تعریف بازار سرمایه

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا

درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه ddn

درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه با هدف ارائه خدمات به ذینفعان این بازار شامل ناشران، سهامداران و نهاد های نظارتی و همچنین برقراری ارتباط با آن ها ایجاد شده است که به اختصار درگاه DDN نامیده شده و به آدرس اینترنتی ddn.csdiran.ir​ می باشد. کاربران جهت استفاده خدمات این سامانه می توانند برای وارد شدن به این درگاه هم از طریق سامانه سمات و هم از طریق اپلیکیشن های موجود اقدام نمایند.

برای مشاوره سایت درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه

برای مشاوره سایت درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه

عناوین اصلی این مقاله

سازمان بورس اوراق بهادار در راستای تعریف بازار سرمایه سهولت هرچه بیشتر فعالین بازار سرمایه، سرعت بخشیدن به روند انجام معاملات و بالا بردن میزان امنیت معاملات اقدام به راه اندازی سامانه ای تحت عنوان سامانه سمات کرده است که در واقع به عنوان یک واسطه در بین فعالین بازار سرمایه عمل کرده و بین آن ها ارتباط برقرار می کند.

از جمله خدمات ارائه شده توسط این سایت راه اندازی سامانه ای به نام درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه یا به اختصار سامانه DDN با آدرس اینترنتی ddn.csdiran.ir است که به منظور خدمات دهی هرچه بهتر به تمامی ذینفعان این بازار می باشد. اما شاید این سوال پیش بیاید که درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه چه خدماتی را ارائه داده و چگونه باید وارد این درگاه شد ؟ در ادامه به ارائه پاسخ این سوالات پرداخته شده است.

کاربران برای ورود به درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه باید به سایت ddn.csdiran.ir مراجعه کنند.

درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه

درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه که به اختصار درگاه DDN نامیده می شود از سوی سازمان بورس در سامانه سمات به منظور خدمات دهی به تمامی ذینفعان بازار سرمایه متشکل از بازار بورس و فرابورس شامل سهامداران، ناشران و نهاد های نظارتی قرار داده شده است.

با وجود این درگاه در سایت شرکت سپرده گذاری مرکزی یا ddn csdiran com login تمامی نیاز های این دسته از فعالین بازار سرمایه به راحتی در کمترین زمان و بدون نیاز به مراجعه حضوری آن ها برطرف می گردد. همچنین وجود این درگاه کمک شایانی در حفظ شفافیت و اطلاع رسانی دقیق و صحیح به این ذینفعان کرده است.

لازم به ذکر است که در جهت راحتی هر چه بیشتر افراد در دسترسی و استفاده از این درگاه سازمان بورس امکانی را فراهم کرده است تا دسترسی به ddn csdiran com login هم از طریق سایت سمات، هم از طریق نسخه تحت وب آن و هم از طریق اپلیکیشن ویژه سیستم عامل های اندروید و ios ممکن باشد.

خدمات ارائه شده توسط درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه

این خدمات در ddn csdiran com login در سه بخش برای سه دسته اصلی ذینفعان این بازار شامل سهامداران، ناشران و نهاد های نظارتی تقسیم می شود که در ادامه به توضیح هر یک از آن ها به صورت جداگانه پرداخته شده است.

درگاه الکترونیکی سهامداران ( دارا ) :

این درگاه ویژه خدمات دهی و اطلاع رسانی به تمامی سهامداران حقیقی و حقوقی بازار سرمایه طراحی شده است و هدف آن شفافیت سازی و اطلاع رسانی هرچه بهتر به این دسته از فعالین بازار می باشد. تمامی سهامداران حقیقی و حقوقی با استفاده از این درگاه می توانند به اطلاعاتی از قبیل وضعیت سبد دارایی ( تعداد سهام موجود در آن ، نام ، نماد و . ) خود، اخذ گواهی سپرده دارایی، مشاهده دلیل بسته شدن نماد و یا کد بورسی، شرکت در مجامع عمومی شرکت های ناشر به صورت غیر حضوری و رأی دادن در آن، مشاهده اطلاعیه های صادر شده از سوی ناشران سهام و . دسترسی پیدا کنند.

از سوی دیگر با استفاده از این درگاه می توانند به صورت مستقیم به سامانه سجام، اطلاعات سجامی خود و بروز ترین اخبار بازار سرمایه نیز دسترسی داشته باشند، علاوه بر این با استفاده از این درگاه می توان نمای کلی بازار سرمایه و مشاهده سهام در سجام پرداخت.

درگاه الکترونیک ناشران ( دانا ) :

هدف از ایجاد این درگاه ارتباط هرچه بهتر با ناشران سهام شرکت ها و اطلاع رسانی دقیق و به موقع به ناشران و همچنین تمامی ذینفعان شرکت ها می باشد. با استفاده از این درگاه می توان به صورت الکترونیکی و بدون نیاز به مراجعه حضوری با این افراد ارتباط برقرار کرد که در نتیجه آن باعث سرعت بخشیدن به انجام عملیات ثبت و سپرده‌گذاری، برگزاری مجامع، توزیع سود، افزایش سرمایه، گزارش‌گیری و بالا رفتن بهره وری بازار سرمایه می شود.

درگاه الکترونیک نهاد های نظارتی و حاکمیتی ( ناظر ) :

با استفاده از درگاه الکترونیک نهاد های نظارتی و حاکمیتی ( ناظر ) امکان نظارت هرچه بهتر و بیشتر بر فعالیت های بازار سرمایه از سوی نهاد هایی مانند وزارتخانه ها، بانک مرکزی، دفتر ریاست جمهوری، سازمان امور مالیاتی، قوه قضائیه، سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و سایر نهاد های ذیصلاح می باشد. این نهاد ها با استفاده از این درگاه می توانند به خدماتی مانند دریافت گزارش های مورد نیاز خود از بازار سرمایه به صورت آنلاین دسترسی داشته باشند.

نحوه ورود به درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه

به منظور راحتی هرچه بیشتر افراد در استفاده از درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه یا به اختصار درگاه DDN سازمان بورس امکاناتی را فراهم کرده است تا دسترسی به این درگاه از روش های مختلف از جمله از طریق سایت سمات، نسخه تحت وب آن و اپلیکیشن این درگاه که ویژه سیستم عامل های اندروید و ios طراحی شده است وارد این سامانه شده و اطلاعات مورد نیاز خود را بدست بیاورند.

دقت کنید که برای استفاده از این امکانات قبل از هر چیزی لازم است تا اقدام به ثبت نام سجام کنید.

برای ورود به ddn csdiran com login​ باید مراحل زیر را طی نمود که عبارتند از :

ابتدا یا از طریق اپلیکیشن سمات، نسخه تحت وب و یا سیستم شخصی خود وارد سایت سمات شده و مطابق تصویر زیر روی گزینه سامانه DDN کلیک کنید و یا آدرس ddn.csdiran.ir را در موتور جستجو خود وارد کرده تا به طور مستقیم وارد این سایت شوید :

پس از وارد شدن به سایت در پایین صفحه ای که برای شما باز می شود بر روی گزینه ورود مستقیم به درگاه مطابق تصویر زیر کلیک کنید :

در مرحله بعد باید کد ملی خود را به همراه کد امنیتی موجود در کادر های مربوطه وارد کنید. مطابق تصویر زیر :

با کلیک کردن بر روی دکمه ورود پس از چند لحظه پیامکی حاوی یه کد امنیتی به شماره تلفن ثبت شده شما در هنگام ثبت نام در سامانه سمات ارسال می گردد که باید آن را در کادر مربوطه وارد کنید. مانند تصویر زیر :

و در نهایت وارد صفحه کاربری خود در این سامانه شده و به تمامی اطلاعات، گزارشات و خدمات مورد نیاز خود در این صفحه دسترسی داشته باشید. مطابق تصویر زیر :

در ادامه بخوانید: مدت زمان تبدیل حق تقدم به سهم

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید، همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه پاسخ دهند.

آخرین اخبار مرتبط با ذینفعان بازار سرمایه

براساس اطلاعیه ای رسمی هدف درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه ارائه خدمات آنلاین و غیرحضوری با رویکرد اطلاع‌ رسانی صحیح و به موقع به سهامداران حقیقی و حقوقی است .

بر اساس اعلام مدیر عامل شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه در خصوص مهم ترین برنامه‌ ها و اقدامات راهبردی سال 1400 پشتیبانی و توسعه سامانه مکانیزه توزیع سود، پشتیبانی و توسعه سامانه‌ های داخلی معاونت فناوری و توسعه نوآوری، توثیق سهام عدالت، توسعه درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه نیز می باشند.

طبق اعلام مدیر مجامع سپرده‌گذاری مرکزی، سهام داران عدالتی که قصد شرکت در انتخابات هیات مدیره مجامع عمومی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت را دارند، نحوه ورود ایشان از طریق درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه می باشد.

سوالات متداول

1- ✔️ سایت درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه چه نوع سایتی است ؟

✔️ این سایت واسطه بین ذینفعان بازار سرمایه می باشد که در متن مقاله به طور کامل به آن اشاره شده است

2- ✔️ سامانه DDN چه خدماتی را ارائه می دهد ؟

✔️ این سامانه خدمات خود را به صورت جداگانه به ذینفعان بازار ارائه می دهد که در متن مقاله به طور کامل توضیح داده شده است

3- ✔️ نحوه ورود به سایت درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه به چه صورت است ؟

✔️ آموزش ورود به این سایت به صورت تصویری در متن مقاله آورده شده است

برای مشاوره سایت درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه

برای مشاوره سایت درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه

میخوام وارد ذینفعان بشم مراحلشم انجام میدم ولی وارد سجام میشه .قبلا اینجوری نبود الان چرا اینجوری شده ؟ پاسخ مشاور: اگر ثبت نام سجام داشته باشید وارد میشه.

سلام وقت بخیر::داخل سایت ذینفعان شدم،پیرنت اون تعدادسهامی که داشتم رو گرفتم، حتی داخل ایزی تریدرمفید،هم تغیرناظر زدم،اما نه میاره داخل پرتفوی شخصیم نه جوابه درست بمن میدن، داخل ذینفعان نه ممنوع معاملگی دارم،فقط جای کارگزاریم خالی هستش که مفیدجوابگو درست نیستن به بنده پاسخ مشاور: سلام به صورت حضوری برگه سهام های خود را ببرید کارگزاری براتون بررسی کنن.

هرچه میخوام وارددرگاه بشم نمیشه سهام پالایشی خریدم. سهام بانک دی ایثارگران دارم. اگربخواهم سود سهام به حسابم واریزبشه چکاربتیدبکنم پاسخ مشاور: سلام ابتدا می بایست در سامانه سجام ثبت نام و احراز هویت انجام بدید بعد وارد سایت ذینفعان بازار سرمایه بشید.

من سهم مپنا خریدم ولی نمیدونم چرا جایزه اش نمیاد تو پرتفوی پاسخ مشاور: وارد درگاه ذینفعان بازار سرمایهه بشید در صورت موجود در لیست سبد داریی برگه سهام خود را دریافت کرده و از کارگزاری درخواست کنید براتون بیاره در پرتفوی.

باسلام تعدادی سهام ولساپا برای فروش میزنم عبارت شما ممنوع معامله هستید میاید پاسخ مشاور: سلام امکان دارد کد بورسی شما غیر فعال شده باشد.

پرینت اوراق خریداری شده پاسخ مشاور: برای دریافت پرینت اوراق ابتدا می بایست وارد درگاه ذینفعان بازار سرمایه بشید و برگه اوراق هر سهم را دریافت کنید.

اوراق بهادار (Security) چیست؟

بازارهای مالی در سرتاسر جهان، شامل بخش‌های مختلفی است، یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در بازارهای مالی، «اوراق بهادار» است. در این مطلب، با کمک مقاله‌ای از وب‌سایت اینوستوپدیا، با تعریف اوراق بهادار، انواع آن، سرمایه‌گذاری و معامله‌گری در این حوزه و وضعیت قانون‌گذاری آن آشنا خواهید شد.

اوراق بهادار چیست؟

اوراق بهادار (Security)، به هر دارایی یا حقی گفته می‌شود که ماهیت غیرفیزیکی دارد، از نظر قانون معتبر شناخته می‌شود و می‌توان آن را به فروش رساند.

در بیشتر کشورها، اوراق بهادار شامل موارد زیر می‌شود:

• یک موقعیت مالکیتی در شرکت‌هایی که به صورت عمومی در بورس معامله می‌شوند (سهام در بورس)
• یک رابطه طلبکاری از یک نهاد دولتی یا خصوصی (اوراق قرضه)
• یا یک حق مالکیت بر ابزارهای مالی مشتقه (قرارداد آتی یا قرارداد اختیار)

به زبان ساده، اوراق بهادار وعده‌ای است که از نظر قانونی لازم‌الاجرا است و می‌توان آن را خرید، فروخت و یا با چیز ارزشمند دیگری مبادله کرد.

برای درک بهتر اوراق بهادار به این مثال توجه کنید. فردی روی کاغذی می‌نویسد:

من در تاریخ ۱۰ فروردین ۱۴۰۰، خودروی خود را به دارنده‌ی این برگه انتقال خواهم داد.

اگر این برگه به تأیید یک نهاد دولتی یا قانونی برسد، تبدیل به اوراق بهادار می‌شود؛ یعنی ورقی که بها دارد. بنابراین این برگه دارای ارزش است و ممکن است مردم به خرید یا فروش این برگه علاقه نشان دهند. بدیهی است که اگر خودرو تا قبل از تحویل صحیح و سالم مانده باشد، ارزش برگه نیز بالا خواهد رفت. در مقابل اگر مشکلی برای اتومبیل پیش بیاید، افراد علاقه کمتری به در اختیار داشتن آن برگه نشان خواهند داد و در نتیجه، ارزش آن افت خواهد کرد.

انواع اوراق بهادار

انواع اوراق بهادار

اوراق بهادار را می‌توان به دو دسته عمده سهام و بدهی تقسیم کرد. با این حال، دسته دیگری به نام ترکیبی وجود دارد که در آن، بخشی از ویژگی‌های اوراق سهام و اوراق بدهی ترکیب شده است. در ادامه، با این سه دسته بیشتر آشنا خواهیم شد.

«سهام» یا «اوراق حقوق صاحبان سهام»، متداول‌ترین نوع از انواع اوراق بهادار است. سهام، یک نفع مالکیتی است که سهام‌داران در یک نهاد (مانند یک شرکت) در اختیار دارند و یکی از انواع سهم در بازار سرمایه است. اوراق سهام شامل دو دسته‌ی سهام عادی و سهام مقدم است.

دارندگان سهام معمولاً دریافتی منظم ندارند، هر چند در برخی موارد سود سهم را دریافت می‌کنند. اما سود اصلی سهام‌داران از این سرمایه‌گذاری، سودی است که از فروش خود سهام (اوراق بهادار) به دست می‌آید (با این فرض که ارزش سهم افزایش یافته باشد).

دارندگان سهام این اختیار را دارند که به میزان سهام خود، در کنترل شرکت سهیم باشند. ضریب تأثیر رأی هر سهام‌دار به نسبت سهمی است که در اختیار دارد. در صورت ورشکستگی شرکت، سهام‌داران پس از پرداخت کلیه تعهدات به طلبکاران، باقی‌مانده دارایی شرکت را به نسبت سهمی که دارند، بین خود تقسیم می‌کنند. در صورتی‌که دارایی مالی شرکت برای پرداخت تعهدات به طلبکاران کافی نباشد، این بدهی از کالاها یا خدمات شرکت پرداخت می‌شود.

اوراق بدهی

«اوراق بدهی» بیانگر پولی است که وام گرفته شده است و باید بازپرداخت شود. اندازه وام، نرخ بهره و تاریخ سررسید یا تمدید، تحت شرایطی در این اوراق قید می‌شود. اوراق بهادار بدهی شامل اوراق قرضه دولتی و شراکتی، گواهی‌های سپرده و اوراق وثیقه‌دار است.

زمانی که کسب‌وکارها یا نهادهای دولتی برای انجام فعالیت‌های اقتصادی نیاز به پول داشته باشند، با فروش اوراق قرضه می‌توانند سرمایه مورد نیاز خود را تأمین کنند. سرمایه‌گذار با خرید اوراق قرضه تعریف بازار سرمایه که از آن‌ به عنوان «اوراق بهادارِ با درآمد ثابت» نیز یاد می‌شود، برای بازه زمانی خاصی مقداری پول به یک نهاد قرض می‌دهد و بهرۀ ثابتی (ماهانه یا سالانه) از آن نهاد تحت عنوان درآمد ثابت دریافت می‌کند. اوراق قرضه دارای تاریخ سررسید است. وقتی اوراق قرضه به موعد سررسید خود می‌رسد، نهادی که پول سرمایه‌گذاران را دریافت کرده است، اصل پول را بازپرداخت می‌‌کند.

به‌طور کلی، دارندگان اوراق بدهی به طور منظم بهره، بازپرداخت اصل پول و سایر حقوق قراردادی تصریح شده (که شامل حق رأی نیست) را دریافت می‌کنند. این اوراق برای مدت معینی صادر می‌‎شوند و در پایان توسط صادرکننده یا «ناشر» بازخرید می‌شوند. ناشر، نهادی حقوقی تعریف بازار سرمایه است که اوراق بهادار را به نام خود منتشر می‌کند.

اوراق ترکیبی

«اوراق بهادار ترکیبی» همانطور که از نامش پیداست، برخی از ویژگی‌های اوراق بدهی و سهام را در کنار هم دارد. اوراق ترکیبی به سه دسته اصلی تقسیم می‌شود:

1. سهام تضمینی: قرارداد اختیاری که توسط شرکت صادر می‌شود و به سهام‌داران حق خرید سهام را در یک بازه زمانی و با یک قیمت مشخص می‌دهد.
2. سهام ترجیحی: سهم شرکت‌هایی که پرداخت بهره، سود سهام یا سایر بازدهی‌های سرمایه در آن‌ها ارجح است.
3. اوراق قابل تبدیل: اوراق قرضه‌ای که می‌توان آن‌ها را در بازار بورس به سهام شرکت ناشر تبدیل کرد.

سرمایه‌گذاری در حوزه اوراق بهادار

نهادی که اوراق بهادار را تولید کرده و به فروش می‌رساند، «ناشر» نام دارد و کسانی که این اوراق را می‌خرند، سرمایه‌گذار نامیده می‌شوند.

به‌طور کلی، اوراق بهادار نمایانگر یک سرمایه‌گذاری و وسیله‌ای است که نهادها، شرکت‌ها و سایر بنگاه‌های تجاری می‌توانند به‌وسیله آن سرمایه جذب کنند. شرکت‌ها با عرضه سهام خود به عموم مردم از طریق عرضه اولیه سهام (IPO) می‌توانند سرمایه بسیار زیادی جذب کنند.

برای مثال، مسئولین یک شهر یا ایالت یا کشور می‌توانند با صدور اوراق قرضه شهری، وجوه مورد نیاز برای یک پروژه را جمع‌آوری کنند. بسته به تقاضای بازار و یا ساختار قیمت‌گذاری یک موسسه، جذب سرمایه از طریق عرضه اوراق می‌توند گزینه مناسب‌تری نسبت به تأمین اعتبار از طریق وام بانکی باشد.

سرمایه‌گذاری در حوزه اوراق بهادار

از طرف دیگر، خرید این اوراق با پولِ وام‌گرفته‌شده، که اصطلاحاً «خرید وجه تضمین با اهرم» نیز نامیده می‌شود، یکی از روش‌های محبوب برای سرمایه‌گذاری است. در اصل، یک شرکت ممکن است برای تسویه بدهی یا سایر تعهدات خود به نهادهای دیگر، حقوق مالکیتی خود را به صورت پول نقد یا سایر انواع اوراق بهادار به اشخاص حقیقی واگذار کند. این نوع تمهیداتِ وثیقه‌ای اخیرا در بین سرمایه‌گذاران نهادی افزایش یافته است.

اوراق بهادار چگونه معامله می‌شوند؟

اوراقی که به صورت عمومی معامله می‌شوند، در فهرست «بورس» قرار می‌گیرند. بورس، بازاری متشکل و خودانتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران یا معامله‌گران و طبق مقررات، مورد دادوستد قرار می‌گیرد.

ناشران می‌توانند با اطمینان دادن به معامله‌گران از جنبه قانون‌گذاری و تأمین نقدینگی، نظر معامله‌گرها را به سهام خود جلب کنند. در سال‌های اخیر، سیستم‌های تجاری الکترونیکی غیر رسمی متداول‌تر شده‌اند و معامله‌گران به جای دادوستد اوراق کاغذی، به صورت آنلاین معامله‌ می‌کنند.

همان‌طور که اشاره شد، به اولین فروش عمده سهام یک شرکت در بورس، «عرضه اولیه» (IPO) گفته می‌شود. بازاری که یک سهم برای اولین بار در آن پذیره‌نویسی و عرضه می‌شود، «بازار اولیه» نامیده می‌شود.

در جریان عرضه اولیه، ناشر، فروشنده سهم است و سرمایه‌گذار یا تریدر، معامله‌گر سهم هستند. اما بعد از پایان تعریف بازار سرمایه عرضه اولیه، سهم وارد معاملات ثانویه می‌شود که در آن، سهم‌ها صرفا به عنوان یک دارایی از یک تریدر یا سرمایه‌گذار به تریدر دیگر منتقل می‌شوند. به بازاری که معاملات ثانویه در آن جاری است، «بازار ثانویه» گفته می‌شود. سهام‌داران می‌توانند سهام خود را در ازای پول نقد یا سود سرمایه به سایر سرمایه‌گذاران بفروشند، بنابراین، بازار ثانویه بازار اولیه را تکمیل می‌کند.

اوراق بهادار ممکن است به صورت خصوصی و به گروه محدودی که واجد شرایط هستند، عرضه شود. هر از گاهی سهام شرکت‌ها به صورت ترکیبی از عرضه عمومی و خصوصی ارائه می‌شوند.

انواع دیگر اوراق بهادار

اوراق بهادار دارای گواهی به صورت فیزیک و کاغذی ارائه می‌شوند. این اوراق همچنین ممکن است در سیستم ثبت مستقیم نگه‌داری شوند. به عبارت دیگر، یک مامور ثبت به نمایندگی از شرکت، سهام شرکت را بدون اینکه نیاز به صدور گواهی فیزیکی باشد، حفظ می‌کند.

فناوری‌ها و سیاست‌های مدرن، نیاز به اوراق دارای گواهی را برطرف کرده است. اکنون سیستمی توسعه یافته است که در آن ناشران می‌توانند یک گواهی جهانی واحد را به نمایندگی از تمام اوراق بهادار معتبر، در یک صندوق امانت‌داری بین‌المللی به نام شرکت «Depository Trust» یا «DTC» سپرده‌گذاری کنند. کلیه اوراق بهاداری که در DTC معامله می‌شوند، به صورت الکترونیکی هستند. شایان ذکر است که اوراق بهادار دارای گواهی و بدون گواهی هیچ تفاوتی از نظر حقوق و تعریف بازار سرمایه امتیازات سهام‌دار و ناشر ندارند.

اوراق بهادار حامل به اوراق قابل مذاکره گفته می‌شود که حقوق مربوط به اوراق را به سهام‌دار می‌دهد. این اوراق تحت موارد خاص از یک سرمایه‌گذار به سرمایه‌گذار دیگر منتقل می‌شوند. اوراق حاملی که قبل از الکترونیکی شدنِ اوراق وجود داشتند، از لحاظ ماهیت مالکیتی همیشه مجزا از هم بودند؛ یعنی هر ورق بهادار، بیانگر یک دارایی جداگانه بود و از نظر قانونی با سایر اوراق تفاوت داشت. این اوراق بهادار در اکثر موارد قابل دادوستد هستند، اما در موارد نادری نیز این‌گونه نیست. این بدان معناست که با وام گرفتن، وام‌گیرنده می‌تواند در زمان بازپرداخت، خودِ دارایی یا یک دارایی مشابه دیگر را که معادل با دارایی اصلی است، پرداخت کند. در برخی موارد، ممکن است از اوراق بهادار حامل برای دور زدن مالیات استفاده شود. به همین دلیل، ناشران، سهام‌داران و قانون‌گذاران دید مثبتی به این اوراق ندارند. بنابراین استفاده از این اوراق در ایالات متحده نادر است.

اوراق بهادار ثبت‌شده به گونه‌ای از اوراق گفته می‌شود که نام سهام‌دار و سایر جزئیات لازم توسط ناشر در یک دفتر کل ثبت می‌شود. هرگونه دادوستد این اوراق به شرطی انجام می‌شود که اصلاحات لازم در دفتر کل ثبت شود.

قانون‌گذاری

در ایالات متحده، «کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات متحده آمریکا» (SEC)، عرضه عمومی و فروش این اوراق را قانون‌گذاری می‌کند.

کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا

اما در ایران، این وظیفه به «شورای عالی بورس و اوراق بهادار» و «سازمان بورس و اوراق بهادار» محول شده است. طبق قوانین اوراق، مصوب سال ۱۳۸۴ مجلس شورای اسلامی، تعریف این دو نهاد به شرح زیر است:

«شورا» بالاترین رکن بازار است که تصویب سیاست‌های کلان آن بازار را برعهده دارد. اعضـای شورا به شرح زیر است:

• وزیر امور اقتصادی و دارایی
• وزیر بازرگانی
• رییس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران
• رؤسای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اتاق تعاون
• رئیس «سازمان» که به عنوان دبیر شورا و سخنگوی سازمان نیز انجام وظیفه خواهد کرد
• دادستان کل کشور یا معاون وی
• یک نفر نماینده تعریف بازار سرمایه از طرف کانون‌ها
• سه نفر خبره مالی منحصراً از بخش خصوصی با مشورت تشکل‌هـای حرفـه‌ای بـازار اوراق بهـادار بـه پیشنهاد وزیر امور اقتصادی و دارایی و تصویب هیئت وزیران
• یک نفر خبره منحصراً از بخش خصوصی به پیشنهاد وزیر ذيربط و تصویب هیئت وزیـران بـرای هـر بورس کالایی

سازمان بورس

«سازمان بورس»، یک موسسه عمومی غیردولتی است که دارای شخصیت حقـوقی و مـالی مسـتقل بـوده و از محـل کارمزدهای دریافتی و سهمی از حق پذیرش شرکت‌ها در بورس اوراق بهادار و سایر درآمدها اداره می‌شود.

ساختمان سازمان بورس

برای اطلاع از جزئیات تعاریف و قوانین بورس در ایران، می‌توانید به وب‌سایت سازمان بورس مراجعه کنید.

مفهوم امید ریاضی و بازگشت سرمایه

محاسبه امید ریاضی و بازگشت سرمایه از بحث های مدیریت سرمایه می باشد. امید ریاضی در نظریه احتمالات با نام میزان چشمداشت یا Expected Value نیز شناخته می شود و بازگشت سرمایه با نماد TWR نشان داده شده و نمایانگر میزان افزایش سرمایه است.

عدم قطعیت از مهمترین ویژگی های معامله گری است. تمام تعریف هایی که تاکنون در مورد معامله گری شده است، کاملا دقیق نیستند. در تمام موضوعات مربوط به معامله گری درصدی از عدم قطعیت وجود دارد.

به طور کلی بازار سرمایه پر از احتمالات است. بنابراین ما از طریق علم آمار و احتمالات، بازار بورس را بررسی می کنیم. بر اساس این علم و محاسبه احتمال موفقیت می توانیم برنامه ای برای مدیریت سرمایه طراحی کنیم. در زمان طراحی برنامه، هر معامله گری با دو مسئله مهم مواجه می باشد:

1. موفقیت یا شکست در معامله
2. احتمال رخداد هر کدام

امید ریاضی چیست؟

امید ریاضی با نماد Mo نشان داده می شود. وقتی یک استراتژی معاملاتی را بررسی می کنیم، باید ابتدا پارامتر امید ریاضی محاسبه شود. فرمول مربوط به امید ریاضی به صورت زیر است:

محاسبه امید ریاضی در بازگشت سرمایه

پارامتر های موجود در فرمول نمایانگر موارد زیر است:

• Mo = امید ریاضی
• P = احتمال موفقیت
• % a = درصد سود
• Q = احتمال شکست
• % b = درصد ضرر

دقت کنید اگر نتیجه امید ریاضی عددی مثبت باشد، استراتژی معاملاتی مان سود ده است. به عبارتی دیگر مثبت بودن امید ریاضی، شرطی لازم برای موفقیت استراتژی معاملاتی می باشد.

بازگشت سرمایه TWR چیست؟

بازگشت سرمایه با TWR نشان داده می شود و بیانگر کاهش یا افزایش سرمایه نسبت به سرمایه اولیه است. با یک مثال به طور واضح توضیح می دهیم. فرض کنید بعد از انجام چند معامله ۱۲ درصد سود کردید، در این صورت خواهیم داشت:

و اگر بعد از انجام چند معامله ۱۲ درصد ضرر کنیم، نتیجه بازگشت سرمایه به شکل زیر خواهد بود:

اگر بازگشت سرمایه یا TWR > 1 باشد سیستم معاملاتی سود ده است و اگر سیستم معاملاتی ضرر ده باشد، TWR < 1 خواهد بود. در مورد مقدار TWR و احتمال وقوع آن در مدیریت سرمایه کمتر بحث شده است.

در واقع ۹۰ درصد موضوعات بیان شده در مدیریت سرمایه راجع به مقدار کاهش سرمایه و کنترل آن، احتمال ورشکستگی و غیره می باشد. اما در مورد میزان انتظارمان از رشد سرمایه در استراتژی معاملاتی یا همان امید ریاضی حرفی زده نمی شود. و همچنین احتمال رخ دادن این میزان انتظار اصلا مورد بررسی قرار نمی گیرد.

مثال برای TWR :

فرض کنید به مقدار ۱۰۰ میلیون تومان در بازار سهام سرمایه گذاری کرده باشید و بعد از بررسی های لازم مقدار امید ریاضی عددی مثبت است. قاعدتا بازگشت سرمایه یا TWR هم بزرگتر از یک است. سرمایه شما بعد از مدت یک سال به میزان ۱۰ میلیون تومان افزایش پیدا می کند و برابر با ۱۱۰ میلیون تومان می شود.

اکنون سوالی که پرسیده می شود این است، آیا در طی یک سال عملکردتان راضی کننده است؟ احتمالا جوابتان منفی باشد.

بنابراین بهتر است ابتدا محاسبه کنیم تا ببینیم استراتژی مان سود ده است یا ضرر ده. اگر استراتژی مان سود ده باشد، بعدا بررسی می کنیم که آیا استراتژی معاملاتی مان سود منطقی به ما میدهد یا خیر؟

بر اساس توضیحات بالا، نحوه محاسبه بازگشت سرمایه TWR را با استفاده از امید ریاضی بیان می کنیم:

محاسبه بازگشت سرمایه

مثال : با داشتن فرضیات زیر، میزان بازگشت سرمایه را محاسبه می کنیم :

p=0.45, q=0.55, a%=0.08, b%=0.05, N=20

بازگشت سرمایه و امید ریاضی

تفسیر محاسبات به شرح زیر است :

چنانچه در محاسبات بالا مشاهده می کنید، بعد از بدست آوردن امید ریاضی، مقدار TWR یا بازگشت سرمایه را بدست می آوریم و نتیجه برابر با ۱٫۱۷ شده است.

یعنی بعد از ۲۰ معامله، میزان رشد سرمایه معدل ۱۷ درصد خواهد بود. ولی بهتر است بدانید مسئله به این سادگی تعریف بازار سرمایه نیست. همان طور که قبلا گفتیم مثبت بودن امید ریاضی شرطی لازم برای یک سیستم معاملاتی سود ده است و شرط کافی نمی باشد.

در فرمول های بالا در مورد محاسبه مقدار سود متوسط بحث شده است و راجع به احتمال افزایش سرمایه به مقدار ۱۷ درصد سخنی به میان نیامده است. به همین دلیل تعریف بازار سرمایه لازم است تا تعداد معاملات سود ده و ضرر ده را هم بدست آورده و در محاسبات وارد کنیم.

با دخیل کردن تعداد معاملات سود ده و ضرر ده، معادله TWR یا بازگشت سرمایه به صورت زیر محاسبه می شود:

محاسبه بازگشت سرمایه با دخیل کردن تعداد معاملات سوده ده و ضرر ده

• V = تعداد معاملات سود ده
• L = تعداد معاملات ضررده
• a% = متوسط سود در هر معامله
• b% = متوسط ضرر در هر معامله
• N = تعداد معاملات
• Prob = احتمال رخداد

رسم گراف برا اساس بازگشت سرمایه

اکنون برای تمام مقادیر V: 1, 2,…,۲۰ محاسبات را انجام می دهیم و گراف آن را بر اساس بازگشت سرمایه و Prob رسم می کنیم:

گراف بازگشت سرمایه و Prob

نقاط سبز رنگ نمایانگر نتایج مربوط به احتمال بازگشت سرمایه یا TWR است. نمودار فوق را بدین صورت تفسیر می کنیم :

همانطور که می بینید، احتمال افزایش سرمایه به میزان ۴ % است یعنی (۱٫۰۴= TWR) برابر است با ۰٫۱۶۲. در حالیکه احتمال رسیدن به بیشترین سود دهی یعنی ۱٫۱۷= TWR برابر است با ۰٫۱۷۷

توجه: نکات آبی رنگ مربوط به داده ها می باشد. با احتساب احتمال تجمعی، احتمال اینکه بازگشت سرمایه یا TWR1 باشد برابر با ۰٫۶ می باشد.

نکته مهم در مورد این گراف این است که نباید بعد از ۲۰ معامله انتظار داشته باشیم با این استراتژی و نسبت سود به ضرر سرمایه مان دو برابر شود. احتمال اینکه بعد از ۲۰ معامله، سرمایه ما بیشتر از ۱٫۷ برابر باشد تقریبا صفر است.

همچنین بعد از انجام ۲۰ معامله، احتمال از دست دادن کل سرمایه مان هم صفر است. با محاسبه امید ریاضی و بازگشت سرمایه می فهمیم باید از استراتژی خود انتظار معقولانه ای داشته باشیم. در حقیقت سود کردن در بازار سرمایه به علم ریاضی و آمار و احتمالات بستگی دارد. از این محاسبات بعدا در تعیین مقدار ریسک ورشکستگی و طراحی حجم ورود به معامله استفاده زیادی خواهیم کرد.

باز تعریف ارکان بازار

مهدی آقالطفی کارشناس بازار سرمایه همان‌طور که می‌دانیم بازار سرمایه در کنار بازار پول باید به‌عنوان دو بازوی حرکتی چرخ اقتصاد و صنعت به دولت کمک کند. اما متاسفانه شاهد هستیم که در‌ ادوار گذشته رشد این دو بازار به‌واسطه بی‌توجهی دولتمردان به بازار سرمایه متوازن نبوده و توجه به بازار سرمایه حداقلی بوده، به‌طوری‌که تنها حمایت دولتمردان از این بازار در حد جملات کلیشه‌ای و گذرا باقی مانده است.

اما در دو سال گذشته شرایط این بازار تغییر کرده و به‌واسطه تبلیغات انجام شده، بازار سرمایه موردتوجه آحاد مردم قرار گرفته و تا حدودی جایگاه و اهمیت این بازار نشان داده شده است، به‌طوری‌که بازار سرمایه ایران و بورس تهران در ۲ سال گذشته جایگاه میلیون‌ها ایرانی شد و متاسفانه این فرصت از طرف دولتمردان تبدیل به تهدید شد. این بازار می‌توانست به‌خوبی رشد افسارگسیخته نقدینگی را کنترل کند و آن را به مسیر درست خود که همانا تزریق منابع به بخش صنعت و ایجاد ارزش‌افزوده در اقتصاد است، هدایت کند. ولی متاسفانه در حد مکانی برای پوشش کسری بودجه دولت تنزل یافت. به این ترتیب بعد از آن رها شدن بازار سهام و سرمایه‌های مردم اتفاق افتاد. حال در چنین شرایطی انتظار می‌رود با توجه به جایگاه و پتانسیل‌های نهفته بازار سرمایه در تامین بخش مهمی از نیازهای اقتصادی و مالی کشور، نگاه ویژه‌ای به این بازار داشت. به عبارت دقیق‌تر باید در این برهه بسیار حساس، دولت آینده در ابعاد مختلفی توجه ویژه به بازار سرمایه داشته باشد که می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

1- توجه ویژه به ارکان بازار سرمایه، دخیل کردن نظر کارشناسانه این ارکان درخصوص تدوین و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی و صنعتی

2- ایجاد و توسعه زیرساخت‌های موردنیاز بازار سرمایه، متناسب با گسترش بازار در سطح جامعه

3- توجه ویژه به جاری شدن حاکمیت شرکتی تعریف بازار سرمایه و اجرای صحیح آن در سطح بازار سرمایه و دفاع از حقوق سهامداران خرد در سطح شرکت‌ها

4- گسترش و ایجاد زیرساخت‌های مناسب برای بازار اوراق بدهی و ایجاد فرصت برابر برای شرکت‌های متقاضی تامین مالی در‌کنار دولت از این بازار

5- توجه ویژه به وضعیت مدیریت و هدایت شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی

به عبارت دقیق‌تر باید عنوان کرد که توجه ویژه به وضعیت مدیریت و هدایت شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی که بخش مهمی از دارایی‌های مربوط به سهام‌عدالت در آن متمرکز شده است، علاوه بر مدیریت ثروت بخش عمده‌ای از آحاد مردم، نقش ویژه‌ای در کنترل و مدیریت صنایع مختلف فعال در سطح کشور دارند. این درحالی است که متاسفانه از بدو تاسیس تاکنون به‌واسطه عدم رعایت قوانین تجارت و سازوکار نادرست انتخاب اعضای هیات‌مدیره و مدیریت این شرکت‌ها، شاهد ناکارآمدی این شرکت‌ها در مدیریت این منابع هستیم و ضروری است که به‌عنوان اولین اقدامات در‌ حوزه بازار سرمایه، سازوکار هدایت و مدیریت این شرکت‌ها بازنگری و اصلاح شوند. در این صورت از هدررفت سرمایه‌های مردمی در ‌قالب سهام‌عدالت و ثروت ملی جلوگیری به عمل خواهد آمد.

نگاهی به انواع ارزش سهام در بازار سرمایه

چهارنوع ارزش برای قیمت یک سهم در بازار سرمایه ایران، تعریف شده که در این مقاله به توضیح آنها خواهیم پرداخت.

ارزش اسمی ( Par Value ):

در هنگام تأسیس و انتشار سهام، شرکت برای هر برگه سهم عادی ، قیمتی را تعیین و در اساسنامه خود درج کرده و عرضه اولیه سهام خود را برمبنای این قیمت انجام می‌دهد.

در اوراق قرضه یا ابزار‌های مالی با درآمد ثابت برای تعیین ارزش سررسید و ارزش دلاری بهره‌های پرداختی، دانستن ارزش اسمی بااهمیت می‌باشد.

ارزش‌اسمی اوراق‌قرضه یا مشارکت، از نظر حقوق‌سهامداران با قیمت‌بازار، ارتباط تعریف بازار سرمایه تعریف بازار سرمایه کمی دارد و ممکن است از ارزش روز آن اوراق، مقدارکمتر یا بیشتری داشته باشد. در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس ایران، ارزش‌اسمی معادل 100تومان (یک هزار ریال) می‌باشد.

تفاوت ارزش اسمی سهام با ارزش اسمی اوراق مشارکت یا قرضه:

ارزش اسمی سهام: برای نشان دادن ارزش اسمی سهام استفاده می‌شود، در لاتین ( Face Value )گویند.

ارزش اسمی اوراق مشارکت یا قرضه: برای نشان دادن ارزش اسمی اوراق مشارکت و قرضه استفاده می‌شود، در لاتین ( Par Value ) گویند.

مبلغ اسمی:

این مبلغ بر روی برگه‌های سهام درج می‌شود، ارزش‌واقعی سهام نبوده و تفاوتش با ارزش واقعی، عرضه و تقاضای سهام و عملکرد خوب یا بد شرکت است.

نمونه‌ای از برگه سهام در زیر نشان داده شده است:

ارزش دفتری( Book Value ):

در علوم مالی به تقسیم حقوق صاحبان سهم در ترازنامه بر تعداد سهام گفته می‌شود. نشان‌دهنده کل ارزش سهامی است که پس از پرداخت بدهی‌ها و تسویه دارایی‌های مشهود برای سهامداران آن شرکت، ارزشمند است و تعریف بازار سرمایه برای تعیین ارزشمندی شرکت و سهام آن قابل استفاده می‌باشد.

ارزش دفتری، برای تصمیم‌گیری سهامداران در خرید، فروش یا نگهداری سهام، آنالیز بازار و مقایسه چند شرکت با هم، درک سرمایه در گردش، محاسبه نسبت‌های مالی برای تحلیل بنیادی بااهمیت است ، این مقدار در طول زمان ثابت است و امکان رشد از محل سود انباشته را دارد.

مزیت اصلی ارزش دفتری:

· مبنایی برای ارزیابی شرکت بدون مداخله شخص یا اشخاص

معایب ارزش دفتری:

· عدم نمایش صحیح، ارزش دارایی‌های نامشهود مانند حقوق مالکیت معنوی

در هنگام ارزیابی شرکت، علاوه‌بر مطالعه دقیق صورت‌های مالی، پارامترهای مهمی همچون ماهیت دارایی‌ها و بدهی‌ها، میزان سودآوری شرکت، نسبت بدهی به دارایی آن و غیره باید بطور دقیق و کامل مورد بررسی قرار گیرند.

ارزش بازار( Market Capitalization ):

در علوم مالی به ضرب ارزش روز و جاری یک سهام در تعداد سهم‌های یک شرکت سهامی عام، گفته می‌شود.

ارزش بازار، تعیین‌کننده اندازه شرکت (بزرگی یا کوچکی آن)، که یکی از پارامتر‌های مهم سرمایه‌گذاران در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاری است، می‌باشد و معادل ارزش‌کل سهام منتشر شده آن شرکت است.

مقدار ارزش بازار شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس در سایت Tsetmc قابل مشاهده است.

این پارامتر در دو حالت زیر، رشد خواهد کرد:

· افزایش قیمت سهام باعث رشد ارزش‌بازار آن شرکت می‌شود و بالعکس

· در صورت ثابت بودن قیمت سهم، افزایش سهام منتشر شده باعث افزایش ارزش بازار می‌شود.

در بورس اوراق بهادار تهران، اثرگذاری بیشتر شرکت‌های بزرگ دارای ارزش بازار بالا، در شاخص‌کل بازار، سبب افزایش توجه سهامداران در شرایط خوب بازار برای سرمایه‌گذاری در این شرکت‌ها شده است.

ارزش ذاتی( Intrinsic Value ):

در علوم‌مالی به ارزش‌واقعی سهام یک شرکت یا یک دارایی، گفته می‌شود. تحلیلگران فاندامنتالی با بررسی تمام ابعاد فعالیت‌های تجاری و سرمایه‌گذاری، ازجمله بررسی صورت‌های مالی، دارایی‌های شرکت (مشهود و نامشهود)، پتانسیل رشد شرکت و… ارزش ذاتی یک سهم را تخمین زده و براساس آن برای خرید، فروش و نگهداری آن سهم تصمیم‌گیری می‌کنند . از نظر تحلیلگران، اگر ارزش ذاتی سهمی بالاتر از ارزش بازارش باشد گزینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری و خرید است که به سهام در حال معامله آن Under Value گویند و سهامی که دارای ارزش ذاتی کمتری از ارزش بازار خود باشد، برای سرمایه‌گذاری مناسب نیست و اقدام به فروش سهم می‌کنند و به سهام در حال معامله آن Over Value گویند.