تاریخچه بورس ایران

تاریخچه بورس در ایران

در این جا قصد داریم خلاصه ای از چگونگی شکل گیری بورس در ایران را بررسی کنیم. با خواندن این مطلب با تاریخچه بورس در ایران و فراز و نشیب های آن آشنا خواهید شد.

فعالیت بورس در ایران چطور آغاز شد؟

ایده تشکیل بورس در ایران به اوایل سده چهارده شمسی بر می گردد، یعنی سال ۱۳۱۵ که برای اولین بار به درخواست دولت ایران، مطالعاتی توسط فردی بلژیکی به نام «وان لوترفلد» در زمینه‌ی تأسیس بورس صورت گرفت و حتا طرح قانونی آن نیز ایجاد شد؛ اما به دلیل آغاز جنگ جهانی دوم و نامناسب بودن شرایط، برای مدت بیش از دو دهه به تعویق افتاد.

در سال ۱۳۴۱، گروهی در وزارتِ بازرگانی صنایع و معادنِ وقت به وجود آمد و موافقت نامه ی اولیه تأسیس بورس اوراق بهادار تنظیم گشت. در همین سال، هیئتی از بورس بروکسل برای مشارکت در راه‌اندازی بورس به ایران دعوت شد. در سال ۱۳۴۵، تشکیل بورس سهام به عنوان قانون در مجلس تصویب و اجرای آن به بانک مرکزی ابلاغ شد. سرانجام، در پانزده بهمن ۱۳۴۶، اولین معامله های بورس در ایران با ورود سهام بانک صنعت و معدن، به طور رسمی انجام گرفت.

دوره اول بورس در ایران را می توان تا قبل از وقوع انقلاب اسلامی، یعنی تا سال ۱۳۵۷، در نظر گرفت که طی مدت ۱۱ سال، تعداد بنگاه های اقتصادی و شرکت های فعال در بورس به بیش از صد شرکت می رسد و حجم معاملات نیز تا ۱۵۰ میلیارد ریال افزایش می یابد.

پس از انقلاب، دوره دوم آغاز می شود، که به دلیل وضعیت ناپایدار و اعتصاب هایی که در واحدهای تولیدی رخ می دهد، بورس ایران تقریباً به حالت تعطیل در می آید. همچنین، با ایجاد سازمان صنایع ملی ایران، بسیاری از بانک ها، شرکت ها و صنایع در اختیار دولت گذاشته می شود، به طوری که تا سال ۱۳۶۷ تعداد بنگاه های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تقریباً به نصف کاهش می یابد. در این سال ها، شرایط جنگی عامل بسیار مهم رکود بازار بورس محسوب می شود.

دوره سوم بورس در ایران از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۸۳

با اتمام جنگ هشت ساله و با توجه به سیاست گذاری های تازه اقتصادی، فعالیت بورس مجدداً مورد توجه قرار می گیرد. در این سال ها، با افزایش خصوصی سازی، تعداد شرکت های پذیرفته شده در بورس افزایش چشم گیری پیدا می کند و تا سال ۱۳۸۳ به ۴۲۲ شرکت می رسد. همچنین، در این دوران، بورس اوراق بهادار تهران به عضویت کامل فدراسیون جهانی بورس و اوراق بهادار (FIBV) در می آید.

در آذر سال ۱۳۸۴، یکی از قوانین مهم تاریخ بورس ایران به نام «قانون بازار اوراق بهادار» تصویب می شود تاریخچه بورس ایران که به موجب آن برخی نواقص و ایراداتِ اولیه برطرف شده و بخش های نظارتی و عملیاتی در بورس از هم تفکیک می شوند. به عبارت دیگر، سازمانی تحت عنوان «سازمان بورس و اوراق بهادار» تشکیل می شود که نقشِ نهاد نظارتی بورس را بر عهده دارد.

بورس ایران از سال ۱۳۸۴ تاکنون

از سال ۱۳۸۴ تاکنون نیز بورس ایران فراز و فرودهای گوناگونی داشته است که از جمله آن ایجاد سامانه معاملات برخط، یکشنبه سیاه و رکورد بیشترین افزایش شاخص است.

در حال حاضر، چهار بورس اصلی، یعنی بورس اوراق بهادار تهران، بورس کالای ایران، فرابورس ایران و بورس انرژی ایران زیرنظر سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت دارند و تعداد سهام داران هم به طرز بی سابقه ای افزیش یافته است.

بورس چیست ؟ تاریخچه بورس

بورس به مکانی می گویند که در آن کالاها و اوراق بهادار قیمت گذاری می شوند. برای آشنایی دقیق تر با بورس و تاریخچه بورس این بخش گهر را تا پایان مطالعه نمایید.

بورس چیست ؟ تاریخچه بورس

در علم اقتصاد، بورس به بازاری اطلاق می شود که قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می پذیرد و در یک طبقه بندی کلی شامل بورس کالا و اوراق بهادار است.

واژه بورس (Bourse) در زبان فرانسوی به معنای کیف پول است. علاوه بر این، چنین بیان شده است که در اوایل قرن پانزدهم میلادی در شهر بروژ بلژیک تاریخچه بورس ایران مردی به نام ” واندر بورس زندگی می کرده که صرافان شهر در مقابل خانه او به داد و ستد کالا و اوراق بهادار می پرداختند. از این رو بعدها به کلیه مکان هایی که داد و ستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری در آن صورت می گرفت، بورس گفته شد.

تفاوت بازار بورس -به عنوان یک بازار مالی- با بازار فیزیکی در آن است که در این بازار سهام و اوراق قرضه بجای کالا مورد معامله قرار می‌گیرد. بازار بورس تابع مقرراتی است که توسط نهادهای قانون گذار تعیین می‌شود و به منظور جلوگیری از بی نظمی و رعایت حقوق طرفین عرضه و تقاضا، رعایت آن‌ها الزامی است. امروزه بازارهای بورس و اوراق بهادار، شاهراه سرمایه‌گذاری و انجام معاملات در حوزه بورس کالا و اوراق بهادار در جهان محسوب می‌شود.

سال ۱۴۶۰ میلادی اولین مرکز بورس اوراق بهادار جهان، در شهر انورس کشور بلژیک تاسیس شد. اما رسمیت بورس اوراق بهادار با انتشار سهام کمپانی هند شرقی هلند در اوایل قرن هفدهم میلادی یعنی سال ۱۶۰۲ میلادی در بورس آمستردام هلند شکل گرفت. البته کمپانی هند شرقی اولین شرکت سهامی به شمار نمی‌آید، بلکه اولین شرکت سهامی در سال ۱۵۵۳ میلادی با نام “ماسکوی” (muscovy) در روسیه ایجاد شد.

بورس، در اصطلاح علم اقتصاد، مکانی است که کار قیمت گذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام می‌گیرد و به دو نوع بورس کالا و بورس اوراق بهادار است.

تاریخچه

بورس ایران درسال ۱۳۴۶ راه‌اندازی شد. بورس اوراق بهادار یک بازار متشکل سرمایه‌است که در آن سهام شرکتهای خصوصی و دولتی طبق قانون خاصی خرید وفروش می‌شود واز سویی محلی برای جمع‌آوری پس انداز ونقدینگی بخش خصوصی به منظور انجام پروژه‌های سرمایه‌گذاری بلند مدت است و مرجعی است برای مردم که وجوه مازاد خود رابرای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها به کار انداخته و از سود آن به برخوردار شوند.

نام

واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام “واندر بورس” اخذ شده که در اوایل قرن چهاردهم در شهر بروژ بلژیک میزیسته و صرافان شهر در مقابل خانه او گرد هم میآمدند و به دادوستد کالا، پول و اوراق بهادار می‌پرداختند. این نام بعدها(۱۳۰۹) به کلیه اماکنی اطلاق شد که محل دادوستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده است.

به روایتی دیگر واژه بورس در معنای کنونی آن از شهربروژ بلژیک گرفته شده است، مرکز تجاری ای که تجار و بازرگانان به آنجا می‌رفتند؛ پس از مدتی مردم نیز برای حل وفصل جنبه‌های مالی خود، شروع به رفتن به آنجا کردند.

تأثیر بورس بر اقتصاد

بورس از طریق جذب و به کار انداختن سرمایه‌های راکد، حجم سرمایه‌گذاری در جامعه را بالا می‌برد.

بورس بین عرضه کنندگان و تقاضاکنندگان سرمایه ارتباط برقرار می‌کند و معاملات بازار سرمایه را تنظیم می‌نماید. هم چنین با قیمت گذاری سهام و اوراق بهادار تا حدودی از نوسان شدید قیمت‌ها جلوگیری می‌کند.

بورس مردم را به پس‌انداز تشویق و بدین وسیله باعث به کارگیری پس‌انداز مردم در فعالیت‌های اقتصادی می‌شود. بورس سرمایه لازم برای اجرای پروژه‌های دولتی و خصوصی را فراهم می‌آورد.

حضور افراد عادی در بورس

برای معامله در بازار بورس، هرشخصی حقیقی یا حقوقی نیاز به یک کارگزار رسمی و کد معاملاتی دارد. کارگزار در واقع واسط بین معامله‌گر و بازار بورس می‌باشد. طبق آمار شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه(سمات) تعداد افرادی که در ایران کدسهامداری (کدمعاملاتی) دریافت کرده‌اند از ۸ میلیون نفر فراتر رفته است. افراد عادی جامعه نیز می‌توانند با دریافت کدمعاملاتی از کارگزاری‌های رسمی، خرید و فروش سهام و اوراق‌بهادار را در بورس انجام دهند. امکان معاملات آنلاین سهام، پیگیری قیمت‌ها و سایر اطلاعات موردنیاز تحلیل سهام از طریق اینترنت، باعث شده است رغبت بیشتری برای حضور در بورس در بین افراد ایجاد شود.

همچنین باید توجه داشت که علاوه بر خرید مستقیم می توان با روشهای غیر مستقیم نظیر صندوقهای مشترک سرمایه گذاری و یا قراردادهای سبدگردانی نیز در بازار سرمایه ایران اقدام به خرید و فروش سهام نمود.

تاریخچه بورس ایران

تولید ناخالص داخلی (GDP) چیست؟

• توسط سارا موسوی
• ۰۸/۰۶/۱۳۹۹
• کمتر از یک دقیقه

تولید ناخالص داخلی، به اختصار GDP، شاید مهم ترین و دقیق ترین شاخص اقتصادی برای اقتصاددانان و سرمایه گذاران باشد. زیرا ارزش کل کالاها و خدمات تولید شده در یک کشور است که در بازه های زمانی مشخص مانند یک سال اندازه گیری می شود و به عنوان یک شاخص اقتصادی در سراسر جهان برای […]

مزایای سرمایه گذاری در بورس

• توسط سمن پارسا
• ۱۲/۰۴/۱۳۹۸
• کمتر از یک دقیقه

در این مقاله قصد داریم به مزایای سرمایه گذاری در بورس بپردازیم. مزایایی که باعث شده افراد زیادی در سال های اخیر جذب این بازار شوند. سپس نکات کلیدی و پایه در آموزش بورس را برای شما مطرح خواهیم کرد. مزایای سرمایه گذاری در بورس برای سرمایه گذاری در بورس به سرمایه زیادی نیاز نیست. […]

روند پیشرفت بورس ایران در یک نگاه

• توسط محمدرضا ابراهیم بای سلامی
• ۰۷/۱۷/۱۳۹۸
• کمتر از یک دقیقه

حمایت از سرمایه گذار، سازماندهی، انصاف، کارایی و نظارت بر حسن اجرای قانون بازار اوراق بهادا، حفظ و توسعه ی بازار شفاف، ماموریت اصلی سازمان بورس و اوراق بهادار در کشور است. در این مقاله روند پیشرفت بورس ایران را از سال 1315 تا کنون به طور خلاصه بیان خواهیم کرد: در سال 1315 اولین […]

آشنایی با تاریخچه بورس در ایران

تاریخچه بورس در ایران به سال دهه دوم قرن معاصر باز می گردد و در سال 1315 ایده بورس در ایران شکل گرفت، در این مقاله شما را با تاریخچه پیدایش Bourse در ایران آشنا خواهیم کرد، همراه داتیس نتورک باشید.

تاریخچه بورس در ایران

در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی مصادف با حکومت رضاشاه پهلوی، مطالعات اولیه بر روی بورس آغاز شد.

در این سال، «ران لوترفلد» بلژیکی که برای دربار ایران کار می‌کرد، اساسنامه داخلی بورس را پس از انجام مطالعات گسترده درباره تأسیس بورس در ایران تهیه و به مسؤولان ایرانی ارائه کرد.

اما با توجه به شرایط آن زمان و شروع جنگ جهانی دوم و سایر مسائل داخلی کشور، موضوع بررسی و تأسیس بورس در ایران بیش از ۲۵ سال به تأخیر افتاد.

پس از ایجاد ثبات نسبی در کشور و در سال 1341، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعت و معدن ایران تشکیل و موافقت‌نامه اولیه تأسیس بورس سهام در این کمیسیون تنظیم گردید.

در زمستان همان سال هیئتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیرکل این بورس برای مشارکت در راه‌اندازی بورس ایران به کشورمان دعوت شدند.

اما در نهایت و پس از چهار سال، در سال 1345 قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد.

در پانزدهم بهمن ماه سال ۱۳۴۶ و حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معادله بر روی سهام بانک توسعه صنعت و معدن که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار می رفت، به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.

تاریخچه بورس ایران را می‌توان به 4 دوره زمانی تقسیم کرد.

4 دوره در تاریخچه بورس ایران داریم:

در دوره اول که به زمان پیش از انقلاب اسلامی ایران برمی‌گردد، بورس ایران با عرضه سهام بانک صنعت و معدن، شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه عباس آباد، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اسناد خزانه شروع به کار کرده و تا سال 1357 تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به عدد 105 رسید.

با پیروزی انقلاب اسلامی بورس اوراق بهادار تهران نیز وارد فصل جدیدی شد.

رویدادهای سیاسی و شروع جنگ تحمیلی در آن زمان و همچنین اتفاقات اقتصادی پس از آن، اعم از ادغام بانک‌ها و شرکت‌های بیمه و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران منجر به کاهش تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از 105 شرکت در سال 1357 به به 56 شرکت در پایان سال 1368 شد.

در ادامه آشنایی با تاریخچه بورس در ایران :

دوره سوم از سال 68 آغاز شده و با شکل‌گیری سیاست‌های دولت مبنی بر گسترش بازار سرمایه همراه شد.

به طوری که در سال 1375 تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به حدود 250 شرکت رسید.

در این سال‌ها افزایش عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بورس، عرضه این سهام از طریق شبکه بانکی در سراسر کشور و همچنین عرضه سهام به کارگران به نرخ‌های ترجیحی براساس مصوبات دولت، منجر به فراگیر شدن تب و تاب بورس در کشور شد.

در ادامه و تا سال 1383 شاخص‌های بورس از رشد بسیار خوبی برخوردار بوده و حضور پرتعداد سهام‎‌داران در تالارهای بورس اوراق‌بهادار نویدگر روزهای خوش برای بازار سرمایه در ایران بود.

مقاله تاریخچه بورس و مقایسه بورس ایران با دیگر کشورها

دانلود تحقیق و مقالات رشته اقتصاد و حسابداری با عنوان دانلود مقاله تاریخچه بورس و مقایسه بورس ایران با دیگر کشورها در قالب ورد و قابل ویرایش و در ۲۵ صفحه گرد آوری شده است. در زیر به مختصری از آنچه شما در این فایل دریافت می کنید اشاره شده است .

عنوان تحقیق: مقایسه بورس اوراق بهادار تهران با منتخبی از بورس‌های کشورهای اسلامی

چکیده
هدف از این مقاله مقایسه بورس اوراق بهادار تهران باتعدادی از بورس‌های کشورهای اسلامی است. در این مقاله ابتدا مختصری به اهمیت و جایگاه بورس در اقتصاد کشورها پرداخته، سپس با نحوه پیدایش و شکل گیری بورس در جهان و ایران آشنا خواهیم شد. در ادامه شرح مختصری از بورس‌های استانبول، مالزی، جاکارتا، قاهره و اسکندریه ارایه خواهد شد و سپس به مقایسه مدون بورس اوراق بهادار تهران با بورس این کشورها خواهیم پرداخت.
وجه اشتراک بورس‌های منتخب در این مقاله، ویژگی اسلامی بودن آن‌هاست. امید است ضمن مقایسه، بتوانیم از نقاط قوت این بورس‌ها دربرای افزایش کارایی و بهبود عملکرد بورس کشورمان بهره جوییم.

مقدمه
سیاست‌های مالی و اعتباری از یک سو و گشایش بازار های سرمایه در جهان، تعمیق فرایند جهانی شدن و انقلاب اطلاعات از سوی تاریخچه بورس ایران دیگر، موجب شده است که موضوع ” بورس ” و “سهام ” در جهان امروز از صورت نظریه مندرج در کتاب‌های درسی خارج و به عنوان یک پدیده موثر در زندگی روزمره افراد خود را نشان دهد. خرید و فروش سهام بنگاه‌های دولتی و غیر دولتی در بورس هر کشور، نشانه حرکت سرمایه و پول تاریخچه بورس ایران در جایگاه واقعی خود است. هرچه این حرکت در کشوری پویا تر و قدرتمند تر باشد، اقتصاد آن کشور پر رونق تر و شکوفا تر خواهد بود. در واقع “بورس ” مسیر تلاقی سرمایه های مردمی است. لذا لازم است صاحبان کسب و کار و پس انداز، شناختی هر چند گذرا از ساز و کارهای بورس و نحوه عملکرد آن داشته باشند. هرچه اقتصاد سالم تر و چشم انداز آن امیدوارکننده تر باشد، تمایل به مشارکت در فعالیت‌های اقتصادی نیز بیش‌تر می شود. و بورس رونق می گیرد و به همین دلیل است که بورس را” دماسنج اقتصاد کشورها” نامیده اند.وظیفه اولیه بورس، تدارک سرمایه برای دولت، بخش خصوصی و صنعت است که در قالب جمع آوری پس انداز ها و نقدینگی بخش خصوصی به منظور تامین مالی مقاله های سرمایه گذاری بلند مدت صورت می گیرد. از سوی دیگر بورس مرجع رسمی مطمئنی است که دارندگان پس انداز های راکد می توانند محل نسبتا مطمئن سرمایه گذاری را جستجو و مازاد وجوه خود را برای سرمایه گذاری در مشارکت ها به‌ کار انداخته و یا با خرید اوراق قرضه از سود معین تضمین شده ای برخوردار شوند.
در واقع بورس عملکردی دوگانه در ساختار اقتصاد آزاد ایفا می کند: کمک به افزایش سرمایه دولت و بخش خصوصی از یک سو و ایجاد بازار ثانویه برای برخورد و ملاقات سرمایه داران بالفعل و بالقوه از سوی دیگر.

فهرست مطالب
چکیده
مقدمه
پیشینه بورس در جهان
پیشینه بورس در ایران
بورس جاکارتا
بورس قاهره و اسکندریه
بورس مالزی
بورس اوراق بهادار استانبول
تحلیل داده ها
نتیجه گیری
منابع و مآخذ :