درآمد و سود خالص چیست؟

سود خالص و ناخالص هر دو ارزشمند و در صورت‌های مالی مختلف استفاده می‌شوند

سود خالص و ناخالص چیست؟ و چه تفاوت هایی دارد؟

هدف اصلی تمامی بنگاه‌های اقتصادی با هر موضوع و حوزه‌ فعالیت، کسب درآمد و سودآوری درآمد و سود خالص چیست؟ است؛ کلیه اقدامات بنگاه‌ها نیز در همین راستا انجام می‌شود. اما آیا همه درآمدهای کسب شده در یک بنگاه سود است؟ قطعا نه. هر فعالیت اقتصادی در کنار درآمدهایش، هزینه‌هایی نیز دارد که باعث ایجاد ناخالصی در سود می‌شود. اما سود خالص و ناخالص چیست؟ در این مقاله از سری مقالات آموزش رایگان حسابداری، شما را با مفهوم سود خالص و ناخالص یک بنگاه اقتصادی و تفاوت سود خالص و ناخالص آن آشنا می‌کنیم. با ما همراه باشید.

قبل از اینکه از سود خالص و ناخالص صحبت کنیم، بد نیست با مفهوم سود و نحوه تاثیر آن در بنگاه‌های اقتصادی آشنا شویم.

سود خالص چیست؟

با کسر کلیه هزینه‌هایی که یک شرکت طی یک دوره مالی متحمل می‌شود، از مجموع درآمدهای آن شرکت سود خالص به دست می‌آید؛ این هزینه‌ها کلیه هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم تولید یک محصول را در بر می‌گیرد.

سود ناخالص چیست؟

سود ناخالص حاصل کسر کلیه هزینه‌های مستقیم تولید یک محصول از درآمد دوره مالیاتی به دست می‌آید.

مهم ترین تفاوت سود خالص و ناخالص چیست؟

سود ناخالص نشان دهنده پیشرفت کار در یک واحد اقتصادی است. در صورتی که سود خالص نشان دهنده سوددهی و پیشرفت کلی واحد اقتصادی است.درآمد و سود خالص چیست؟

سود چیست؟

سود در حسابداری به این معناست که مجموع درآمدهای یک بنگاه اقتصادی از هزینه‌هایی که در جهت کسب همان درآمدها ایجاد شده، بیشتر باشد. از سویی زمانی که مجموع هزینه‌های یک شرکت از مجموع درآمدهای آن بیشتر درآمد و سود خالص چیست؟ گردد، مجموعه دچار زیان می‌شود.

کل هزینه‌ها – کل درآمدها = سود / زیان

صورت سود و زیان چیست؟

یکی از مهم‌ترین صورت‌های مالی اساسی شرکت، صورت سود و زیان است؛ که عملکرد مالی شرکت را در یک بازه زمانی خاص (شش ماهه یا یک ساله) نشان می‌دهد. صورت سود و زیان همچنین خلاصه‌ای از چگونگی دست‌یابی شرکت‌ها به درآمدها و هزینه‌ها از طریق فعالیت‌های عملیاتی و غیرعملیاتی، ارائه می‌دهد.

هدف از تهیه صورت سود و زیان چیست؟

صورت سود و زیان با بیان میزان سودآوری (مثبت و یا منفی) شرکت چشم انداز دقیقی از اتفاقات و عملکرد شرکت در اختیار سهامداران و مدیران ارشد سازمان قرار می‌دهد؛ به این ترتیب مسئولان می‌توانند در خصوص مسائل مهم شرکت تصمیمات جدید و جدی اتخاذ نمایند؛ برخی از این تصمیمات عبارتند از:

• افزایش ظرفیت تولید و بهبود کیفیت محصولات
• گسترش شرکت از نظر نیروی انسانی و محل فعالیت
• حذف بخشی از خط تولید

تفاوت ترازنامه با صورت سود و زیان چیست؟

یکی دیگر از مهم‌ترین صورت‌های مالی اساسی در هر مجموعه اقتصادی ترازنامه است؛ ترازنامه خلاصه‌ای از وضعیت دارایی‌ها و بدهی‌های شرکت در یک زمان خاص ارائه می‌دهد. به این ترتیب چه تفاوتی میان ترازنامه و صورت سود و زیان وجود دارد؟

ترازنامه و صورت سود و زیان در موارد زیر با یکدیگر متفاوت هستند:

1- صورت سود و زیان عملکرد شرکت را در یک بازه زمانی نشان می‌دهد؛ در صورتی که ترازنامه به نمایش وضعیت مالی شرکت در یک تاریخ خاص می‌پردازد. به عنوان مثال صورت سود و زیان برای دوره‌های 6 ماهه یا یک ساله تهیه می‌شود، اما ترازنامه برای یک روز ویژه مثلا 29 اسفند ماه تهیه می‌شود.

2- ترازنامه خلاصه‌ای از کلیه درآمد و سود خالص چیست؟ اطلاعات مالی شرکت مانند دارایی‌ها، بدهی‌ها و حقوق صاحبان سهام را نمایش می‌دهد؛ اما صورت سود و زیان اطلاعات درآمد و هزینه را ارائه می‌دهد و در نهایت میزان سود خالص مجموعه را نشان می‌دهد.

3- ترازنامه جهت بررسی میزان نقدینگی شرکت برای انجام تعهداتش استفاده می‌شود؛ در حالی که صورت سود و زیان چگونگی عملکرد مالی شرکت را در قالب یک گزارش ارائه می‌دهد.

4- ترازنامه بر اساس حساب‌های دائمی شرکت تهیه می‌شود و مانده حساب‌ها از دوره‌ای به دوره بعد منتقل می‌شود؛ اما صورت سود و زیان بر اساس حساب‌های موقتی درآمد و هزینه تهیه می‌شود و مانده نهایی به حساب صاحبان سهام منتقل می‌شود.

پیشنهاد میکنیم بخوانید: آشنایی با تجزیه و تحلیل صورت های مالی و همچنین تجزیه و تحلیل نسبت های مالی و اطلاع از چگونگی استفاده از صورت‌ها و نسبت‌های مالی را اینجا بخوانید.

ترازنامه کلیه اطلاعات مالی شرکت را نمایش می‌دهد ولی صورت سود و زیان فقط درآمد و هزینه را گزارش می‌کند

🔻 نکته

حساب سود مانند حساب درآمد یک حساب موقت، با ماهیت بستانکار است؛ همچنین حساب زیان مانند حساب هزینه با ماهیت بدهکار است.

انواع سود در صورت سود و زیان

هنگام تهیه صورت سود و زیان با چند نوع سود مواجه می‌شویم. در ادامه به معرفی انواع سود و نحوه محاسبه آنها می‌پردازیم.

سود ناخالص (Gross profit)

سودی که شرکت پس از کسر هزینه‌های ساخت و فروش کالاها و یا خدمات بدست می‌آورد، سود ناخالص نامیده می‌شود. سود ناخالص سود ناویژه نیز نامیده می‌شود. نحوه محاسبه سود ناخالص به صورت زیر است:

بهای تمام شده کالای فروش رفته – فروش خالص/ درآمد = سود ناخالص

سود عملیاتی یا سود قبل کسر از بهره و مالیات (operating profit / EBIT)

اختلاف میان درآمد عملیاتی و هزینه‌های عملیاتی (اعم از بهای تمام شده کالای فروش رفته و هزینه‌های عمومی و اداری)، سود عملیاتی نامیده می‌شود. این سود ناخالصی کمتری نسبت به سود ناخالص دارد، اما همچنان برخی هزینه‌ها را در بر دارد. سود عملیاتی به صورت زیر محاسبه می‌شود:

(کلیه هزینه‌های اداری و عمومی + بهای تمام شده کالای فروش رفته) – فروش خالص/ درآمد = سود عملیاتی

در محاسبه سود عملیاتی هزینه‌هایی مانند بهره دیون و یا وجوه بیمه و مالیات در نظر گرفته نمی‌شود.

🔻 نکته

درآمد قبل از کسر بهره و مالیات یا EBIT، یک معیار سودآوری و گردش پول است که قدرت درآمد شرکت و درآمد و سود خالص چیست؟ توانایی بازپرداخت بدهی‌های ناشی از فعالیت‌های منظم و مداوم را نشان می‌دهد.

سود خالص (Net profit)

باقی مانده سود یک شرکت پس از کسر کلیه هزینه‌های عملیاتی، مالی و مالیاتی از مجموع درآمدهای یک دوره مالی، سود خالص نامیده می‌شود. در حقیقت آنچه پس از احتساب کلیه هزینه‌های مجموعه برای شرکت باقی می‌ماند، سود خالص است. سود خالص سود ویژه نیز نامیده می‌شود. نحوه محاسبه سود خالص به صورت زیر است:

(هزینه‌های مالی و مالیاتی + هزینه‌های اداری و عمومی + هزينه‌های عملياتی) – سود ناخالص = سود خالص

تفاوت سود خالص و ناخالص

حال که با تعریف و نحوه محاسبه سود خالص و ناخالص آشنا شدیم، به بیان تفاوت سود خالص و ناخالص می‌پردازیم. خوب است بدانید که سود خالص و ناخالص علاوه‌بر تفاوت در مفهوم در کارکرد برای مجموعه نیز با یکدیگر متفاوت هستند.

سود خالص و ناخالص هر دو ارزشمند و در صورت‌های مالی مختلف استفاده می‌شوند

♦️ تفاوت مفهوم سود درآمد و سود خالص چیست؟ خالص و سود ناخالص

سود ناخالص حاصل کسر کلیه هزینه‌های مستقیم تولید یک محصول از درآمد دوره مالیاتی به دست می‌آید.

سود خالص حاصل کسر کلیه هزینه‌هایی که یک شرکت طی یک دوره مالی متحمل می‌شود، از مجموع درآمدهای آن شرکت است؛ این هزینه‌ها کلیه هزینه‌های مستقیم و غیرمستقیم تولید یک محصول را در بر می‌گیرد.

هزینه‌های مستقیم: کلیه هزینه‌هایی که مستقیما در تولید محصول مشارکت دارند.

هزینه‌های غیرمستقیم: کلیه هزینه‌هایی که به صورت غیرمستقیم در فعالیت یک بنگاه اقتصادی و در نتیجه تولید محصول تاثیر دارند. مانند هزینه‌های اداری و بیمه و مالیات

♦️ هدف از محاسبه سود خالص و ناخالص

سود ناخالص برآوردی از میزان کارائی شرکت است؛ محاسبه سود ناخالص به سرمایه گذاران چشم اندازی حدودی از عملکرد شرکت ارائه می‌دهد. در صورتی که سود خالص برای بررسی قطعی میزان کارایی عملیاتی و انجام تعهدات یک شرکت محاسبه می‌شود؛ به عبارت دیگر، سود خالص نشان دهنده سودده یا زیان‌ده بودن شرکت است.

♦️ تفاوت سود خالص و ناخالص در بررسی بهره‌وری

از آنجا که سود ناخالص تنها هزینه‌های مستقیم را در نظر می‌گیرد، برای بررسی و کنترل هزینه‌های تولید بر سود از آن استفاده می‌شود. به عبارت دیگر، شرکت با کشف و حذف هزینه‌های اضافه تولید، بیشترین سود را کسب خواهد نمود.

اما هر مجموعه اقتصادی برای بررسی عملکرد خود در یک دوره مالی نیازمند محاسبه سود خالص و دستاوردهای مالی است. محاسبه سود خالص همچنین ارزش سرمایه گذاری و مدت زمان بازپرداخت سود سهام مجموعه را نیز تعیین می‌کند.

♦️ تفاوت سود خالص و ناخالص در اتخاذ تصمیمات اساسی

علیرغم تاثیری که سود ناخالص بر محاسبه هزینه‌های مستقیم یک مجموعه اقتصادی دارد، این سود برای تصمیم‌گیری‌های اساسی شرکت قابل اعتماد نیست. در واقع سود ناخالص عملکرد خوش‌بینانه یک شرکت است. در صورتی که هر بنگاه اقتصادی برای ارائه تصویر واقعی از عملکرد خود، نیازمند محاسبه سود خالص است. به این ترتیب مسئولان می‌توانند با چشم باز برای اتخاذ تصمیمات مهم شرکت اقدام نمایند.

♦️ تفاوت سود خالص و سود ناخالص در مانده اعتبار

یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های سود خالص و ناخالص، در نمایش تراز اعتباری شرکت است. سود ناخالص معیاری برای نمایش مانده حساب اعتبار معاملات است؛ به عبارت دیگر، سود ناخالص نشان دهنده میزان برتری فروش محصولات نهایی یک مجموعه نسبت به خریدهای اولیه (برای تولید یا توزیع) آن است.

از سوی دیگر، سود خالص نشان دهنده تراز اعتباری حساب سود و زیان است. در واقع سود خالص، معیاری برای نمایش سودده یا زیان‌ده بودن شرکت با احتساب مجموع درآمد و کلیه هزینه‌های مجموعه به علاوه مالیات و بهره است.

به این ترتیب هر دو نوع سود در صورت‌های مالی اساسی حضور دارند و ارزشمند هستند.

♦️ سود خالص و ناخالص در تعریف عملکرد شرکت

شاید مهم‌ترین تفاوت سود خالص و ناخالص در تعریف آنها از کارکرد مجموعه باشد. سود ناخالص نشان دهنده پیشرفت کار در یک واحد اقتصادی است. در صورتی که سود خالص نشان دهنده سوددهی و پیشرفت کلی واحد اقتصادی است.

به عنوان مثال ممکن است یک مجموعه اقتصادی از نظر فعالیت اقتصادی عملکرد خوبی داشته باشد (سود ناخالص بالا)، اما با عملکرد بد در انجام تکالیف مالیاتی سود خالص پایینی داشته باشد.

نحوه تهیه صورت سود و زیان

صورت سود و زیان با توجه به حوزه فعالیت برای هر شرکت متفاوت است؛ در حقیقت صورت سود و زیان برای شرکت‌های تولیدی، خدماتی، بازرگانی و پیمانکاری بر اساس درآمدها و هزینه‌ها تهیه و تنظیم می‌شود. در ادامه مراحل تهیه صورت سود و زیان و رسیدن به سود ناخالص و خالص را برای یک شرکت بازرگانی برای شما شرح می‌دهیم:

♦️ ابتدا باید دوره مالی برای دریافت گزارش سود و زیان تعیین شود. معمولا شرکت‌ها دوره‌های مالی خود را 3 ماهه، 6 ماهه و یا 1 ساله در نظر می‌گیرند.

♦️ سپس باید مراحل زیر برای محاسبه صورت سود و زیان شرکتهای بازرگانی به ترتیب محاسبه گردد:

(برگشت از فروش و تخفیفات + تخفیفات نقدی فروش) – فروش ناخالص = فروش خالص

بهای کالای پایان دوره – بهای کالای آماده فروش = بهای تمام شده کالای فروش رفته

بهای تمام شده کالای خریداری درآمد و سود خالص چیست؟ شده طی دوره + بهای موجودی کالای اول دوره = بهای تمام شده کالای آماده فروش

هزینه حمل کالای خریداری شده + خرید خالص = بهای تمام شده کالای خریداری شده طی دوره

(برگشت از خرید و تخفیفات + تخفیفات نقدی خرید) – خرید ناخالص = خرید خالص

بهای تمام شده کالای فروش رفته – فروش خالص = سود ناخالص

هزینه‌های عملیاتی – سود ناخالص = سود عملیاتی

هزینه‌های مالی (بهره و سایر هزینه‌های بانکی) – سود خالص عملیاتی درآمد و سود خالص چیست؟ = سود خالص قبل از کسر مالیات

مالیات – سود خالص قبل از کسر مالیات = سود خالص

پیشنهاد ما

صورت‌ های مالی یک ابزار بسیار مهم در تحلیل عملکرد مالی شرکتهاست. به این خاطر، تهیه صورت‌های مالی، یکی از مهم‌ترین وظایف یک حسابدار است. اساتید ما در تیم پرشین‌حساب برای آشنایی شما با جزئیات صورتهای مالی و تهیه دقیق آنها دوره تهیه صورت های مالی اساسی در نظر گرفته‌اند. این فرصت را از دست ندهید.

سود خالص چیست؟ یکی از مهمترین شاخصهای مالی

هدف اصلی و منطقی هر شرکتی کسب سود است. سود خالص نشان می دهد که پس از کسر هزینه ها و مخارج چقدر از درآمد شرکت باقی می ماند.
سود خالص را بطور کلی می توان:

• جهت رشد و توسعه شرکت در حساب سود انباشته نگهداری کرد.
• به عنوان سود نقدی بین سهامداران تقسیم کرد. (DPS یا سود نقدی سهام)

بدیهی است که یک مدیر باید آگاهی کامل از سود دهی فعالیتها و در نتیجه سود شرکت داشته باشد. همچنین بعد از مطالعه این مقاله پیشنهاد می کنم مقاله حاشیه سود خالص را نیز مطالعه بفرمایید.

فرمول محاسبه

برای محاسبه سود خالص به شیوه زیر عمل می کنیم:

1. از درآمدهای عملیاتی شرکت، بهای تمام شده آن را کم می کنیم.
2. آنچه حاصل شده است را سود ناخالص شرکت می نامیم.
3. بعد از کسر هزینه های سربار و سایر هزینه های غیر مستقیم و در نظر گرفتن سایر درآمدهای عملیاتی، سود و زیان عملیاتی بدست می آید.
4. آنچه تا به اینجا حاصل شده است را EBIT یا درآمد قبل از کسر مالیات بهره و مالیات نیز می گویند. (Earnings before interest and taxes)
5. اگر از عدد حاصل شده هزینه های مالی و مالیات را کم کنیم، سود خالص (Net Profit) بدست می آید.

مثال از نحوه محاسبه

سود خالص شرکت پرداخت الکترونیک سامان کیش در دوره منتهی به 1398/09/30 طبق محاسبات زیر حدود 243 میلیارد تومان است.
این عدد در سال مالی منتهی به 1397/09/30 حدوداً برابر 220 میلیارد تومان بوده است.
جالب است که در این دو دوره مالی درآمد عملیاتی این شرکت به ترتیب 1644 میلیارد تومان و 1273 میلیارد تومان بوده است.

سود خالص (NI)

سود خالص به باقیمانده مجموع درآمدها پس از کسر هزینه های عملیاتی، مالی و مالیات گفته می‌شود. سـود خالـــص می‌تواند مثبت یا منفی باشد که در صورت منفی بودن به آن زیان خالص گفته می‌شود.

سـود خـــالص در سطرهای پایانی صورت سود و زیان به‌روشنی دیده می‌شود و معیار مهمی برای شناسایی شرکت‌های سودآور است. این عدد معمولا آخرین خط از صورت سود زیان است.

این معیار برای محاسبه سود هر سهم مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین دلیل عموم مردم ممکن است به‌جای واژه ســود خالـــص، از معادل‌هایی مثل درآمد خالص شرکت یا سود هر سهم (EPS) استفاده کنند.
در بسیاری از نسبت های مالی دیگر نیز از درآمد و سود خالص چیست؟ این عدد استفاده می شود.
همین طور هدف بیشتر شرکت‌ها این است که ســود خالــص خود از دو طریق افزایش دهند: افزایش درآمدها (ایجاد رشد بسیار بالا) و افزایش بهره وری (کاهش هزینه ها).

محاسبه سـود خالص با شروع از مجموع درآمدهای عملیاتی شرکت آغاز می‌شود. به‌این‌ترتیب هزینه های فروش، در کنار هر هزینه دیگری که شرکت در طول دوره متحمل می‌شود، حذف می‌شود تا سود قبل از مالیات بر درآمد محاسبه شود. مالیات از این مقدار کم می‌شود تا مقدار خالص را به دست دهد.
ســود خالـــص، مثل سایر معیارهای حسابداری، مستعد سوءاستفاده با روش‌هایی مثل شناسایی زودهنگام درآمدها یا مخفی کردن هزینه ها است.
در هنگام مبنا قرار دادن اعداد و ارقام مربوط به‌صورت سود و زیان در تصمیمات سرمایه گذاری، مهم است که کیفیت اعدادی که برای رسیدن به سود هر سهم مورد استفاده قرار گرفته‌ اند، مرور شوند.

Bottom Line, Net Income – NI

در حسابداری شخصی سود خالص پس از کسر مجموعه هزینه ها و مخارج دوره‌ای از درآمدهای همان دوره محاسبه می‌شود.
به‌ طور مثال:
فرض کنید که درآمد ناخالص شما در سال ۵۰ میلیون تومان باشد و مخارج شما چیزی در حدود ۲۰ میلیون تومان باشد. این برای شما درآمدی ۳۰ میلیون تومانی می‌گذارد. سپس، فرض کنید که یک ۲ میلیون تومان دیگر بابت مالیات بر درآمد پرداخت می‌کنید. ۲۵ میلیون تومان باقی مانده سـود یا درآمد خالص شما خواهد بود.

توضیحات مدیرمالی در مورد سود خالص

در انگلیسی به سـود خالــص “bottom line” یا “خط پایینی” هم گفته می‌شود. اشاره به “پایین” جای قرار گرفتن سطر مربوط به ســود خالــص در صورت سود و زیان شرکت‌ها است. چراکه ســود خالـص همیشه آخرین خط در پایین صورت ســود و زیان خواهد بود.

این موضوع این حقیقت را نشان می‌دهد که همه هزینه ها از درآمدهای شرکت برداشته شده است و به همین دلیل چیزی برای کم کردن باقی نمانده است. این نقطه مقابل درآمدهاست که به‌عنوان “top line” یا “خط بالایی” شناخته می‌شود.

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سوالات مالی مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

درآمد خالص (Net Income)

درآمد خالص به معنی مجموع سود باقی‌مانده شرکت بعد از کسر هزینه‌های عملیاتی، استهلاک (کاهش بهای تجهیزات)، سودهای پرداختی بابت وام‌ها، مالیات و سایر هزینه‌های شرکت است. درآمــد خالــــص شرکت‌ها را می‌توان در صورت سود و زیان آن ها پیدا کرد.

درآمد خالص که آخرین خط از صورت سود و زیان است، معیار مهمی برای بررسی و مقایسه سودآوری شرکت‌ها در طول زمان است. با مقایسه تغییرات درآمد خالص در سال های مختلف، می توان عملکرد شرکت از نظر سودآوری را ارزیابی کرد.
همین طور از از این عدد برای محاسبه ی نسبت های مالی نیز استفاده می شود. مهمترین نسبتی که از درآمد خالص استفاده می کند، سود هر سهم یا EPS است.

معمولا این دو اصطلاح هم معنی در نظر گرفته می شوند ولی در واقع استفاده از هر کدام متفاوت است.
سود به معنی درآمد باقی مانده بعد از هزینه درآمد و سود خالص چیست؟ ها است؛ که در چند سطح وجود دارد، با توجه هزینه ای که از آن درآمد کسر شده است. برای مثال: سود ناخالص یا سود عملیاتی.
اما درآمــد خالـــص فقط به آخرین خط از صورت سود و زیان نسبت داده می شود، جایی که تمام هزینه ها از درآمد کسر شده است. این خط همان سود خالص است.

Net Income – NI, Profit attributable to shareholders, The bottom line

حاشیه سود خالص چیست؟

حاشیه سود خالص یا صرفاً حاشیه خالص، میزان درآمد یا سود خالص را به عنوان درصدی از درآمد نشان می‌دهد. نسبت سود خالص به درآمد یک شرکت یا بخش تجاری است. حاشیه سود خالص معمولاً به صورت درصد بیان می‌شود اما می‌تواند به صورت اعشاری نیز نمایش داده شود. حاشیه سود خالص نشان می‌دهد که هر دلار درآمد جمع آوری شده توسط یک شرکت چقدر به سود تبدیل می‌شود.

ویژگی‌های کلیدی

• حاشیه سود خالص نشان می دهد که چه مقدار درآمد خالص به عنوان درصدی از درآمدهای دریافتی ایجاد می‌شود.
• حاشیه سود خالص به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا ارزیابی کنند که آیا مدیریت یک شرکت سود کافی از فروش آن ایجاد می‌کند و آیا هزینه‌های عملیاتی و هزینه‌های سربار مهار شده است یا خیر.
• حاشیه سود خالص یکی از مهم‌ترین شاخص‌های سلامت مالی کلی یک شرکت است.

حاشیه سود خالص یکی از مهمترین شاخص های سلامت مالی یک شرکت است. با ردیابی افزایش و کاهش در درآمد و سود خالص چیست؟ حاشیه سود خالص، یک شرکت می‌تواند ارزیابی کند که آیا شیوه های فعلی کارآمد هستند یا خیر و سود را بر اساس درآمد پیش بینی کند. از آنجایی که شرکت‌ها حاشیه سود خالص را به‌جای یک دلار بیان می‌کنند، می‌توان سودآوری دو یا چند کسب‌وکار را بدون در نظر گرفتن اندازه مقایسه کرد.

این معیار شامل تمام عوامل در عملیات یک شرکت می شود، از جمله:

• کل درآمد
• جریان های درآمد اضافی
• COGS و سایر هزینه های عملیاتی
• هزینه بهره در تعهدات بدهی
• درآمد سرمایه گذاری و درآمد حاصل از عملیات ثانویه
• پرداخت یکباره برای رویدادهای غیرمعمول مانند دعاوی حقوقی و مالیات

سرمایه‌گذاران می‌توانند ارزیابی کنند که آیا مدیریت یک شرکت سود کافی از فروش آن ایجاد می‌کند و آیا هزینه‌های عملیاتی و هزینه‌های سربار کنترل می‌شود یا خیر. به عنوان مثال، یک شرکت می تواند درآمد رو به رشدی داشته باشد، اما اگر هزینه های عملیاتی آن با سرعت بیشتری نسبت به درآمد افزایش یابد، حاشیه سود خالص آن کاهش می‌یابد. در حالت ایده‌آل، سرمایه‌گذاران می‌خواهند سابقه افزایش حاشیه را ببینند، به این معنی که حاشیه سود خالص در طول زمان در حال افزایش است.

اکثر شرکت‌های سهامی عام حاشیه سود خالص خود را هم به صورت فصلی در طول انتشار سود و هم در گزارش های سالانه خود گزارش می کنند. شرکت‌هایی که می‌توانند حاشیه خالص خود را در طول زمان افزایش دهند، عموماً با رشد قیمت سهام پاداش می‌گیرند، زیرا رشد قیمت سهام معمولاً با رشد سود مرتبط است.

نحوه محاسبه حاشیه سود خالص

بخش فروش خالص معادله، فروش ناخالص منهای همه کسرهای فروش، مانند کمک هزینه فروش است. فرمول این است:

(سود خالص ÷ فروش خالص) x 100 = حاشیه سود خالص

مثالی از حاشیه سود خالص

ABC International در آخرین ماه فعالیت خود 20000 دلار سود خالص داشته است. در این مدت فروش 160000 دلاری داشت. بنابراین، حاشیه سود خالص آن عبارت است از:

(20000 دلار سود خالص ÷ 160000 دلار فروش خالص) × 100 = 12.5% ​​حاشیه سود خالص

حاشیه خالص در مقابل حاشیه سود ناخالص

حاشیه سود ناخالص نسبت پولی است که پس از محاسبه بهای تمام شده کالای فروخته شده (COGS) از درآمدها باقی می ماند. COGS هزینه مواد خام و هزینه های مرتبط با ایجاد محصول اولیه شرکت را اندازه گیری می کند، بدون اینکه هزینه های سربار مانند اجاره، آب و برق، حمل و نقل یا حقوق و دستمزد را شامل شود.

حاشیه سود ناخالص عبارت است از تقسیم سود ناخالص بر درآمد کل و درصدی از درآمد است که به عنوان سود پس از حسابداری بهای تمام شده کالا حفظ می شود. حاشیه ناخالص برای تعیین میزان سود حاصل از تولید کالاهای یک شرکت مفید است زیرا موارد دیگری مانند سربار دفتر شرکت، مالیات و بهره بدهی را حذف نمی کند. 2

از سوی دیگر، حاشیه سود خالص معیاری برای اندازه گیری سود خالص نسبت به درآمد است.

محدودیت های حاشیه سود خالص

حاشیه سود خالص می تواند تحت تأثیر موارد یکباره مانند فروش یک دارایی قرار گیرد که به طور موقت سود را افزایش می‌دهد. حاشیه سود خالص بر فروش یا رشد درآمد تأثیری نمی‌گذارد، و همچنین بینشی در مورد اینکه آیا مدیریت هزینه‌های تولید خود را مدیریت می‌کند یا خیر، ارائه نمی‌دهد .

هنگام تجزیه و تحلیل یک شرکت، بهتر است از چندین نسبت و معیار مالی استفاده کنید. حاشیه سود خالص معمولاً در تحلیل مالی همراه با حاشیه سود ناخالص و حاشیه سود عملیاتی استفاده می شود.

اهمیت حاشیه سود خالص

حاشیه سود خالص تمام هزینه‌ها و درآمدهای شرکت را در نظر می‌گیرد و به چند دلیل آن را به یک معیار سودآوری مهم تبدیل می‌کند:

1. به ارزیابی هزینه ها و قیمت گذاری کمک می کند . حاشیه سود خالص بالاتر نشان دهنده این است که یک شرکت استراتژی قیمت گذاری موثری دارد، هزینه ها را پایین نگه می دارد یا ترکیبی از هر دو. حاشیه سود کمتر به مدیریت شرکت سیگنال می دهد که باید هزینه ها و استراتژی قیمت گذاری خود را برای افزایش سودآوری ارزیابی کنند.
2. وام دهندگان از آن برای ارزیابی ریسک استفاده می کنند . بانک ها و وام دهندگان به حاشیه سود خالص شرکت نگاه می کنند تا ارزیابی کنند که آیا باید به شرکت وام بدهند یا نه. بانک ها تمایل بیشتری به دادن وام به شرکتی با حاشیه سود بالا دارند، زیرا به این معنی است که شرکت احتمالاً دارای جریان نقدی قوی و احتمال بیشتری برای بازپرداخت وام است.
3. امکان مقایسه بین شرکت ها را فراهم می کند. از آنجایی که حاشیه سود خالص درصدی از درآمد یک شرکت است، می‌توانید هنگام مقایسه شرکت‌هایی با اندازه‌های مختلف، از کسب‌وکارهای کوچک گرفته تا شرکت‌های بزرگ، در همان صنعت، از این معیار استفاده کنید.

حاشیه خالص چه تفاوتی با سایر معیارهای حاشیه سود دارد؟

حاشیه سود خالص تمام هزینه‌های مربوط به فروش را در نظر می‌گیرد و آن را به جامع ترین و محافظه کارانه‌ترین معیار سودآوری تبدیل می‌کند. از سوی دیگر، حاشیه ناخالص به سادگی به هزینه های کالاهای فروخته شده (COGS) نگاه می کند و مواردی مانند سربار، هزینه های ثابت، هزینه های بهره و مالیات را نادیده می گیرد. حاشیه عملیاتی بیشتر تمام هزینه‌های عملیاتی را در نظر می‌گیرد، اما همچنان هرگونه هزینه‌های غیرعملیاتی را حذف نمی‌کند.