اوراق بهادار سهام

اوراق بهادار سهام

دستورالعمل عرضه اولیه سهام در بورس اوراق بهادار تهران
مصوب 1392,10,21

مقدمه

این دستورالعمل در اجرای مواد ۷ و ۱۰ آئین‌نامة معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران (مصوب شورای عالی بورس و اوراق بهادار) در ۲۴ ماده و ۲۲ تبصره در تاریخ ۲۱ /۱۰ /۱۳۹۲ به تصویب هیأت ‌مدیرة سازمان بورس و اوراق بهادار رسید.

فصل 1 : تعاریف و اصلاحات

ماده 1

ماده ۱: اصطلاحات و واژه‌هایی که در ماده ۱ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذرماه ۱۳۸۴مجلس شورای‌ اسلامی، آئین‌نامة معاملات در شرکت بورس اوراق بهادار تهران و دستورالعمل نحوة انجام معاملات در بورس اوراق بهادار تهران تعریف شده‌اند، به همان مفاهیم در این دستورالعمل به کار رفته‌اند. واژه‌های دیگر دارای معانی زیر می‌باشند:

بند 1

۱-اطلاعیه عرضة اولیه: اطلاعیه‌ای است که توسط بورس، طبق فرم مصوب هیأت مدیرة بورس و براساس مقررات منتشر می‌شود.

بند 2

۲-بورس: بورس اوراق بهادار تهران (شرکت سهامی عام) است.

بند 3

۳-دامنه قیمت: پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که کارگزار در دورة ثبت سفارش می‌تواند سفارش‌های دریافتی از مشتریان را در آن بازه ثبت نماید.

بند 4

۴-دستورالعمل پذیرش: دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران مصوب هیأت مدیرة سازمان است.

بند 5

۵-دوره ثبت سفارش: دورة زمانی است که طی آن، سفارش‌های خرید مشتریان در عرضة اولیه به روش ثبت سفارش، در سامانة معاملات ثبت می‌شود.

بند 6

۶-رویه تسهیم به نسبت۱: شیوة تخصیصی است که مطابق آن سهام تخصیص‌یافته به هر سفارش، معادل حجم سفارش ثبت شده تقسیم بر کل سفارش‌های ثبت شده، ضربدر کل سهام قابل عرضه است.

بند 7

۷-سقف تعهد خرید: حداکثر میزانی که در هر عرضه، خرید آن توسط مدیر عرضه و گروه متعهدین تعهد می‌شود.

بند 8

۸-سهامداران متعهد عرضه: از جمله سهامداران مدیریتی شرکت هستند که در عرضة اولیه به روش حراج، انجام عرضه را تعهد می‌نمایند و نام ایشان توسط بورس در اطلاعیة عرضة اولیه اعلام می‌شود.

بند 9

۹-سهامدار مدیریتی: هر سهامداری که یکی از شرایط زیر را داشته باشد سهامدار مدیریتی است:

جزء الف)

الف) اشخاص حقیقی که به واسطة سهامداری خود، اقوام نسبی از طبقه اول و دوم و یا اشخاص حقوقی تحت کنترل خود، مجموعاً مساوی یا بیشتر از ۵ درصد سهام ناشر را داشته باشند.

جزء ب)

ب) اشخاص حقوقی که به واسطة سهامداری خود، اشخاص حقوقی تحت کنترل و یا اشخاص حقوقی با کنترل‌‌کنندة مشترک مجموعاً مساوی یا بیشتر از ۵ درصد سهام ناشر را داشته باشند.
۱-عرضة اولیه به روش حراج: عرضه‌ای است که بر مبنای رقابت خریداران انجام می‌شود.
۲-عرضة اولیه به روش گشایش: عرضه‌ای است که پس از رقابت همزمان خریداران و فروشندگان با یک حراج ناپیوسته انجام می‌شود.
۳-عرضة اولیه به روش ثبت سفارش: عرضه‌ای است که براساس سفارش‌های ثبت شده در دورة ثبت سفارش و طبق ضوابط این دستورالعمل انجام می‌شود.
۴-گروه متعهدین: گروهی است که بابت تعهد خرید سهام در عرضة اولیه توسط مدیر عرضه تشکیل می‌شود. یک یا چند نهاد مالی دارای مجوز از سازمان، اعضای گروه مذکور را تشکیل می‌دهند و طبق قرارداد مربوطه و ضوابط این دستورالعمل به صورت تضامنی به همراه مدیر عرضه، مسئولیت تعهد خرید سهام را بر عهده می‌گیرند.
۵-مدیر عرضه: کارگزار یا شرکت تأمین سرمایه‌ای است که مدیریت عرضة اولیة سهام در عرضه اولیه به روش ثبت سفارش را بر عهده می‌گیرد.
۶-ناشر پذیرفته شده: ناشری است که اوراق بهادار آن در بورس پذیرفته شده است.

انواع اوراق بهادار در بازار بورس کدام است؟

همان طور که می‌دانید اسکناس‌ها دارای ارزش هستند و مردم از آن‌ها در مبادلات خود استفاده می‌کنند. در بازارهای مالی، اسناد کاغذی دیگری به نام اوراق بهادار وجود دارند که آن‌ها نیز ارزشمند هستند و قابلیت معامله دارند که به آن‌ها اوراق بهادار می‌گویند. اوراق بهادار یا Securities یک ابزار مالی دارای ارزش پولی است که قابلیت تبدیل شدن به پول نقد را دارد و فرد دارنده اوراق بهادار، دارای حق و حقوق مشخصی است.

اوراق بهادار به عنوان یکی از دارایی‌های غیر مشهود شناخته می‌شود. دارایی‌های غیر مشهود یعنی دارایی‌هایی که برخلاف ماشین و خانه قابل مشاهده نیستند. شناخت انواع اوراق بهادار به ما کمک می‌کند تا برنامه مشخص‌تری برای سرمایه خود داشته باشیم. در این نوشتار در خصوص انواع اوراق بهادار در بازار سرمایه خواهیم خواند.

چند مدل اوراق بهادار در بازار وجود دارد؟

اوراق بهادار می‌تواند نشان‌دهنده مالکیت در یک شرکت سهامی عام و یا رابطه طلبکاری با یک شرکت باشد. اوراق بهادار به صورت کلی به سه محور اوراق سهام، اوراق بدهی و اوراق مشتقه تقسیم می‌شود.

• اوراق سهام Equity Securities: نشان‌دهنده منافع مالکیتی سهامداران در یک نهاد یا شرکت و تعاونی است که به شکل سهام سرمایه تحقق پیدا می‌کند؛ به عبارت ساده‌تر، ورقه سهم نشان دهنده میزان مالکیت شخص در آن نهاد است. هر فرد به میزان سهامی که دارد، سهامدار شرکت محسوب می‌شود. سهام عادی، سهام ممتاز و سهام جایزه از انواع اوراق سهام به حساب می‌آیند.
• اوراق بدهی Debt Securities: اوراق بهادار بدهی نشان دهنده این موضوع است که صادرکننده این اوراق وام گرفته و باید آن را بازپرداخت کند. هدف از انتشار اوراق بدهی در بازار، تأمین نقدینگی برای بنگاه‌های اقتصادی است. نهادهای مالی با انتشار اوراق بدهی، منابع مالی مورد نیاز خود را جمع‌آوری کرده و در سررسیدهای مشخص، بدهی خود را بازپرداخت می‌نمایند. در این نوع اوراق، تاریخ، نرخ بهره و تاریخ سررسید یا تمدید تعیین شده است.
• اوراق مشتقه Derivative Securities: اوراق مشتقه از این رو مشتقه خوانده می‌شود که ارزش آن‌ها از برخی کالاها یا دارایی‌های پایه مشتق شده است. به عبارت دیگر، این اوراق به تنهایی ارزشی ندارند بلکه دارایی پایه آن‌ها دارای ارزش است.

اوراق سهام چه اوراقی است؟

با خریدن اوراق سهام، سهامدار یک شرکت شده و در سود و زیان و مسائل یک شرکت شریک خواهد شد.

اوراق سهام عادی: سهام عادی متداول‌ترین نوع اوراق قابل معامله در بازار بورس هستند. ارزش اسمی این اوراق در بازار بورس ایران، 1000 ریال است. پس از انتشار این اوراق در بازار ثانویه و انجام معاملات بر روی آن‌ها، عرضه و تقاضای بازار، قیمت اوراق را تعیین می‌کند. دارندگان اوراق بهادار عادی به صورت معمول سود اوراق بهادار خود را دریافت کرده و به هنگام فروش اوراق بهادار از مابه‌التفاوت قیمت خرید و قیمت روز سهام سود می‌کنند.

اوراق سهام ممتاز: اوراق ممتاز از لحاظ فنی در دسته‌بندی سهام قرار می‌گیرد. دارندگان این اوراق از دارندگان اوراق سهام عادی، از مزایای بیشتری مانند اولویت بالاتر در دریافت سود نقدی، دریافت سود ثابت و دریافت حق و حقوق زودتر از همه در هنگام انحلال شرکت، برخوردارند.

اوراق سهام جایزه: هنگامی که شرکتی سرمایه شرکت را افزایش می‌دهد می‌تواند از سهام جایزه برای افزایش سرمایه خود استفاده کند. این شرکت‌ها به میزان افزایش سرمایه به سهامداران خود سهام جایزه می‌دهند.

اوراق بدهی، اوراقی بر محور تعهد

اوراق بدهی به دو بخش اوراق بدهی دولتی و اوراق بدهی شرکتی تقسیم می‌شود که با توجه به نام آن‌ها دولت یا یک شرکت می‌تواند ناشر اوراق باشد. هر کدام از این اوراق شرایط خاص مانند سررسید اوراق، نرخ بهره و ریسک متفاوتی دارند

اوراق بدهی از آنجا برای سرمایه‌گذاران جذاب است که شرکت‌ها متعهد می‌شوند سود پولی را که از سرمایه‌گذاران قرض گرفته‌اند بعد از مدت مشخصی به آن‌ها پرداخت کنند.

برخی از انواع اوراق بدهی شامل اوراق قرضه، اوراق مشارکت و اوراق قرضه اسلامی می‌شود که در ادامه به طور جزئی به تعریف هر کدام از این اوراق می‌پردازیم.

اوراق قرضه: با خرید این اوراق پول خود را به فروشنده اوراق قرض می‌دهیم. فروشنده هم تضمین می‌کند در مدتی مشخص سود مشخصی را علاوه بر اصل پول بپردازد. با توجه به این تعریف این اوراق در بازارهای مالی اسلامی به این شکل وجود ندارد ولی جایگزین‌هایی براساس قوانین شریعت برای آن به وجود آمده است.

اوراق مشارکت: نهادهای دولتی و شرکت‌ها به منظور تأمین مالی برای طرح‌های توسعه یا پروژه‌های خود، این اوراق را در بازار عرضه کرده و سرمایه‌گذاران نیز نسبت به خرید آن‌ها اقدام می‌کنند.

اوراق قرضه اسلامی یا صکوک: همان طور که در بخش اوراق بدهی توضیح دادیم، دریافت سود یا بهره در دین اسلام، ربا محسوب می‌شود. به همین دلیل اوراق قرضه اسلامی یا صکوک ایجاد شده است تا با اوراق بهادار سهام داشتن نرخ‌های بهره ثابت یا شناور، ربوی بودن اوراق قرضه را بر طرف نماید.

می‌توانید مقاله « اوراق بدهی چیست؟ » را نیز مطالعه کنید.

آشنایی با قراردادهای موجود در اوراق بهادار مشتقه

در قراردادهای مالی مبتنی بر اوراق بهادار مشتقه، دارایی پایه می‌تواند دارایی‌های مالی مانند سهام یا سایر اوراق بهادار، و یا کالای فیزیکی مانند طلا و زعفران باشد. اوراق بهادار مشتقه شامل قرارداد سلف، قرارداد آتی، قرارداد اختیار معامله و قراردادهای معاوضه می‌شود.

• قرارداد اختیار معامله: در این قرارداد، به فروشنده یا خریدار اختیارات خاصی داده می‌شود که بسته به نوع معامله می‌تواند متفاوت باشد. برای نمونه، در قرارداد اختیار خرید، خریدار اختیار خرید قرارداد براساس شرایط ذکر شده را دارد و فروشنده هم متعهد به اجرای قرارداد است.
• قرارداد آتی: در قراردادهای آتی، خریدار و فروشنده متعهد می‌شوند، کالای پایه قرارداد را در آینده با قیمت و میزان مشخص معامله کنند. این نوع قراردادها بیشتر در بازار بورس کالا وجود دارد.
• قرارداد سلف: در معاملات سلف، خریدار مبلغ خرید را در ابتدا پرداخت کرده ولی فروشنده ارزش یا کالا، آن را در آینده تحویل می‌دهد.
• قراردادهای معاوضه: در این نوع قراردادها، معامله یک دارایی و تعهد با دارایی یا تعهدی دیگر مورد توجه خواهد بود. البته این قرارداد در بازارهای مالی خیلی رسمی نیست و بیشتر در بازارهای خارج از بورس و غیررسمی مورد معامله قرار می‌گیرد.

برای مطالعه جزئیات بیشتر می‌توانید به مقاله « بازار مشتقه چیست؟ » مراجعه کنید.

اوراق بهادار ترکیبی چیست؟

نوع دیگری از اوراق بهادار نیز وجود دارد که با نام اوراق بهادار ترکیبی یا Hybrid Securities شناخته می‌شود و ترکیبی از اوراق سهام و اوراق بدهی با یکدیگر است. این اوراق به صورت همزمان برخی از مشخصه‌های اوراق سهام و اوراق بدهی را دارا است و شامل سه دسته گواهی سهام، اوراق قابل تبدیل و سهام ممتاز می‌شود.

1. گواهی سهام: گواهی سهام اختیاری است که شرکت به سهامداران خود برای خرید سهام در بازه زمانی مشخص و با قیمت مشخص را می‌دهد.
2. اوراق قابل تبدیل: اوراق قابل تبدیل، اوراق قرضه‌ای است که امکان تبدیل شده به سهام عادی شرکت صادرکننده را دارا است.
3. سهام ممتاز: در سهام ممتاز اولویت دریافت پرداخت بهره، سود یا بازده سهام برای سهامداران وجود دارد. سهام ممتاز ابزاری محبوب برای سرمایه‌دارانی است که به دنبال کسب درآمد هستند. سهام ممتاز به نوعی اوراق با درآمد ثابت خوانده می‌شود.

کلام آخر

ورود و فعالیت در بازار بورس در عین حالی که می‌تواند بسیار جذاب باشد، پیچیده نیز است. برای یک سرمایه‌گذاری موفق علاوه بر داشتن سرمایه، دانش کافی نیز لازم است. کمک گرفتن از نهادهای معتبری همچون کارگزاری بانک مسکن در انجام معاملات، کسب آموزش و اطلاعات، دریافت اخبار و بهره‌مندی از خدمات می‌تواند یکی از قدم‌های موفقیت در بازار بورس باشد.

بورس اوراق بهادار تهران چیست؟ معرفی بورس اوراق بهادار تهران

در ایران اصطلاح بورس برای بازارهای کالاهای سرمایه‌ای، واسطه و مصرفی به کار می‌رود. این بازارها در یک محدوده جغرافیایی خاص تعریف می‌شوند و کالاهای عمده‌فروش و خرده‌فروش مانند بورس فرش در بازار تهران، بورس آهن و … در خود جای‌داده‌اند. فلسفه کلیدی شکل‌گیری بازار بورس در جهان، تجمیع سرمایه و تأمین مالی شرکت‌ها و پروژه‌های آن‌ها در قالب یک سیستم بازار منسجم، قانونمند، پیوسته و شفاف است.

بازار بورس اوراق بهادار یکی از انواع بورس است که درواقع بازار آن مرجع و بازاری رسمی و مطمئنی است که به جذب سرمایه افراد و بخش‌های خصوصی می‌پردازد تا از این راه بتواند منابع مالی پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلندمدت را تأمین کند. در این مقاله قرار است به‌طور کامل با بازار بورس اوراق بهادار تهران و سازمان بورس و اوراق بهادار تهران آشنا شده و به معرفی آن بپردازیم.

بورس اوراق بهادار تهران چیست؟

قبل از پاسخ به سوال بورس تهران چیست؟یا بورس چیست؟ به این مورد میپردازیم که اوراق بهادار هر نوع ورقه یا مستندی است که تضمین‌کننده حقوق مالی قابل‌ارائه برای مالک آن باشد. به‌بیان‌دیگر، بورس اوراق بهادار تهران، نوعی ابزار مالی با قابلیت نقل‌وانتقال به شمار می‌رود که می‌تواند از هر نوعی مانند سهام عادی، سهام ممتاز، حق تقدم، سهام جایزه، اوراق مشارکت، مشتقات، اختیار معامله و قرارداد آتی باشد. این اوراق در بازار سرمایه به سه بخش کلی اوراق بدهی، اوراق حقوق صاحبان سهام و ابزارهای مشتقه تقسیم می‌شوند. باید بدانید که پذیرش و معاملات اوراق بهادار در بورس تهران در سه قالب بازار نقد سهام و صندوق‌های قابل معامله در بورس، بازار اوراق بدهی و بازار مشتقه انجام می‌شود.

حالا اگر بخواهیم درباره بورس اوراق بهادار تهران صحبت کنیم بازاری متشکل و خود انتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران یا معامله‌گران طبق قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، به دادوستد قرار می‌گیرد.

تاریخچه کوتاهی از بورس اوراق بهادار تهران

بورس اوراق بهادار تهران در بهمن‌ماه سال ۱۳۴۶ بر پایه قانون مصوب اردیبهشتت ماه ۱۳۴۵ تأسیس شد و راه‌اندازی سازمان بورس اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۸۴ از محل وجوه امانی نزد سازمان کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران تأمین شد. امروزه این بازار به شکل شرکت‌های سهامی با مسئولیت محدود یا شرکت سهامی عام اداره می‌شود که در آن سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت مورد معامله قرار می‌گیرد. مشخصه مهم این بازار، حمایت قانونی از صاحبان پس‌اندازها یا سرمایه‌های راکد است. پیشنهاد میکنم مقاله شرکت‌های بورس کالا را هم مطالعه کنید
دوران فعالیت بورس اوراق بهادار را می‌توان به چهار دوره تقسیم کرد:

• دوره نخست ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷
• دوره دوم ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۷
• دوره سوم ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۳
• دوره چهارم از ۱۳۸۴ تاکنون

ارکان اصلی بورس اوراق بهادار

در قانون تأسیس بورس چهار رکن اصلی برای اداره امور سازمان بورس ایران تعیین‌شده است:
۱٫ شورای بورس: وظیفه تعیین مقررات و همچنین نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات مربوط را دارد.
۲٫ هیأت پذیرش اوراق بهادار: به‌منظور اخذ تصمیم نسبت به قبول یا رد اوراق بهادار در بورس یا حذف آن‌ها از لیست اوراق بهادار پذیرفته‌شده است.
۳٫ سازمان کارگزاران بورس و دبیر کل: وظیفه آن ایجاد تسهیلات لازم جهت خریدوفروش اوراق بهادار، نظارت بر انجام معاملات، مراقبت در حسن جریان امور و روابط بین کارگزاران و مشتریان است.(در ادامه مقاله آیا بیت کوین قانونی است را هم بخوانید)۴٫ هیأت داوری: این هیأت به اختلاف بین کارگزاران با یکدیگر و فروشندگان و خریداران اوراق بهادار با کارگزاران که از معاملات در بورس ناشی می‌شود رسیدگی می‌کند.

مزایای بورس اوراق بهادار

این بورس از دو دیدگاه متفاوت دارای مزایای مختلفی است که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:

۱) مزایای بورس برای شکوفایی اقتصاد

جمع‌آوری سرمایه‌های جزئی و پراکنده و انباشت آن برای تجهیز منابع مالی شرکت‌ها
به‌کارگیری پس‌انداز‌های راکد در امر تولید و تأمین مالی دولت و مؤسسات
کنترل حجم پول، نقدینگی و تورم از طریق فروش سهام و انتشار اوراق مشارکت
بورس به‌مثابه بازار رقابت کامل
رشد تولید ناخالص ملی، اشتغال و کمک به حفظ تعادل اقتصادی کشور
توزیع عادلانه ثروت از طریق گسترش مالکیت عمومی و ایجاد احساس مشارکت عمومی
افزایش درجه نقد شوندگی ثروت افراد

انواع بازارهای بورس اوراق بهادار

چنانچه در بازارهای مالی و به خصوص بازار بورس ایران فعالیت داشته باشید، احتمالا با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا هستید ولی اگر با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنایی ندارید و یا جدیدا به دنبال فعالیت در بازار سرمایه ایران هستید و حتی اگر تنها علاقه مند به مسائل اقتصادی و بورس هستید، این مطلب مناسب شماست، چرا که در ابتدای امر شما اوراق بهادار سهام را با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا می کند و دید خوبی در مورد بازارهای سرمایه گذاری در بورس به شما می دهد و همچنین کمک می کند با ماهیت بورس و سازوکار انواع بازارهاي بورس آشنا شوید، پس به هیچ عنوان این مطلب جذاب را از دست ندهید؛

انواع بازارهای بورس اوراق بهادار

به صورت کلی بازار بورس نهاد سازمان‌ یافته‌ ای به حساب می آید که در آن سهام شرکت‌ ها و اوراق گوناگون مورد معامله قرار می گیرد. جالب است بدانید که بورس هر کشور یکی از ارکان اصلی بازار سرمایه آن کشور محسوب می شود و محلی برای جمع‌ آوری منابع مالی و تخصیص بهینه سرمایه به شمار می رود. بنابراین سرمایه های راکد در جامعه از طریق بازار بورس به بخش اوراق بهادار سهام هایی که به منابع مالی احتیاج دارند، اختصاص پیدا می کند. در بازار بورس، قیمت‌ ها شفافیت دارد و به درستی کشف قیمت انجام می شود (. ). در بورس اصل بر این است که ریسک کنترل شود، ولی حائز اهمیت ترین هدف این بازار، تامین نقدینگی برای شرکت‌ ها و فعالان اقتصادی می باشد و هدایت سرمایه های راکد به سمت حوزه‌ هایی است که احتیاج به منابع مالی جدید دارند.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، سرمایه گذاری بر روی حق تقدم و یا فروش آن و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

بازار سرمایه این امکان را برای همه فراهم می آورد تا بتوانیم در فعالیت‌ های اقتصادی اوراق بهادار سهام کشور مشارکت کرده و همچنین سود نیز به دست آوریم. به بیان دیگر بازار بورس به عنوان رابطی بین افراد سرمایه دار و کسانی که برای انجام فعالیت‌ های اقتصادی و تجاری نیاز به منابع مالی دارند، فعالیت می کند و نکته جالب دیگر این که در جهان انواع بازار بورس وجود دارد که در این بین می توان به بورس اوراق بهادار، بورس کالا، بورس انرژی، بورس ارز و … اشاره کرد. در ایران تا به امروز چهار بازار بورس اوراق بهادار، بورس کالا، بورس انرژی و فرابورس در دسترس و فعال می باشد. البته بورس ارز یکی از بورس های اصلی در دنیاست که به علت وجود محدودیت‌ های گوناگون، جای آن در بازارهای سرمایه ای ایران خالی می باشد. در ادامه با انواع بورس در ایران بیشتر آشنا خواهیم شد؛

۱) بورس اوراق بهادار

ریشه پیدایش بورس را بایستی ایجاد ارتباط بین دارندگان سرمایه و آن‌ هایی دانست که به سرمایه نیاز دارند. لذا بورس اوراق بهادار چیزی بیش از ۵۰ سال است که در ایران وجود دارد و فعالیت های زیادی در آن صورت می پذیرد، ولی آغاز فعالیت رسمی آن را می‌ توان سال ۱۳۸۳ به حساب آورد. بورس اوراق بهادار را می‌ توان بازاری شفاف و با ابزارهای متنوع دانست که در پی ایجاد ارزش افزوده برای ذی‌ نفعان است. در این بازار مشخصا، انواع دارایی‌ های مالی مثل سهام شرکت‌ ها و یا اوراق مشارکت خرید و فروش م یشود. در بورس همچنین نهادهای نظارتی گوناگونی بر نحوه معاملات و پذیرش شرکت‌ ها نظارت دارند و بسیاری از افراد هم به عنوان اشخاص حقیقی در این بازار فعالیت می کنند.

ویژگی اصلی بورس اوراق بهادار تهران حمایت قانونی از صاحبان منابع پس‌ اندازی و وجود باید و نبایدهای قانونی برای متقاضیان سرمایه به شمار می رود. بازار بورس چند نوع دارد؛ بازار اول و بازار دوم که بازار اول هم از تابلوی اصلی و فرعی برخوردار است ولی لازم نیست خودتان را گیج کنید و در بند انواع مختلف هر بورس باشید، چرا که تنها ماهیت آن ها را درک کنید کفایت می کند و در صورت سرمایه گذاری سنگین در بخش های مختلف، بهتر است دقیق تر این مفاهیم را یاد گرفته باشید ولی در حال حاضر خودتان را اذیت نکنید.

پذیرش شرکت‌ ها در هر کدام از این بازارها از شرایط مخصوص به خود برخوردار است؛ شرایطی مثل داشتن سرمایه لازم، شفافیت صورت های مالی، حداقل تعداد سهامداران که در زمان پذیرش شرکت ها این شرایط مورد بررسی قرار خواهد گرفت. امروزه معامله‌ های بازار بورس از ساعت ۹ تا ۱۲:۳۰ روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته و با دامنه نوسان ۵ درصد انجام می‌ شوند و از ساعت ۸:۳۰ تا ۹ پیش گشایش بازار بوده و ثبت سفارش صورت می پذیرد.

البته بورس در روزهای تعطیل رسمی، تعطیل است. این را در نظر داشته باشید که به منظور معامله در بورس بی گدار به آب نزنید و حتما به مبانی تحلیل تکنیکال نیز توجه داشته باشید. بازار بورس خود به دو بازار اول و دوم تقسیم بندی می شود، تفاوت این دو بازار در قوانین آن‌ ها است. به صورتی که یک شرکت برای ثبت در تابلوی بازار اول باید قوانین سخت‌ گیرانه‌ تری را نسبت به بازار دوم پشت سر بگذارد. برای نخستین بار سوالات پرتکرار در بازار بورس را می توانید در این مقاله به صورت کاملا رایگان مطالعه نمایید و مطمئن باشید که بسیاری از این سوالات، سوالات شخص شما نیز هست.

۲) بورس کالا

بورس کالا یکی دیگر از انواع بازار بورس در ایران است و همان طور که از نام آن مشخص است، شما قادرید در این بازار سهام کالاهای گوناگون را مورد معامله قرار دهید. در حقیقت بورس کالا، بازار منسجمی به حساب می آید که بسیاری از عرضه‌ کنندگان، کالای خود را عرضه می‌ کنند و کالای مربوطه بعد از بررسی‌ های کارشناسی و قیمت‌ گذاری به وسیله کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می‌ شود. در این بازار به صورت معمول کالاهای خام و فرآوری نشده مثل فلزات، پنبه، گندم، برنج، زعفران و … خرید و فروش می شوند. یکی از مزایای بورس کالا، وجود نهادهای نظارتی و تنظیم‌ کننده بازار می باشد که بدین شکل همه تولیدکنندگان، مصرف‌ کنندگان و تاجرین کالا، از مزایای قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار خواهند شد.

این بورس برای افرادی که قصد دارند از ريسک نوسان كاذب قيمت‌ ها در امان باشند یا برعکس، از نوسانات قيمت استفاده نمایند و سود بیشتری ببرند، پیشنهاد می‌ شود. انواع بازارها، قراردادها و اوراق قابل معامله در بورس کالای ایران عبارت‌ اند از؛ قرارداد نقدی، قرارداد سلف، قرارداد نسیه، قرارداد آتی، قرارداد سلف استاندارد، قراردادهای اختیار معامله، صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری مبتنی بر طلا و گواهی سپرده کالایی که در مطالب گوناگونی سعی بر آشنایی کلی با آن ها داشتیم.

۳) بورس انرژی

بورس انرژی به عنوان یک بورس کالایی است که قابلیت انجام معاملات حامل ‏‌های انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد. منظور از اوراق بهادار سهام حامل­ های انرژی نفت، گاز، برق و سایر حامل‎ های انرژی است. بورس انرژی ایران در اسفند ماه سال ۹۱ و با هدف ایجاد بازاری شفاف، کارآمد، با نقد شوندگی و رقابت پذیری بالا، کشف قیمت منصفانه و انحصار زدایی در بازار معاملات حوزه انرژی تشکیل شد. بورس انرژی به عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات نفت و مشتقات نفتی، برق، گاز طبیعی، زغال سنگ، حق آلودگی و دیگر حامل‌ های انرژی ایجاد شد.

بورس انرژی از دو بازار فعال فیزیکی و مشتقه برخوردار می باشد که امکان دارد قابلیت های این دو بازار با یکدیگر متفاوت باشند. تفاوت اصلی این دو بازار این است که در بازار فیزیکی کالاها خرید و فروش می شوند اما در بازار مشتقه، اوراق مبتنی بر کالا مورد معامله قرار می گیرند. مشتریان حقیقی در بازار فیزیکی نمی توانند خرید انجام دهند و تنها در بازار مشتقه قادرند نسبت به خرید اوراق اقدام نمایند. در معاملات این بازار ۱۰ یا ۲۰ درصد قیمت معامله به شکل پیش پرداخت از مشتری اخذ می گردد و مابقی آن برای کالاهای داخلی تا ۳ روز کاری و برای کالاهای بازار بین ­الملل تا ۵ روز کاری بعد دریافت خواهد شد.

به صورت خلاصه باید گفت که انجام معامله در بورس انرژی شرایط خاصی دارد و مشتریان حقیقی نمی توانند در بازار فعالیت کنند. عرضه­‌کنندگان و خریداران در این بازار شرایط خاصی دارند و مدارک مورد نیاز به منظور دریافت کد معاملاتی نیز بسیار متفاوت­‌ تر از مدارک لازم برای دریافت کد بورسی و معاملات سهام و اوراق بهادار می باشد. اگر دوست دارید بدانید نحوه معامله در بورس انرژی ایران چگونه است این مطلب شما را به بهترین شکل راهنمایی می کند.

۴) بازار فرابورس

یکی دیگر از انواع بازار های بورس در ایران بازار فرابورس می باشد که مقدمات به‌ وجود آمدن آن در سال ۱۳۸۴ فراهم شد و بعد از ۳ سال و با هدف ساماندهی بازارهای خارج از بورس، فرابورس ایران به عنوان یکی از بورس های رسمی کشور فعالیت های خود را آغاز کرد. همان طور که گفتیم، پذیرفته شدن در بازار بورس شرایط و قوانین خاصی دارد. چنانچه شرکتی شرایط قانونی حضور در بازار بورس را نداشته باشد، اما تمایل به عرضه سهام خود داشته باشد، ‌می تواند در بازار فرابورس فعالیت نماید.

از همین روی شرکت‌ هایی که شفافیت عملکردی ضعیف‌ تری دارند، در بازار فرابورس فعالیت می کنند که ریسک معاملات سهام این شرکت‌ ها را هم بیشتر می کند. بازار فرابورس ایران به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه، از ۵ بازار کارآمد برخوردار می باشد؛ بازار اول، دوم، سوم، بازار پایه و بازار ابزارهای مالی نوین از انواع بازار فرابورس هستند که مطابق با شرایط خاص هر شرکت و اوراق بهادار، امر پذیرش انجام خواهد گرفت.

البته چنانچه هر یک از سهام بازار پایه به مدت ۳ روز متوالی صف‌ ­های خرید یا فروش داشته باشند، بازه نوسان هر کدام از تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز برای روز معاملاتی بعد تغییر می­ کنند و به ترتیب ۵، ۴ و ۵ درصد خواهند شد. فرابورس برای افراد مبتدی بازار ریسک داری به حساب می آید و تنوع سرمایه‌ گذاری، اطمینان از محل سرمایه‌ گذاری، معافیت مالیاتی، حق خرید سهام جدید و نوسانات روزانه قیمت سهام از قابلیت های این بازار به شمار می رود. معاملات سهام در بازار فرابورس نیز از شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۹ صبح تا ۱۲:۳۰ صورت می پذیرد. البته از ساعت ۸٫۳۰ تا ۹ صبح امکان سفارش‌ گذاری وجود دارد و شرایط زمانی خرید و فروش در این بازار، با بازار بورس یکسان می باشد.

نتیجه گیری و کلام پایانی

بازار بورس یکی از بازارهای حائز اهمیت در بخش اقتصادی هر کشوری به حساب می آید. بازار بورس بازاری یکپارچه به منظور معامله سهام شرکت‌ ها و اوراق گوناگون مثل؛ اوراق اختیار فروش تبعی، اوراق بدهی، اوراق تسه و … می باشد. مطابق با اهداف، دارایی و قوانینی که وجود دارد بازار بورس به چند بازار تقسیم می‌ شود. چنانچه بخواهیم در مورد انواع بازارهای بورس ایران صحبت کنیم، باید این را در نظر داشت که بازار بورس در ایران به ۴ بازار عمده بورس اوراق بهادار، فرابورس، کالا و انرژی تقسیم بندی می شود که هر کدام از شرایط پذیرش و انجام معاملات مخصوص به خود برخوردارند.

در بازار بورس و فرابورس، سهام و حق تقدم سهام شرکت ها پذیرش می شود. بازار کالا فرصتی را برای معاملات کالاهای تعیین شده برای متقاضیان آن فراهم کرده است و بازار انرژی، بازاری برای معاملات حامل‌ های انرژی و برق می باشد. هدف بازارهای بورس تسهیل کردن انجام معاملات، شفافیت معاملات و تامین نقدینگی می باشد، لذا افراد می‌ توانند مطابق با اهدافی که در سر دارند، در بازارهای گوناگون بورس، فعالیت خود را آغاز نمایند. در انتها امیدوارم به بهترین شک با انواع بورس در بازار سرمایه آشنا شده باشید.

همان طور که در ابتدای مطلب قول دادیم، در این مطلب به زبان ساده با انواع بازارهای بورس اوراق بهادار آشنا شدیم.

همچنین اگر دوست دارید اصول سرمایه گذاری بلند مدت در بورس را یاد بگیرید، این مطلب شما را به بهترین صورت راهنمایی می کند.

در حال حاضر قادرید انواع بازار در بورس را نام ببرید و ماهیت هر کدام را مختصرا توضیح دهید؟

بورس اوراق بهادار چیست؟

بورس اوراق بهادار چیست؟ | بورس اوراق بهادار به واسطه ی داشتن حجم وسیعی از منابع مالی شفاف، یکی از مطمئن‌ترین روش های جذب و تامین سرمایه محسوب می شود. پس پذیرش در بورس به معنای بهره‌مندی از حجم وسیعی از سرمایه است که این فقط یکی از دلایل خاص اهمیت ورود به بازار بورس است. بورس اوراق بهادار بازار رسمی و متشکلی است که در آن سهام شرکت ها یا اوراق قرضه دولتی تحت شرایط خاصی خرید و فروش می شود. ویژگی مهم بازار بورس، حمایت قانونی از صاحبان سرمایه و پس اندازها یا سرمایه های راکد است. بازار بورس بازاری مرجع و مطمئن برای جذب سرمایه ی افراد و بخش های خصوصی به منظور تامین مالی پروژه های سرمایه گزاری بلند مدت است. اصطلاح بورس در بازرگانی داخلی ایران به بازارهای کالاهای سرمایه ای، مصرفی و واسطه ای اطلاق می گردد که در یک محدوده ی جغرافیایی خاص واقع شده است، مانند بورس آهن، بورس فرش در بازار تهران و.

چه چیزی باعث می شود که شرکت ها به بازار بورس وارد شوند؟

اکثر بازرگانان و اقتصاد دانان صرف نظر از دیدگاه‌های مختف آنها، موتور ایجاد رشد و توسعه را سرمایه‌گذاری می‌دانند. در این پروسه، چیزی که بسیار اهمیت دارد این است که سرمایه‌گذاری در بورس به منظور ایجاد افزایش توان تولید و ظرفیت‌های تولیدی همراه با افزایش درآمد و اشتغال انجام می شود و ثبت شرکت ها در بازار بورس، یکی از بهترین انتخاب ها برای تحقق بخشیدن به این موضوع است. چرا که بعد ازتاسيس شركت و ادامه دار شدن فعاليت آن به منابع مالي بيشتري به منظور توسعه دامنه و تنوع فعالیت نیاز است. اين نياز معمولا با محدوديت منابع مالي سرمایه گزاران و سهام‌داران نتیجتا عدم توانايي در پاسخ‌گويي به آن مواجه می شود.

عموماً کلیه ی شرکت‌ها باهدف تأمین منابع مالی اقدام به شرکت در بازار بورس و سرمایه و انتشار اوراق می‌نمایند. به‌طورکلی معمولا دو راه برای تأمین سرمایه به منظور ادامه فعالیت های شرکت، انجام طرح های توسعه و حتی انجام یک پروژه، وجود دارد. این دو عبارتند از:

روش اول یعنی اینکه از طریق استقراض از افراد دیگر و یا اخذ وام منابع مالی را تامین کنیم.
روش دوم یعنی اینکه دیگران را در درآمدها و بازده حاصل از کار و فعالیت خود شریک کرده بخشی از مالکیت را به آنها واگذار کنیم تا بتوانیم در ازای آن منابع مالی و سرمایه ی مورد نیاز خود را تامین کنیم.

بدیهی است هرکدام از این دو روش، مزایا و معایب خاص خود را دارد. برای مثال مزیت روش اول یا بدهی، سپر مالیاتی بودن و یا موقتی بودن آن است. یعنی اینکه بدهی ها روزی به پایان خواهند رسید و وجود بدهی در صورت‌های مالی شرکت ها باعث می‌شود که مالیات کمتری پرداخت نمایند.

اما همین روش معایب خاص خود را دارد، مثلاً ریسک مالی شرکت را افزایش داده و باعث می شود در صورت نبودن نقدینگی کافی به منظور ادای بدهی، شرکت دچار مشکل شود. چه بسا زیان وضرر زیادی به وجود آید که دیگر قابل جبران نباشد و حتی گاها منجر به ورشکستگی و از بین رفتن کسب و کارشرکت گردد.

از طرف دیگر، روش مشارکت نیز مزایایی دارد، مثلا اینکه در این روش، هیچ الزامی برای بازگرداندن وجه و سرمایه دریافت شده وجود ندارد و همچنین فرد وارد شده در بورس شرکت، در سود و زیان با شرکت شریک خواهد بود، لذا از این بابت هیچ نگرانی‌ای وجود ندارد که در صورت بروز ضرر و زیان، شرکت دچار مشکل شود. اما ازجمله معایب بزرگ این روش، بازگشت ناپذیر بودن سرمایه ی اولیه شرکت اوراق بهادار سهام است؛ یعنی آن بخش از سهامی را که شرکت به غیر واگذار نموده، برای همیشه از دست رفته است.

بر اساس شرایط گفته شده، می‌توان نیازهای مالی فزاینده شرکت را با تنوع بخشیدن به ترکیب صاحبان سهام و افزایش سرمایه ای که از جانب سهامداران جدید تزریق می شود، تامین کرد. هم‌چنین با ورود شرکت به بازار سهام ، اعتبار شرکت افزایش یافته و شرکت می تواند در بازاری با 70 میلیون نفر جمعیت، منابع مالی مطلوب را جذب کند. علاوه بر این، هنگامی که شرکت توسط سازمان بورس و سهام‌داران جدید مورد نظارت و کنترل قرار بگیرد، فعالیت‌های انحرافی و غیر ضروری شرکت، به دلیل توجه زیاد نهادهای نظارتی کاهش می‌یابد.

مزایای ذکرشده از جمله مهم ‌ترین انگیزه‌های ورود شرکت‌ها به بازار سهام می‌باشد. در حال حاضر شیب تقاضا برای ورود به بازار بورس صعودی بوده و افزایش چشم‌گیری داشته است که این امر منجر به وضع قوانین خاصی به منظور ورود و پذیرش شرکت‌های متقاضی به بورس شده است. وضع این قوانین به منظور شفاف سازی وضعیت کنونی و آینده شرکت و همچنین مشخص نمودن وضعیت سرمایه ی شرکت در مقایسه با سایر رقبای آن می‌باشد که به نوبه ی خود می‌تواند مبنای مناسبی برای تجزیه و تحلیل روند فعالیت شرکت قرار گیرد.

برای ورود شرکت ها به بازار بورس علاوه بر انجام مراحل قانونی مربوط به ثبت شرکت، بایستی گزارشی کارشناسی مطابق با ساختار اعلام شده از جانب بازار بورس تدوین و به سازمان اوراق بهادار تهران ارائه شود تا بعد از تصمیم‌گیری نهایی توسط کمیته موجود در سازمان در رابطه با شرکت، حکم نهایی آن ابلاغ شود.

شرايط مالی ورود شركت‌ها به بورس

1. شرکت مورد نظر بایستی دارای تابعیت ایرانی بوده و در ایران ثبت شده باشد.
2. شركت بايد سهامی عام باشد.
3. شركت بايد داراي سهام عادي با نام داراي حق رأي باشد و 100 درصد بهاي اسمي آن پرداخت شده باشد و هيچ‌گونه امتياز خاصي براي سهام‌داران شركت وجود نداشته باشد.
   تبصره ای که در این مورد وجود دارد این است که شرکتی که سهام با شرایط ویژه داشته باشد، در صورتی که از طرف هیات پذیرش اوراق بهادار و شورای بورس تایید شود، قابل پذیرش خواهد بود.
4. حداقل دو سال از تاريخ تاسیس شركت گذشته باشد.
5. حداق مبلغ سرمایه گزاری شرکت ده میلیارد ریال باشد.
6. در زمان پذيرش شرکت برای ورود به بازار بورس، نبايد بيشتر از 80 درصد از سهام شركت در اختيار كمتر از 10 نفر سهام‌دار باشد. اين نسبت نیز بایستی در پايان دومين سال پس از پذيرش به 75 درصد تقلیل يابد. به علاوه حتما بایستی بعد از گذشت شش ماه از تاريخ درج شرکت در بازار بورس و تا زماني كه نام شركت در تابلو دوم بورس درج شود، حداقل 500 سهامدار داشته باشد.
   تبصره موجود در این بند این است که در مورد شركت‌هاي دولتي كه تابع مقررات قانوني هستند، سهام آنها بايستي از طريق بورس اوراق بهادار به مردم واگذار شود، رعايت اين بند در زمان پذيرش شرکت اجباری نیست. شركت‌هاي ياد شده بایستی حداکثر ظرف مدت شش ماه از تاريخ پذيرش، شرايط عمومی خود را با مقررات اين بند تطبيق دهند.
7. مجموع سهام متعلق به وزارتخانه ها، دولت، مؤسسه ها و شركت هاي دولتي، نبايد از 49 درصد سهام شركت بيشتر باشد.
   تبصره ی موجود در این بند این است که شركت هاي دولتي مذكور در اين بند موظفند حداكثر بعد از مدت دو سال از تاريخ پذیرش شرکت و درج نام آن در فهرست نرخ‌هاي بورس، وضعيت عمومی خود را با شرايط فوق‌الذکر تطبيق دهند.
8. شركت بايد در دوره های متوالی زمانی سودآور بوده و امكان سودآوري و افزایش آن در آينده وجود داشته باشد و ضرر و زيان انباشته نداشته باشد.
9. نسبت حقوق و سهم صاحبان سهام شركت نسبت به كل دارائي‌ها، از حد نرمالی برخوردار بوده و نباید از 30 درصد كمتر باشد. در صورتي كه نسبت مشخص شده از حداقل تعيين شده در اين شرط كمتر باشد، اما به تشخيص هيأت پذيرش از حد مناسبی برخوردار باشد، بايد نسبت حقوق و سهم صاحبان سهام به کل دارائيهاي ثابت، حداقل از 50 درصد كمتر نباشد.
10. اساس‌نامه شركت بايستی طوري تنظيم شده باشد كه به تشخيص هيأت پذيرش بورس، حقوق سهامداران جزئی در آن محفوظ باشد.
11. شركت بايستی نظام حسابداري مطلوب داشته باشد و به تشخيص هيأت پذيرش، در مورد شركت هاي توليدي(حسابداري صنعتي) استقرار داشته باشد. علاوه بر این کلیه ی دفاتر و حسابهاي شركت بايد مطابق با استانداردهاي حسابداري مصوب در كشور، نوشته شده باشد.
12. شركت متقاضي ورود به بازار بورس، بایستی گزارش هاي حسابرسي دو دوره مالي متوالي پيش از زمان پذيرش را به طور کلی به سازمان بورس ارائه نمايد. تمامی این گزارش ها بايستي توسط مؤسسات حسابرسي رسمي ايران كه واجد ويژگي هاي خاص مصوب شوراي بورس هستند، تهيه شده باشد.
13. براي شركتهاي فعال در تالار فرعي، علاوه بر دارا بودن شرايط فوق، سهام شركت و ميزان فعاليت آن در مدت زمان شش ماهه ورود به بازار بورس، بنا به تشخيص دبير كل سازمان بورس اوراق بهادار تهران، بايستی از وضعيت مطلوبي برخوردار باشد. در غير اين صورت، کلیه ی گزارشات جهت اخذ تصمیم نهایی به هیات پذیرش گزارش می شود.

شرایط اختصاصی ورود شرکت‌ها در بازار اول – تابلوی اصلی

1. وجود سهام شناوری حداقل ۲۰%
2. دارا بودن حداقل میزان سرمایه ثبت شده شرکت به ارزش ده میلیارد ریال
3. گذشت حداقل ۳ سال از سابقه فعالیت پیش از پذیرش در بورس
4. عدم وجود بدهی های انباشته در ترازنامه و ضرر و زیان
5. مطلوبیت سیستم حسابداری به لحاظ مالی
6. سودآوری در ۳ دوره مالی متوالی منتهی و دارا بودن چشم اندازی روشن از لحاظ سود آوری
7. حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها ۳۰%
8. تایید صورت‌های مالی توسط حسابرسان معتمد سازمان بورس
9. عدم وجود محکومیت کیفری برای مدیر عامل و اعضای هیئت مدیره
10. عدم وجود دعاوی حقوقی با اهمیت بر صورت‌های مالی شرکت
11. عدم وجود مردودی صورت های مالی از نظر حسابرسان معتمد

شرایط اختصاصی ورود شرکت ها در بازار اول- تابلوی فرعی

1. وجود حداقل سهام شناوری ۱۵%
2. دارا بودن حداقل سرمایه ثبت شده شرکت به ارزش ۵۰۰ میلیارد ریال
3. گذشت حداقل ۳ سال فعالیت پیش از پذیرش در بازار بورس
4. عدم وجود زیان انباشته در ترازنامه و ضرر های ثبت شده
5. مطلوبیت سیستم حسابداری به لحاظ مالی
6. سودآوری در ۲ دوره مالی متوالی و ارائه چشم اندازی روشن از لحاظ سود آوری
7. حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها ۲۰%
8. تایید صورت‌های مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس
9. عدم وجود محکومیت کیفری برای مدیر عامل واعضای هیئت مدیره
10. عدم وجود دعاوی حقوقی با اهمیت بر صورت‌های مالی
11. عدم وجود مردودی صورت‌های مالی دو دوره منتهی به پذیرش

حال که با شمه ای از بازار بورس و اوراق بهادار آشنا شدید، اگر طالب یادگیری اصول و قوانین کلی بورس و اوراق بهادار هستید می توانید در دوره بورس و اوراق بهادار موسسات معتبر شرکت کنید تا از این طریق بتوانید به راحتی آموزش بورس را آغاز کرده و بتوانید در بازار بورس فعالیت کرده و سود سرشاری را از آن خود کنید.
موسسه آموزش عالی آزاد فن پردازان با دارا بودن سابقه ی درخشان در ارائه ی دوره های آموزشی، برگزار کننده ی دوره ی بورس و اوراق بهادار نیز می باشد. برای اخذ مدرک بورس و یا گواهینامه ی بورس میتوانید بعد از شرکت در دوره بورس و اوراق بهادار و آموزش بورس و اوراق بهادار، در کلاسهای آموزشی این موسسه شرکت کرده و بعد از گذراندن آنها مدرک مربوطه را دریافت نمایید.
در صورت نیاز به اطلاعات بیشتر و یا در خواست مشاوره رایگان در تمامی موارد فوق نیز می توانید با ما در موسسه آموزش عالی آزاد فن پردازان تماس حاصل فرمایید.