اندیکاتور RSI چیست؟ فرمول RSI — آموزش کامل
اندیکاتور RSI بخاطر سرعت بالای تحلیل و استفاده آسان یکی از معروفترین و پرکاربردترین ابزارهای کمکی تحلیل تکنیکال است. کاربرد آن در شناسایی مناطق اشباع خرید و فروش به همراه سیگنالهای بازگشت روند است. اسیلاتور RSI مخفف عبارت انگلیسی Relative Strength Index به معنای “شاخص قدرت نسبی” است. با محاسبه نرخ تغییرات قیمت و میانگین سود و ضرر در بازه 0 تا 100 نوسان میکند. در ادامه مقالات آموزش تحلیل تکنیکال به واکاوی مفهوم RSI به همراه فرمول، تنظیمات بهینه و سیگنالهای آن خواهیم پرداخت.
هر اندیکاتور مجموعهای از معادلات ریاضی است که با استفاده از دیتای معاملاتی گذشته، اخطارهایی برای روند قیمتی آینده صادر میکنند. خروجی Indicator بصورت چارت گرافیکی روی نمودار قیمت ظاهر میشود. با بررسی استراتژی معاملاتی و قوانین حاکم بر اندیکاتورها، میتوان به اعتبارسنجی روند پرداخت. اندیکاتورها صرفا ابزارهای کمکی برای تحلیل تکنیکال هستند و باید از ابزارهایی مثل خط روند، سطوح حمایت و مقاومت، الگوهای کندل استیک و… نیز استفاده کرد. در مقاله زیر به بررسی مفهوم اندیکاتورها و انواع آن (مومنتوم، روندنما، حجم، اسیلاتور و…) پرداختیم.
اندیکاتور RSI چیست؟
RSI مخفف عبارت انگلیسی Relative Strength Index به معنای “شاخص قدرت نسبی” است. از آنجایی که بین بازه 0 تا 100 نوسان میکند جزء اسیلاتورها (Oscillator) و در دسته اندیکاتورهای پسرو (تاخیری – Lagging indicators) است. محدوده 0 تا 30 به عنوان منطقه اشباع فروش و بازه 70 تا 100 به عنوان ناحیه اشباع خرید درنظر گرفته میشود. اما مدنظر داشته باشید که RSI بالاتر از 70 هشدار فروش و RSI پایینتر از 30 سیگنال خرید نیست.
فرمول اندیکاتور RSI
RSI جزء اندیکاتورهای مومنتوم است که به بررسی قدرت روند میپردازد اما به تنهایی قادر به پیشبینی بازگشت روند نیست. اندیکاتورهای Momentum در تحلیل تکنیکال معیار سنجش سرعت تغییر قیمتها (نرخ افزایش یا کاهش قیمت) هستند. فرمول اندیکاتور RSI بصورت زیر است. فرمول محاسبات صرفا برای درک بهتر مفهوم RSI بیان شد و هیچ لزومی به یادگیری آن نیست!
پارامتری ورودی اندیکاتور RSI، دوره (Period) و پیش فرض آن 14 است. Period معرف تعداد کندلهایی است که برای محاسبه RSI استفاده میشود. برای مثال در چارت روزانه (Daily) هر نقطه روی نمودار RSI، با توجه به اطلاعات قیمتی 14 روز گذشته محاسبه میشود.
- ابتدا با توجه به اختلاف قیمت پایانی هر کندل با کندل قبلی، درصد سود یا ضرر هر روز را محاسبه میکنیم.
- برای نقطه اول کافی است با محاسبه میانگین سود و زیان 14 کندل گذشته و جایگذاری در فرمول بالا، RSI را تعیین کنیم.
- برای نقاط بعدی RSI از فرمول 2 استفاده میکنیم. بدین صورت که برای محاسبه میانگین سود، میانگین سود 14 داده قبلی را در عدد 13 (Period – 1) ضرب کرده و با سود فعلی جمع کرده و بر 14 تقسیم میکنیم. این اقدام بخاطر استراتژی با RSI وزندهی بیشتر به دادههای اخیر است.
مفهوم اندیکاتور RSI
همانطور که مشاهده میکنید میانگین سود و زیان به عنوان پارامترهای اصلی فرمول اندیکاتور RSI هستند. با توجه به فرمول بالا 5 حالت خاص داریم:
- اگر میانگین سود صفر باشد (یعنی هیچ کندلی با قیمت بالاتر از کندل قبلی خود بسته نشده است) مقدار RSI نیز 0 میشود.
- اگر میانگین زیان صفر باشد (یعنی Close Price هر کندل بالاتر از کندل قبلی است) مقدار RSI برابر 100 خواهد شد.
- اگر مقدار سود و زیان برابر باشد RSI برابر 50 میشود. بنابراین هر چه اعداد به 50 نزدیکتر باشند بیانگر بازار رنج (خنثی) است.
- هر چه نسبت میانگین سود به زیان بیشتر باشد مقدار RSI به عدد 100 نزدیکتر میشود.
- با کاهش مقدار سود به زیان، مقدار RSI به صفر نزدیکتر خواهد شد.
بنابراین اعداد بالاتر از 70 بیانگر این نکته است که در 14 روز اخیر (چارت دیلی)، سود بیشتر از زیان بوده است. اعداد پایینتر از 30 نیز نشان از بیشتر بودن میانگین زیان نسبت به میانگین سود هستند. آیا با این مفهوم به این نتیجه میرسید که RSI بالاتر از 70 اخطار فروش و RSI کمتر از 30 سیگنال خرید است؟!
سیگنال RSI
دیدگاههای متفاوتی پیراموان تحلیل و تفسیر RSI میتوان داشت. یک اصل قدیمی در بازارهای مالی وجود دارد که میگوید “وقتی همه میخرند تو بفروش و وقتی همه میفروشند تو بخر!“. مفهوم استراتژی با RSI ابتدایی مناطق اشباع خرید و فروش در اندیکاتور RSI این است که بازار در این مناطق با خرید و فروشهای افراطی و هیجانی همراه است و باید با احتیاط گام برداشت.اما ورود RSI به این مناطق به منزله سیگنال خرید و فروش نیست.
در واقع RSI بزرگتر از 70 بیانگر افزایش قدرت روند صعودی است چرا که استراتژی با RSI کندلهای بیشتری بالاتر از کندلهای قبلی خود هستند. با ادامه روند صعودی، تریدرهای بیشتری وارد معامله میشوند و این افزایش تقاضا و خریدهای بیشتر تا جایی ادامه مییابد که با اشباع خرید و خریدهای هیجانی روبهرو شویم. اشباع خرید میتواند با کاهش قدرت خریداران و عدم تمایل بازار به ادامه صعود، افت قیمت را در پی داشته باشد.
بازار گاوی، خرسی و رنج
هنگام استفاده از RSI حتما خط روند در چارت اصلی را بررسی کنید و 3 وضعیت زیر را مدنظر داشته باشید:
- در بازارهای گاوی، با ورود RSI به محدوده بالاتر از 70، احتمال ادامه روند صعودی و افزایش قدرت روند وجود دارد.
- در بازارهای خرسی، با ورود RSI به محدوده پایینتر از 30، احتمالا با یک روند نزولی پُر قدرت روبه رو خواهید شد.
- در بازارهای خنثی (رنج)، RSI بالاتر از 70 یا پایینتر از 30 میتواند هشدار اشباع خرید یا فروش و احتمال برگشت روند باشد.
در حالت کلی با ورود RSI به مناطق اشباع خرید و فروش، انتظار برگشت روند نداشته باشید چرا که اندیکاتورهای مومنتوم مثل RSI صرفا قدرت روند را مشخص میکنند نه جهت روند. بنابراین بایستی در کنار سایر اندیکاتورها و ابزارها و روشهای تحلیل تکنیکال استفاده شوند.
سیگنالهای اشتباه و با تاخیر RSI
در یک روند صعودی قوی که RSI بالای 70 تثبیت شده است کاهش RSI را به منزله سیگنال پایان روند صعودی درنظر نگیرید. در واقع شاید این افت، بخاطر پولبک به خط روند باشد. تا وقتی خط RSI سطح 70 را به سمت پایین قطع نکرده است هر گونه اظهارنظری پیرامون تغییر روند ممکن است منجر به سیگنالهای کاذب و اشتباه شود. همانطور که مشاهده کردید اخطارهای RSI با تاخیر صادر میشوند. یکی از راهکارهای موثر برای دریافت سیگنالهای قدرتمند و معتبر، استفاده از واگرایی در RSI است.
برای مثال نمودار روزانه نماد بورسی “خودرو” را درنظر بگیرید. همانطور که در شکل زیر مشاهده میکند در روند صعودی پر قدرت، اندیکاتور RSI چندین بار با افت مواجه شده اما روند همچنان صعودی است. در همین نمودار دقت بفرمایید اگر بخواهید صرفا بر اساس کاهش RSI و نفوذ آن به سطح زیر 70، سیگنال فروش دریافت کنید تقریبا 20% افت قیمت در روند نزولی را تجربه میکنید! و چه بسا با صف فروش همراه شود (صرفا در بورس تهران) و ضررهای بیشتری را به شما تحمیل کند.
واگرایی در RSI
همانطور که در مقاله “واگرایی چیست؟” بطور مفصل توضیح دادیم حرکت یک اندیکاتور در خلاف جهت نمودار قیمت، باعث شکلگیری واگرایی میشود. انواع واگرایی در RSI همان 4 نوع واگرایی معروف است: معمولی مثبت، معمولی منفی، مخفی مثبت و مخفی منفی. با استفاده از مفهوم اندیکاتور RSI و واگرایی میتوان میزان قدرت روند را پیشبینی کرده و سیگنالهای معتبری برای بازگشت روند یا پولبک دریافت کرد. پیشبینی برگشت روند توسط “واگرایی در RSI” امکانپذیر است. بنابراین میتوان آنرا در دسته اندیکاتورهای پیشرو (Leading indicators) هم قرار داد.
برای مثال شکل بالا مربوط به چارت روزانه بیت کوین را درنظر بگیرید. واگرایی منفی در rsi و سقف کانال صعودی بیت کوین، سیگنال شروع روند نزولی میدهد. ابتدا قیمت تا محدوده 68000 دلار بالا رفت سپس کمی افت و دوباره صعود تا محدوده 70000 رخ داد. واگرایی در اندیکاتور RSI هشدار افت قیمت و شروع روند نزولی میدهد. پس از این اخطار، Bitcoin بیش از 50% افت کرد و تا حوالی 27000 دلار کاهش یافت.
نمودار زیر مربوط به نمودار روزانه پالایشگاه نفت تبریز (شبریز) است. با مشاهده واگرایی مثبت در rsi و انتهای روند نزولی، روند صعودی شروع شد.
برای دانلود اندیکاتور واگرایی در RSI برای متاتریدر از لینک زیر اقدام بفرمایید.
تنظیمات اندیکاتور RSI
اندیکاتور RSI فقط Period (دوره) را به عنوان پارامتر ورودی دریافت میکند و مابقی محاسبات بصورت خودکار انجام میشود. در واقع کنترل شما روی RSI فقط از طریق وارد کردن مقدار Period است. “دوره” به عنوان تنظیمات ورودی RSI معرف تعداد کندلهایی است که در فرمول آن استفاده میشود. مقدار استراتژی با RSI پیشفرض آن 14 است.
تذکر: مبنای محاسبه RSI بر اساس “Close Price” یا همان قیمت پایانی است. اما این پارامتر به عنوان تنظیمات ورودی اندیکاتور RSI قابل تغییر است. به شما توصیه میکنیم این پارامتر را تغییر ندهید!
تنظیمات بهینه RSI به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهمترین آن استراتژی معاملاتی و تایم فریم چارت اصلی است. پُر واضح است که هر چه تنظیمات Period برای اندیکاتور RSI بزرگتر باشد نمودار RSI پیوستگی بیشتر و نوسان کمتری خواهد داشت. بنابراین هنگام تحلیل بلندمدت (تایمفریمهای بالاتر) بهتر است مقدار Period روی اعداد بزرگتری مثل 26 تنظیم کنید تا نوسانات کمتری را به شما نشان دهد. تنظیمات زیر پیشنهاد میشود:
- تحلیل کوتاه مدت: Period برابر 9 یا کمتر از آن
- تحلیل میان مدت: Period برابر 14
- تحلیل بلند مدت: Period برابر 26 یا بزرگتر از آن
تذکر: اگر چارت بلندمدت با نوسانات زیادی همراه بود بهتر است مقدار Period را روی اعداد کمتر تنظیم کنید تا نمودار قیمت و RSI حرکت یکسانی داشته باشند.
نکته: هنگام استفاده از تایم فریم روزانه، مقدار پیشفرض 14 مناسب است. بنابراین برای بورس تهران که عموما از چارت دیلی (Daily) برای تحلیل استفاده میشود تنظیمات پیشفرض RSI (14) مناسب بوده و نیازی به تغییر نیست.
اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش اندیکاتور را دارید به شما توصیه میکنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش اندیکاتور در سایت درج خواهد شد حتما پیگیر پارسسهام باشید.
آموزش اندیکاتور آر اس آی (RSI)
اندیکاتور RSI در بین تحلیلگران تکنیکال از محبوبیت و کاربرد بسیار زیادی برخوردار است. شاید اصلیترین دلیل این میزان محبوبیت این اندیکاتور ، دریافت نسبتا آسان سیگنالهای قدرتمند از آن است؛ همین مسئله باعث شده است که اندیکاتور آر اس آی از سوی بسیاری از کارشناسان در کنار اندیکاتور مکدی توجه زیادی را به خود جلب کند. در این مقاله قصد داریم ضمن آموزش اندیکاتور RSI به بررسی مهمترین نکاتی که برای استفاده از آن باید در نظر داشته باشید، بپردازیم. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
فهرست عناوین مقاله
اندیکاتور RSI چیست؟
Relative Strength Index یا شاخص قدرت نسبی یک اندیکاتور از نوع نوسانگر است که در بین تحلیلگران تکنیکال با نام RSI شناخته میشود. نخستین بار فردی به نام جیمز ولز ویلدر در سال 1978 بور که این مفهوم را به فعالان بازار معرفی کرد. برای درک بهتر مفهوم اندیکاتور RSI در تحلیل تکنیکال به موارد زیر دقت کنید:
- این اندیکاتور در ردیف نوسانگرهای تأخیری قرار میگیرد.
- نوسان این شاخص بین دو عدد 0 و 100 صورت میگیرد.
- این شاخص با قدرت خرید در بازار رابطه مستقیم دارد.
- وقتی شاخص آر اس آی بالای عدد 70 قرار میگیرد، سهم وارد منطقه اشباع خرید شده است و احتمال تغییر روند صعودی به نزولی وجود دارد.
- وقتی شاخص آر اس آی پایین عدد 30 قرار میگیرد، سهم وارد منطقه اشباع فروش شده است و احتمال تغییر روند نزولی به صعودی وجود دارد.
تا اینجا چند نکته مهم در زمینه آموزش اندیکاتور آر اس آی را مرور کردیم. اما واقعیت این است که داستان در همین جا به پایان نمیرسد. آنچه گفته شد تنها مقدمهای برای آشنایی ابتدایی با این اندیکاتور بود. در ادامه ضمن تفسیر مفهوم RSI، استراتژیهای معاملاتی صحیح برای بهکاربردن این اندیکاتور را بررسی میکنیم.
بررسی مفهوم اندیکاتور RSI
برای آشنایی با مفهوم اندیکاتور آر اس آی، بهتر است که ابتدا با مفهوم دیگری به نام گرایش بازار آشنا شویم. به زبان ساده یک سهم همواره به یک روند ثابت ادامه میدهد؛ مگر آنکه عامل مزاحم خارجی جلوی تداوم روند را بگیرد و مسیر جدیدی را ایجاد کند. این مفهوم کاملا از دل طبیعت استخراج شده است. هنر اندیکاتور RSI این است که با استفاده از روابط ریاضی خاصی، عوامل مزاحم خارجی را قبل از مواجهه شناسایی میکند.
دوره محاسبه تغییرات قیمت در اندیکاتور آر اس آی، به طور پیشفرض 14 روزه در نظر گرفته میشود. در این بازه زمانی گرایش بازار و همچنین قدرت روند حاکم شناسایی میشود. در این بین اگر شاخص RSI بالاتر از عدد 70 قرار بگیرد، سهم وارد منطقه اشباع خرید شده و احتمال تغییر روند قوت پیدا میکند. در مقابل اگر این شاخص پایینتر از عدد 30 قرار بگیرد، سهم به منطقه اشباع فروش رسیده است. در نتیجه احتمال تغییر روند نزولی به صعودی وجود دارد.
منظور از منطقه اشباع خرید و فروش در اندیکاتور RSI چیست؟
در ادامه آموزش اندیکاتور RSI بهتر است که اشاره مختصری درباره مفهوم منطقه اشباع خرید و فروش داشته باشیم. ناحیه اشباع خرید، جایی است که فشار خریداران از حالت افراطی اولیه فاصله گرفته است و احتمالا باید کم کم شاهد کاهش فشار خریداران باشیم. به این ترتیب فروشندگان ابتکار عمل را در دست خواهند گرفت و روند نزولی سهم آغاز خواهد شد.
در مقابل ناخیه اشباع فروش قرار دارد. وقتی در اثر فروشهای افراطی در بازار اندیکاتور آر اس آی به زیر شاخص 30 میرسد، باید منتظر باشیم که فشار فروش روند کاهشی به خود بگیرد. در استراتژی با RSI نتیجه کمکم خریداران هستند که روند سهم را از حالت نزولی به صعودی تغییر میدهند. به عبارت دیگر باید منتظر پیشی گرفتن تقاضا بر عرضه در بازار باشیم.
آموزش اندیکاتور RSI؛ چگونه سیگنالهای دقیقی از اندیکاتور آر اس آی دریافت کنیم؟
در ادامه بحث آموزش اندیکاتور آر اس آی لازم است که نکات مهمی که رعایت آنها در دریافت سیگنالهای مناسب از این اندیکاتور ضروری است را بررسی کنیم. این نکات عبارتاند از:
1. تنظیم دوره زمانی اندیکاتور آر اس آی
همانطور که اشاره کردیم، طول دوره این اندیکاتور در حالت عادی برابر 14 روز بهصورت پیشفرض در نظر گرفته میشود. اما این امکان وجود دارد که هر فرد با توجه به استراتژی معاملاتی خود طول استراتژی با RSI دوره محاسبه این اندیکاتور را تغییر دهد. در همین راستا هر چه طول دوره کاهش پیدا کند، تعداد کندلهایی که در اندیکاتور مورد بررسی قرار میگیرند، کاهش پیدا میکند و در نتیجه سیگنال صادر شده نیز جنبه تحلیل کوتاهمدت خواهد داشت. اما در مقابل با افزایش طول دوره، تعداد کندلهای مورد بررسی نیز بیشتر میشود و در نتیجه سیگنال صادر شده جنبه تحلیل بلندمدت پیدا میکند.
2. تشخیص واگرایی در اندیکاتور RSI
در خصوص مفهوم واگرایی در تحلیل تکنیکال در قالب مقاله دیگری به صورت مفصل بحث کردهایم که میتوانید برای مطالعه بیشتر به آن مراجعه کنید. نکته مهم این است که شکلگیری واگرایی بین نموارد قیمت سهم و اندیکاتور RSI به احتمال بسیار زیاد باید منتظر تغییر روند در سهم باشیم. به عبارت دیگر وقتی نمودار قیمت در بین دو کندل با فاصله زمانی مشخص در حال افزایش است، اما شاخص آر اس آی در همان بازه زمانی روند کاهش به خود میگیرد، باید منتظر تغییر روند باشیم. بررسی دقیق مفهوم واگرایی با استفاده از اندیکاتور آر اس آی کلید موفقیت در معاملهگری است.
3. استفاده از خط روند در نمودار اندیکاتور آر اس آی
با مفهوم خط روند در تحلیل تکنیکال و کاربرد آن در نمودار قیمت داراییها در مقاله دیگری آشنا شدیم. نکته مهم این است که میتوان از خط روند برای نمودار اندیکاتور RSI نیز استفاده کرد. به این ترتیب که خط روند را در یک بازه زمانی مشخص روی نمودار اندیکاتور آر اس آی رسم میکنیم. هر زمان که این خط روند توسط نمودار شکسته شود، باید با کمی تأخیر منتظر شکسته شدن خط روند در نمودار قیمت دارایی نیز باشیم. درک صحیح از این مفهوم میتواند در تصمیمگیریهای صحیح با استفاده از اندیکاتور آر اس آی بسیار راهگشا باشد.
4. ترکیب اندیکاتور RSI با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال
هریک از اندیکاتورهای مورد استفاده در تحلیل تکنیکال با درصد خطای مشخصی همراه هستند و به همین دلیل نمیتوان صرفا با استفاده از یکی از آنها دست به معاملهگری زد. بهترین استراتژی برای این منظور انتخاب دو یا سه ابزار تحلیل تکنیکال است که خطاهای همدیگر را پوشش میدهند. در همین راستا ترکیب اندیکاتور RSI، مکدی و پرایس اکشن (به خصوص در زمانهایی که دارایی در سطوح مهم قرار میگیرد) در مجموع میتواند سیگنالهای بسیار معتبری را صادر کند که درصد خطا را تا حد زیادی کاهش دهد.
سؤالات متداول
1. اندیکاتور Stochastic RSI چیست؟
این اندیکاتور از دادههای نمودار RSI برای محاسبه روابط ریاضی خود استفاده میکند. بین صفر و یک در نوسان است. زمانی که شاخص آن به زیر 0.2 برسد، سهم در منطقه اشباع فروش قرار میگیرد و وقتی در بالای 0.8 باشد سهم وارد ناحیه اشباع خرید میشود. از این جهت شباهتهای مفهومی زیادی با اندیکاتور RSI دارد.
2. منظور از رد شدن از تابخوردگی در اندیکاتور RSI چیست؟
گاهی اوقات سهم وارد محدود اشباع میشود، سپس تغییر روند داده و از محدوده اشباع خارج میشود. اما بار دیگر روند تغییر کرده و به سمت محدوده اشباع حرکت میکند اما وارد آن نمیشود. پس از لمس خط محدوده اشباع، مجددا به روند قبلی برمیگردد و به مسیر خود ادامه میدهد. این اتفاق در بین معاملهگران به نام رد شدن از تاب خوردگی اندیکاتور آر اس آی شناخته میشود.
3. ترکیب اندیکاتور آر اس آی با کدام اندیکاتورها صحیح است؟
پاسخ به این سؤال تا حدی وابسته به استراتژی معاملاتی افراد است. اما در حالت کلی ترکیب اندیکاتور RSI با اندیکاتورهای میانگین متحرک مانند مکدی همواره نتایج بهتری را به همراه خواهد داشت.
کلام پایانی
در این مطلب بررسی کردیم که اندیکاتور RSI چیست و چگونه میتوان سیگنالهای صحیحی را از آن دریافت کرد. فرقی نمیکند که در کدامیک از بازارهای مالی فعالیت میکنید؛ سعی کنید حتما اندیکاتور آر اس آی را به دقت یاد بگیرید و در طول معاملهگری از آن بهره کافی را ببرید.
آموزش استراتژی پولساز اندیکاتورهای CCI و RSI و STO
در این ویدیو تلاش داریم تا یکی از محبوب ترین استراتژی های پولساز اندیکاتورهای CCI و RSI و STO را مورد بررسی قرار دهیم.
برای عضویت در خبرنامه ایمیل خود را وارد کنید
قدرت گرفته از
ما را دنبال کنید @irblc_com
- فیس بوک دنبال کنید
- توئیتر دنبال کنید
- یوتیوب دنبال کنید
- اینستاگرام دنبال کنید
- تلگرام دنبال کنید
- لینکدین دنبال کنید
- تامبلر دنبال کنید
- فیس بوک دنبال کنید
- توئیتر دنبال کنید
- یوتیوب دنبال کنید
- تلگرام دنبال کنید
- اینستاگرام دنبال کنید
- لینکدین دنبال کنید
- تامبلر دنبال کنید
ایران بلاکچین در سال 1398 با استفاده از پتانسیل جوانان پیشگام در عرصه فناوری و نخبگان کشوری آغاز بکار کرد.هدف و رسالت این مجموعه افزودن اطلاعات و آگاهی مردم عزیز کشورمان در زمینه های مختلف فناوری بلاکچین میباشد.امید است با استفاده از پتانسیل جوانان این مرز و بوم بتوانیم با تلاش های بی وقفه در راستای رسیدن به این رسالت ، عملکرد رو به رشدی داشته باشم.
استراتژی معاملاتی با اندیکاتور MACD
اندیکاتور MACD و استفاده از آن در بین سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار و یا بازارهای مالی دیگر از اهمیت فراوانی برخوردار می باشد و به همین دلیل از جمله اندیکاتورهای پرکاربرد به حساب می آید.
در بخش های قبل در خصوص الگوهای ادامه دهنده و الگوهای برگشتی صحبت کردیم و به این نتیجه رسیدیم که در هر نموداری، بعد از یک دوره استراحت جهت حرکت عوض می شود. حال باید تشخیص دهیم قبل از استراحت و یا قبل از برگشت نمودار چه نشانه های وجود دارد و چگونه می توان آن را تشخیص داد
در این بخش قصد داریم در خصوص اندیکاتورها صحبت کنیم. دو نمونه از اندیکاتورهای کاربردی در بازار سرمایه اندیکاتور MACD و RSI می باشد.
شکل زیر نمودار macd را نشان میدهد.
همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است این اندیکاتور از دو قسمت تشکیل شده است. خط سیگنال که نشان دهنده میانگین 9 روز قبل قیمت می باشد و میله های هیستوگرام که تفاوت بین MACD و خط سیگنال می باشد.
اندیکاتور MACD از سه میانگین متحرک در ساختار خود استفاده میکند که در سه دیدگاه کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت از آن استفاده می شود.
در بازه های زمانی کوتاه مدت (6،13،1) و در بازه زمانی میان مدت از (12،26،9) و در بازه زمانی بلند مدت از (24،52،18) استفاده میکنیم ولی در عمل مشاهده شده است که بیشتر سرمایه گذاران از macd در بازه زمانی (12،26،9) استفاده میکنند.
چگونه با اندیکاتور MACD وارد معامله شویم؟
برای ورود به یک موقعیت معاملاتی در macd و یا خروج از موقعیت از خط سیگنال استفاده میکنیم. یعنی زمانی که خط macd خط سیگنال را به سمت بالا قطع کند به عنوان سیگنال خرید و زمانی که macd خط سیگنال را به سمت پایین قطع کند سیگنال فروش صادر می شود.
همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است ما در اندیکاتور MACD دو خط داریم که خط ابی نشان داده همان نمودار هیستوگرام می باشد که به این صورت رسم شده و خط قرمز هم در واقع همان خط سیگنال می باشد. با توجه به فلش های قرمز و آبی که در نمودار نشان داده شده است در محدوده های مربوط به فلش آبی که که نمودار هیستوگرام خط سیگنال را رو به بالا استراتژی با RSI قطع میکند شاهد افزایش قیمت و زمانی که نمودار هیستوگرام (آبی رنگ) خط سیگنال را رو به پایین می شکند نشان دهنده ریزش قیمت می باشد که با فلش قرمز رنگ نشان داده شده است.
نکات اندیکاتور MACD
1- در نمودارهای macd بحثی که وجود دارد این است که عبور خط macd از خط سیگنال با تاخیر صورت میگیرد. به استراتژی با RSI عنوان مثال ممکن است نموداری دارای رشد قیمتی باشد و به یک سقف جدید برسد. پس از آن قیمت به شدت کاهش یابد ولی در نمودار هیستوگرام و یا خط macd، ممکن است بعد از کاهش قیمت 10 تا 15 درصدی به زیر خط سیگنال حرکت کند که این خود بخشی از سود ممکن را از بین می برد.
2- استراتژی معاملاتی دیگر در استفاده از اندیکاتور MACD زمانی می باشد که نمودار هیستوگرام محدوده صفر را رو به بالا و یا رو به پایین بشکند.به عبارت دیگر عبور هیستوگرام MACD از محدوده صفر به سمت بالا نشان دهنده این است که میانگین متحرک 12 روزه میانگین متحرک 26 روزه را به سمت بالا قطع کرده است که این خود به معنای رشد قیمتی می باشد اما باز هم قطعیتی در کار نیست. البته حالت عکس قضیه را هم باید در نظر گرفت یعنی زمانی که هیستوگرام macd از محدوده صفر به سمت پایین تغییر جهت دهد نشان دهنده ریزش قیمتی سهم می باشد. البته این نکته را باید به خاطر داشت که محل برخورد خط macd با خط سیگنال همان محدوده صفر در نمودار هیستوگرام می باشد.
3- استفاده از اندیکاتور MACD نمیتواند قطعیت موجود در معاملات را تعیین کند و به لحاظ اطمینان شاید در محدوده 50 تا 60 درصد عمل کند. چرا که ممکن است تلاقی بین خط سیگنال و نمودار هیستوگرام ایجاد شود ولی در نمودار قیمت شاهد اتفاقی نباشیم. به همین دلیل صرفا با استفاده از MACD نمیتوان وارد معامله خرید و یا فروش شد به همین این اندیکاتور باید به همراه واگرایی ها مورد استفاده قرار گیرد تا بهتر بتوانیم استراحت و یا زمان چرخش بازار را تشخیص دهیم.
استفاده از اندیکاتور RSI و خطوط فیبوناچی در تحلیل بازار ارز
یکی از بزرگترین و پویاترین بازارها، بازار بورس ارز است. در این بازار، پول رایج کشورها دو به دو باهم مقایسه و خریدوفروش میشوند. تحلیل قیمتها و پیشبینی در بازار ارز به دو صورت تکنیکال و فاندامنتال صورت میپذیرد. تحلیل تکنیکال دارای دنیای گستردهای از کاربردهای ریاضیاتی در این بازار بوده و از فرمولهای خطی و غیرخطی تا هوش مصنوعی و الگوریتمهای فرا ابتکاری و پردازش دادهها را پوشش میدهد.
خریدوفروش در بازار ارز توسط نرمافزار Meta trader صورت میگیرد؛ که این نرمافزار به صورت پیشفرض اندیکاتور و فرمولهای ریاضیاتی را بهصورت گرافیکی و برنامهنویسی شده در اختیار معامله گران قرار میدهد؛ تا در تحلیل بازار به آنان کمک کند.
اندیکاتور RSI و خطوط فیبوناچی میتوانند تحلیلهای مناسبی برای بازار ارز ارائه دهند، که این تحلیلها میتوانند ابزار مناسبی برای معامله گران در این بازار باشند. شیوهای که در ادامه ارائه میشود از خطوط فیبوناچی و اندیکاتور RSI کمک میگیرد و با تغییر در نحوهی استفاده از آن، حد سود را در معاملاتی که با تحلیل این شیوه صورت میپذیرد، افزایش میدهد؛ و از طرفی سعی در حداقل کردن ضرر در معاملات دارد.
در ادامه این شیوه با اندیکاتورهای MACD و CCI نیز مقایسه میشود و کاهش ریسک در معاملات را در برابر شیوههای ذکرشده نشان میدهد. ابتدا توضیح مختصری در مورد RSI و شیوهی استفاده از این اندیکاتور در شیوه موردنظر همراه با خطوط فیبوناچی ارائه شده و سپس مقایسه با شیوههای دیگر بیان میشود .
سرفصلهایی که در این مقاله موردبررسی قرارگرفته در زیر بیان شده است:
- شیوه RSI/Fibo بر چه اساس در بازار ارز کار میکند و این شیوه چه زمانی را برای خرید یا فروش پیشنهاد میدهد؟
- حد سود و ضرر شیوه RSI/Fibo در بازار ارز
- مقایسه شیوه RSI/fibo با اندیکاتور MACD و CCI
- مزیت شیوه RSI/fibo نسبت به اندیکاتور CCI و MACD
شیوه RSI/Fibo بر چه اساس در بازار ارز کار میکند و این شیوه چه زمانی را برای خرید یا فروش پیشنهاد میدهد؟
اساس کار این شیوه، اندیکاتور RSI است. نقاط حساس اندیکاتور RSI نقاط ۲۰ و ۸۰ است، منظور از حساسیت RSI نسبت به خطوط ۲۰و ۸۰ این است که اگر خطوط RSI، نقطهی ۲۰ بازار را لمس کند، بازار از فروش اشباع شده و اگر نقطهی ۸۰ بازار را لمس کند بازار از خرید اشباع شده است. منظور از اینکه بازار از فروش اشباع شده یعنی قیمت در بازار ارز بیش از حد پایین آمده، لذا بازار تمایل دارد به سمت صعود قیمت حرکت کند، و منظور از اشباع شدن بازار از خرید این است که قیمت در بازار بیش از حد بالا رفته، لذا بازار تمایل دارد به سمت نزول قیمت حرکت کند.
وقتی بازار در اندیکاتور RSI به نقطهی ۲۰ یا پایینتر از ۲۰ رسید، این شیوه هیچ خریدی انجام نمیدهد، اما هنگامیکه در برگشت از زیر خط، دوباره به نقطهی ۲۰ رسید، این شیوه بیان میکند که لحظهی خوبی برای خرید در بازار ارز است. همچنین زمانی که RSI به خط ۸۰ برخورد کرد و از آن بالاتر رفت هیچ معاملهای توسط این شیوه پیشنهاد نمیشود، ولی وقتی در برگشت به نقطهی ۸۰ برخورد کرد، در این لحظه فروش در بازار توسط این شیوه پیشنهاد میشود.
یکی دیگر از عوامل RSI در تحلیل بازار ارز، پریود یا به عبارتی دوره زمانی است که RSI با استفاده از آن بازار را چک میکند. تعداد کندل یا دوره باز و بسته شدن قیمت باید در RSI چک شود و RSI بهطور پیشفرض ۱۴ کندل قبل را موردبررسی قرار میدهد.
اما در این شیوه با توجه به سوابق بررسیشده در جفت ارز USD-CHF در دوره زمانی ۱ ساعت، ۷ کندل را موردبررسی قرار میدهیم. البته شایانذکر است که تنظیمات اولیه این شیوه در Time frame و جفت ارزهای مختلف متفاوت است. یعنی در جفت ارزها و Time frame های دیگر ممکن است با توجه به سوابق بازار ارز نیاز باشد کندل های کمتر یا بیشتری موردبررسی قرار گیرد.
اگر خطوط RSI نقطهی ۲۰ بازار را لمس کند، بازار از فروش اشباع شده و اگر نقطهی ۸۰ بازار را لمس کند بازار ارز از خرید اشباع شده است. تعداد کندل یا دوره باز و بسته شدن قیمت باید در RSI چک شود و RSI بهطور پیشفرض ۱۴ کندل قبل را موردبررسی قرار میدهد.
حد سود و ضرر شیوه RSI/Fibo در بازار ارز
یکی از مشکلات اکثر شیوهها و الگوریتمها، در عدم معین کردن میزان ضرر معامله است. این روشهای تحلیل فقط نقاط ورود به بازار را مشخص میکنند و پیشنهادی برای نقطه خروج از معامله ندارند.
خطوط فیبوناچی از مهمترین خطوط مورداستفاده در Meta trader است. از مهمترین خطوطی که فیبو بیان میکند میتوان به Retracement ,Fibo expnasion Fibo اشاره کرد، که هرکدام از این خطوط را میتوان در زمینههای مختلف استفاده کرد.
فرض کنید اگر بازار ارز روند نزولی داشته باشد و بخواهیم پیشبینی کنیم که بازار در تغییر روند تا چه اندازه صعود میکند و یا بلعکس، از Retracment Fibo استفاده میشود. در این شیوه با توجه به خطوط Fibo expansion و Retracement Fibo حد سود و ضرر در معامله مشخص میشود، ما در این شیوه حد سود را با Retracement Fibo و حد ضرر را با Fibo expansion محاسبه میکنیم. در این شیوه از Retracement Fibo متناسب به اینکه معامله از نوع خرید یا از نوع فروش است استفاده شده است. بهطور مثال اگر معامله از نوع خرید باشد، این شیوه کندل های قبل را چک میکند تا به کندلی برخورد کند که صعودی باشد. آنگاه از نقطهی close کندل صعودی تا open کندلی که خرید در آن نقطه انجام شده است Retracment Fibo را میکشیم. شیوه موردنظر حد سود معامله را روی خط ۸/۶۱ فیبو پیشنهاد میکند. زیرا در اکثر موارد، بازار خط ۸/۶۱ را لمس کرده و بعدازآن بازار دارای نوساناتی میشود که این امکان وجود دارد روند بازار تغییر کرده و معامله دچار ضرر شود.
میزان ضرر در شیوه RSI/fibo با Fibo expansion بیان میشود. به این صورت که در معامله از نوع فروش از نقطهای که فروش انجام میشود، کندل های قبل را موردبررسی قرار داده تا به اولین کندل نزولی برخورد کند. آنگاه از نقطهی close کندل نزولی Fibo expansion آغاز شده و نقطهی پایانی fibo، نقطهی close کندل صعودی است که ماقبل کندلی که فروش از آن آغاز شده، است.
حد ضرر پیشنهادی در این شیوه خط ۸/۶۱ Fibo expansion است. این خط بر اساس تجربه و بررسیهای انجام شده در سوابق بازار ارز بیان میشود و در خطوط Fibo expansion کمترین مقدار را دارا بوده یعنی کمترین حد ضرر پیشنهادی Fibo expansion است.
اگر بازار ارز روند نزولی داشته باشد و بخواهیم پیشبینی کنیم که بازار در تغییر روند تا چه اندازه صعود میکند و یا بلعکس، از Retracment Fibo استفاده میشود. میزان ضرر در شیوه RSI/fibo با Fibo expansion بیان میشود و حد ضرر پیشنهادی در این شیوه خط ۸/۶۱ Fibo expansion میباشد.
مقایسه شیوه RSI/fibo با اندیکاتور MACD و CCI
اندیکاتور CCI برای مشخص کردن نقاط خریدوفروش، تعیین قدرت و همینطور تغییرات قدرت روند است. این اندیکاتور علاوه بر نقاط close بازار به shadow کندل ها نیز توجه دارد. CCI شیوهی کاربردی بسیار نزدیکی با RSI دارد. CCI دارای ۲ خط ۱۰۰- و ۱۰۰ برای تعیین نقاط خریدوفروش است.
با توجه به موارد بررسیشده، میتوان بیان کرد که اندیکاتور CCI نمیتواند کمک تحلیل مناسبی برای معامله گران در بازار باشد همچنین با توجه به اینکه CCI علاوه بر نقاط close ، shadow های کندل را نیز موردبررسی قرار میدهد و نمیتواند روند کلی بازار را بهطور مناسب به نمایش گذارد، لذا در مقایسه با شیوه RSI/fibo میزان ضرر بیشتری دارد. اما شیوه RSI/fibo با توجه به اینکه از اندیکاتور RSI و خطوط مهم fibo بهره گرفته است، میتواند تحلیل مناسبی برای خریدوفروش در بازار ارز ارائه دهد و بسیار مطمئنتر از CCI عمل کند.
اندیکاتور MACD از ترکیب میانگینهای متحرک به دست میآید، این اندیکاتور از تقدم و تأخر فاز نسبت به یکدیگر، روند را پیشبینی میکند که نقاط خریدوفروش را طبق آن میتوان تشخیص داد. هنگامیکه نمودار خطی بازار با نمودار MACD حالت همگرایی را ایجاد کند، خرید پیشنهاد شده و اگر حالت واگرایی را ایجاد کند فروش پیشنهاد میشود.
همانطور که بیان شد MACD فقط نقاط خریدوفروش را پیشنهاد میکند ولی حد سود و ضرر در معامله را مشخص نمیکند. همچنین تغییر روند ناگهانی بازار در بعضی موارد، معاملات پیشنهادی MACD را دچار ضررهای بسیار کلان میکند. از آنجائی که MACD مانند RSI ازجمله اندیکاتورهای مناسب برای تحلیل بازار ارز است، در مقایسه با شیوه RSI/fibo به دلیل عدم استفاده از خطوط کمکی مانند Fibo نمیتواند تحلیلهای مطمئنتری ارائه دهد از طرفی میتوان به این نکته اشاره کرد که RSI/fibo حد ضرر را برای معامله مشخص کرده اما MACD قادر به تعیین میزان ضرر هاست.
اندیکاتور CCI برای مشخص کردن نقاط خریدوفروش، تعیین قدرت و همینطور تغییرات قدرت روند است. این اندیکاتور علاوه بر نقاط close بازار به shadow کندلها نیز توجه دارد. اندیکاتور MACD از ترکیب میانگینهای متحرک به دست میآید، این اندیکاتور از تقدم و تأخر فاز نسبت به یکدیگر، روند را پیشبینی میکند که نقاط خریدوفروش را طبق آن میتوان تشخیص داد.
مزیت شیوه RSI/fibo نسبت به CCI و MACD
RSI/fibo برای معامله گران حد سود و ضرر را مشخص میکند، اما CCI و MACD حد سود یا ضرر را مشخص نمیکنند؛ بلکه تنها میتوانند روند بازار را تا حدودی نشان دهند. CCI و MACD بهصورت یکتا و بدون استفاده از ابزار کمکی Meta trader بازار را مورد تحلیل قرار میدهد، درصورتیکه RSI/fibo از اندیکاتور RSI به همراه خطوط fibo استفاده میکند و به تحلیل بازار میپردازد.
میزان سودی که RSI/fibo در معاملات پیشنهادی احتمال میدهد بیشتر از میزان ضرر است و این موضوع به این معناست که میزان ریسک به پاداش آن کم است. یعنی به طور مثال اگر شما در معاملهای حد ضرر یکدلاری دارید، حد سود شما دو دلار است. به عبارت سادهتر اگر شما در دو معامله ضرر کنید آنگاه با سود در یک معامله میزان خسارت آن دو معاملهای که ضرر کردید را پوشش دادهاید. اما در CCI و MACD این امر مبهم است . یعنی در بعضی موارد با توجه به روند بازار معاملات در چرخهی سود و در بعضی موارد معاملات در چرخهی ضرر قرار میگیرد، که این مسئله ریسک در معاملات را بالا برده و احتمال ضرر در بازار را افزایش میدهد اما fibo/RSI ریسک در معاملات را به حداقل کاهش میدهد و میزان سود را افزایش میدهد.
RSI/fibo برای معامله گران حد سود و ضرر را مشخص میکند، ، اما CCI و MACD حد سود یا ضرر را مشخص نمیکنند، بلکه تنها میتوانند روند بازار ارز را تا حدودی نشان دهند. میزان سودی که RSI/fibo در معاملات پیشنهادی احتمال میدهد بیشتر از میزان ضرر میباشد و این موضوع به این معناست که میزان ریسک به پاداش آن کم است.
نتیجه :
Meta trader برای کمک به معامله گران بازار بورس ارز تعدادی شیوه پیشفرض را ارائه میدهد که از هرکدام از شیوهها میتوان در تحلیل و ارزیابی بازار ارز بهره برد. این شیوهها بهتنهایی دارای قدرت تحلیل کافی نمیباشند. همانطور که در متن بیان شد ممکن است هرکدام از اندیکاتورها بهتنهایی قادر به نمایش حد سود و ضرر نباشند یا میزان ریسک بالایی داشته باشند.
شیوه Fib/RSI از شیوهها و خطوط نرمافزار بهطور ترکیبی استفاده میکند لذا نتایجی که از ترکیب آنها حاصل میشود از حالت یکتای آنها بهتر است. چراکه میزان ضرر و حد ریسک را پائین میآورد و قدرت اطمینان در معاملات را بالا میبرد. باید در نظر داشت که برای استفاده از این شیوه در بازارهای دیگر و یا دیگر جفت ارزها، دورههای زمانی مختلف و تنظیمات اولیه در مقادیر گوناگون تست شود تا با توجه به تجربه بهترین داده ورودی برای تحلیل اتخاذ شود.
درباره مهرناز سلطانی
نویسنده کتاب: ثروت نهفته در بورس ایران ،مدرس و مربی دوره های بورس و هوش مالی مقدماتی و پیشرفته ،بنیان گذار مجموعه همیار سرمایه ،تحلیگر و معامله گر بورس اوراق بهادار ،نویسنده روزنامه همشهری در حوزه بورس کارشناس رادیو اقتصاد سیما سخنران در سمینارها و همایش های مالی نگارنده بیش از 150 مقاله آموزشی در بازارهای مالی
دیدگاه شما