بازارهای فرابورس

فرق بورس و فرابورس چیست؟

آیا می‌دانید فرق بورس با فرابورس در چیست؟ چه شرکت‌هایی در بورس پذیرفته می‌شوند و چه شرکت‌هایی در فرابورس؟ آیا شرایط خاصی برای پذیرش در این بازارها وجود دارد؟ اصلا دانستن پاسخ این سوال‌ها در تصمیمات ما تاثیر خواهند گذاشت یا نه؟

در پاسخ به سوال آخر باید بگویم، بله! دانستن این موضوع که یک شرکت در کدام بازار پذیرفته شده، می‌تواند به ما کمک کند تا قلمرو سرمایه‌گذاری خود را مشخص کنیم. اما چگونه؟

در مقالات قبل در رابطه با انواع بازارهای مالی(Financial Markets) صحبت کردیم و گفتیم بازارهای مالی مختلف برای بقای اقتصادها حیاتی هستند و باعث هدایت سرمایه‌های مازاد افراد به سمت صنایع و شرکت‌ها می‌شوند. بازار سرمایه(Capital Market)، یکی از انواع بازارهای مالی است.

بورس و فرابورس (در کنار بورس کالا و بورس انرژی و. ) دو بخش فعال در بازار سرمایه ایران هستند، که هر کدام از آن‌ها خود نیز به بخش‌های مختلف تقسیم می‌شوند.

اما در این مطلب قصد نداریم که بگوییم بورس چیست، چه می‌کند و چه عواملی باعث شکل‌گیری آن شده و. ، بلکه می‌خواهیم به بررسی تفاوت‌های بورس و فرابورس بپردازیم.

بازارِ بورس و شرایط پذیرش در آن

معمولا شرکت‌ها برای تامین مالی خودشان تمایل دارند که در سازمان بورس اوراق بهادار پذیرفته بشوند. در واقع بورس یک بازار هست که در آن اوراق بهادار مختلف معامله می‌شوند. این بازار به هر شرکتی اجازه ورود نمی‌دهد و شرکت‌ها برای راه‌یافتن به آن باید ویژگی‌ها و شرایط خاصی داشته باشند که رسیدن به این شرایط کار راحتی نیست.

برای این‌که به شرکتی اجازه ورود به بورس داده شود، آن را از جنبه‌های مختلف مثل کارایی و بازدهی، میزان فعالیت، مقدار نقد‌شوندگی، مقدار سرمایه و. بررسی می‌شوند. اگر شرکت در این زمینه‌ها نمره کافی را کسب کند می‌تواند وارد بورس شود.

اما اینجا اتمام کار نیست و دوباره شرکت‌ها بررسی و با هم مقایسه می‌شود و سپس موفق به ورود به یکی از بازارهای بورس می‌شوند.

بورس خودش دارای دو بازار مختلف هست، بازار اول و بازار دوم!

شرکت‌هایی که در عنوان‌های فعالیت، میزان سرمایه، نحوه سودسازی و. امتیاز بیشتری می‌گیرند و وضعیت بهتری نسبت به بقیه دارند، در بازار اول جای می‌گیرند. مابقی شرکت‌های پذیرفته شده، در بازار دوم بورس درج می‌شوند.

بازارهای فعال در بورس

شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اول هم بر اساس وضعیت بنیادی و شرایط شرکت می‌توانند در دو تابلوی اصلی و فرعی قرار بگیرند.

چه شرکت‌هایی در تابلو اصلی بازار اول قرار می‌گیرند؟

شرکت‌هایی می‌توانند در این تابلو پذیرش شوند که حداقل 3 سال از شروع فعالیتشان گذشته باشد و دست‌کم 1000 میلیارد ریال سرمایه ثبت شده داشته باشند. حداقل 30 درصد سرمایه شرکت به صاحبان سهام تعلق داشته باشد. شرکت‌هایی که صورت‌های مالی شفافی ندارند در این تابلو ثبت نمی‌شوند.

این شرکت‌ها باید حداقل در سه دوره متوالی سودده بوده و زیان انباشته نداشته باشند. وجود محکومیت کیفری برای هیات‌مدیره و مدیرعامل و مردودی در صورت‌های مالی امتیازی منفی برای شرکت‌ها بازارهای فرابورس به‌حساب می‌آید و می‌تواند یک مانع برای پذیرش در تابلو اصلی بازار اول باشد.

چه شرکت‌هایی در تابلو فرعی بازار اول قرار می‌گیرند؟

اگر شرکت شرایط پذیرش در تابلوی اصلی بورس را نداشته باشد، سراغ تابلوی فرعی می‌رود. پذیرش در تابلوی فرعی به نسبت آسان‌تر از پذیرش در تابلو اصلی است و در رابطه با دوره‌های سودسازی و حداقل سرمایه ثبت‌شده، سختگیری‌های کمتری شده است. شرکت باید حداقل در دو دوره پیاپی سودده باشد و میزان سرمایه ثبت شده آن نباید کمتر از 500 میلیارد ریال باشد. درصد سهام شناور شرکت هم از موضوعات مهمی است که در پذیرش شرکت‌ها در بورس (بازار) اوراق بهادار اهمیت دارد.بازارهای فرابورس

خوب این‌ها را می‌گوییم که چه بشود! دانستن این موارد به چه کار ما می‌آید؟

وقتی شما نماد سهمی را جستجو می‌کنید تنها با یک نگاه به تابلو می‌توانید از ریسک سرمایه‌گذاری در آن شرکت باخبر شوید. شرکت‌هایی که در بورس پذیرفته می‌شوند ریسک کمتری از سایر شرکت‌های فعال در سایر بازارها دارند. این موضوع در رابطه با بازار اول و دوم و انواع تابلوهای هر بازار هم صدق می‌کند. برای مثال یک شرکت فعال در بازار فرعی بورس، ریسک بیشتری نسبت به شرکت پذیرفته شده در تابلو اصلیِ بازار اولِ بورس دارد.

حالا اگر شرکتی صلاحیت ورود به هیچ‌کدام از بازارهای اول و دوم بورس را نداشته باشد، آن را به فرابورس می‌فرستند تا صلاحیتش بررسی شود.

موضوع مهم دیگر این است که اگر شرکت‌هایی که در بازار بورس پذیرفته‌شدن نیز عملکرد خوبی نداشته باشند، پله‌به‌پله به بازار پایین‌تر فرستاده می‌شوند و ریسکشان افزایش پیدا می‌کند.

بازارِ فرابورس و شرایط پذیرش در آن

فرابورس همانند بورس، بازاری برای معاملات اوراق بهادار است که با مجوز شورای عالی بورس ایجاد شده و تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار است. این بازار ساختاری شبیه به بورس دارد و به منظور گسترش بازار سرمایه کشور بوجود آمده.

بازار فرابورس نسبت به بورس، سخت‌گیری کمتری برای پذیرفتن شرکت‌ها دارد و دارای 5 بازار متفاوت است که تقسیم‌بندی آن را در شکل زیر می‌بینید. شرایط پذیرش در هر‌کدام از این بازارها با دیگری فرق می‌کند.

بازارهای فعال در فرابورس

بازار اول و دوم

شرکت‌های این بازار هم مثل بورس، براساس شرایط و وضعیت بنیادیشان در یکی از پنج بازار ثبت می‌شوند و با تغییر شرایط می‌توانند بین این بازارها جابجا شوند. مثلا اگر شرکتی بهبود بازارهای فرابورس عملکرد داشته باشد، از بازار اولِ فرابورس به بازار دوم بورس منتقل می‌شود و برعکس. شرکت‌های سهامی عام که شرایط ورود به بورس را نداشتند براساس صلاحیت در دو بازار اول و دوم فرابورس پذیرفته می‌شوند.

بازار سوم (بازار معاملات خاص)

معاملات خاص، مثل معاملات بلوکی و. در بازار سوم انجام می‌شود. از آنجایی که عرضه‌های یک‌جا و پذیره‌نویسی‌ها در این بازار انجام می‌شود، به آن بازار عرضه هم می‌گویند.

بازار چهارم (بازار ابزارهای مالی نوین)

بازار چهارم که به آن بازار ابزارهای مالی نوین هم می‌گویند، محلی است برای پذیرش سایر اوراق بهادار مثل اوراق خزانه، اوراق اجاره و. .

شرکت‌هایی که صورت‌های مالی شفافی ندارند، میزان بدهی‌هایشان زیاد است و حجم عمده‌ای از سهامشان در اختیار عده‌ای خاص هست در بازار پایه قرار می‌گیرند. سهام این شرکت‌ها معمولا یکسره یا در صف خرید قفل هستند یا در صف فروش. بنابراین نقدشوندگی آن‌ها به نسبت شرکت‌های بزرگ و پذیرفته شده در سایر بازارها کم است، بنابراین ریسک بالایی برای سرمایه‌گذاری دارند.

بازار پایه

شرکت‌هایی که در این بازار معامله می‌شوند معمولا صورت‌های مالی شفافی ندارند و از ریسک و نوسان بالایی برخوردارند، ولی با این حال برای برخی از سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر جذاب هستند.

در واقع آخرین بازار فعال در فرابورس بازار پایه است که سه تابلو با رنگ‌های زرد، نارنجی و قرمز دارد. سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته شده در تابلوی زردِ بازار پایه، نسبت به شرکت‌های تابلو قرمز ریسک کمتری دارند. نوع معاملات و میزان سرمایه ثبت‌شده و زمان انجام معاملات در این تابلوها با هم متفاوت است.

چه شرکت‌هایی در تابلو زرد بازار پایه پذیرفته می‌شوند؟

عدم وجود شفافیت مالی در شرکت‌ها مانعی بزرگ برای جلوگیری از ورود آن‌ها به بورس و بازارهای اول و دوم فرابورس است.

شرکت‌هایی که صورت‌های مالی شفافی ندارند، وارد بازار پایه می‌شوند. شرط پذیرش در تابلو زرد بازار پایه، داشتن حداقل یک صورت مالی حسابرسی شده است. این صورت‌ها باید به‌طور منظم براساس دستورالعمل‌های سازمان گزارش بشوند.

اگر ارائه گزارش‌ها با تاخیر انجام شود و یا اصلا گزارشی ارائه نشود، شرکت به مشکل می‌خورد و حتی می‌تواند باعث انتقال آن به تابلو نارنجی شود.

چه شرکت‌هایی در تابلو نارنجی بازار پایه پذیرفته می‌شوند؟

شرایط پذیرش در این تابلو به مراتب آسان‌تر از سایر بازارهاست. حتی اگر شرکتی به‌طور مرتب گزارش‌های مالی خود را ارائه نکند هم می‌تواند در این تابلو ثبت شود.

شرکت‌هایی که صورت‌های مالی‌اشان از نظر حسابرس قانونی مردود شده باشند و یا اظهار نظر بخصوصی در موردشان نشده باشد در این تابلو پذیرفته می‌شوند.

چه شرکت‌هایی در تابلو قرمز بازار پایه پذیرفته می‌شوند؟

پرریسک‌ترین شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری، شرکت‌های ثبت شده در تابلو قرمزِ بازار پایه هستند. شرکت‌هایی که رای اولیه در رابطه با ورشکستگی گرفتند و یا شرکت‌هایی که در آستانه انحلال هستند معمولا در این تابلو قرار می‌گیرند. علاوه‌بر موارد ذکر شده، شرکت‌هایی که صورت‌های مالی حسابرسی شده‌شان در سررسید دوره‌ها، حداقل برای سه ماه متوالی گزارش نشود نیز در این دسته جای می‌گیرند.

بیایید یک‌بار دیگر تفاوت‌های این دو بازار را باهم مقایسه کنیم:

تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟

شرایط پذیرش در بورس بسیار سخت‌تر از پذیرش و ثبت ‌شرکت در فرابورس است. شرکت‌ها برای پذیرفته شدن در بورس از نظر سابقه فعالیت در صنعت، دوره‌های سودآوری، میزان زیان انباشته، حداقل سرمایه ثبت‌شده، میزان سهام شناور، حداقل تعداد سهامداران و. بررسی می‌شوند.

به‌طور کلی می‌توان گفت، بازارهای فرابورس شرکت‌هایی که شفافیت اطلاعاتی بالایی دارند (شرکت‌های بورسی) و چندین سال است که در یک صنعت به‌خصوص فعالیت می‌کنند (معتبر هستند)، ریسک کمتری برای سرمایه‌گذاری دارند. اما هرچه از بورس دور می‌شویم و به سمت طبقه‌های پایین‌تر فرابورس حرکت می‌کنیم، ریسک سرمایه‌گذاری افزایش پیدا می‌کند.

علاوه‌بر موارد ذکرشده، می‌توان به تقسیم‌بندی هرکدام از این بازارها هم اشاره کرد. بورس به دو بازار اول و دوم تقسیم می‌شود، اما فرابورس پنج بازار مختلف برای سرمایه‌گذاری دارد.

در آخر هم باید گفت که اگر می‌خواهید سهمی را بخرید که در سطوح تکنیکال مناسب قرار دارد اما زمان کافی برای بررسی صورت‌های مالی آن شرکت ندارید، حداقل کاری که می‌توانید انجام دهید این است که برای کم کردن ریسک سرمایه‌گذاری، به بازاری که شرکت در آن فعالیت می‌کند توجه کنید. با انجام این کار می‌توانید تا حدی از وضعیت بنیادی شرکت آگاه شوید.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.

زمان معاملات بازارهای فرابورس از امروز ۳۰ دقیقه‌ افزایش یافت

به گزارش رصد روز، زمان‌بندی جلسات معاملاتی بازارهای اول، دوم، پایه و شرکت‌های کوچک و متوسط فرابورس از امروز(شنبه) تغییر کرد.

در پی مصوبه هیات مدیره فرابورس و بر اساس مواد سه و چهار دستورالعمل اجرایی نحوه معاملات اوراق بهادار در این بورس، زمان‌بندی جلسه معاملاتی بازار سهام از امروز(شنبه) ۳۰ دقیقه افزایش یافت.

بدین ترتیب در بازارهای اول، دوم و پایه، پیش‌گشایش از ساعت ۸:۴۵ تا ۹:۰۰، مرحله گشایش راس ۹:۰۰ و مرحله حراج پیوسته نیز از ۰۹:۰۰ تا ۱۳:۰۰ خواهد بود.

همچنین در بازار شرکت‌های کوچک و متوسط، پیش‌گشایش از ۸:۴۵ تا ۹:۰۰ و مرحله گشایش اول، ۹:۰۰ در نظر گرفته شده است.

در این بازار، مرحله حراج پیوسته از ۹:۰۰ تا ۱۲:۳۰ و پیش‌گشایش مرحله دوم نیز ۱۲:۳۰ تا ۱۳:۰۰ تعیین شده است. در بازار SME نیز مرحله گشایش دوم ساعت ۱۳:۰۰ خواهد بود.بازارهای فرابورس

اطلاعات کامل درباره تفاوت بازار بورس و فرابورس

ما فعالان بازار سرمایه، با اصطلاحات بسیاری سروکار داریم که بورس و فرابورس از پرکاربردترین و آشناترین این اصطلاحات هستند.به طور قطع یکی از سوالاتی که افراد تازه وارد به بازارهای مالی با آن مواجهه هستند فرق بین این دو اصطلاح است. بازار بورس و فرابورس دو مورد از بازارهای مالی در ایران هستند که در آنها سهام شرکت های سهامی عام به متقاضیان خرید آنها عرضه می‌شود.پس تا پایان این مقاله با مدرسه بورس همراه باشید تا به طور کامل و شفاف تفاوت بازار بورس و فرابورس شناخت پیدا کنید.

بازار بورس چیست؟

بورس به تنهایی یک کلمه فرانسوی است که به معنای محل مبادله اوراق بهادار یا همان سهام است. معادل انگلیسی این کلمه (Stock Exchange) است.در ایران چهار بازار بزرگ زیر مجموعه نهاد بورساوراق بهادار هستند که در ادامه با انها بیشتر آشنا می‌شویم.

انواع بورس در ایران کدام اند؟

انواع بازار بورس در ایران به شرح زیر می باشد:

1)بورس اوراق بهادار تهران :

نخستین و کهن ترین بورس ایران است که در آن سرمایه گذاران به خرید و فروش سهام شرکت های بزرگ میپردازند.

2) فرابورس :

دومین بورس بزرگ کشورمان است و شرکت هایی که شرایط و استانداردهای پذیرش در بورس اوراق بهادار را ندارند اما شرایط شان مطابق فرابورس است ،سهام شان در این بازار مبادله میشود.
بازار فرابورس، خود نیز شامل چندین زیر مجموعه است که در ادامه با آنها آشنا میشویم.

3)بورس کالا :

این بورس با هدف تسهیل مبادله کالاها ، حقیقی شدن قیمت ها و حذف واسطه ها و دلالان در عرضه پاره ای از کالاها ایجاد گردیده و درحال حاضر محصولات پتروشیمی، محصولات کشاورزی، محصولات فلزی،تعدادی خودرو و پاره ای از قراردادهای مالی مبادله می گردد.

4)بورس انرژی :

این بورس شباهت بسیاری به بورس کالا دارد با این تفاوت که به طور ویژه و خاص به خرید و فروش سوخت و دیگر حامل های انرژی اختصاص یافته.

بازار فرابورس چیست؟

دومین بورس بزرگ کشورمان است و شرکت هایی که شرایط و استانداردهای پذیرش در بورس اوراق بهادار را ندارند اما شرایط آنها مطابق فرابورس است ،سهام شان در این بازار مبادله میشود. بازار فرابورس، خود نیز شامل چندین زیر مجموعه است که در ادامه با آنها آشنا میشویم.
نکته مهم این است که شرایط پذیرش در فرابورس راحت تر است و با سرعت بیشتر و سخت گیری کمتری نسبت به بورس اقدام به پذیرش شرکت ها میکند.

بازارهای زیرمجموعه بازار فرابورس

1)بازار اول و بازار دوم :

بازار اولیه (primary market) زمانی شکل می‌گیرد که دارایی برای اولین بار مورد معامله قرار می‌گیرد. به‌عبارتی بازاری که در آن سهام شرکت‌ها برای اولین بار عرضه و فروخته می‌شود، بازار اولیه نام دارد. در این بازار شرکت‌ها به‌طور مستقیم سرمایه مورد نیاز خود را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می‌کنند که این کار در قالب پذیره‌نویسی صورت می‌گیرد.
دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته است(مرحله پذیره‌نویسی)، برای معامله‌های بعدی و مجدد، نیاز به بازار ثانویه(secondary market)دارد. مثلاً اگر فردی که سهام شرکتی را در مرحله پذیره‌نویسی خریداری کرده و اکنون قصد فروش این سهم به سایر سرمایه‌گذاران بازار را دارد، باید به بازار ثانویه مراجعه کرده و اقدام به فروش سهم خود کند. پس می‌توان گفت که تمامی معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند و در این بازار، اوراق بهادار میان معامله گران مبادله می‌شود و شرکت در آن نقشی ندارد.

2)بازارهای پایه(بازار پایه زرد،نارنجی،قرمز) :

بازار پایه فرابورس خود به سه قسمت تقسیم می‌شود: تابلو پایه زرد، تابلو پایه نارنجی و تابلو پایه قرمز. در کنار نام هر نماد معاملاتی در تابلوهای رنگی بازار پایه، یکی از 6 عنوان لغو پذیرش شده ، قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور، انحلال ، ورشکستگی ، عدم اظهار نظر و اظهار نظر مردود درج شده است.

لغو پذیرش شده : شرکت‌هایی که پیشتر در یکی از بازارهای اصلی بورس یا فرابورس حضور داشته اما به دلیل عدم رعایت استانداردهای پذیرش، لغو پذیرش شده و به بازار پایه انتقال داده شدند.
قانون احکام دایمی برنامه های توسعه کشور : شرکت‌هایی که در آن‌‌ها بر اساس ماده 36 قانون احکام دایمی برنامه‌های توسعه کشور مصوب 16/01/1396 ناشران موظف به انتشار اطلاعات و اسناد مالی موثر باشند.
انحلال :بازارهای فرابورس شرکت‌هایی که تمامی فعالیت‌هایشان متوقف شده و موجودیت خود را به طور کامل از دست داده‌اند.
ورشکستگی : شرکت‌هایی که بر اساس زیان‌های وارده قادر به پرداخت قرض های خود نباشند.
عدم اظهار نظر : شرکت‌هایی که در آن‌ها حسابرس به دلیل وجود محدودیت قابل ملاحظه در دامنه رسیدگی (یا وجود شبهه عمده) بازارهای فرابورس قادر به اظهار نظر درباره مطلوبیت و مساعدت صورت‌های مالی نباشد.
اظهار نظر مردود : شرکت‌هایی که در آن‌ها حسابرس نقص‌های صورت‌های مالی را چنان با اهمیت ببیند که کلیت صورت‌های مالی از نظر حسابرس گمراه کننده باشند.

عمده‌ترین تفاوت معاملات نمادها

عمده‌ترین تفاوت معاملات نمادهای تابلوهای مختلف بازار پایه فرابورس ایران، دامنه نوسان آن‌هاست. در حال حاضر، دامنه نوسان نمادهای تابلوی پایه زرد، ۳ درصد، تابلو پایه نارنجی، ۲ درصد و تابلو پایه قرمز، ۱ درصد میباشند.

3)بازار ابزاری های نوین مالی :

مطابق با دستورالعمل پذيرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ايران، کلیه ابزارهای مالی به جز سهام و حق تقدم که به تایید شورای عالی بورس رسیده‌اند و بنا به اعلام آن، مشمول ثبت یا معاف از ثبت نزد سازمان بورس تشخیص داده شده‌اند، قابل پذیرش در بازار ابزارهای نوین مالی است. انواع اوراق مشارکت، گواهی سرمایه‌گذاری و صکوک(اوراق اسلامی) که ویژگی‌های معینی دارند، در این بازار معامله می‌شود.

4)بازار SME (شرکت های کوچک و متوسط) :

SME مخفف عبارت Small and Medium-sized Enterprises ، به معنای بنگاه های کوچک و متوسط است. این بازار تشکیل شده از دو تابلوی رشد و دانش بنیان است. براساس داده های منتشر شده توسط بانک جهانی ، بنگاه ها را میتوان به سه دسته خرد،کوچک،متوسط تقسیم بندی کرد.

مزایای بازارهای فرابورس پذیرش شرکت ها در بازار فرابورس

1. تسهیل و تسریع تامین مالی : بانک‌ها شرکت‌های فعال در فرابورس را به عنوان وثیقه جهت دریافت تسهیلات می‌پذیرند. بنابراین، شرکت‌های فرابورس می‌توانند از این طریق برای دریافت تسهیلات دست به کار شوند. همچنین، این دسته شرکت ها می‌توانند از تأمین مالی از طرف سهامداران برخوردار شوند.
2. بهره مندی از معافیت های مالی درنظر گرفته شده : شرکت‌های پذیرفته شده در فرابورس از تسویه 10 درصد مالیات معاف هستند که این مزیت به طور مستقیم متوجه سهامداران می‌شود.
3. افزایش اعتبار به دلیل عضویت در این بازار و شفافیت بیشتر وضعیت مالی بنگاه

وبسایت فرابورس ایران

وبسایت شرکت فرابورس ایران به نشانی www.ifb.ir علاوه بر در اختیار قرار دادن اطلاعات با اهمیتی درباره خود این شرکت و خدمات آن، معلومات جامعی از شرکت‌های پذیرفته‌شده در این بازار را به اطلاع سرمایه‌گذاران می‌رساند.

تفاوت فرایند پذیرش شرکت ها در بازار بورس و فرابورس

البته استانداردها و شرایط بورس و فرابورس محدود به موارد ذکر شده در تصویر نیست و پارامترهای دیگری نیز از جمله حداقل سهام شناور، حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه، داشتن یا نداشتن زیان انباشته، نسبت حقوق سهامداران و همچنین میزان سودسازی در تقسیم بندی رتبه آن شرکت تاثیر به سزایی دارد.

کدام بهتر است بورس یا فرابورس

انتخاب بین این دو بازار ، انتخابی مهم است. شفافیت صورت‌های مالی و اطلاع رسانی شرکت‌ها و پیوستگی گزارشات مالی در شرکت‌های فعال در بازار بورس و برگزاری مرتب و منظم مجامع در شرکت‌های بازار اول بورس، بهتر از شرکت‌های فرابورسی در رده‌های مختلف است. اما همه این‌ها دلیل نمی شود که ما صدها شرکت فعال در بازار فرابورس را نادیده بگیریم و به آنها توجهی نداشته باشیم ؛ چرا که همین شرکت‌های فرابورسی، با بهبود اوضاع و تنظیم دقیق تر صورت‌های مالی و افزایش سودآوری، زمینه لازم برای ارتقا رتبه و مقام در بازار سرمایه را بدست می‌آورند و به بازار اول بورس انتقال داده میشوند.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم فرق بین بازار بورس و فرابورس را با جزییات کامل برای شما شرح دهیم. در نهایت این به شما بستگی دارد که با توجه به دانش اقتصادی و سرمایه گذاری خودتان در شرکت های کدام بازار اقدام به سرمایه گذاری میکنید. پس همیشه به دنبال آموزش با کیفیت باشید.از همه شما ،همراهان گرامی مدرسه بورس سپاسگذاریم که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید. بسیار خوشحال میشویم اگر درخواست ها و پیشنهادات و انتقادات خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
شما میتوانید با شرکت در دوره جامع نوابغ بورس و سرمایه گذاری هر انچه که برای تبدیل شدن به یک سرمایه گذار حرفه ای لازم دارید بدست اورید.

رشد ۳ درصدی ارزش بازار فرابورس/ شهریور پرکار اسناد خزانه اسلامی

بخشی از مهمترین عناوین عملکردی بازار فرابورس ایران در آخرین ماه از فصل تابستان را می‌توان در صعود ۱۱ واحدی آیفکس، افزایش نزدیک به ۲۸ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریالی ارزش بازار، پذیرش ۶۰ هزار میلیارد ریال اسناد خزانه اسلامی مراحل هفتم تا دهم خلاصه کرد.

به گزارش ایسنا، در شهریورماه طی ۲۱ روز معاملاتی تعداد ۷ هزار و ۲۲۳ میلیون ورقه بهادار به ارزش ۲۹ هزار و ۱۹۹ میلیارد ریال در بازارهای فرابورس مورد مبادله قرار گرفت که دادوستد روزانه ۳۴۴ میلیون ورقه به ارزش یک هزار و ۳۹۰ میلیارد ریال را نشان می‌دهد. همچنین در این ماه شاخص کل با رشد ۱۱ واحدی تا پله ۸۱۶ واحد بالا رفت و ارزش بازار نیز با رشد ۳ درصدی، در آخرین روز معاملاتی این ماه به رقم ۹۷۳ هزار و ۶۶۰ میلیارد ریال رسید.

در میان بازارهای پنج‌گانه فرابورس، بازار اول با رشد ۲۲۸ و ۱۳۲ درصدی حجم و ارزش معاملات نسبت به مرداد ماه بهترین عملکرد را در مقایسه با سایر بازارها از خود به نمایش گذاشت؛ در این بازار تعداد ۲ هزار و ۱۶۱ میلیون سهم به ارزش چهار هزار و ۴۱۰ میلیارد ریال دست به دست شد که رشد قابل ملاحظه‌ای نسبت به مردادماه را نشان می‌داد.

در همین حال ماه گذشته در بازار ابزارهای نوین مالی اوراق بدهی نقل و انتقال ۱۲ میلیون ورقه به ارزش ۱۱ هزار و ۸۹۶ میلیارد ریال را شاهد بود. صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله نیز به تعداد ۱۷۹ میلیون ورقه دست به دست شد که ارزش آن بالغ بر یک هزار و ۶۷۵ میلیارد ریال بود. ضمن آنکه در این بازار اوراق تسه نیز به تعداد ۱.۱ میلیون ورقه مورد معامله قرار گرفت که این حجم دادوستد ارزش ۹۹۳ میلیارد ریالی داشت. نکته قابل ذکر در خصوص معاملات این سه ابزار فرابورسی آنکه ارقام مربوط به حجم و ارزش معاملات تسه و ETF ها در مقایسه با مردادماه با رشد همراه شد، اما اوراق بدهی افت نزدیک به ۳۰ درصدی حجم و ارزش دادوستدها را شاهد بود.

همچنین ماه گذشته در صنایع فرابورسی نیز به ترتیب سه صنعت فلزات اساسی، شیمیایی‌ها و پالایشی‌ها بیشترین ارزش معاملات خرد بازار سهام را به خود اختصاص دادند. ارزش معاملات در گروه فلزات اساسی طی این ماه به رقم یک هزار و ۱۴۳ میلیارد ریال رسید که سهم ۱۶ درصدی از ارزش معاملات خرد بازار سهام فرابورس را شامل می‌شد. پس از آن صنعت شیمیایی‌ها سهم ۱۳ درصدی و گروه پالایشی‌ها سهم ۱۲ درصدی از ارزش معاملات بازار سهام را در اختیار گرفتند.

بنا بر اعلام شرکت فرابورس ایران، در همین حال بررسی بازارهای فرابورس ایران به لحاظ بیشترین ارزش بازاری نیز نشان می‌دهد در آخرین روز معاملاتی شهریور به ترتیب بازار دوم، بازار پایه، اوراق بدهی، بازار اول، اوراق گواهی تسهیلات مسکن و ETF ها دارای بیشترین سهم از ارزش بازار فرابورس بودند.

آخرین هفته شهریورماه در فرابورس چگونه گذشت؟

هفته پایانی شهریورماه برای فرابورس ایران با صعود متغیرهای مختلف معاملاتی و عملکرد سبز بازارهای فرابورس به پایان رسید. طی این هفته ۳ هزار و ۱۵۵ میلیون ورقه به ارزش ۸ هزار و ۲۲۹ میلیارد ریال در بازارها نقل و انتقال یافت که با رشد ۲۸۱ و ۷۹ درصدی نسبت به هفته ماقبل همراه بود.

در همین حال بازارهای اول و دوم نیز با رشد حجم و ارزش معاملات روبه‌رو شدند، اگرچه بازارهای پایه و ابزارهای نوین مالی با روند ریزشی این متغیرها به کار خود در آخرین هفته شهریورماه پایان دادند.

در بازار بدهی فرابورس نیز هفته گذشته اسناد خزانه اسلامی مراحل هفت و هشت به ترتیب با قیمت‌های ۸۶۰ و ۸۵۰ هزار ریال کشف قیمت و عرضه اولیه شدند. ارزش این اوراق در مجموع ۳۰ هزار میلیارد ریال است و تابستان سال آینده سررسید خواهند شد.

در نهایت در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته هم شاخص کل با رشد ۱۶ واحدی و ارزش بازار با افزایش ۴۱ هزار و ۵۰۳ میلیارد ریالی همراه شدند و به این ترتیب بخشی از افت خود در هفته‌های گذشته را جبران کردند.

آموزش انواع بازار بورس

بازار بورس چیست؟ زیر مجموعه ها و انواع آن کدام اند؟ در این مقاله به بررسی و معرفی انواع بازار بورس در ایران میپردازیم.

بورس چیست؟

به زبان ساده می‌توان گفت که بازار مکانی است که در آن خرید و فروش انجام می‌شود. حال این بازار می‌تواند یک مکان فیزیکی یا در بستری مانند اینترنت باشد. آنچه خریداران و فروشندگان معامله می‌کنند، دارایی‌هایشان است که می‌تواند فیزیکی یا غیرفیزیکی باشد. دارایی‌های فیزیکی مانند خانه، زمین، خودرو و… هستند. در طرف مقابل، دارایی‌های غیرفیزیکی اسنادی مانند سهام و اوراق مشارکت را در بر می‌گیرند.کلمهٔ بورس عموماً در معنی بورس اوراق بهادار به‌کار گرفته می‌شود.

بورس اوراق بهادار

در بورس اوراق بهادار دارایی‌های مالی از قبیل سهام، اوراق مشارکت و… مورد معامله قرار می‌گیرد. در ایران، تعریف بازار بورس اینگونه است که :به بازار خرید و فروش اوراق بازارهای فرابورس بهادار که به‌طور رسمی و دائمی در محل معینی تشکیل می‌شود، «بورس اوراق بهادار» می‌گویند. در این مقاله قصد داریم که به صورت تخصصی تر روی انواع بورس بحث کنیم.

درباره بورس ایران

بورس ایران چیست و از چه زمانی آغاز به کار کرده است؟ تاریخ تاسیس بورس در ایران به سال 1315 هجری شمسی باز می‌گردد، یعنی زمانی که ران لوترفلند بلژیکی اساس و پایه این بازار را در ایران بنا نهاد. البته جنگ جهانی دوم و پس از آن ، پیش‌آمد و تحولات و تنش‌های داخلی کشور اجازه نداد تا این بازار بتواند رشد کند. ادامه ی بورس ایران به 26 سال بعد یعنی سال 1341 موکول شد. درآن سال حضور چند جانبه وزارت بازرگانی، بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران، وزارت دارایی و. اساسنامه نخستین بازار بورس ایران تشکیل شده و تنظیم گردید. این بار هم بلژیکی ها برای راه اندازی بازار بورس ایران، به کمک آمده و در سال 1345 هجری شمسی، به صورت رسمی و قانونی بورس اوراق بهادار ایران تاسیس گردید. نخستین معامله و شروع فعالیت به تاریخ 15 بهمن سال 1346 هجری شمسی انجام پذیرفت، این معامله بورسی نیز روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی بود.

از آن زمان تا به امروز بازارهای مختلفی به بازار بورس ایران اضافه شده و شکل فعالیت شرکت‌های حاضر در بورس و نیز فعالیت تالار بورس و سهامداران آن، متحول شده است. بازار بورس طی چند سال اخیر شکل پیشرفته‌تری را به خود گرفته است. تا آنجا که معاملات کاغذی و حضوری جای خود را به معاملات اینترنتی داده است. روز به روز فعالیت در بورس ساده‌تر شده و افراد با سهولت بیشتری قادر به انجام معاملات روزمره در این بازار گسترده و هیجان‌انگیز هستند.

مزایای سرمایه گذاری در بورس

شاید برای شما سوال پیش بیاید که اساسا چرا به توضیح شکل گیری و فعالیت بازار بورس میپردازیم. بازار بورس گستردگی و دامنه فعالیت وسیعی دارد، این بازار ابزارهای مختلف مالی تا سهام شرکت ها و حتی کالاهای مختلف را شامل می شود. برای پی بردن به این موضوع که چرا بازار بورس جذابیت دارد باید به مهم ترین مزایای آن اشاره کنیم:

• کسب سود در بازه های زمانی مختلف
• برخورداری از حمایت قانونی و نظارتی
• حفظ سرمایه در مقابل تورم
• قابلیت نقدشوندگی مناسب نسبت به دارایی هایی مثل خودرو و مسکن
• امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ اندک
• شفافیت در اطلاعات شرکتها
• تنوع بسیار بالای صنایع بورسی و صندوق ها و اوراق
• انتقال بسیار آسان سهام بین طرفین
• امکان فراگیری دانش سرمایه‌گذاری برای همه
• عدم نیاز به بازار فیزیکی
• امکان معاملات از طریق اینترنت

مهم‌ترین مزایای پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران

بعد از اینکه به مزایای سرمایه گذاری در بازار بورس را گفتیم باید به مزایایی که حضور شرکت ها در بازار بورس دارد نیز اشاره کنیم. شاید برای شما هم سوال باشد که چراشرکت ها در بازار بورس پذیرش شده و سهام آن ها خرید و فروش می شود؟ چه دلیلی دارد که شرکت ها به بورس ورود کرده و قسمتی از کنترل و مدیریت خود روی سهم را واگذار کنند؟ در زیر به مهم ترین مزایای پذیرش سهام بورس ایران می پردازیم:

• برخورداری از معافیت مالیاتی
• سهولت در تأمین مالی از طریق انتشار سهام و سایر اوراق بهادار (اوراق قرضه)
• کاهش ریسک نقدینگی
• ارائه معیارهای جدید برای ارزیابی عملکرد مدیریت شرکت
• سهولت در تغییر ترکیب سهامداری و انتقال مالکیت
• افزایش اعتبار داخلی و بین‌المللی
• تعیین ارزش سهام شرکت
• سهولت در استفاده از تسهیلات بانکی و یا سایر ابزارهای تأمین مالی
• افزایش توان رقابتی و سهم از بازار

تقسیم بندی انواع بازار بورس در ایران

تصور عموم از بازار بورس، همان بازار بورس اصلی است؛ اما لازم به ذکر است که دسته بندی بازار بورس بزرگتر از یک بازار متمرکز است که در زیر به معرفی آن‌ها می‌پردازیم

انواع بازار بورس در ایران

همانطور که گفتیم بازار بورس سهام یک بازار فراگیر است که از چندین زیرمجموعه تشکیل شده است. بورس، فرابورس، کالا و انرژی 4 بازار اصلی هستند که البته خود نیز زیر مجموعه هایی دارند.در ادامه به انواع بازار بورس اشاره خواهیم کرد.

بازار بورس

در بازار سهام بورس سهام شرکت‌­ها و بازار و انواع آن و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت، خرید وفروش می­‌شوند و بیشتر سرمایه‌­گذاران بازار بورس، در این بخش از بورس فعال هستند.

آشنایی با بازار بورس

بازار بورس و سهام، همان بازار مادر بورس است که در آن اوراق بهادار و سهام شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف به خرید و فروش گذاشته میشود و سهامداران حقیقی و حقوقی در آن حضور دارند. بورس اوراق بهادار تهران از سال ۱۳۸۳ شروع به فعالیت کرده است و تاکنون سهام شرکت‌های بسیاری را پذیرفته و منتشر کرده است. به دلیل قوانین پذیرش، شرکت هایی که در بازار بورس فعالیت دارند، از دسته شرکت های بزرگ تر کشور و دارای شفافیت اطلاعاتی بالا هستند.

بازار بورس تهران دارای دو بازار اول و دوم است که بازار اول دو تابلوی اصلی و فرعی دارد. شرایط پذیرش شرکت‌ها در این تابلوها با یکدیگر متفاوت است و براساس سرمایه و شفافیت اطلاعاتی، اطلاعات بنیادی و سهامداران شرکت ها طبقه بندی می شود.

بازار فرابورس

مقدمات به‌ وجود آمدن شرکت فرابورس ایران در سال 1384 زده شد و بعد از 3 سال و با هدف ساماندهی بازارهای خارج از بورس، فرابورس ایران به عنوان سومین بورس رسمی کشور بعد از بورس اوراق بهادار و بورس کالا، در سال 1387 آغاز به کار کرد.

همان طور که توضیح دادیم، پذیرفته شدن در بازار بورس شرایط و قوانین مشخصی دارد. اگر شرکتی شرایط قانونی برای حضور در بازار بورس را نداشته ولی تمایل به عرضه سهام خود داشته باشد، ‌می تواند در بازار فرابورس فعالیت کند. به همین دلیل شرکت‌هایی که شفافیت عملکردی و اطلاعات بنیادی ضعیف تر و شرکت های کوچک تر در بازار فرابورس پذیرش می شوند، که ریسک معاملات سهام این شرکت‌ها را نیز افزایش می‌دهد.

بازار فرابورس ایران به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه، دارای 5 بازار کارآمد است. بازار اول، دوم، سوم، بازار پایه و بازار ابزارهای مالی نوین از انواع بازار فرابورس هستند که براساس شرایط خاص هر شرکت و اوراق بهادار، پذیرش در آن ها انجام می‌شود. هرچند که به تازگی بازارهای دیگری به فرابورس اضافه شده اند که هنوز به طور کامل سهامداران نمی توانند در آن ها سرمایه گذاری کنند.

بازار بورس کالا

بازار بورس کالا، دو دهه است که به صورت رسمی در کشور ما راه‌اندازی شده است تا با بهره‌گیری از ابزارهای نوین مالی، خرید و فروش کالاهای پایه در بخش‌های مختلف صنعتی، پتروشیمی و کشاورزی در ایران جان بگیرد. در واقع هدف اصلی ایجاد بورس کالای ایران را می‌توان ایجاد بازاری قانونمند به منظور شفاف‌سازی و کشف قیمت کالاهای اساسی و مواد اولیه و تسهیل معاملات آن‌ها به کمک مکانیسم عرضه و تقاضای بورسی دانست.

به عبارتی بورس کالا بازاری است که در آن کالا معامله می‌شود و هر بازاری که کالا در آن معامله می‌شود به نام همان کالا خوانده می‌شود. پیش از راه‌اندازی رسمی بورس کالا، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران و سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی تقابل آزاد عرضه و تقاضا در بازار کالایی را بر عهده داشتند که پس از انحلال این دو سازمان و ایجاد بورس کالا، این وظیفه به صورت رسمی از سوی دولت به بورس کالا سپرده شد. داد و ستد انواع محصولات صنعتی و معدنی، فرآورده های نفت و پتروشیمی و کشاورزی در قالب معاملات نقد، نسیه، سلف، سلف استاندارد و معاملات ابزارهای مشتقه در این بازار صورت می‌گیرد. صندوق های کالایی، قراردادهای آتی کالا، گواهی سپرده کالایی و. از دیگر ابزارهای قابل معامله در بورس هستند. معاملات بورس کالا در 4 بازار فرعی، بازار کالاهای فیزیکی، بازار مشتقه و بازار مالی انجام می‌گیرد.

برای مطالعه بیشتر به « بورس کالا چیست؟ » مراجعه کنید.

بازار بورس انرژی

به دلیل وجود منابع انرژی فراوان در ایران، همیشه جای خالی نهادی ساختاریافته برای منابع انرژی دیده می‌شد. به همین علت، چهارمین بورس رسمی کشور به نام بازار بورس کالا، در سال 1391 با هدف کشف قیمت منصفانه و بازاری قانونمند برای حامل های انرژی راه اندازی شد.

در این بازار عرضه کنندگان و متقاضیان، وزارتخانه‌‎های نفت، نیرو، صنعت و معدن و تجارت، شرکت‎‌های ملی نفت ایران، ملی پالایش، پخش فرآورده‌‎های نفتی ایران، ملی صنایع پتروشیمی، توانیر، مدیریت شبکه برق ایران، مدیریت منابع آب ایران و سازمان حفاظت محیط زیست را شامل می‌شود.

سه بازار فیزیکی، مشتقه و فرعی در بورس انرژی ایران فعالیت داشته و عرضه‎‌کنندگان عمده در بورس انرژی ایران به حوزه‌های برق و حوزه نفت، گاز، پتروشیمی و سایر حامل‎‌های انرژی تقسیم می‌شوند.

مشتریان حقیقی در بازار فیزیکی امکان خرید ندارند و فقط در بازار مشتقه می­توانند نسبت به خرید اوراق اقدام کنند. در معاملات این بازار ۱۰ یا ۲۰ درصد قیمت معامله به صورت پیش پرداخت از مشتری دریافت می‌­شود و مابقی آن برای کالاهای داخلی تا ۳ روز کاری و برای کالاهای بازار بین ­الملل تا ۵ روز کاری بعد دریافت می‌­شود.