتصادی و مساله معیشت و رفاه یکی از پایههای پشت پرده و شاید حتیث اکنون آشکار در سرعت گرفتن روند اعتراضات در کشور است. این که بحران اقتصادی در نهایت منجر به خشونت بیشتر از سوی شهروندان خواهد شد.اما اکنون شرایط اقتصادی ایران و وضعیت معیشت شهروندان ایرانی در شهریور و مهرماه سال ۱۴۰۱ با آبان سه سال پیش یعنی آبان ۱۳۹۸ و خرداد سیزده سال پیش و روزهای تابستان سال ۱۳۸۸ چقدر متفاوت است؟
بازارهای سرمایه و در آمد ارزی ایران در سال ۱۳۸۸
باید توجه کرد که شاخص بورس اوراق بهادار ایران در سال ۱۳۸۷ از حدود ۱۳ هزار واحد به کمتر از ۸ هزار واحد رسیده بود و متوسط بازدهی بازار سرمایه ایران نیز منفی بوده است. بر اساس گزارشی که یورونیوز منتشر کرده است، در سال ۱۳۸۸ پس از دو سال کسب درآمد ارزی ۸۱ میلیارد دلاری از محل فروش نفت، عایدی نفت به ۶۲ میلیارد دلار رسید. نرخ رشد اقتصاد ایران نیز طی سالهای ۱۳۸۷ و ۱۳۸۸ به ترتیب به ۰.۸ و ۱.۳ درصد کاهش یافت. این در حالی بود که بانک مرکزی ایران رشد واقعی اقتصاد این کشور را در سال ۱۳۸۶، ۶.۹ درصد و ۰.۷ واحد درصد بالاتر از سال ۱۳۸۵ اعلام کرده بود.
هم چنین نرخ تورم که در سال ۱۳۸۴ به ۱۰.۴ درصد رسیده بود، طی یک روند صعودی در سال ۱۳۸۷ به ۲۵.۴ درصد افزایش یافت و در سال ۱۳۸۸ این نرخ همچنان دو رقمی بود.در چنین شرایطی نرخ هر دلار آمریکا در بازار آزاد تهران از مرز هزار تومان فراتر رفت که نشان دهنده افزایش ۳.۵ درصدی در مقایسه با متوسط نرخ دلار در سال ۱۳۸۷ بود.
قیمتهای جهانی نفت خام از سال ۱۳۷۸، با شیبی ملایم شروع به افزایش کرد، اما شتاب افزایشی، از سال ۱۳۸۳ شدت گرفت و در نتیجه آن، کشورهای صادرکننده نفت از جمله کشور ما، با یک انفجار درآمدی مواجه شدند. این انفجار درآمدی به دنبال خود تقاضایی سنگین اجتماعی را ایجاد کرد و مهمترین محور در این تقاضا، نوعی نمود عینی پیدا کردن بهبود بازار نفت در زندگی روزمره مردم بود.هم چنین در مهرماه سال ۱۳۹۸ بانک مرکزی در گزارشی مینویسد «رکود معاملات مسکن از تابستان ۸۷ و کاهش قیمتها در بخش مسکن، فعالیتهای ساختمانی در سال ۸۸ با رکود نسبی همراه بود بهگونهای که تعداد و سطح کل زیربنای پروانههای ساختمانی صادرشده در کل مناطق شهری در سال تشخیص روند صعودی گذشته نسبت به سال قبل بهترتیب ۷.۲۱ درصد و ۸.۱۷ درصد افت کرده است.»
هم چنین در همین گزارش رسمی بانک مرکزی بدون اشاره به ابهامهای موجود و اختلاف بین وزارت صنایع و معادن بر سر رشد واقعی بخش صنعت و معدن تاکید شده است درباره بخش صنعت و معدن نیز اشاره میکند که «ارزش افزوده فعالیتهای صنعتی و معدنی در سال ۱۳۸۸ با اهداف ترسیم شده در برنامه چهارم توسعه برای این سال به میزان ۱۲.۴ درصد است و فاصله قابل ملاحظهای مشاهده میشود.»
در سال ۱۳۸۸، کاهش سود بنگاهها همزمان با رشد محدود فروش آنها نیز در گزارش بانک مرکزی، متاثر از فضای رقابتی حاکم بر صنایع (عمدتا بهدلیل وجود رقبای وارداتی) و افزایش هزینههای تولید از جمله حقوق و دستمزد و ثبات نسبی قیمتهای فروش به خاطر کسادی حاکم بر اقتصاد ارزیابی میشود. براساس این گزارش، صادرات صنعتی ایران در سال ۱۳۸۸ به لحاظ وزن و ارزش بهترتیب ۳۵.۲ و ۱۲.۸ درصد نسبت به سال ۸۷ بیشتر شده است.
نیم نگاهی به اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۸
اما در سال ۱۳۹۸، نرخ تورم تک رقمی ایران از ۸ درصد در اردیبهشت ۱۳۹۷ تا ۴۲.۷ درصد در شهریور سال ۱۳۹۸ صعود میکند و رشد تولید ناخالص داخلی ایران بر اساس اعلام صندوق بینالمللی از مثبت ۳.۷ درصد در سال ۲۰۱۷ به منفی ۵.۴ درصد در سال ۲۰۱۸ منفی ۷.۶ درصد در سال ۲۰۱۹ سقوط کرده و چرا که مطابق گزارش دبیرخانه اوپک، همزمان با کاهش قیمت جهانی نفت، در طول دو سال ابتدایی خروج آمریکا از برجام، تولید روزانه نفت خام ایران با ۴۷ درصد کاهش از ۳.۸ میلیون بشکه به نزدیک ۲ میلیون بشکه سقوط کرده بود.
هم چنین قیمت هر دلار آمریکا در بازار آزاد تهران از ۶ هزار و ۳۴۰ تومان همزمان خروج ایالات متحده از برجام در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ به ۱۱ هزار تومان در آبان ماه ۱۳۹۸ صعود کرده بود. البته در این فاصله، رکورد تاریخی ۱۹ هزار و ۳۵۰ تومانی را نیز در در چهارم مهرماه ۱۳۹۷ ثبت کرده بود.اقتصاد ایران در سال ۱۳۹۸، برای دومین سال پیاپی در وضعیت رکود باقی ماند. مرکز آمار عمق این رکود را در سال ۱۳۹۸ معادل منفی ۷ درصد اعلام کرده و رشد اقتصادی در بخش غیرنفتی نیز به منفی ۶/ ۰ رسیده است؛ درحالیکه پیشتر برخی دولتمردان پیشبینی میکردند که بخش غیرنفتی در سال ۹۸ از رکود خارج شود.در سال ۹۸، تنها گروه کشاورزی با رونق همراه بوده و رشد ۳ درصدی را ثبت کرده است. این بخش شامل دو زیربخش «کشاورزی» و «ماهیگیری» است.
در بخش صنعت که شامل زیربخشهای «معدن»، «صنعت»، «تامین آب، برق و گاز طبیعی» و «ساختمان» میشود نیز رشد اقتصادی در سال ۱۳۹۸ معادل منفی ۷/ ۱۴ درصد بوده است.منفیترین بخش، نفت بوده است و بخش نفتی در پاییز به کف تولید رسیده است و به نظر میآید که تحریمها بیش از این نتواند بر تولید بخش نفت اثر کند و انتظار رشد معتدلتر در فصل زمستان وجود داشت. اما این انتظار به واقعیت بدل نشد و گروه «استخراج نفت و گاز طبیعی»، رشد منفی ۸/ ۲۶ درصدی را در آخرین فصل سال ثبت کرد.
در حقیقت با ارزیابی کلی وضعیت در سال ۱۳۹۸ و بر اساس گزارشهای مرکز آمار ایران میتوان وضعیت رشد منفی و رکود عمیق را به خوبی در این سال دریافت و حتی بخش غیرنفتی رشد منفی ۵/ ۲ درصدی را ثبت کرد که منفیترین رشد در سال ۱۳۹۸ را از آن خود کرده است.از سوی دیگر، بر اساس آمار منتشرشده در پایگاه اطلاعرسانی بانک مرکزی، نرخ رشد نقدینگی در پایان آذرماه سال جاری نسبت به یک سال قبل برابر با ۲/۲۸ درصد بوده است که در مقایسه با آمار سال قبل (۱/۲۲ درصد) افزایش قابل توجهی دارد. همچنین بر اساس آمار منتشرشده از سوی بانک مرکزی، بین اجزای تشکیلدهنده نقدینگی نیز، رشد پول (۴۹ درصد) به میزان قابل توجهی بیش از رشد شبهپول (۲۵ درصد) است.
وضعیت اقتصادی در نیمه سال ۱۴۰۱
اما سال ۱۴۰۱ تازه به نیمه رسیده است و هنور گزارشهای بانک مرکزی و مرکز آمار ایران درباره آن نیز منتشر نشده است، اما میتوان ارزیابی کلی از شرایط داشت. در شراسط فعلی و هر چند بازده سرمایهگذاری در بورس تهران نیز از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ روندی صعودی به خود گرفته بود، ولی متوسط بازده سرمایهگذاری در بازار سرمایه ایران در ماههای سپری شده از سال ۱۴۰۱ خورشیدی منفی است و شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران در مجموع روندی نزولی را طی کرده است.
هم چنین نرخ تورم سالانه نیز بر اساس محاسبات مرکز آمار ایران در شهریور ماه گذشته به ۴۲.۱ درصد رسید. این نرخ در سال گذشته خورشیدی نیز ۴۰.۲ درصد اعلام شده بود. بدین ترتیب، مردم ایران در چهار سال گذشته با نرخ تورم بالای ۳۰ درصد مواجه بودهاند که شدت تاثیرگذاری آن بر افت قدرت خرید آنها از دوره جنگ جهانی دوم و اشغال ایران تا کنون بیسابقه است.
بنا به آخرین دادههای منتشر شده از مرکز آمار رشد اقتصادی در بهار امسال ۳.۸ درصد برآورد شده، به بیان سادهتر حجم حقیقی اقتصاد ایران در بهار امسال نسبت به حجم اقتصاد ایران در بهار سال گذشته ۳.۸ درصد افزایش یافته است. این در حالیست که در فصل مشابه سال گذشته رشد اقتصادی ۶.۹ درصد بوده است، بررسیها نشان میدهد رشد اقتصادی به ثبت رسیده در بهار امسال یعنی سال ۱۴۰۱ نسبت به ۳ فصل ابتدایی سال ۱۴۰۰ پایینتر بوده است.
ارزش افزوده بخش نفت و گاز نیز از ۲۶.۹ هزار میلیارد تومان در بهار سال گذشته به ۲۷.۲ هزار میلیارد تومان در بهار سال ۱۴۰۱ رسیده است، و بر این اساس رشد اقتصادی بخش نفت و گاز در نخستین فصل از بهار سال جاری ۱.۱ درصد بوده، در نتیجه میتوان گفت که نفت و گاز در بهار امسال تغییر محسوسی نسبت به فصل مشابه سال قبل نداشته و همین امر باعث شده تا رشد اقتصادی بدون نفت بالاتر از رشد اقتصادی کل باشد.
همچنین باید توجه کرد که ارزش پول ملی ایران در ماههای اخیر پایینترین سطح تاریخی خود را در مقابل دلار آمریکا تجربه کرده است. هر دلار آمریکا در حالی طی هفتههای گذشته تا ثبت رکورد ۳۳ هزار و ۳۵۰ تومان در مقابل پول ملی ایران تقویت شده است. نرخی که ۳ برابر بهای دلار در موعد شکلگیری اعتراضهای آبان ۱۳۹۸ و ۳۰ برابر قیمت دلار به هنگام آغاز تظاهرات سال ۱۳۸۸ است.
در همین حال، محمدهادی سبحانیان، معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی ایران، ۲۹ مرداد ماه سال جاری به خبرگزاری ایرنا گفته بود که که بین سالهای ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰ درآمد سرانه مردم ایران تا ۳۲ درصد کاهش یافت که نشان دهنده افزایش فشار اقتصادی بر مردم است. همچنین آمار بانک جهانی نیز نشان میدهد که درآمد سرانه مردم ایران بر پایه نرخ جاری دلار آمریکا از ۵ هزار و ۷۰۹ دلار در سال ۲۰۰۹ یعنی ۱۳ سال پیش به ۲ هزار و ۷۵۶ دلار در ۲۰۲۰ یعنی دو سال گذشته سقوط کرده است.
این وضعیت در شرایطی است که درآمد نفتی ایران به حدود یک ششم خود در ۱۳ سال گذشته کاهش یافته، ولی در همین مدت مصارف بودجه عمومی دولت ۱۶ برابر شده و به یک میلیون و ۵۲۷ هزار و ۳۷۱ میلیارد تومان رسیده است؛ بنابراین با وجود جهش هزینههای دولت، تحت تاثیر تبعات سیاست تنشزایی در عرصه بینالمللی و استقبال از تحریمهای اقتصادی، شرایط زندگی مردم ایران در مقایسه با سالهای ۱۳۸۸ و ۱۳۹۸ به مراتب از نظر افت قدرت خرید و درآمد وخیمتر شده است.
با بررسی بیشتر ابعاد مختلف وضعیت اقتصادی میتوان به این نتیجه رسید که ابعاد ناخوانده و حتی ناگفته بیانیه ۵ اقتصاددان حالا باید بیش از همیشه دارای اهمیت باشد. بحران اقتصادی فراگیر حالا میتوان به بزرگترین عامل فشار برای مقابله با تاب آوری شهروندان در برابر هر بحران اجتماعی و سیاسی تبدیل شود و حتی اگر در اعتراضات شهروندان بهانهای به نام بحران اقتصادی و عدم رفاه عامل اصلی نباشد، اما یکی از عواملی است که میتواند به سرعت ظهور یافته و خود را به رخ بکشد.
توکن سوزی شیبا در سال 2022
توکنسوزی Shib به این پروژه کمک میکند تا ضمن کاهش عرضه در گردش این توکن، تقاضا برای آن نیز افزایش یابد و در نتیجه قیمت آن به مرور زمان افزایش یابد. در حال حاضر به مبلغ 25هزار دلار یا تقریباً 260 میلیارد Shib به منظور کاهش عرضه در گردش آن سوزانده شده است.
شیبا اینو (SHIB) یک میمکوین است که در آگوست سال 2020 توسط فردی ناشناس ملقب به «ریوشی» ایجاد شد. این میمکوین نماد یک سگ ژاپنی به نام شیبا اینو است. همانطور که میدانید، خرید شیبا در یک سال اخیر به لطف جوسازیهای پیرامون این پروژه یک رشد نجومی را تجربه کرد. گفتنی است که این توکن به طور گستردهای به عنوان یک جایگزین برای دوجکوین شناخته میشود. در واقع، طرفداران شیبا اینو از آن به عنوان «قاتل دوجکوین» یاد میکنند.
توکنسوزی Shib
سرمایهگذاران شیبا اینو نسبت به تأثیر استراتژی توکنسوزی Shib روی افزایش قیمت این ارز دیجیتال بسیار خوشبین هستند. این استراتژی به این میمکوین کمک میکند تا وارد لیست 10 رمزارز برتر بازار ارز دیجیتال شود و به همین خاطر به آخرین امید میلیونها سرمایهگذار شیبا اینو در سال 2022 تبدیل شده است.
توکن سوزی چیست؟
توکن سوزی فرآیندی است که طی آن حجمی از توکنهای یک پروژه به طور عمدی، به آدرس یک کیف پول غیرقابل استفاده ارسال میشود.
آدرسی که توکنها به منظور از بین رفتن به آن ارسال میشوند، نامهای مختلفی دارد. این آدرس در بین اهالی بازار رمزارز، آدرس توکن سوزی (burn address) یا توکن خور ( eater address ) یا آدرس سیاه چاله (black hole address) و یا آدرس مرده (dead address ) نامیده میشود.
انواع روشهای توکنسوزی
روشهای مختلفی برای توکن سوزی در بازار ارز دیجیتال وجود دارد که در ادامه به معرفی دو روش اصلی آن میپردازیم:
پروتکل توکن سوزی خودکار: بسیاری از تیمهای ارز دیجیتال، فرایند توکن سوزی ارز دیجیتال خود را طی دورههای ثابت و معین انجام میدهند. به عنوان مثال، صرافی بایننس هر سه ماه یک بار توکن بومی خود، BNB را میسوزاند تا همواره قیمت این توکن را بالا نگه دارد. بایننس این کار را از طریق یک قرارداد هوشمند به طور خودکار انجام میدهد.
توکن سوزی توسط هولدرها: در این نوع توکن سوزی، هولدرها یا دارندگان ارز دیجیتال بدون هماهنگی قبلی، به صورت خودجوش، توکنهای خود را به Burn Address ارسال میکنند. به عنوان مثال، پس از اعلام یک آدرس توکن سوزی توسط توسعه دهندگان ارز شیبا اینو (SHIB)، هولدرهای این توکن به طور گسترده، بخشی از توکنهای SHIB خود را به این آدرس ارسال کردند تا از افزایش قیمت آن بهره مند شوند.
اثر توکن سوزی روی شیبا اینو
توکنسوزی Shib به این پروژه کمک میکند تا ضمن کاهش عرضه در گردش این توکن، تقاضا برای آن نیز افزایش یابد و در نتیجه قیمت آن به مرور زمان افزایش یابد. در حال حاضر به مبلغ 25هزار دلار یا تقریباً 260 میلیارد Shib به منظور کاهش عرضه در گردش آن سوزانده شده است. اما ، هنوز هم قیمت این ارز دیجیتال 0.00001 دلار است که از هدف یک دلاری و یک صدم دلاری آن فاصله بسیار زیادی دارد. لذا این پروژه و همچنین طرفداران آن خواهان سوزانده شدن حجم بیشتری از توکنهای SHIB هستند.
گفتنی است، سرمایهگذاران شیبا اینو مشتاقانه منتظر راهاندازی نسخه جدید صرافی شیباسواپ (SHIBASWAP 2.0) برای پشتیبانی و بهبود استراتژی جدید توکنسوزی Shib هستند. این در نهایت میتواند سود قابل توجهی را برای سرمایهگذاران شیبا اینو ایجاد کند.
کمپانی بیگر اینتر تینمنت (Bigger Entertainment) به عنوان یکی از سرمایهگذاران و حامیان اصلی شیبا اینو، چند ماه قبل برنامه زمانی و نقشه راه خود را برای توکن سوزی توکن SHIB برای سال 2022 منتشر کرد.
نکته: بیگر اینتر تینمنت یک شرکت ناشر موسیقی در آمریکا است که ظاهرا حوزه فعالیت آن بی ربط به ارزهای دیجیتال است، اما این شرکت به دلیل علاقه خود به رمزارزها وارد این حوزه شده و یکی از برنامههای آن سرمایهگذاری در پروژه شیبا اینو بوده است.
استیون کوپر(Steven Cooper) مالک بیگر اینتر تینمنت در توییتر اعلام کرد که پروژه آنها در گامی دیگر ۲.۵ میلیون SHIB را به آدرس توکنسوزی شیبا اینو که کسی به آن دسترسی ندارد ار سال کرده است. وی تصریح کرد که ۱.۵ میلیون SHIB دیگر نیز به زودی از طرف آنان از گردش خارج میشود. بدین ترتیب بیش از ۸۸۴ میلیون SHIB به دست آنان از زمان راهاندازی این پروژه (۲۰ اکتبر) سوزانده شده است.
گفتنی است نقشه راه بیگر برن (Bigger Burn Roadmap) برای توکن سوزی شیبا اینو در سال 2022، با استقبال شدید هواداران این رمزارز مواجه شد.
توکن سوزی شیبا اینو در سال 2022
این شرکت پخش موسیقی نقشه راه توکن سوزی شیبا اینوی خود برای سال 2022 که شامل توکن سوزی ماهانه رمزارز SHIB است را در 28 دسامبر 2021 (9 دی 1400) منتشر کرد.
بیگر اینترتینمنت در جشن کریسمس سال 2022، توکنهای NFT رایگان در بین شرکتکنندگان پخش کرد و بیش از ۲۳۹ میلیون توکن شیبا اینو را سوزاند.
توکن سوزی با ارسال توکنها به یک کیف پول مخصوص با کلیدهای خصوصی غیرقابل دسترس انجام میشود. بنا به گفته ShibBurn (سایت مختص به آمار توکن سوزی SHIB)، در زمان نگارش این مقاله، 410,300,511,715,709 شیبا از 1 کوادریلیون (معادل یک میلیون میلیارد) عرضه اولیه آن سوخته شده است؛ یعنی تا به امروز حدود 41 درصد از عرضه این توکن از گردش خارج شده است.
آیا توکنسوزی همیشه چیز مثبتی است؟
در مورد توکنسوزی باید به دو نکته کلیدی اشاره کرد. یک اینکه تضمینی برای افزایش ارزش ارز دیجیتال بواسطه توکن سوزی وجود ندارد. دو اینکه بسیاری از سرمایهگذاران از توکن سوزی سود چندانی نمیبرند. حال این سؤال پیش می آید، چه زمانی توکن سوزی سیگنال خرید و چه زمانی یک دام است؟ باید توجه داشت توکن سوزی در ارز دیجیتال میتواند تنها بهانهای به قصد فریب سرمایهگذاران باشد.
شایعه پراکنی در مورد توکن سوزی
گاهی مشاهده میشود که تیم یک پروژه با انتشار اخبار توکن سوزی، تنها قصد ایجاد روند صعودی در نمودار و سپس فروش توکنهای تشخیص روند صعودی خود (دامپ کردن روی سر سرمایهگذاران خرد) را دارند.
مراقب توکن سوزی جعلی باشید
همچنین گاهی تیمها، یک آدرس برای توکن سوزی در فضای مجازی انتشار می دهند و در واقع این آدرس چیزی نیست جز آدرس کیف پول خودشان!
سخن پایانی
بسیاری از پروژههای ارز دیجیتال برای حفظ ارزش توکن خود، اقدام به سوزاندن بخشی از توکنهای خود میکنند، چراکه توکن سوزی یک نوع مکانیزم ضد تورمی محسوب میشود. دلایل زیادی دال بر مفید بودن سوزاندن توکن وجود دارد. با این حال فراموش نکنید که همه چیز به احساسات معامله گران وابسته است. در آخر باید گفت اگرچه نمیتوان آینده را پیشبینی کرد اما عموم بازار دید مثبتی به این توکن دارند و امیدوار هستند که شیبا اینو به هدف 0.001 دلاری و در نهایت 1 دلاری خود دست یابد اگر قصد خرید ارز دیجیتال SHIB را دارید، ما به شما استفاده از یک صرافی ایرانی را پیشنهاد میکنیم.
پیش بینی بورس فردا 19 مهر 1401 / نمودار
امروز روابط عمومی سازمان بورس (سنا) در گزارشی از رد هرگونه افزایش نرخ و سقف گاز در بودجه سال ۱۴۰۲ توسط سازمان برنامه و بودجه خبر داد. موضوعی که باعث شد برخی نمادهای پتروشیمی به خصوص متانولسازانی همچون پتروشیمی زاگرس که تاثیر زیادی از این تصمیم میپذیرند، با افزایش تقاضا همراه شوند و به صف خرید نیز برسند.
صدای ایران - برای پیش بینی بورس فردا باید ببینیم چه اتفاقاتی در بورس امروز رخ داد و چه اتفاقاتی در بورس فردا تاثیرگذار خواهد بود و سپس با توجه به مجموع این اتفاقات ببینیم چه چیزی در انتظار بورس فردا است.
بورس امروز برخلاف روند مثبتی که در ابتدای معاملات خود شروع کرده بود، نتوانست تقاضا را حفظ کند و با برگشت عرضهها شاهد عقبنشینی دوباره نماگرهای اصلی بازار بودیم. شاخص کل بورس با کاهش ۰.۱۲ درصدی به مرز روانی ۱.۳ میلیون واحدی رسید و شاخص هموزن نیز به واسطه عملکرد بهتر در برخی صنایع همچون غذایی و زراعی، ریزش کمتری را تجربه کرد و ۰.۱ درصد از ارتفاع خود را از دست داد. ارزش معاملات نیز همچنان با نوسان در محدوده رکودی عدد ۲۲۶۴ میلیارد تومانی را به ثبت رساند و برخلاف شروع معاملات که با ورود پول همراه بود، ۱۹۳ میلیارد تومان از سرمایه کدهای حقیقی از چرخه معاملات خارج شد.
برگزاری جلسات حمایتی در سطح کارشناسان و مدیران اقتصادی در روزهای گذشته نیز تاکنون نتوانسته است مانع ریزش بیشتر بازار سهام شود و به نظر میرسد که همچنان وجود ابهامات و فضای عدماطمینان اجازه شروع روند صعودی را به بورس تهران نمیدهد. امروز اما خبرها و رخدادهایی در داخل و خارج بازار سرمایه رخ داد که میتواند بر روند بورس در روزهای آتی تاثیرگذار باشد و در سمت دیگر روند تکنیکالی نیز ممکن است که به شرایط فعلی بازار کمکرسانی کند.
سیگنال مثبت به متانولسازها
امروز روابط عمومی سازمان بورس (سنا) در گزارشی از رد هرگونه افزایش نرخ و سقف گاز در بودجه سال ۱۴۰۲ توسط سازمان برنامه و بودجه خبر داد. موضوعی که باعث شد برخی نمادهای پتروشیمی به خصوص متانولسازانی همچون پتروشیمی زاگرس که تاثیر زیادی از این تصمیم میپذیرند، با افزایش تقاضا همراه شوند و به صف خرید نیز برسند.
موضوع افزایش نرخ گاز در هابهای اروپایی در سال جاری به دلیل تاثیری که بر نرخ خوراک پتروشیمیهایی مانند «زاگرس» و «شفن» دارد، چالشهای زیادی را در وضعیت سودآوری این شرکتها ایجاد کرد و شاهد کاهش قیمت زیادی در سهام آنها بودیم. طی ماههای اخیر و پس از تشدید بحران گازی اروپا و نگرانی از شروع فصل سرما، همواره انتقادهای زیادی بر فرمول محاسبه نرخ خوراک پتروشیمیها مطرح بوده است و اکنون باید دید که تصمیمگیری در این زمینه تنها به عدم تغییر نرخ و سقف منجر میشود یا در ادامه شاهد تغییر این فرمول خواهیم بود. قیمت گاز طبیعی در دو هاب اروپایی تاکنون چیزی بین ۶۵ تا ۷۰ درصد از سقف خود عقبنشینی کردهاند و طبق فرمول نرخ خوراک، اکنون قیمت ۳۰ سنت برای پتروشیمیها لحاظ میشود که با وجود این کاهش شدید، سقف ۵هزار تومانی عددی حدود ۲۰ سنت را نشان میدهد.
بنابراین میتوان انتظار داشت که با توجه به این خبر مثبت و همچنین کاهش قیمت زیادی که این سهام طی چند ماه اخیر تجربه کردهاند، در روزهای آینده نیز تقاضا در این نمادها ادامه داشته باشد اما باید دید که آیا شرایط بازار اجازه تداوم روند صعودی را میدهد یا خیر.
بازگشت بازارهای جهانی
بازارهای جهانی و کامودیتیها امروز در اولین روز کاری هفته جدید میلادی کار خود را از سر میگیرند و در ساعات ابتدایی شاهد نوسانات اندکی در قیمت کالاهای پایه هستیم. نفت در شروع معاملات خود با کاهش ۱ دلاری به ۹۷ دلار رسیده است و طلا نیز حوالی ۱۶۸۰ دلار نوسان میکند و شاخص دلار در حال ورود دوباره به ۱۱۳ واحد است. در سمت دیگر اما مس روند رو به رشدی را شروع کرده و نزدیک به یک درصد رشد را نشان میدهد. خبر سیاستهای اخیر روسیه در قبال دکتر مس باعث شده است که این کامودیتی با افزایش قیمت مواجه شود.
هفته گذشته برای بازارهای جهانی هفته پر آماری بود و افزایش شاخص PCE و کاهش نرخ بیکاری نشان داد که فدرال رزرو همچنان در جهت کاهش تقاضا به اندازه کافی موفق نبوده است و باید در انتظار اقدامات جدیتری در جهت افزایش نرخ بهره در نشستهای بعدی باشیم. بازارهای جهانی هماکنون یک افزایش ۰.۷۵ درصدی را در نشست ماه نوامبر پیشبینی میکنند. بنابراین در سمت بازارهای جهانی همچنان شرایط برای بورس تهران به خوبی دنبال نمیشود و چشمانداز مثبتی نیز نمیتوان برای آن متصور بود.
تکنیکال ناجی بورس تهران میشود؟
همانطور که تشخیص روند صعودی در گزارش روزهای گذشته نیز تاکنون چندین بار اشاره شده است، محدوده ۱.۳۱ تا ۱.۲۹ میلیون واحد از اهمیت زیادی برای بورس تهران برخوردار است و میتواند نقطهای برای برگشت بازار به سمت بالا باشد. همانطور که در تصویر نمودار تکنیکالی شاخص کل بورس پیداست، اندیکاتورها فعلا در وضعیت مساعدی قرار ندارند اما در محدوده حمایتی قابل قبولی قرار گرفته است. برای مثال اندیکاتور RSI همچنان در زیر محدوده ۳۰ واحد نوسان میکند و یکی از الزامات تداوم روند صعودی، برگشت این اندیکاتور به بالای مرز ۳۰ است تا شاهد خروج بازار از فاز اشباع فروش باشیم. در سمت دیگر اندیکاتور ایچیموکو نیز شرایط نامناسبی را دنبال میکند و تمامی اجزای آن در گارد نزولی قرار دارند. از منظر این اندیکاتور نیز در ابتدا نیاز است که خط کیجنسن افقی شود و خط کیجنسن با رفتن به زیر کندلها، آنها را به سمت بالا همراهی کند. بنابراین برای یک برگشت پایدار نیاز است که در روزهای آینده شرایط خوبی در بازار رقم بخورد تا شاهد تداوم روند صعودی باشیم اما برای فردا میتوان به بازگشت به مدار صعودی امیدوار بود.
بنابراین به طور کلی میتوان پیشبینی کرد با توجه به نکات گفته شده، بورس فردا نیز در کلیت خود شاهد رونق بسیار بالایی نباشد اما حمایت تکنیکالی میتواند مانع از ریزشهای بیشتر شود و انتظار میرود که در برخی صنایع به دلیل خبرها و یا گزارشهای خوبی که منتشر شده است، شاهد تقاضای بهتری نسبت به کل بازار باشیم.
اکبرپور: حمایتِ غلط از داوران بدترین کار است/ روند استقلال صعودی است
پیشکسوت باشگاه استقلال گفت: به جای حمایتهای غلط از داوران باید واقعیت را گفت و به داوران کمک کرد تا اشتباهات خود را برای آینده برطرف کنند؛ حمایتهای نابجا باعث خواهد شد تا اشتباهات داوری همچنان ادامه داشته باشد.
به گزارش مجله خبری نگار علیرضا اکبرپور روز دوشنبه با اشاره به اتفاقات داوری رخ داده در جریان بازی استقلال مقابل فولاد خوزستان، اظهار داشت: اشتباهات داوران برای استقلال به یک عادت تبدیل شده است و متاسفانه هر هفته، شکل بدتری به خود میگیرد.
وی افزود: اینکه پنالتی صد درصد برای استقلال گرفته نشد یک طرف و حمایتهای اشتباه از داوران از طرف دیگر برای هیچکس قابل پذیرش نیست.
پیشکسوت استقلال خاطرنشان کرد: به جای حمایتهای غلط از داوران باید واقعیت را گفت و به داوران کمک کرد تا اشتباهات خود را برای آینده برطرف کنند، به طور حتم حمایتهای نابجا باعث خواهد شد تا این اشتباهات همچنان ادامه داشته باشد.
وی تصریح کرد: استقلال نسبت به گذشته پیشرفت قابل قبولی داشته است و در چند بازی اخیر شاهد آن هستیم علاوه بر اینکه زیبا بازی میکند به یک هارمونی لازم نیز دست یافته است.
اکبرپور تاکید کرد: مهمترین نکته مثبت استقلال در ۲ بازی اخیر این بوده است که بازیکنان خطر میانی رو به جلو بازی میکنند و میزان دوندگی آنها بالاست، در بازی با فولاد دوندگی، جنگندگیِ بازیکنان میانی آبیپوشان باعث شد تا خط هافبک قدرتمند فولاد از کار بیفتد.
بازیکن اسبق استقلال گفت: بازی با ذوبآهن اگرچه برای استقلال سخت است و باید در خانه حریف برای رسیدن به پیروزی تلاش مضاعفی انجام داد، اما بازیکنان استقلال که در ایران از بهترینها هستند این ظرفیت را دارند که سه امتیاز بازی را به ارمغان آورند.
تیم فوتبال استقلال در هفته نهم لیگ برتر باشگاههای کشور روز جمعه (۲۲ مهر) در اصفهان میهمان ذوبآهن خواهد بود. این دیدار ساعت ۱۶:۳۰ برگزار خواهد شد.
تصاویری از حمله به سفارت ایران در لندن + فیلم
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از خبرآنلاین، روز گذشته سفارت ایران در لندن مورد هجوم افرادی ناشناس قرار گرفت. ویدیویی از حمله دیروز به سفارت ایران در لندن را ببینید.
- حمله به سفارت ایران در انگلیس
چه کسی اول کبریت را کشید؟
ناتوانی پوتین در خاموش کردن آتشی که خود به پا کرد
اقتصادنیوز:در حالی که جنگ اوکراین هشتمین ماه خود را پشت سر می گذارد، به نظر می رسد همچنان چشم انداز روشنی برای پایان…
دیدگاه شما