معامله الگوریتمی

معاملات الگوریتمی، تهدیدها و فرصتها

معاملات الگوریتمی، روشی برای اجرای سفارش ها با استفاده از دستورهای معاملاتی از پیش برنامه ریزی شده با استفاده از اطلاعاتی از قبیل زمانبندی، قیمت یا حجم معاملات است. این نوع از معاملات به این دلیل توسعه یافته اند تا از مزایای سرعت و پردازش اطلاعات ناشی از رایانه ها در مقایسه با افراد معامله گر بهره مند شوند. رایج ترین الگوریتم ها عبارتند از درصد حجم معاملات، قیمت میانگین موزون حجمی، قیمت میانگین موزون زمانی، و …. در واقع به جای انسان یک یا چند الگوریتم، در انتخاب و اعمال این سفارش‌ها (از جنبه­های مختلف همانند زمانبندی، قیمت یا حجم آن) تصمیم می­گیرند.

سابقه استفاده از رایانه برای ثبت سفارشات در بازارهای مالی به دهه ۷۰ میلادی و بورس نیویورک در ایالات متحده باز می­گردد. معامله­گری از طریق رایانه ( با کمک برنامه های نرم افزاری) در خلال سال­های دهه هشتاد قرن گذشته میلادی توسعه بیشتری یافت و نهایتا در دهه ۹۰ همه­گیر شد. این نوع معاملات به شکل گسترده توسط تامین سرمایه ها، صندوق های بازنشستگی، صندوق های سرمایه گذاری، و صندوق های پوششی که نیاز به اجرای تعداد زیادی سفارش یا انجام سفارش ها با سرعت بسیار بالا دارند که ممکن است از عهده معامله گران بشری خارج شود استفاده می شود. تحقیقی در سال ۲۰۱۶ نشان داد که بیش از ۸۰درصد از معاملات بازار فارکس توسط الگوریتم ها به جای انسان ها اجرا شده است.

معاملات الگوریتمی با عنوان سیستم های معاملاتی خودکار نیز شناخته می شوند. این سیستم ها دارای راهبردهای معاملاتی از قبیل معامله گری جعبه سیاه، و معامله گری کمی نیز می شوند که شدیدا به فرمول های ریاضی پیچیده و برنامه های رایانه ای سریع وابسته هستند. این قبیل سیستم ها، راهبردهایی شامل بازارسازی، دامنه سازی بین بازارها، آربیتراژ، سفته بازی در قالب روش هایی از قبیل دنبال کردن روند را به کار می گیرند. بخشی خیلی زیادی از این الگوریتم ها در گروه معاملات با بسامد بالا (HFT) قرار می گیرند، که با گردش بالا و نسبت های بالای سفارش به معاملات شناخته می شوند.

معاملات با بسامد بالا از رایانه هایی استفاده می کنند که برای انجام سفارش، بر مبنای اطلاعاتی که به شکل داده وارد می شود، قبل از اینکه بشر توان درک این اطلاعات را داشته باشد، تحلیل و اقدام به معامله می کند. معاملات الگوریتمی و معاملات با بسامد بالا، به تغییرات شدید در ریزساختارهای بازار سرمایه منتهی شده اند که هدف غایی آن افزایش نقدشوندگی بازار است.

وب سایت رسمی دکتر طاهر حبیب زاده

اگر شکر کنیم خدا بیشتر می‏‌دهد، امّا اگر کفران نعمت کردیم از دستمان می‏‌گیرد. الشکر قید للموجود و صید للمفقود؛ شکر باعث می‌شود آنچه هست بماند و آنچه نیست بیاید.

مفهوم معاملات الگوریتمی با گریز به تعریف اتحادیه اروپا؛ عنوان ثانوی: معامله از طریق هوش مصنوعی

دکتر طاهر حبیب زاده

دکتری حقوق فناوری اطلاعات- انگلستان

عضو هیات علمی دانشکده معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق (ع)

آی. دی. تلگرام و اینستاگرام : @drtaherhabibzadeh

معاملات الگوریتمی متفاوت از معاملات الکترونیکی به معنی عام است. جهت شفافیت، انعقاد قرارداد در پی تبادل ایجاب و قبول از طریق ایمیل، یک معامله الکترونیکی است، اما الگوریتمی نیست. حتی اگر نرم افزاری طراحی شود تا صرفا برای انجام سفارش یا پذیرش سفارش بدون قدرت تصمیم گیری به کار گرفته شود، معامله منعقده توسط آن، الگوریتمی نیست. مثال عینی، نرم افزار اداره کننده فروشگاه های اینترنتی مانند آمازون در سطح جهانی و دیجی‌کالا در ایران است. در معامله الگوریتمی ضمن اینکه از ابزارهای الکترونیکی استفاده می شود، اما ایجاب و قبول از طرف شخص انسانی صورت نمی گیرد، بلکه این خود سیستم رایانه ای مانند یک اپلیکیشن است که با جمع آوری داده و تحلیل وضعیت بازار، ایجابی را طراحی می کند یا از میان ایجاب های موجود یک یا چند مورد را قبول می کند و قراردادی را تشکیل می دهد. در واقع، خودکار بودن سیستم رایانه ای تصمیم گیر، وصف اصلی الگوریتمی بودن این گونه معاملات است . به عنوان مثال، فرض کنید می خواهید در بازار بورس سهام وارد شوید. به اپلیکیشنی که الگوریتمی طراحی شده است، دستور می دهید فقط سهام شرکت های نفتی و آن هم در بازه هر سهم بین ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان را خریداری کند یا فقط سهام به کار گیرنده سیستم رایانه ای را در شرکت های مشخصی در بازه معینی از قیمت عرضه کند؛ و یا اینکه، در صورت بالا بودن توان نرم افزاری سیستم رایانه ای، تحلیلی در بازار انجام دهد و بهترین سهم را از نظر قیمت خریداری کند. این سیستم رایانه ای است که طبق داده های ورودی و وضعیت بازار وارد معامله می شود و به کارگیرنده آن نمی داند در نهایت کدام تعداد سهام از کدام شرکت و به کدام قیمت را مالک خواهد شد یا کدام سهام وی به چه تعداد و قیمتی به فروش خواهد رفت. گرچه چنین معاملاتی را معامله الگوریتمی می نامند، لکن عنوان ساده تر و با مسمی تر، معامله از طریق هوش مصنوعی است، الگوریتم، نشانگر ماهیت فنی آن است و هوش مصنوعی، خروجی نحوه عملکرد اینگونه الگوریتم نویسی.
حال تصور کنید اگر همگان از چنین سیستم های خودکار بهره برند و در پی بهترین معامله در وضعیت بازار باشند، آیا بازار معاملات قفل نخواهد شد؟!
در این زمینه در بند ۳۹ از بند ۱ ماده ۴ (ذیل عنوان «تعاریف») از « دستورالعمل راجع به بازارها در ابزارهای مالی اتحادیه اروپا » لازم الاجرا به سال ۲۰۱۸ میلادی (اصلاح بعدی در سال ۲۰۲۱ میلادی)، تجارت الگوریتمی چنین تعریف شده است – در عنوان این دستورالعمل، ابزار به معنی وسیله است مانند یک اپلیکیشن که برای اداره امور مالی مانند خرید و فروش سهام به کار می رود-:
تجارت الگوریتمی به معنی انجام تجارت در ابزارهای مالی است جایی که یک الگوریتم رایانه ای به صورت خودکار شاخص های منحصر هر سفارش را تعیین می کند مانند تصمیم در خصوص زمان شروع سفارشات، زمان بندی، قیمت یا کمیت سفارش یا چگونگی مدیریت سفارش بعد از انجام سفارش، بدون مداخله انسان یا با مداخله محدود انسان؛ تجارت الگوریتمی شامل هر سیستمی که فقط برای انجام سفارشات معمول برای یک یا چند سیستم (پلتفرم) تجاری مورد استفاده قرار می گیرد، نمی شود، همچنین برای پردازش سفارشاتی که به تصمیم در خصوص شاخص های تجاری نیاز ندارد، تجارت الگوریتمی گفته نمی شود، نیز سیستمی که برای تایید سفارشات یا برای پردازش مبادلات اجرا شده بعد از انجام تجارت مورد استفاده قرار می گیرد، در معنی تجارت الگوریتمی نیست.

در اعتبار حقوقی معاملات الگوریتمی تردیدی وجود ندارد. همان نظریه هایی که در باب اعتبارسنجی به قراردادهای منعقده از طریق هوش مصنوعی بیان شده است، در اینجا نیز صادق است. عنوان متفاوت است، ماهیت یکی است. درجه هوشمندی و میزان دیجیتالی بودن نیز در در اصل اعتبار تاثیر ندارد، بلکه فقط در وزن اعتبار موثر است. همانگونه که در قبال یک سند رسمی فقط می توان ادعای جعل کرد نه تردید یا انکار، با احراز سطحی از دیجیتالی، فقط می توان ادعای جعل قرارداد الکترونیکی را کرد.

با این حال، سطح هوشمندی یک چالش دیگری نیز در پی دارد: وضعیت حقوقی سامانه اداره کننده قراردادها به صورت الگوریتم یا همان هوش مصنوعی در فرآیند انعقاد قرارداد؛ آیا نماینده اصیل (به کارگیرنده) آن تلقی می شود؟ به قطع می گوییم: خیر، و همه نظریات هشتگانه از تئوری بردگی تا نماینده هوشمند، از نظر مبانی علم حقوق قابل رد است که شرح آنها گذشت. سمت نمایندگی با معیارهای حقوقی محتاج به داشتن اهلیت است ولو اهلیت ناقص (البته که مورد به مورد بایست بررسی نمود). لکن قطع آن است که هیچ موجودیتی بدون اهلیت، توان حقوقی برای بر دوش کشیدن سمت نمایندگی را ندارد.

هوش مصنوعی هر چقدر هم هوشمند باشد، باز یک ابزار است، موجودی بدون اهلیت. مگر اینکه مقنن دست به ابتکار منطقی بزند و به مانند شرکت ها تجاری، به چنین موجودیت های فنی، شخصیت حقوقی اعطا کند، اتفاقی که در ماده ۲ قانون تجارت الکترونیک ایران مصوب ۱۳۸۲ رخ داد، اما یک اتفاق نامیمون و غیرحرفه ای، که نقد آن گذشت.

بخشی از کتاب زیر :
طاهر حبیب زاده، حقوق فناوری اطلاعات: بایسته ها

این کتاب پرحجم در تلاش است تا تحولات جهانی و داخلی در دو دهه گذشته در عرصه حقوق فناوری اطلاعات را متجلی کند.

آیا معاملات الگوریتمی باعث منفی شدن بازار میشود؟

پس از کشف دستگاه های ماینر در شرکت بورس و جلب شدن توجه بازار به موضوعات مبهم در بورس، داغ دل معترضان به رانتی بودن معاملات الگوریتمی تازه شد. به اعتقاد آنها در ماده دوم قانون بورس و اوراق بهادار آمده است که سازمان بورس با هدف ساماندهی، حفظ و توسعه بازار شفاف و منصفانه اوراق بهادار تشکیل می‌شود. الگوریتم به دلیل اینکه در دسترس عموم و اشخاص حقیقی قرار ندارد منصفانه نیست و انحصار الگوریتم شرایط نابرابری در معاملات ایجاد می‌کند. اینکه یک عده بتوانند از ابزاری استفاده کنند که در اختیار بقیه نیست نوعی رانت محسوب می‌شود. فعالیت الگوریتم‌ها در بازار یا باید متوقف شود یا اینکه در اختیار عموم قرار گیرد.معامله الگوریتمی

معاملات الگوریتمی چیست؟

به گزارش بیداربورس، به معامله خودکار در بازار بورس با استفاده از کامپیوتر به‌صورت تمام‌ اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک معامله الگوریتمی گفته می‌شود. در معاملات الگوریتمی در بورس کامپیوتر با استفاده از الگوریتمی که به آن داده‌شده در بازار جستجو می‌کند و فرصت‌های معاملاتی را شکار می‌کند. به این الگوریتم‌ها بلک باکس نیز گفته می‌شود.

انواع معاملات الگوریتمی

۱-الگوریتم سیگنال یا انتخاب سهم: انتخاب سهم یا تعیین نقطه ورود و خروج به بازار با تعیین استراتژی معاملاتی از فیلترنویسی و تابلوخوانی محض، هوش مصنوعی، تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی

۲- الگوریتم‌های اجرای معاملات: هدف اصلی این الگوریتم‌ها اجرای سفارش است. برای مثال جهت جلوگیری از تاثیرگذاری بر تابلو، سفارش خرید ۲۰ میلیونی را خرد کرده و در زمان های متفاوت ارسال میکند

۳- الگوریتم‌های بازارگردانی: کمک به بازارگردان برای افزایش نقدشوندگی، محدودیت دامنه نوسان و کاهش فاصله سرخط خرید و فروش

۴.الگوریتم های آربیتراژ: این الگوریتم در بازارهای مختلف دنبال فرصت آربیتراژ یعنی کسب سود بدون ریسک هستند.

۵.الگوریتم های HFT: کسب سود کم از خرید و فروش‌های پیوسته و سود قابل توجه در تعداد بالای معاملات

مزایای معاملات الگوریتمی:

· امکان انجام تست پس از پیاده‌سازی استراتژی معاملاتی، بررسی بازخورد و در صورت نیاز اصلاح آن

· مشخص شدن میزان سود و ضرر احتمالی در مراحل پیش‌تست و کاهش میزان ریسک به وسیله اعمال تغییرات و بهینه‌سازی

· سرعت و دقت بالا در انجام معاملات و پیدا کردن سهام مد نظر در کسری از ثانیه

· دخیل نبودن احساسات انسانی که موجب اخذ تصمیمات هیجانی و بر خلاف استراتژی انتخاب‌شده می‌شود

· تحلیل مقادیر زیادی از اطلاعات با چندین روش و در زمانی کم

معایب معاملات الگوریتمی:

· این روش برای مبتدیان مناسب نیست و تنها زمانی کاربرد دارد که سرمایه‌گذار توانایی پیاده‌سازی استراتژی معاملاتی برای خود داشته باشد

· دسترسی به سخت‌افزار مناسب این برنامه و البته اینترنت بدون قطعی نیز یکی دیگر از دشواری‌های این گونه معاملات است. وقتی الگوریتمی را برای برنامه تعریف می‌کنید، اطلاعات بازار در برنامه به صورت لحظه‌ای به روزرسانی می‌شود و سپس بر اساس آن الگوریتم، معامله صورت می‌گیرد؛ حال اگر به هر دلیلی مثل قطع شدن اینترنت یا کافی نبودن رم کامپیوتر و … اطلاعات با تاخیر دریافت شوند، قطعا الگوریتم نتیجه متفاوتی را به شما ارائه خواهد داد .

· برای استفاده از معاملات الگوریتمی سرمایه‌گذار باید در هر دو زمینه دانش کامپیوتر و بازار سرمایه به حد قابل قبولی رسیده باشید

دلیل ممنوعیت معاملات الگوریتمی دربازاربورس چه بود؟

ربات‌هایی که دست به معاملات الگوریتمی می‌زنند، سهامدار بلندمدت نیستند و با تحلیل تکنیکال نقاط ورود و خروج به یک نماد را شناسایی می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود ربات‌ها به دنبال سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت باشند و بعد از کسب سود مورد نظر سهام را بفروشند. در برخی موارد که معاملات الگوریتمی دست به نوسان‌گیری می‌زنند، ممکن است فعالیت آن‌ها مانع رشد بازار شود.

سوالی که در اینجا مطرح میشود این است که آیا امکان دارد با استفاده از الگوریتم ها، بازارسازی، دستکاری قیمت، خرید و فروش گروهی و . اتفاق بیفتد؟

جواب این سوال باعث شد، در یکم مهر ۱۳۹۹ محسن خدابخش مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار، طی اطلاعیه‌ای استفاده از معاملات الگوریتمی را ممنوع کرد.

معاملات الگوریتمی آزاد شد

بعد از گذشت ۸ ماه، در آخرین روز فروردین ماه ۱۴۰۰ معاملات الگوریتمی آزاد شد اما به شروطی:

- ارائه زیرساخت نظارتی سامانه مورد استفاده به سازمان، شرکت بورس و فرابورس ایران

- عدم استفاده از الگوریتم‌های ناقض قوانین و مقررات بازار سرمایه و دستورالعمل انضباطی کارگزاران

- اخذ تائیدیه قابلیت‌های عملیاتی کسب و کار سامانه معاملات الگوریتمی از شرکت بورس

- اخذ تائیدیه قابلیت‌های عملیاتی کسب و کار سامانه معاملات الگوریتمی از شرکت فرابورس

- اخذ تائیدیه الزامات فنی سامانه معاملات الگوریتمی از شرکت مدیریت فناوری بورس تهران

- اخذ تائید الزامات امنیتی در سطح زیرساخت و سامانه الگوریتمی از مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه

- ارائه لاک‌ها و گزارشات دوره‌ای از عملکرد سیستم به مرکز نظارت بر امنیت اطلاعات بازار سرمایه

یکی از موضوعاتی که سبب شده انتقادها علیه معاملات الگوریتمی بالا بگیرد، موضوع تأثیر منفی آن بر روند بازار است که به نظر میرسد این شروط نتوانسته نظر معترضان را جلب کند. البته نکته قابل توجه این است که معاملات الگوریتمی همواره در دوران نزولی بازار با انتقادات بسیاری همراه میشود. به اعتقاد مخالفان، با استفاده از معاملات الگوریتمی در قیمت‌های پایین و منفی خرید کرده و با فشار خرید روند سهم مثبت میشود، سپس با کسب درصد اندکی بازدهی در روند مثبت، سهام خود را به فروش می‌رسانند. به عبارتی چندین مرحله خرید سنگین کرده و حجم‌ها را بالا می‌برند و پس از کسب سود با فشار بالا اقدام به فروش میکنند که این مهم بر روند سهم تاثیر منفی میگذارد. با این حال این ابزار به عنوان یکی از ابزارهای مهم در عمق بخشیدن به بازار شکل گرفته و در نوع خود میتواند مفید هم باشد اما نکته مهم مخالفان، تبعیضی است که پیرامون این معاملات شکل گرفته و به‌صورت مساوی در اختیار همه قرار ندارد، نه تنها هیچ حقیقی آن را در اختیار ندارد بلکه حتی همه حقوقی‌ها نیز از این ابزار بهره نمی‌برند.

رئیس سازمان بورس پاسخ داد:

به گفته رئیس سازمان بورس امکان دارد کسانی بدون داشتن مجوز یا با داشتن مجوز اما بدون گذاشتن تگ، اقدام به استفاده از الگوریتم کنند، که این به معنی تخلف است. از ارکان بازار یعنی بورس، فرابورس و مدیریت فناوری خواسته شده روی تشخیص معاملات الگوریتمی کار کنند. تشخیص معاملات الگوریتمی کار سختی است ولی امکان پذیر است. در این مسیر باید خود را از نظر فنی تقویت کنیم که این کار انجام شود . اگر تشخیص داده شود سهامداری بدون ارسال تگ یا مجوز، با الگوریتم در حال انجام معامله است، اولین برخورد نسبت به انجام این تخلف، بستن کد معاملاتی سهامدار است و بعد از آن جزییات تخلف برای شناسایی ابعاد آن در دستور کار قرار می گیرد که چنانچه از این معاملات برای دستکاری در بازار یا نوسان گیری استفاده شده باشد به شکل ویژه با آن برخورد شود .

کتاب معاملات الگوریتمی

کتاب معاملات الگوریتمی Quantitative Trading: How to Build Your Own Algorithmic Trading Business اثر ارنست پی جان است. این کتاب در سال ۲۰۰۸ میلادی منتشر شده است. کتاب حاضر با ترجمه جواد رباطجزی و مجید نظری توسط انتشارات آراد منتشر شده است.

این کتاب به شما می‌آموزد چگونه استراتژی‌های مناسب برای معاملات الگوریتمی خود بیابید و با آزمایش و اصلاح استراتژی‌ها، آن‌ها را بهبود دهید.

بخشی از مقدمه کتاب معاملات الگوریتمی

این کتابی است که به شما می‌آموزد چگونه خودتان یک استراتژی سودآور پیدا کنید. ویژگی‌های یک استراتژی خوب را به شما می‌آموزد، اینکه چگونه یک استراتژی را برای اطمینان از عملکرد تاریخی خوب، تصحیح و آزمایش مجدد کنید و از همه مهمتر، اطمینان حاصل کنید که در آینده سودآور خواهد ماند. این روش سیستماتیک به شما می‌آموزد تا بسته به سودآوری آنها در واقعیت، استراتژی‌های خود را بهینه کنید. برخی از مهره‌های اجرای سیستم خودکار در خانه را به شما می‌آموزد. در آخر، اگر می‌خواهید در طولانی مدت فعالیت کنید برخی از اصول مدیریت ریسک را به شما می‌آموزد، و همچنین برخی از مشکلات روانشناختی را برای زندگی لذت بخش (و نه فقط سودآور) به عنوان یک معامله‌گر، به شما می‌آموزد.

این کتاب تقریبا به ترتیب مراحلی است که معامله‌گران برای راه اندازی سیستم معاملات الگوریتمی خود باید انجام دهند.

سرفصل مطالب کتاب معاملات الگوریتمی

1. معاملات الگوریتمی چیست؟
2. ماهیگری برای ایده‌ها
3. آزمایش مجدد
4. راه اندازی کسب و کار شما
5. سیستم های اجرا
6. مدیریت پول و ریسک
7. مباحث ویژه در معاملات الگوریتمی
8. نتیجه: آیا معامله گران مستقل می‌توانند موفق شوند؟

مشخصات کتاب

نویسنده: ارنست پی چان
مترجم: جواد رباطجزی، مجید نظری
تعداد صفحات: ۲۰۰
قطع: وزیری
نوع جلد: شومیز
نوبت چاپ: چاپ اول، سال ۱۴۰۱
شابک: ۹۷۸۶۰۰۱۸۶۵۳۶۷
قیمت: ۱۲۵ هزار تومان
ناشر: آراد کتاب

معاملات الگوریتمی چیست؟

معاملات الگوریتمی (Algorithmic Trading) معاملات خودکار، تجارت به روش جعبه سیاه یا معاملات الگویی نیز نامیده می‌شود. در این نوع از معاملات، از یک برنامه رایانه‌ای استفاده می‌شود که مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های تعریف شده (الگوریتم) را برای انجام معاملات به کار می‌گیرد.

به گزارش شهر بورس، در تعریف‌های مربوط به تجارت و علوم اقتصادی آورده شده است که این نوع از معامله می‌تواند با سرعت و فرکانس سود کسب کند که برای انسان انجام آن کاملاً غیرممکن است.

از معاملات الگوریتمی چه می‌دانید؟

معاملات الگوریتمی علاوه بر فرصت‌های پرسودی که برای فرد تجارت‌کننده دارد، با درک و تحلیل تأثیرات مربوط به عواطف انسانی بر فعالیت‌های تجاری معاملات را به نحو سیستماتیک‌تری انجام می‌دهد. به نظر می‌رسد تجارت الگوریتمی عامل انسانی را حذف می‌کند و در عوض از استراتژی‌های مبتنی بر آمار از پیش تعیین شده پیروی می‌کند که می‌توانند هفت روز هفته ساعت و توسط کامپیوترها با حداقل نظارت اجرا شوند.

رایانه‌ها می‌توانند مزایای متعددی نسبت به معامله‌گران انسانی ارائه دهند. برای اولین بار، آنها می‌توانند تمام روز، بدون خواب، فعال بمانند.

آن‌ها همچنین می‌توانند داده‌ها را به طور دقیق تجزیه و تحلیل کنند و به تغییرات میلی ثانیه پاسخ دهند. علاوه بر این، آنها هرگز احساسات را در تصمیم‌گیری‌های خود فاکتور نمی‌گیرند.

به همین دلیل، مدت‌هاست که بسیاری از سرمایه‌گذاران فهمیده‌اند که ماشین‌آلات می‌توانند معامله‌گران عالی داشته باشند، با توجه به اینکه آنها از استراتژی‌های صحیح استفاده می‌کنند.

چرا معاملات الگوریتمی؟

بیشتر استراتژی‌های معاملات الگوریتمی حول شناسایی فرصت‌ها در بازار بر اساس آمار است. تجارت لحظه‌ای به دنبال پیروی از روندهای فعلی است و استراتژی‌های یادگیری ماشینی سعی می‌کنند فلسفه‌های پیچیده‌تری را به صورت خودکار در بیاورند یا چندین مورد را به طور همزمان ادغام کنند.

هیچ یک از این موارد تضمین واقعی برای سودآوری نیست و معامله‌گران باید بفهمند که الگوریتم صحیح یا ربات را کی و کجا پیاده‌سازی کنند. حوزه تجارت الگوریتمی نیز به همین ترتیب تکامل یافته است. در حالی که این کار با تجارت رایانه در بازارهای سنتی آغاز شد، افزایش دارایی‌های دیجیتال و مبادلات جاری در هفت روز هفته این رویه را به سطح جدیدی رسانده است.

تقریباً به نظر می‌رسد که تجارت اتوماتیک و ارزهای رمز پایه برای یکدیگر ساخته شده است. درست است که کاربران هنوز هم باید استراتژی‌های خاص خود را انجام دهند، اما اگر به درستی اعمال شود، این تکنیک‌ها می‌توانند به بازرگانان کمک کنند دست خود را از چرخ بردارند و اجازه دهند ریاضیات کار خود را انجام دهد.

بررسی دقیق تر کاربرد معاملات الگوریتمی

فرض کنید که یک فرد برای انجام معاملات خود از این معیارهای تجاری ساده پیروی می‌کند:

1. وقتی میانگین متحرک ۵۰ روزه آن از میانگین متحرک ۲۰۰ روزه بالاتر رفت، ۵۰ سهم از سهام را می‌خرد. (میانگین متحرک میانگین دادهای نقاط گذشته است که نوسانات قیمتی را روز به روز مرتفع‌تر می‌کند و در نتیجه‌ی آن روندها مشخص می‌شوند.)
2. فروش این سهام زمانی که میانگین متحرک ۵۰ روزه آن از میانگین متحرک ۲۰۰ روزه پایین‌تر باشد.

با استفاده از این دو دستورالعمل ساده، یک برنامه کامپیوتری به طور خودکار ارزش سهام (و شاخص‌های میانگین متحرک) را کنترل کرده و در صورت تناسب شرایط تعریف شده، سفارشات خرید و فروش را ثبت می‌کند.

فرد معامله‌گر دیگر نیازی به نظارت بر قیمت‌ها و نمودارهای متغیر و به روز یا سفارشات به صورت دستی ندارد. سیستم معاملات الگوریتمی با شناسایی فرصت صحیح معامله به صورت خودکار این کار را انجام می‌دهد.

مزایای انجام معاملات به روش الگوریتمی

مزایا معاملات الگوریتمی:

1. معاملات با بهترین قیمت ممکن انجام می‌شود.
2. ثبت سفارش در این نوع معاملات دقیق و سریع است. (اجرایی شدن آن در سطح دلخواه بسیار محتمل است.)
3. بسیار اهمیت دارد که معاملات قبل از تغییرات ارزشی قابل توجه به درستی و هر چه سریع‌تر انجام شوند که به روش الگوریتمی امری امکان پذیر است.
4. کاهش هزینه‌های معامله
5. بررسی خودکار همزمان در شرایط مختلف بازار
6. کاهش انواع خطاهای دستی هنگام انجام معاملات.
7. معاملات الگوریتمی را می‌توان با استفاده از داده‌های موجود در زمان واقعی و درست مورد آزمایش مجدد قرار داد تا ببینیم آیا می‌توان این دست از معاملات را یک استراتژی مناسب و هوشمندانه در انجام معاملات تجاری بر شمرد و معامله الگوریتمی یا خیر.
8. از احتمال وقوع خطاهای متعدد توسط معامله‌کنندگان انسانی (و نه ماشینی) در اثر عوامل روحی و روانی می‌کاهد.

بیشتر معاملات الگوریتمی که امروزه انجام می‌گیرد، معاملات با فرکانس بالا (HFT) هستند که تلاش می‌کند تعداد زیادی سفارش را با سرعت سریع‌تر در چندین بازار و با پارامترهای تصمیم‌گیری چندگانه بر اساس دستورالعمل‌های از پیش برنامه‌ریزی شده، ثبت کند.

معاملات الگوریتمی در اشکال مختلف معامله، خرید و فروش و فعالیت‌های متنوع سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرد از جمله:

• سرمایه‌گذاران میان مدت و یا بلند مدت یا موسسات بازرگانی طرف خرید، صندوق‌های بازنشستگی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های بیمه و برخی دیگر از معاملات الگوریتمی برای خرید سهام در مقادیر زیاد استفاده می‌کنند، زمانی که نمی‌خواهند با سرمایه‌گذاری‌های گسسته و پر حجم بر ارزش سهام تأثیر بگذارند.
• سرمایه‌گذاران کوتاه مدت و شرکای طرف فروش، سازندگان بازار (مانند کارگزارها)، دلالان و داوران از مزایای معاملات خودکار بهره‌مند می‌شوند. علاوه بر این، معاملات الگوریتمی به ایجاد نقدینگی کافی برای فروشندگان در بازار کمک می‌کند.

معاملات الگوریتمی نسبت به روش‌های مبتنی بر شهود یا غریزه معامله‌گر، رویکرد سیستماتیک‌تری در معاملات فعال فراهم می‌کند.

استراتژی های معاملات الگوریتمی

هر استراتژی برای معامله خودکار (الگوریتمی) نیاز به فرصتی مشخص دارد که از نظر بهبود درآمد یا کاهش هزینه سودآور باشد. در ادامه چند نمونه از استراتژی های معاملاتی رایج را مشاهده می‌کنید:

استراتژی ‌های دنباله روی ترندها

رایج‌ترین استراتژی‌های معاملات الگوریتمی در مورد میانگین متحرک، شکست کانال، تغییرات سطح قیمت و دیگر شاخص‌های فنی مرتبط مورد استفاده قرار می‌گیرند. اینها ساده‌ترین و آسان‌ترین استراتژی‌هایی هستند که می‌توانند از طریق معاملات الگوریتمی اجرا شوند، زیرا این استراتژی‌ها پیش بینی قیمت انجام نمی‌دهند.

معاملات براساس وقوع روندهای مطلوب آغاز می‌شوند چرا که اجرای آن‌ها از طریق الگوریتم‌ها بدون وارد شدن به پیچیدگی تحلیل‌ و پیش‌بینی، آسان و ساده است. افرادی که دنباله‌ روی ترندها هستند استفاده از میانگین متحرک ۵۰ و ۲۰۰ روزه را به عنوان یک استراتژی رایج در دستور کار خود قرار می‌دهند.

فرصت‌ های آربیتراژ

آربیتراژ (Arbitrage) به معنای معامله الگوریتمی کسب سودی بدون ریسک از اختلاف قیمت دو بازار مختلف است، یعنی شما سهامی را از یک لیست در یک بازار خریداری می‌کنید و همان سهام را هم‌زمان در بازاری دیگر با قیمت بالاتر به فروش می‌رسانید و از این اختلاف قیمت سود می‌کنید؛ ما این سود بدون ریسک را آربیتراژ می‌نامیم. همان عملکرد را می‌توان برای سهام در مقابل ابزارهای آتی داشت؛ زیرا اختلاف قیمت در هر بازه‌ای از زمان در بازارها وجود دارد.

اجرای یک الگوریتم مشخص به منظور شناسایی این تفاوت قیمت‌ها و ثبت کارآمد سفارشات، فرصت‌های سودآوری را بدست می‌آورد.

توازن مجدد صندوق شاخص

صندوق‌های شاخص دوره‌های متعادل‌سازی مجددی را تعریف کرده‌اند تا منابع خود را با شاخص‌های معیار مربوط با آن برابر کنند. این کار فرصت‌های سودآوری را برای معامله‌گران روش الگوریتمی ایجاد می‌کند که معاملات مورد انتظار را که بسته به تعداد سهام در صندوق شاخص و قبل از به تعادل رساندن مجدد آن، ۲۰ تا ۸۰ امتیاز پایه دریافت می‌کنند، سرمایه‌گذاری می‌کنند.

این گونه معاملات از طریق سیستم‌های معاملات الگوریتمی برای اجرای به موقع و شناسایی بهترین قیمت‌ها آغاز می‌شود.

ربات معاملاتی چیست؟

در ابتدایی‌ترین سطح، یک ربات تجارت الگوریتمی یک کد رایانه‌ای است که توانایی تولید و اجرای سیگنال‌های خرید و فروش در بازارهای مالی را دارد.

اجزای اصلی چنین رباتی شامل قوانین ورود به سیستم است که هنگام خرید یا فروش سیگنال می‌دهد. قوانین خروج نشان می‌دهد که چه زمانی موقعیت فعلی و قوانین اندازه‌گیری موقعیت که مقدار خرید یا فروش را تعریف می‌کند را ترک کنید.

برای داشتن سودآوری، ربات باید کارآیی بازار را به طور منظم و مداوم شناسایی کند.

توسعه استراتژی های الگوریتمی

اولین گام در توسعه استراتژی‌های الگوریتمی، تأمل در برخی از ویژگی‌های اصلی است که هر استراتژی تجارت الگوریتمی باید داشته باشد. این استراتژی باید از نظر بازار هوشمندانه باشد.

هم‌چنین مدل ریاضی مورد استفاده در تدوین استراتژی باید بر اساس روش‌های آماری صحیح باشد.

در مرحله بعدی، تعیین کنید که ربات شما قصد دارد چه اطلاعاتی را به دست آورد. برای داشتن یک استراتژی خودکار (الگوریتمی) باید رباتی داشته باشید که قادر به ضبط ناکارآمدی‌های مداوم بازار باشد.

استراتژی‌های معاملات الگوریتمی از مجموعه‌ای از دستورالعمل‌های سخت برای بهره‌گیری از رفتار بازار پیروی می‌کنند و وقوع یک‌باره ناکارآمدی بازار برای ایجاد یک استراتژی کافی نیست.

به‌علاوه، اگر علت ناکارآمدی بازار غیرقابل شناسایی باشد، هیچ راهی برای دانستن اینکه آیا موفقیت یا شکست استراتژی به دلیل شانس بوده است یا خیر وجود نخواهد داشت.

با در نظر گرفتن موارد فوق، انواع مختلفی از استراتژی‌ها برای آگاهی از طراحی ربات تجارت الگوریتمی شما وجود دارد.

استراتژی‌هایی که از موارد زیر (یا ترکیبی از آن‌ها)معامله الگوریتمی بهره می‌برد:

1. اخبار اقتصادی کلان (به عنوان مثال، حقوق و دستمزد غیر مزرعه‌ای یا تغییرات نرخ بهره)
2. تجزیه و تحلیل اساسی (به عنوان مثال، با استفاده از داده‌های درآمد یا یادداشت‌های انتشار درآمد)
3. تجزیه و تحلیل آماری (به عنوان مثال، همبستگی یا ادغام مشترک)
4. تجزیه و تحلیل فنی (به عنوان مثال، میانگین متحرک)
5. ریزساختار بازار (به عنوان مثال آربیتراژ یا زیرساخت‌های تجاری)

فراتر از الگوریتم های معاملاتی معمول

چند نوع خاص از الگوریتم‌ها وجود دارد که اتفاقاتی را که در طرف دیگر می‌افتند شناسایی می‌کنند. یک سازنده در بازار فروش برای مثال از این نوع از الگوریتم‌ها استفاده می‌کند؛ چرا که دارای هوشمندی لازم برای شناسایی وجود هر گونه الگوریتم در سمت ثبت یک سفارش بزرگ است.

چنین ردیابی از طریق الگوریتم‌ها به معامله‌گر در یک بازار کمک می‌کند تا فرصت‌های بزرگی که در انتخاب سفارشات پیش می‌آیند را شناسایی کند.

این کار گاهی اوقات به عنوان عملکردی پیشرفته شناخته می‌شود.

الزامات فنی برای معاملات الگوریتمی

به کارگیری الگوریتم با استفاده از یک برنامه رایانه‌ای آخرین مؤلفه معاملات الگوریتمی است که با آزمایش مجدد همراه است (آزمایش عملکرد الگوریتم در دوره‌های گذشته‌ی بازار سهام برای کسب اطلاع از نحوه‌ی سودآوری آن).

چالش اصلی این است که استراتژی شناسایی شده را به یک فرآیند کامپیوتری یکپارچه تبدیل کنید که برای ثبت سفارش به حساب تجاری دسترسی دارد. موارد زیر الزامات تجارت الگوریتمی است:

• دانش برنامه‌نویسی کامپیوتری برای برنامه‌ریزی استراتژی‌های معاملاتی مورد نیاز، در صورتی که دانش برنامه‌نویسی ندارید اما مایل به انجام معاملات الگوریتمی هستید، پیشنهاد می‌شود برنامه‌نویسانی را برای این کار استخدام کنید و یا از نرم‌افزارهای پیش‌ساخته معاملاتی استفاده کنید.
• اتصال به شبکه و دسترسی به سیستم عامل‌های تجاری برای ثبت سفارش.
• دسترسی به فیدهای داده‌های بازار که توسط الگوریتم در موقعیت‌های ثبت سفارش کنترل می‌شوند.
• توانایی و همچنین داشتن زیرساخت‌های خاص در مواقع نیاز به کنترل سیستم قبل از اینکه در بازارهای واقعی فعال شود.
• داده‌های قبلی موجود برای آزمایش مجدد بسته به پیچیدگی قوانین پیاده‌سازی شده در الگوریتم.

برنامه رایانه‌ای مورد استفاده شما باید موارد زیر را انجام دهد:

1. فید قیمت آینده سهام RDS را از هر دو بورس بخواند.
2. با استفاده از نرخ ارز موجود، یک ارز را به ارز دیگر تبدیل کنید.
3. اگر اختلاف قیمت قابل توجهی وجود داشته باشد (به علت حذف هزینه‌های کارگزاری) که منجر به یک فرصت سودآور می‌شود، برنامه باید بتواند سفارش خرید را در بورس با قیمت پایین‌تر قرار دهد و سفارش را در بورس با قیمت بالاتر بفروشد.

اگر سفارشات به دلخواه انجام شوند سود آربیتراژ به دنبال خواهد معامله الگوریتمی داشت.

شاید به نظر ساده و آسان بیاید، اما با این حال نگهداری و اجرای معاملات الگوریتمی به همین سادگی نیست. به یاد داشته باشید اگر یک سرمایه‌گذار بتواند معامله‌ای انجام دهد، سایر فعالان در عرصه‌ی تجارت در بازار نیز می‌توانند این کار را انجام دهند.

در نتیجه، قیمت‌ها در صدم ثانیه و حتی میکروثانیه نوسان می‌کنند. در مثال بالا، چه اتفاقی می‌افتد اگر یک معامله خرید انجام شود، اما معامله فروش متفاوت باشد، یعنی قیمت فروش در زمان ورود سفارش به بازار تغییر کند؟ پاسخ این است که معامله‌گر با موقعیتی آزاد روبرو خواهد شد و استراتژی آربیتراژ را بی‌ارزش می‌کند.

خطرات و چالش‌های اضافی مانند ریسک خرابی سیستم، خطاهای اتصال به شبکه، فاصله زمانی بین سفارشات و اجرا و از همه مهم‌تر الگوریتم‌های ناقص وجود دارد.

هر چه الگوریتم پیچیده‌تر باشد، آزمایش مجدد سختگیرانه‌تری قبل از عملی شدن لازم است.