فارکس اسلامی :اوراق بدهی شرکتی چیست؟

اوراق قرضه (Bond)

گاهی اوقات کسب و کارها نیز مانند افراد عادی برای تامین مالی فعالیت‌های خود از دیگران وام می‌گیرند.

این تامین مالی معمولا برای ورود به یک بازار جدید، نوآوری و رشد در کسب و کار است که می‌تواند از طریق انتشار اوراق قرضه (اوراق بدهی) انجام شود.

شرکت با انتشار اوراق قرضه، از سرمایه‌گذاران مبالغی را جمع‌آوری می‌کند و سودی را نیز بابت سرمایه‌گذاری اشخاص، در بازه‌های زمانی مشخص پرداخت می‌کند.

بنابراین اوراق قرضه (به انگلیسی Bond) به نوعی از سرمایه‌گذاری گویند که در آن سرمایه‌گذار به شخص حقوقی یا نهادی (شرکتی یا دولتی) پول قرض داده و شرکت سرمایه‌پذیر (اعتبار گیرنده) متعهد می‌شود تا وجه یا اعتبار مورد نظر را در بازه زمانی مشخص و با پرداخت سود دوره ای ثابت بازپرداخت نماید.

این بازه زمانی مشخص برای بازپرداخت اصل پول سررسید نام داشته و سود ثابت دوره‌ای (دوره‌های از قبل تعیین شده) کوپن اوراق نام دارد.

اوراق معمولا توسط نهادهای دولتی از جمله شهرداری‌ها، دولت‌های داخلی و خارجی انتشار یافته و ابزار تامین مالی پروژه‌ها و فعالیت‌های دولتی و شهری می‌باشند. اوراق قرضه به نام “اوراق با درآمد ثابت” نیز شناخته می‌شود.

در موعد سررسید اوراق قرضه، صادر کننده این اوراق، اصل مبلغ را بازپرداخت می‌کند.

اوراق قرضه در کنار سهام و وجه نقد یکی از 3 دسته دارایی‌های اصلی بحساب می‌رود.

در اوراق قرضه، شرکت منتشر کننده اوراق (ناشر) که نیاز به تامین مالی پروژه‌های خود دارد به سرمایه‌گذاران این تعهد را می‌دهد که با پرداخت سود ثابت دوره‌ای (کوپن) اصل سود آنها را در سررسید بازپرداخت کند.

در بسیاری از موارد این امکان وجود دارد که شرکت ناشر خود نیاز مالی نداشته و برای شرکت دیگری که نیاز مالی دارد (بانی) اوراق را منتشر می‌کند.

پس باید به این نکته توجه داشت که ناشر صرفا بانی نخواهد بود، هرچند این امکان وجود دارد که ناشی و بانی یک نفر (شخص حقوقی) باشد.

بطور معمول شرکت‌ها ابزار اوراق قرضه را به فروش سهام برای تامین مالی خود ترجیح می‌دهند، چراکه دارندگان اوراق قرضه بر خلاف سهامداران، صاحبان شرکت محسوب نشده و حق دخالت در امور شرکت را ندارند. دارندگان اوراق قرضه صرفا طلبکاران شرکت می‌باشند.

دسته‌بندی اوراق بهادار را می‌توان به این شکل تعریف کرد:

1 – اوراق مبتنی بر بدهی

2 – اوراق حقوق صاحبان سهام

3 – ابزارهای مشتقه

قراردادهای آتی
اختیار معامله

انواع اوراق قرضه

اوراق قرضه‌ی دولتی: برای تأمین مالی برنامه‌ها، پرداخت لیست حقوق و به خصوص پرداخت صورت‌حساب‌ها، دولت‌ها اوراق قرضه صادر می‌کنند. اوراق قرضه‌ی کشورهای باثباتی مثل آمریکا، جزو امن‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها شناخته می‌شود. اما در طرف دیگر، اوراق قرضه‌ی کشورهای در حال توسعه، دارای ریسک بالاتری هستند.

اوراق قرضه‌ی شهرداری: این اوراق توسط شهرها، کشورها و مناطق مختلف برای تأمین مالی عملیات‌ها یا پرداخت هزینه‌ی پروژه‌ها صادر می‌شود. اوراق قرضه‌ی شهرداری هزینه‌های ساخت بیمارستان، مدرسه، نیروگاه، خیابان، دفاتر اداری، فرودگاه، پل و غیره را از نظر مالی تأمین می‌‌کند. شهرداری‌ها معمولا زمانی به صدور اوراق قرضه اقدام می‌کنند که به پولی بیشتر از پول حاصل از جمع‌آوری مالیات‌ها احتیاج داشته باشند.

اوراق قرضه‌ی شرکتی: اوراق قرضه‌ی شرکتی توسط کسب‌و‌کار و برای کمک به تأمین هزینه‌ی آنها صادر می‌شود. با وجود اینکه ریسک این اوراق بالاتر از اوراق قرضه‌ی دولتی است، اما گاهی اوقات سود بیشتری می‌توان از آن کسب کرد. همچنین تعداد گزینه‌ها برای انتخاب از میان اوراق قرضه‌ی شرکتی بیشتر است.

تفاوت اوراق قرضه با سهام

اوراق قرضه مانند سهام، یک نوع سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. اما تفاوت در این است که سهام، وام به حساب نمی‌آید بلکه به معنای مالکیت در یک شرکت است و بازدهی‌اش هم به میزان سود آن شرکت بستگی دارد.
به همین علت، سهام پرریسک‌تر و پرنوسان‌تر است و سود سهام نیز به عملکرد یک شرکت بستگی دارد. در طرف دیگر، اوراق قرضه غالبا دارای نرخ بهره‌ی ثابت هستند. بعضی از اوراق قرضه دارای نرخ شناور هستند به این معنا که نرخ بهره‌ی آنها بسته به شرایط بازار تنظیم می‌شود.

مطالب مرتبط:

اوراق قرضه را مثل سهام می‌توان مبادله کرد. وقتی شخصی اوراق قرضه‌ی خود را با قیمتی پایین‌تر از ارزش اسمی سهام (face value) بفروشد، گفته می‌شود که فروش با تنزیل (discount) انجام گرفته است. اما اگر با قیمتی بالاتر از ارزش اسمی فروخته شود، گفته می‌شود که با صرف (premium) به فروش رسیده است.

تفاوت اوراق قرضه با اوراق مشارکت

اوراق مشارکت نیز نوعی اوراق بدهی است که در ایران توسط دولت، شهرداری و شرکت‌های دولتی یا خصوصی برای تأمین اعتبار طرح‌های عمرانی، تولیدی و خدماتی کشور منتشر می‌شود.

دستور‌العمل و ضوابط انتشار این اوراق بر عهده‌ی بانک مرکزی است.

در ایران اوراق قرضه یا Bond منتشر نمی‌شود ولی ویژگی‌های اوراق مشارکت با اوراق قرضه شباهت زیادی دارد.

در ایران اوراق مشارکت شرکت‌ها و دولتی در بورس تهران معامله می‌شود.

لیست اوراق مشارکت را می‌توانید در سایت Tsetmc.com و در منوی بورس اوراق بهادار تهران > مشتقه – آتی و اوراق بدهی مشاهده کنید. (مطابق تصویر زیر)

اوراق مشارکت بورس

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژه‌های اقتصادی و مالی را ببینید .

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

بازار بدهی چیست؟

بازار بدهی - که اغلب بازار اوراق قرضه، بازار با درآمد ثابت یا بازار اعتبار نامیده می شود - نامی است که به همه معاملات و انتشار اوراق بدهی داده می شود. دولت ها معمولاً اوراق قرضه صادر می کنند تا سرمایه خود را برای پرداخت بدهی ها یا بهبود زیرساخت ها تأمین کنند. شرکت های سهامی عام نیز زمانی که نیاز به تامین مالی پروژه های توسعه کسب و کار یا حفظ عملیات جاری دارند، اوراق قرضه صادر می کنند.

درک بیشتر بازار بدهی

بازار بدهی

بازار بدهی به طور کلی به دو بخش مختلف تقسیم می شود: بازار اولیه و بازار ثانویه. در بازار اولیه معاملات به طور مستقیم بین ناشران اوراق قرضه و خریداران آن انجام می شود. در اصل، بازار اولیه باعث ایجاد و انتشار اوراق بدهی کاملاً جدید می شود که قبلاً به مردم عرضه نشده بودند.

در بازار ثانویه، اوراق بهاداری که قبلاً در بازار اولیه فروخته شده اند، در تاریخ های بعدی خرید و فروش می شوند. سرمایه گذاران می توانند این اوراق را از یک کارگزار خریداری کنند که به عنوان واسطه بین طرف های خرید و فروش عمل می کند. این اقلام در بازار ثانویه ممکن است در قالب صندوق‌های بازنشستگی، صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک و بیمه‌نامه‌های بیمه عمر بسته‌بندی شوند (در میان بسیاری از ساختارهای محصول دیگر).

تاریخچه ای از بازار بدهی

اوراق بدهی بسیار طولانی تر از سهام معامله شده اند. در واقع، وام هایی که قابل واگذاری یا انتقال به دیگران بودند، در اوایل در بین النهرین باستان ظاهر شدند، جایی که بدهی های بر حسب واحد وزن دانه می توانستند بین بدهکاران مبادله شود. در واقع، سابقه اسناد بدهی ثبت شده به 2400 سال قبل از میلاد برمی گردد؛ به عنوان مثال، یک لوح گلی کشف شده در نیپور (عراق کنونی)، موید این موضوع است. این لوح در واقع تضمینی برای پرداخت غلات و عواقب ذکر شده در صورت عدم بازپرداخت بدهی را ثبت می کرده است.

بعدها، در قرون وسطی، دولت ها شروع به صدور بدهی های دولتی به منظور تأمین مالی جنگ ها کردند. در واقع، بانک انگلستان، قدیمی ترین بانک مرکزی جهان که هنوز وجود دارد، برای جمع آوری پول برای بازسازی نیروی دریایی بریتانیا در قرن هفدهم از طریق انتشار اوراق در بازار بدهی تأسیس شد. اولین اوراق بدهی خزانه داری ایالات متحده نیز برای کمک به تأمین مالی ارتش، ابتدا در جنگ استقلال از پادشاهی بریتانیا، و مجددا به شکل «اوراق آزادی» برای کمک به جمع آوری بودجه برای جنگ جهانی اول منتشر شد.

بازار بدهی برای اوراق شرکتی نیز بسیار قدیمی است. شرکت‌های دارای مجوز اولیه مانند شرکت می‌سی‌سی‌پی قبل از انتشار سهام، اسناد بدهی را منتشر کردند. این اوراق مانند تصویر زیر به صورت «ضمانت» یا «گارانتی» صادر شده و به صورت دستی برای دارنده اوراق نوشته شده است.

نمونه یک اوراق بدهی باستانی

انواع بازار بدهی

بازار بدهی عمومی را می توان به اوراق بدهی زیر تقسیم کرد که هر کدام مجموعه ای از ویژگی های خاص خود را دارند.

اوراق بدهی شرکتی

اوراق شرکتی

شرکت‌ها اوراق قرضه شرکتی را برای جمع‌آوری پول به دلایل مختلفی منتشر می‌کنند، مانند تأمین مالی عملیات جاری، گسترش خطوط تولید، یا افتتاح تأسیسات تولیدی جدید. اوراق قرضه شرکتی معمولاً ابزارهای بدهی نسبتا بلندمدتی را توصیف می کنند که سررسید حداقل یک ساله دارند.

اوراق قرضه شرکتی معمولاً به عنوان درجه سرمایه گذاری یا با بازده بالا (یا "ناخواسته") طبقه بندی می شوند. این طبقه بندی بر اساس رتبه اعتباری اختصاص یافته به اوراق بدهی و ناشر آن است. درجه سرمایه گذاری رتبه ای است که نشان دهنده یک اوراق با کیفیت بالا است که ریسک نکول نسبتاً پایینی را ارائه می دهد. شرکت‌های رتبه‌بندی اوراق قرضه مانند Standard & Poor’s از عناوین مختلفی استفاده می‌کنند که از حروف بزرگ و کوچک "A" و "B" تشکیل شده است تا رتبه کیفیت اعتباری اوراق را شناسایی کنند.

اوراق قرضه ناخواسته اوراق قرضه‌ای هستند که نسبت به اکثر اوراق صادر شده توسط شرکت‌ها و دولت‌ها خطر نکول بیشتری دارند. اوراق قرضه در واقع بدهی یا قولی است که برای پرداخت سود به سرمایه گذاران همراه با بازگشت اصل سرمایه در ازای خرید اوراق داده می شود. اوراق قرضه ناخواسته نشان دهنده اوراق بدهی صادر شده توسط شرکت هایی است که از نظر مالی دچار مشکل هستند و در معرض خطر بالای نکول یا عدم پرداخت سود خود یا بازپرداخت اصل سرمایه به سرمایه گذاران هستند. اوراق قرضه ناخواسته اوراق با بازدهی بالا نیز نامیده می شود زیرا بازده بالاتر برای کمک به جبران هر گونه خطر نکول مورد نیاز است. این اوراق دارای رتبه اعتباری زیر BBB- از S&P هستند.

اوراق بدهی دولتی

اوراق دولتی

همانطور که احتمالا بدانید، یکی از راه حل های دولت ها، به عنوان مثال برای جبران موقت کسری بودجه، استفاده از بازار بدهی می باشد. اوراق بدهی دولتی با پرداخت ارزش اسمی مندرج در گواهی اوراق قرضه در تاریخ سررسید توافق شده، خریداران را جذب می کند، در حالی که بعضی از آنها در طول مسیر نیز پرداخت های سود دوره ای را به همراه دارند. این ویژگی، اوراق قرضه دولتی را برای سرمایه گذاران محافظه کار جذاب می کند. از آنجایی که بدهی های دولتی توسط دولتی پشتیبانی می شود که می تواند از شهروندان خود مالیات بگیرد یا پول چاپ کند تا پرداخت ها را پوشش دهد، این اوراق به طور کلی کم خطرترین نوع اوراق بدهی محسوب می شوند.

در ایالات متحده، اوراق قرضه دولتی به عنوان اوراق خزانه داری شناخته می شود که تا کنون فعال ترین و نقدشونده ترین بازار اوراق قرضه امروزی است. اسناد خزانه داری (T-Bill) یک تعهد کوتاه مدت بدهی دولت ایالات متحده است که توسط وزارت خزانه داری با سررسید یک سال یا کمتر پشتیبانی می شود. اسکناس خزانه (T-note) یک اوراق بدهی قابل فروش دولت ایالات متحده با نرخ بهره ثابت و سررسید بین یک تا 10 سال است. اوراق قرضه خزانه داری (T-bond) نیز اوراق بدهی دولتی صادر شده توسط دولت فدرال ایالات متحده است که سررسید آنها بیش از 20 سال است.

اوراق بدهی شهری

در ایالات متحده، ایالت ها، شهرها، مناطق ویژه و سایر نهادهای دولتی که به دنبال جمع آوری پول نقد برای تامین مالی پروژه های مختلف هستند، از بازار بدهی استفاده کرده و اقدام به صدور اوراق بدهی به صورت محلی می کنند. اوراق قرضه شهرداری معمولاً در سطح فدرال معاف از مالیات هستند و همچنین می توانند در سطوح مالیاتی ایالتی یا محلی نیز معاف از مالیات باشند، که آنها را برای سرمایه گذاران واجد شرایط مالیاتی جذاب می کند.

شاخص های بازار بدهی

همانطور که به عنوان مثال شاخص‌ S&P 500 عملکرد سهام را دنبال می‌کند، شاخص‌های بزرگ اوراق قرضه مانند شاخص اوراق قرضه بلومبرگ، عملکرد سبد اوراق بدهی شرکتی را دنبال و اندازه‌گیری می‌کنند. بسیاری از شاخص های اوراق قرضه اعضای شاخص های گسترده تری هستند که عملکرد پرتفوی اوراق بدهی جهانی را اندازه گیری می کنند.

شاخص اوراق قرضه دولتی/شرکتی بلومبرگ، یک شاخص معیار مهم است که مانند سایر شاخص‌های معیار، استانداردی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد که براساس آن می‌توانند عملکرد یک صندوق یا اوراق بهادار را ارزیابی کنند. همانطور که از نام آن پیداست، این شاخص شامل اوراق قرضه دولتی و شرکتی می شود. این شاخص شامل ابزارهای بدهی شرکتی با درجه سرمایه گذاری با صدور بالاتر از 100 میلیون دلار و سررسید یک ساله یا بیشتر است. این شاخص یک شاخص معیار بازده کل برای بسیاری از صندوق‌ها و ETF های اوراق قرضه است.

بازار بدهی در مقابل بازار سهام

بازار بدهی و بازار سهام

هر دو بازار سهام و بازار بدهی تمایل دارند بسیار فعال و با نقدشوندگی بالا باشند اما اوراق بدهی از چند جهت با سهام متفاوت است. اوراق قرضه نشان دهنده تامین مالی از طریق بدهی است، در حالی که سهام تامین مالی از طریق حقوق صاحبان سهام است. اوراق بدهی نوعی اعتبار است که به موجب آن وام گیرنده (یعنی صادرکننده اوراق) باید اصل سرمایه مالک اوراق قرضه را به اضافه سود اضافی در طول مسیر بازپرداخت کند. سهام به سهامدار حق بازگشت سرمایه را نمی دهد و تنها در پایان هر سال در صورتیکه عملیات شرکت سودآور بوده باشد، بسته به سیاست شرکت، مقداری از این سود بین سهامداران تحت عنوان سود نقدی تقسیم می شود. به دلیل حمایت های قانونی و تضمین های موجود در اوراق بدهی مبنی بر بازپرداخت به طلبکاران، اوراق قرضه معمولاً ریسک کمتری نسبت به سهام دارند و بنابراین بازده مورد انتظار کمتری را نیز دارا می باشند. از آن سو، سهام ذاتاً ریسک بیشتری نسبت به اوراق قرضه دارند و بنابراین پتانسیل بیشتری برای سود بیشتر یا زیان بیشتر دارند.

مزایا و معایب بازار بدهی

اکثر کارشناسان مالی توصیه می کنند که یک سبد دارای تنوع مناسب، مقداری به ابزارهای بازار بدهی تخصیص داشته باشد. اوراق بدهی نقدشونده و دارای نوسانات کمتری نسبت به سهام هستند، اما به طور کلی بازده کمتری را در طول زمان ارائه می دهند و ریسک اعتبار و نرخ بهره را نیز به همراه دارند. بنابراین، اختصاص درصد بالایی از پرتفوی به اوراق قرضه در طولانی مدت، می تواند بیش از حد محافظه کارانه باشد.

مانند هر چیز در دنیای بازارهای مالی، اوراق بدهی مزایا و معایب خود را دارند:

مزایا:

دارای ریسک و نوسان کمتر نسبت به سهام
اوراق قرضه شرکتی و دولتی از فعال ترین و نقد شونده ترین بازارها می باشد.
در صورت ورشکستگی یک شرکت، دارندگان اوراق قرضه نسبت به سهامداران ارجحیت دارند.

معایب

بازدهی کمتر نسبت به سهام
قرار گرفتن در معرض ریسک نکول و ریسک تورم

جمع بندی

در این مطلب با مفهوم و کاربرد بازارهای بدهی آشنا شدیم. به طور خلاصه میتوان گفت:

اوراق بدهی چیست؟

همانطور که توضیح داده شده اوراق بدهی یکی از انواع اوراق بهادار است و انتشار اوراق بدهی از سوی شرکت‌های مختلف، روشی برای تامین نقدینگی است و شرکت ها به جای متوسل شدن به روش‌هایی مانند دریافت وام از بانک، تامین مالی جمعی صورت می‌گیرد از این رو هم سرمایه‌گذاران به سود در آینده دست پیدا می‌کنند و هم شرکت‌های ناشر اوراق می‌توانند پروژه‌های‌شان را پیش ببرند. در این مقاله بر آنیم موارد بیشتری را در خصوص اوراق بدهی توضیح دهیم:

انواع اوراق بدهی :

اوراق خزانه دولتی
اوراق صکوک شرکتی
اوراق مرابحه
اوراق استصناع
اوراق منفعت
گواهی سپرده

اوراق خزانه اسلامی (اخزا)

اسناد خزانه اسلامی یا دولتی به اخزا نیز معروف است. دولت به منظور پرداخت بدهی که در قبال طرح های تملک دارایی های سرمایه ای ایجاد شده اوراقی با سر رسید معین را به قیمت اسمی به طلبکاران غیر دولتی خود اعطا می کند.

اوراق صکوک شرکتی (صُکوک)

اوراق صکوک که به ابزارهای مالی اسلامی معروف هستند دارای قابلیت معامله در بازارها را دارند. این اوراق دارای ارزش مالی یکسانی هستند. معامله این دسته از اوراق بنا به یکی از قراردادهای مورد تأیید دین اسلام تعریف شده‌اند و صاحبان اوراق به صورت مشاع مالک یک یا مجموعه‌ای از دارایی‌ها و منافع حاصل از اوراق مذکور می‌شوند.

اوراق مشارکت دولتی و شرکتی

اوراق مشارکت دولتی و شرکتی به نوعی از اوراق بهادار می‌گویند که دولت یا ارگان‌های مرتبط با آن یا شرکت‌های دولتی یا خصوصی برای تامین اعتبار و بودجه مالی لازم برای طرح‌ها و پروژه‌های زیرساختی و عمرانی خود منتشر می‌کنند.

اوراق مرابحه

اوراق مرابحه هم از جمله اوراقی است که صاحبان آن به شکل مشاع، مالک یک دارایی هستند و بازدهی ثابتی دارند. ضمن اینکه می‌توان این اوراق را در بازار ثانویه به فروش رساند.

اوراق استصناع

اوراق استصناع به عنوان اوراق بهادار با بازدهی ثابت است که هدف از آن به وجود آوردن ابزاری برای تامین مالی پروژه‌های مختلف است. در علم فقهی و حقوقی، استصناع به قراردادی گفته می شود که یکی از طرفین ساخت و تحویل پروژه ای معین را در زمان مشخص با دریافت مبلغ معین برای طرف دوم را به عهده یگیر.

اوراق منفعت

اوراق منفعت از جمله اسناد مالی بهاداری است که مالکیت صاحب آن بر مقدار معین خدمات یا منافع آینده از یک دارایی بادوام را نشان می‌دهد و در ازای پرداخت مبلغ معینی به وی منتقل می‌شود. در واقع، شبیه حق اقامتی است که در یک هتل به شما می‌دهند یا حق بهره‌مندی از خدماتی که یک دانشگاه در یک سال تحصیلی در اختیارتان قرار می‌دهد.

گواهی سپرده

این نوع از اوراق بهادار این حق را به دارنده گواهی سپرده می دهد تا سود سپرده را دریافت کند. هر گواهی سپـرده، تاریخ سررسید و یک نرخ سود ثابت دارد.

اوراق بدهی دارای ویژگی‌های زیر است:

دارای تاریخ سررسید است. اوراق در زمان انتشار یک زمان پایان دوره ای برای آنها در نظر گرفته می شود که به آن تاریخ سر رسید گفته می شود و در آن زمان دارنده معادل ارزش اسمی اوراق به دارنده باز پرداخت می شود. منظور از ارزش اسمی همان اصل مبلغ اوراق است.
نرخ سود اسمی اوراق به صورت دوره ای تا زمان سر رسید اوراق بدهی به سرمایه‌گذار پرداخت می‌شود.
قابلیت نقدشوندگی بالا: چنانچه یک فرد نخواهد تا زمان سررسید اوراق خود برای دریافت ارزش اسمی آن منتظر بماند می‌تواند به سادگی در بازار سرمایه، اوراق خود را به فردی دیگر بفروشد. این اوراق به قیمت بازار به فردی دیگر می‌رسند. قیمت بازار هم به عوامل و عناصر متعددی وابسته است.
نرخ سود تا سررسید: منظور این است که اگر شخصی اوراق بدهی را در همان نخستین روزی خریداری کند که منتشر شده‌اند، نرخ سود برابر با نرخ سود اسمی خواهد بود. اما اگر بعد از انتشار اوراق اقدام به خرید کند باتوجه به اینکه اوراق با قیمت بازار خریداری شده، نرخ سودی که به آن تعلق می گیرد برابر نرخ سود تا سررسید خواهد بود. در بیشتر موارد، خرید و فروش‌های اوراق بدهی با نرخ سود تا سررسید است. یعنی، قیمت خرید و فروش اوراق بدهی در بازار از روند بازار و زمان خرید و فروش تبعیت می‌کند و هر لحظه قیمت اوراق در بازار، مقادیر خاصی است.

شیوه خرید اوراق قرضه

اوراق بدهی در فرابورس و بازار اصلی خرید و فروش می‌شوند. یادتان نرود که برخی از اوراق بدهی دارای سودهای دوره‌ای با دوره‌های پرداخت متفاوت و نرخ سود اسمی هستند اما برخی دیگر بدون پرداخت سود دوره‌ای ارائه می‌شوند. برای صدور اوراق بدهی از سوی یک شرکت باید شرایط زیر رعایت شده باشد:

• شرکت باید یک شرکت سهامی عام باشد، بنابراین شرکت‌های سهامی خاص نمی‌توانند اوراق قرضه منتشر کنند.

• لازم است که از تاریخ ثبت شرکت سهامی عام دو سال کامل گذشته باشد.

• در اساسنامه شرکت اجازه انتشار و صدور اوراق بدهی تصریح شده باشد در غیر این صورت بنا به پیشنهاد هیئت مدیره و اجازه و تصویب مجمع عمومی فوق العاده و اصلاح اساسنامه شرکت می تواند اقدام به صدور اوراق قرضه کند.

معیارهای انتخاب اوراق بدهی برای سرمایه‌گذاری

زمانی که بحث سرمایه‌گذاری مطرح می‌شود باید همیشه به دنبال اوراقی بود که ریسک و خطر کمتری را به شما تحمیل می‌کنند. از میان اوراق بدهی مختلفی که نام برده شد، سرمایه‌گذاری در کدام‌ یک با ریسک و خطر کمتری همراه است؟ اجازه بدهید تا با تعریف معیارهایی در این زمینه به شما در انتخاب بهتر کمک کنیم. توجه به موارد زیر می‌تواند شما را در سرمایه‌گذاری بهتر یاری کند. پس اگر قصد خرید اوراق بهادار دارید باید به معیارهای زیر درباره آنها توجه داشته باشید:

• نرخ سود سالیانه

نرخ سود سالیانه

در خرید اوراق بدهی باید به شاخص‌های عملکردی آنها دقت شود. نرخ سود سالیانه را در بخش‌های قبلی هم توضیح دادیم اما اجازه بدهید که بار دیگر از آن در اینجا یاد کنیم. اگر شخصی اوراق بدهی را در نخستین روز انتشار بخرد، نرخ سود برای او نرخ سود اسمی خواهد بود. اما اگر بعد از انتشار اوراق و به قیمت روز بازار خرید کنند و تا تاریخ سررسید آن را نگهداری کنند نرخ سود تا سررسید یا YTM به آن تعلق می گیرد. در زمان خرید اوراق باید به این موضوع دقت کرد.

اصل تنزیل

اصل تنزیل بر مبنای همان منطق ارزش زمانی پول استوار هست. برای مثال هزار تومان امروز بیشتر از هزار تومان فردا دارای ارزش است. در بازار بدهی قیمت اسمی اوراق بدهی یعنی همان مبلغ که در زمان سر رسید اوراق دریافت می‌نمایید کاملا مشخص است. قیمت فعلی اوراق را هم اصول عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌کند. در خرید اوراق بدهی باید به اصل تنزیل دقت شود.

ریسک نکول ( ناشر و ضامن اوراق ریسک )

ریسک نکول اوراق یعنی ناشر اوراق قادر به بازگرداندن اصل پول سرمایه‌گذاران در زمان سررسید نباشد به همین خاطر باید در هنگام خرید اوراق به ناشر و ضامن آن توجه شود. اگر دولت منتشر کننده اوراق بدهی باشد، ضامن آن هم خزانه و وزارت دارایی خواهد بود. پس از آنجا که دولت ورشکسته نمی‌شود، ریسک چنین نوعی از سرمایه‌گذاری بسیار اندک و نزدیک به صفر خواهد بود. اما اگر ناشر اوراق بدهی شرکت‌ها باشند، احتمال وجود خطراتی در مسیر سرمایه‌گذاری وجود خواهد داشت. از آنجا که شرکت‌ها در زمان ورشکستگی نمی‌توانند بدهی خود را به صاحبان اوراق بازگردانند، نیاز به وجود ضامن‌هایی پیش می‌آید که توانایی پرداخت اصل پول و سود صاحبان اوراق را دارند. به همین خاطر است که در هنگام خرید اوراق قرضه باید به ضامن شرکت ها هم دقت کنید.

ریسک نقد شوندگی

ریسک نقدشوندگی یعنی سرمایه گذار به راحتی نمی‌تواند برای اوراق خود خریدار پیدا کند. این مشکل در صورتی به وقوع می‌پیوندد که حجم معاملات یک سهم یا اوراق اندک باشد. اما اگر حجم معاملات سهام یا اوراق بهادار بالا باشد، خرید و فروش به سادگی در بازار صورت خواهد گرفت. نقد شوندگی از معیارهای مهم جهت خرید و فروش عنوان می‌شود. نقد نشدن اوراق، ریسک زیادی برای سرمایه‌گذار به همراه خواهد داشت. پس باید به آن دقت زیادی شود و بنا به آن تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری صورت بگیرد.

بازار بدهی چیست؟

درک بیشتر بازار بدهی

بازار بدهی

تاریخچه ای از بازار بدهی

نمونه یک اوراق بدهی باستانی