تاریخچه طرح پانزی

طرح پانزی در ارز دیجیتال چیست و چگونه باید آن را شناسایی کنیم؟

طرح پانزی در ارزهای دیجیتال یک نوع طرح کلاهبرداری در سرمایه‌گذاری است که در آن سرمایه‌گذاران برای ورود به این طرح باید مبالغی را پرداخت کنند. در کلاهبرداری به روش پانزی پول سرمایه‌گذاران، با پولی که از سرمایه‌گذاران آینده دریافت می‌شود، پرداخت می‌شود. طرح پانزی و هرمی از مدت‌ها قبل وجود داشته‌اند و با افزایش محبوبیت ارزهای دیجیتال، کلاهبرداری طرح پانزی در ارز دیجیتال هم افزایش یافت. در ادامه همراه مجله صرافی معتبر رمزینکس باشید تا بیشتر در مورد اینکه پانزی کیست، تاریخچه طرح پانزی و پانزی در ارز دیجیتال اطلاع کسب کنید.

چارلز پانزی کیست؟

چارلز پانزی شخصی است که هزاران سرمایه‌گذار را در دهه ۱۹۲۰ میلادی فریب داد. او به مردم قول می‌داد که از طریق سرمایه‌گذاری در کوپن‌های پاسخ بین‌المللی سودی ۵۰ درصدی در کمتر از ۹۰ روز به آن‌ها خواهد رسید. ارزش این کوپن‌ها در کشورهای خارجی کمتر بود و چارلز پانزی آن‌ها را در کشور خود با ارزش بالاتر مبادله می‌کرد.

سرمایه‌گذاران ساده لوح نیز قول‌های این شخص برای سود ۵۰ درصدی را باور کردند. چارلز پانزی برای اینکه مردم قول‌های او را بهتر باور کنند و سرمایه‌گذاران بیشتری را به این کار خود جذب کند، از وجوهی که به دست آورده بود استفاده کرد و در عرض ۴۵ روز سود کلانی به چند نفر از سرمایه‌گذاران پرداخت کرد.

این کار وی را قابل اعتماد تر و باورپذیرتر کرد و در عرض چند ماه موفق شد ۲۰ میلیون دلار جمع آوری کند. او حتی توانست یک بار در عرض ۳ ساعت، ۱ میلیون دلار دریافت کند.

این طرح پانزی بعد از مدتی به دلیل اینکه او قادر به پرداخت وجوه سرمایه‌گذاران نبود، متلاشی شد. در آن زمان او بین ۷ تا ۱۵ میلیون ضرر کرد و باعث ورشکستگی ۶ بانک شد. دولت وی را به اتهام کلاهبرداری دستگیر کرد.

او به پنج تا نه سال زندان محکوم شد و پس از مدتی توانست با وثیقه آزاد شود. پس از آزادی او شروع به راه‌اندازی اتحادیه چارپون لند (Charpon Land) در فلوریدا کرد که در آن املاک و مستغلات زیر آب را می‌فروخت. مقامات دوباره او را دستگیر کردند و در نهایت در سال ۱۹۳۴ آزاد شد.

طرح پانزی چیست؟

به طور کلی، طرح‌های پانزی از پول‌های جمع‌آوری‌شده از سرمایه‌گذاران جدید برای پرداخت به سرمایه‌گذاران قبلی استفاده می‌کند. کلاهبرداران پانزی اغلب به سرمایه‌گذاران قول می‌دهند که سود خود را با ریسک کم یا بدون هیچ‌گونه خطری به دست خواهند آورد.

با این حال، هدف اصلی این کلاهبرداران این است که بقیه از این طرح سود و درآمد داشته باشند، آن‌ها تنها برای معتبر و ایمن نشان دادن طرح پانزی به این حرف‌ها متوسل می‌شوند.

طرح پانزی که برخی به اشتباه آن طرح هرمی می‌گویند، یک نوع کلاهبرداری است که در آن به اعضای جدید وعده داده می‌شود که اگر اعضای جدیدی را به این طرح دعوت کنند، سود و بازدهی بالایی به دست خواهند آورد. به مرور زمان که اعضای این طرح گسترش می‌یابد، دعوت اعضای جدید به طرح سخت‌تر می‌شود و کم کم این طرح پانزی فرو می‌پاشد.

طرح‌های پانزی اغلب در نظر مردم نوعی بازاریابی چند سطحی (multi-level marketing) قانونی به نظر می‌رسند. یک بازاریابی چند سطحی قانونی از سود حاصل از فروش پایین دست برای پرداخت به استخدام کنندگان استفاده می‌کند.

با این حال، طرح‌های پانزی تقریباً هیچ فروش مشروعی ندارند و سود سرمایه‌گذاران اولیه از طریق مبالغی که سرمایه‌گذاران جدید به طرح اضافه می‌کنند، پرداخت می‌شود.

تفاوت بین طرح پانزی و هرمی در چیست؟

طرح پانزی و هرمی بسیار به یکدیگر شبیه هستند اما یکی نیستند.

تفاوت اساسی بین این دو نوع کلاهبرداری این است که یک طرح پانزی با جذب قربانیان جدید و دادن وعده‌های دروغین به آن‌ها، کسب درآمد می‌کند.

اما طرح‌های هرمی برخلاف پانزی، معمولاً به قربانیان این فرصت را می‌دهند تا با جذب افراد بیشتر به این طرح، کسب درآمد کنند.

سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) و کمیسیون معاملاتی معاملات آتی کالای ایالات متحده (CFTC) اقداماتی علیه عاملان هر دو طرح پانزی و هرمی انجام داده‌اند و تلاش زیادی در دستگیری این کلاهبرداران می‌کنند.

تاریخچه طرح پونزی

نام طرح پانزی از شخصی به نام چارلز پونزی می‌آید که اولین طرح پونزی را در سال ۱۹۱۹ اجرا کرد.

چارلز پونزی به سرمایه‌گذاران خود قول داده بود که می‌توانند حداقل ۵۰ درصد سود از کوپن پاسخ بین‌المللی کسب (IRC) کنند. از طریق کوپن‌های پاسخ بین‌المللی که به فرستنده امکان پیش خرید بسته‌های پستی را می‌دهد، گیرنده می‌تواند کوپن را با یک تمبر پستی گران‌ قیمت‌تر عوض کند.

پونزی قیمت‌های مختلف تمبرهای پستی سایر کشورها را به عنوان فرصتی دید که تمبرهای پستی ارزان قیمت کشورهای دیگر را به جای تمبرهای گران‌قیمت بفروشد. به این ترتیب، پونزی با فروش تمبرها به قیمت بالاتر سود زیادی از این طریق کسب کرد.

کلاهبرداری به روش پانزی چگونه است؟

کلاهبرداران با روش‌ها و تکنیک‌های مختلف سعی می‌کنند سرمایه‌گذاران را متقاعد کنند که طرح آن‌ها طرحی قابل اعتماد و پر سود است.

• کلاهبرداران با وعده بازدهی‌های فوق‌العاده، سرمایه‌گذاران را به این کار جلب می‌کنند. به عنوان مثال یک کلاهبردار طرح پانزی به سرمایه‌گذاران قول می‌دهد که هر سرمایه‌ای که در این طرح قرار دهند، ۲۵ درصد یا بیشتر بازدهی خواهد داشت.
• کلاهبرداران هرگز در این طرح سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. آن‌ها فقط پول مردم را می‌گیرند و سعی می‌کنند افراد بیشتری را برای شرکت در این طرح متقاعد کنند.
• آن‌ها با جلب سرمایه‌گذاران جدید پول بیشتری دریافت می‌کنند و از قسمتی از آن پول برای پرداخت ۲۵ درصد سود سرمایه‌گذاران قبلی استفاده می‌کنند.
• این کار تا زمانی که کلاهبرداران بتوانند سرمایه‌گذاران جدیدی را به این طرح وارد کنند و بتوانند از پول آن‌ها برای پرداخت بخشی از سود سرمایه‌گذاران قبلی استفاده کنند، ادامه پیدا خواهد کرد.

به طور نمونه تصور کنید که کلاهبردار این ماه توانسته ۱۰۰ سرمایه‌گذار را به طرح خود جلب کند و هر یک از این سرمایه‌گذاران ۱ میلیون دلار پرداخت کرده اند.

اگر در ماه‌های بعد این کلاهبردار نتواند ۱۰۰ نفر یا بیشتر را وارد این کار کند، پول کافی برای پرداخت سود افراد قبلی نخواهد داشت و این طرح او کاملاً سقوط خواهد کرد.

نشانه های شاخص یک طرح پانزی چیست؟

چگونه طرح پانزی را بشناسیم؟

اغلب کلاهبرداران طرح‌های پانزی با این روش‌های زیر سرمایه‌گذاران جدید را به طرح خود اضافه می‌کنند:

1. بازدهی بالا با حداقل ضرر یا خطر

در واقع هر سرمایه‌گذاری خطرات و ریسک خود را دارد و هیچ سرمایه‌گذاری بی خطر نیست. در اصل هرچه سرمایه‌گذاری بزرگ‌تر باشد و سود بیشتری داشته باشد، خطرات آن هم بیشتر خواهد بود.

بنابراین، اگر کسی سرمایه‌گذاری با بازده بالا و ریسک کم ارائه دهد احتمال اینکه کلاهبرداری باشد زیاد است و به احتمال زیاد هیچ سودی به شما نخواهد رسید.

• بازدهی و سود کلان

سرمایه‌گذاری‌ها دائماً نوساناتی را تجربه می‌کنند و هیچ وقت با ثبات نیستند. به عنوان مثال، اگر شخصی در سهام یک شرکت معین سرمایه‌گذاری کند، این سهام او همواره ثابت نخواهد بود و گاهی صعود و گاهی هم سقوط خواهد کرد.

به این ترتیب سرمایه‌گذاران باید مواظب سهام‌هایی که بدون توجه به نوسانات بازار به طور مداوم بازده بالایی دارند، باشند.

• سرمایه‌گذاری‌های ثبت نشده

قبل از اینکه دارایی خود را به یک سرمایه‌گذاری انتقال دهید، در مورد این سرمایه‌گذاری تحقیق کنید که آیا این شرکت در کمیسیون بورس و اوراق بهادار یا هر سازمان قانونی دیگری ثبت شده است یا نه. اگر این سرمایه‌گذاری ثبت شده است می‌توانید به اطلاعات مربوط به این شرکت دسترسی پیدا کنید تا به طور یقین بدانید که قانونی و ایمن هستند یا خیر.

• فروشندگان غیرمجاز

طبق قوانین، افرادی که یک طرح یا سرمایه‌گذاری را به دیگران معرفی می‌کنند باید دارای مجوز خاصی باشند یا در یک نهاد خاص ثبت شده باشند. اغلب طرح‌های پانزی با افراد و شرکت‌های غیرمجاز سروکار دارند.

• استراتژی‌های مخفیانه و پیچیده

از سرمایه‌گذاری‌هایی که رویه و استراتژی‌های آن‌ها برای شما قابل درک نیست یا آن را مخفی می‌کنند، دوری کنید.

چگونه طرح پانزی در ارزهای دیجیتال را بشناسیم؟

راه‌های زیادی برای شناسایی طرح پونزی در ارز دیجیتال وجود دارند، از جمله:

• کلاهبردارن طرح‌های پانزی در ارز دیجیتال با وعده سودهای کلان و درآمد فراوان، سرمایه‌گذاران را به این طرح‌ها جذب می‌کنند.
• آن‌ها اغلب قول تضمین شده بازگشت وجوه سرمایه‌گذاران را می‌دهند. به خاطر داشته باشید که بازگشت سرمایه هیچ وقت تضمینی نیست و همیشه خطر از دست دادن بخشی از سرمایه وجود دارد.
• قبل از سرمایه‌گذاری به خوبی در مورد پلتفرم یا سیستم مورد نظر تحقیق کنید و اگر نحوه کسب و کار را به درستی درک نمی‌کنید، سرمایه‌گذاری نکنید.
• کلاهبرداران طرح‌های پانزی در ارز دیجیتال سعی می‌کنند شما را تحت فشار قرار دهند تا دوباره سرمایه بیشتری در این طرح قرار دهید چرا که آن‌ها برای پرداخت سود افراد دیگر به این پول احتیاج دارند.
• دارایی خود را تنها در مؤسسات معتبر که به درستی در مورد آن‌ها تحقیق کرده‌اید، سرمایه‌گذاری کنید.
• افراد معمولاً از طریق دوستان یا اعضای خانواده که مقداری درآمد از این طریق کسب کرده‌اند با این طرح آشنا می‌شوند. در کلاهبرداری به روش پانزی از این ترفندهای بازاریابی استفاده می‌کنند چرا که مردم خیلی راحت‌تر به دوستان و خانواده خود اعتماد می‌کنند.
• طرح‌های پانزی و هرمی با انجام نقل و انتقالات متعدد بین حساب‌های مختلف، منبع واقعی پول را پنهان می‌کنند و از حساب‌های بانکی اعضا برای انتقال پول استفاده می‌کنند.

سرمایه‌گذاران اغلب از اینکه مرتکب پول‌شویی شده‌اند آگاه نیستند. آن‌ها به دلیل اینکه درآمد حاصل از این کار را در اختیار دارند، اجازه می‌دهند از حساب‌های بانکی آن‌ها برای هدایت پول استفاده شود.

چگونه از طرح‌های پانزی دوری کنیم؟

مقالات زیادی توسط سازمان‌های اف بی ای (FBI)، کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) و سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی (FINRA) در مورد جلوگیری از کلاهبرداری طرح پانزی منتشر شده است. توصیه‌های این سازمان‌ها عبارت است از:

• درباره کسی که این طرح را به شما معرفی کرده است به خوبی تحقیق کنید که آیا این شخص از طرف سازمان‌هایی مانند بورس و اوراق بهادار یا سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی است یا نه و اینکه آیا مجوزی برای کار خود دارد یا نه؟
• در مورد ریسک و خطر موجود در این سرمایه‌گذاری به خوبی تحقیق کنید.
• با روش و نحوه کسب و کار به خوبی آشنا شوید و جزئیات مربوط به آن را از شخصی که آن را به شما معرفی می‌کند، بپرسید.
• سابقه و تاریخچه، میزان موفقیت، تجربه و مهارت و آموزش شرکت را به خوبی بشناسید. گزارش سالانه، حسابرسی و صورت‌های مالی شرکت مورد نظر را از آن‌ها دریافت کنید.
• از یک شخص قابل اعتماد مانند مشاور مالی، وکیل یا حسابدار کمک بگیرید.
• اطلاعات کتبی مانند اطلاعات مربوط به شرکت، افسران و سوابق مالی آن‌ها، اسناد سرمایه‌گذاری و هزینه‌ها، ارزش بازار و بازارهای موجود را بخوانید.
• هرگونه ضمانت یا مقررات مالی در مورد بازپرداخت وجوه باید به صورت کتبی ثبت شود.
• از کسی که سرمایه‌گذاری را به شما پیشنهاد می‌کند سؤال‌هایی در مورد تجربیات و تحصیلات آن‌ها و اینکه چه مؤسساتی با آن‌ها همکاری کرده‌اند، بپرسید. علاوه بر این در مورد هزینه‌ها یا سودهای دیگر از طریق سرمایه‌گذاری و چگونگی انجام پرداخت‌ها سؤال بپرسید.
• تا حد امکان جوانب احتیاط را رعایت کنید. همچنین پیشینه و سوابق آن‌ها در سرمایه‌گذاری‌ها و شرکت‌های درگیر در سرمایه‌گذاری را در اینترنت جستجو و اطلاعات بیشتری در این مورد کسب کنید.

پانزی در ارز دیجیتال چگونه است؟

چند ماه قبل، توسعه دهندگان فناوری جنوسیس (Gnosis)، تنها در ۱۲ دقیقه، ۱۲/۵ میلیون دلار از توکن جینو (GNO)، ارز دیجیتال بومی خود را فروختند. این ارز دیجیتال مورد تحسین مجله‌های فوربر (Forbes) و وال استریت جرنال (Wall Street Journal) قرار گرفت.

در همین حال، در حوزه بمبئی، ماموران پلیس با حمله به شرکتی به نام وان کوین (OneCoin) که در حال فروش توکن‌های خود بودند، ۱۸ نماینده این شرکت را دستگیر کردند.

چندین مقام ملی در این مورد گفته اند که شرکت کوین وان که خود را به عنوان بیت کوین جدید معرفی می کرد، اکنون به عنوان یک طرح پانزی در ارز دیجیتال شناخته می‌شود.

برخلاف عرضه اولیه سهام (IPO)، عرضه اولیه سکه (ICO) برای کلاهبرداران خیلی جذاب‌تر است. عرضه اولیه سکه به طور رسمی توسط هیچ مقام مالی تنظیم نمی‌شوند.

با این حال، شرکت وان کوین صدها میلیون دلار بیشتر از شرکت جنوسیس سرمایه جلب کرد. شرکت وان کوین گروهی از سرمایه‌گذاران را مورد هدف قرار داده بود که متوجه قابلیت ارزهای دیجیتال و بلاکچین برای پیشرفت بودند اما تفاوت بین یک طرح پانزی در ارز دیجیتال و یک پروژه موفق را تشخیص نداده بودند.

خطر کلاهبرداری در ارزهای دیجیتال زیاد است چرا که درک اصول فناوری بلاکچین برای بسیاری از افراد غیرمتخصص دشوار است.

راهنمای ابزار رایگان تریدینگ ویو (TradingView) به زبان ساده برای تحلیل تکنیکال

تاریخچه پانزی

این طرح از نام یکی از مشهورترین کلاهبرداران تاریخ، به اسم چارلز پانزی گرفته شده است. وی با فروش کوپن های تخفیفی اداره پست، وعده هایی از قبیل 50درصد سود در45 روز یا 100درصد سود در 90 روز را به سرمایه گذاران میداد. این روش به این صورت بود که با استفاده کردن از سرمایه سرمایه گذاران پیشین و همچنین سرمایه گذاران جدید، سود اولین ها را پرداخت میکرد. چارلز پانزی با طرحی که خودش ابداع نموده بود توانست در دهه 1920 در امریکا، بیش تر از 20 میلیون دلار کلاهبرداری کند.

این طرح، ترفندی برای کلاه برداری میباشد که در ان یک کلاهبردار، به افراد ناخوداگاه وعده می دهد که اگر پولهایشان را در اختیار او قرار دهند با پول انها کار خواهد کرد و سود خیلی بالا حتی نجومی و تضمینی به سرمایه گذاران می دهد. در اوایل برای جلب اعتماد با پول افراد جدید، سود افراد قدیمی را میدهد تا سرمایه گذاران بیشتری را جذب نمایید.

فهرست مطالب

ویژگی های اصلی طرح پانزی

• نداشتن مجوزهای قانونی
• بدون اطلاعات تماس معتبر
• روش های عجیب دریافت پول
• عدم شفافیت در فعالیت ها
• سودهای نجومی و تضمینی
• ناشناس بودن طراح

طرح پانزی چقدر دوام دارد؟

این طرح زمان مشخصی ندارد. این طرح تا زمانی که سرمایه گذار جدید وجود داشته باشد ادامه دارد. هرگاه پول زیادی جمع شد یا دیگر سرمایه گذاری وارد این چرخه نشد طراح دیگر سودی پرداخت نمیکند. طبق قاعده تصاعد و جمعیت، معمولا یک طرح پانزی بیش از دو سال دوام نمی اورد.

نکته های مشترک در طرح پانزی

• عدم ثبت پروژه های کلاه برداری
• فروشندگان بدون مجوز
• وعده سود قطعی و ریسک کم
• سود پایدار و ثابت با وجود تغییر شرایط بازار
• استراتژی های سرمایه گذاری در طرح های پانزی نامشخص یا بسیار پیچیده
• مشتریان نمی توانند رسید رسمی سرمایه گذاری خود را مشاهده کنند
• مشتریان برای دریافت پول های خود دچار مشکل می شوند

تفاوت و شباهت طرح پانزی و هرمی

تفاوت

1. طرح پانزی کاملا کلاهبرداری میباشد همچنین قانون با ان برخورد میکند. در صورتی که طرح هرمی از اساس مشکل دارد و میتواند قانونی هم باشد.
2. طرح پانزی اداعا کننده سرمایه گذاری پول ها در بازار میباشد درصورتی که طرح هرمی با یکسری محصول یا خدمات سرو کار داریم.
3. طرح پانزی توانایی شبکه ای نبودن را دارد در صورتی که طرح هرمی شبکه ای است.

شباهت

چرخه اصلی در طرح های پانزی

تبلیغات فریب دهنده

ایتدا با تبلیغات کاذب در گروه های اجتماعی و اینترنت، افرادی جذب شده و سرمایه گذاری مینمایند. بعضی از طرح های پانزی به صورت بازاریابی میباشد ینی اگر یک کاربر عضو جدید وارد سیستم کند، سودش بیشتر خواهد شد.

جلب اعتماد و واریز سودهای اولیه

در ابتدا سود را بطور مرتب واریز میکند تا اعتماد بیشتری برای مبالغ بیشتر و سرمایه گذاران جدید جلب شود. این سودها را یا با استفاده از پول سرمایه گذاران جدید یا از سرمایه اولیه طراح پرداخت میکند.

ورود حجم زیادی از سرمایه

بعد از جلب اعتماد افراد، سرمایه بسیار زیادی وارد سیستم شده و سرمایه گذاران قدیمی هم پول بیشتری سرمایه گذاری میکنند و حتی دوستان و اشنایان خود را به این طرح دعوت نمایند. تعصبات کورکورانه موجب میشود که برخی از سرمایه گذاران، حتی اقدام به دریافت وام یا قرض سنگین و حتی فروش خانه یا اتومبیل خود نمایند.

فروپاشی تاریخچه طرح پانزی طرح

موارد بالا چندین بار تکرار میشود تا دیگر هیچ سرمایه گذار جدیدی وجود نداشته باشد یا مقدار زیادی پول جمع کرده باشد، در نتیجه طراح پول ها را برداشته و ناپدید میشود.

جمع بندی

به طور کلی در این مقاله اگاه میشود که تفاوت ها و شباهات طرح پانزی و هرمی به چه صورت می باشد. همچنین با تاریخچه ی این طرح اشنا میشوید ویژگی هایی در این طرح وجود دارد که برای آگه سازیتان در مقاله به انها اشاره نموده ایم.

مقاله را با دوستانتان به اشتراک بگذارید تا انها نیز از این مقاله استفاده نمایند.

معرفی طرح پانزی و نحوه تشخیص آن

طرح پانزی با شکل‌ها و نام‌های متفاوتی مثل سود تضمینی در عرصه ارزهای دیجیتال یا سرمایه‌گذاری پرسود در بورس جهانی به دنبال کلاهبرداری از افراد هستند. در این متن شما را با ماهیت طرح‌های پانزی، تاریخچه آن، نحوه کارکرد این نوع از طرح‌ها و نحوه تشخیص آن آشنا می‌کنیم. علاوه بر موضوعات اشاره شده سعی خواهیم کرد تا تفاوت این نوع از کلاهبرداری‌ها با طرح‌های هرمی را مشخص کرده و تعدادی از طرح‌های پانزی موجود در عرصه ارزهای دیجیتال را توضیح دهیم تا فریب تبلیغات آن‌ها را نخورید و دارایی خود را بر باد ندهید!

طرح پانزی Ponzi Scheme چیست؟

طرح پانزی، ترفندی برای کلاهبرداری است که در آن طراح پانزی به افراد وعده می‌دهد که اگر پول و دارایی خود را در اختیار او قرار دهند، این پول‌ها صرف کارهای مهمی خواهد شد و سرمایه‌گذاران به صورت تضمینی مبلغ سود هنگفتی را دریافت خواهند کرد. در طرح پانزی معمولا سود افراد قدیمی از پول سرمایه‌گذاران جدید پرداخت می‌شود تا اعتماد افراد را جلب کرده و سرمایه‌گذاران بیشتری جذب سیستم شوند. در آخر به دلیل اشباع شدن سیستم و یا نبود سرمایه‌گذاران جدید این طرح متوقف شده و فرد کلاهبردار با مقدار زیادی پول فرار می‌کند.

تاریخچه طرح پانزی

نام این طرح برگرفته از نام یکی از مشهورترین کلاهبرداران تاریخ یعنی چارلز پانزی است. چارلز پانزی با فروش کوپن‌های تخفیف‌دار اداره پست به سرمایه‌گذاران وعده 50 درصد سود در 45 روز و یا 100 درصد سود در 90 روز را می‌داد. او با استفاده از پول سرمایه‌گذاران جدید سود سرمایه‌گذاران قبلی را پرداخت می‌کرد. این شخص از طریق چنین طرحی توانست در دهه 1920 در آمریکا بیش از 20 میلیون دلار کلاهبرداری کند.

این کوپن‌های پستی که کوپن پاسخ بین‌المللی و یا IRC نام داشتند به افرادی در کشورهای دیگر فروخته می‌شدند که این افراد با استفاده از آن می‌توانستند هزینه ارسال پستی را انجام دهند. قیمت این کوپن‌ها چون تاریخچه طرح پانزی در کشورهای مختلف متفاوت بود، به پانزی اجازه می‌داد تا بر اساس محاسبات انجام شده و فروش هوشمندانه آن سود زیادی به جیب بزند. مخالفت بانک‌های مشهور با حمایت از تجارت پانزی باعث شد تا او از طریق راه‌اندازی یک شرکت سهام بتواند از سرمایه‌گذاری دیگران برای کسب سود بیشتر اقدام کند.

طول عمر یک طرح پانزی

طول عمر طرح پانزی وابسته به نوع تبلیغات و جذب مشتری است. چنین طرح‌هایی تا زمانی که سرمایه‌گذاران جدیدی به طرح ملحق شوند، ادامه پیدا می‌کند. هر وقت سرمایه‌گذار جدیدی وارد چرخه نشود، قاعدتا طرح پانزی برای طراح آن دیگر سودی ندارد و در صورتی که پول قابل توجهی جمع‌آوری شده باشد، طراح با سرمایه افراد دیگر متواری می‌شود. در کل طبق قواعد تصاعد و جمعیت، یک طرح پانزی معمولا بیش از دو یا سه سال دوام نمی‌آورد.

اصول و نحوه کارکرد طرح پانزی

با این که طرح‌های پانزی می‌توانند شکل‌های مختلفی به خود بگیرند، اما اگر دقیق به آن توجه کنیم می‌بینیم که همه آن‌ها از یک چرخه خاص پیروی می‌کنند. اصول طرح‌های پانزی عبارتند از:

تبلیغات فریبنده

هنگام شروع طرح پانزی، طراح آن از طریق تبلیغات اینترنتی در گروه‌های اجتماعی افرادی را ترغیب به سرمایه‌گذاری می‌کند. بیشتر چنین کلاهبرداری‌هایی از روش‌های نوین بازاریابی نیز استفاده می‌کنند و به کاربران گفته می‌شود که اگر بتوانند فرد جدیدی را به طرح دعوت کنند، سود دریافتی‌شان بیشتر خواهد شد.

واریز سودهای اولیه و جلب اعتماد

همان‌طور که قبلا اشاره کردیم، سود سرمایه‌گذاران قدیمی از دارایی‌های ورودی سرمایه‌گذاران جدید و یا حتی از سرمایه اولیه خود کلاهبردار پرداخت می‌شود. واریز کردن مرتب سود در دوره‌های مشخص باعث می‌شود تا اعتماد کاربران بیشتری به طرح جلب شود و در نتیجه مقادیر بیشتری سرمایه‌گذاری خواهد شد.

سود ثابت با وجود تغییر بازار

با این که در بازارهای عادی قیمت‌ها دائما در حال بالا و پایین شدن هستند، طراح برای نشان دادن ثبات طرح، مقدار ثابتی از سود را به سرمایه‌گذاران می‌دهد تا افراد بیشتری به عضو شدن در طرح پانزی تشویق شوند.

دریافت حجم زیاد سرمایه

بعد از جلب شدن اعتماد کاربران، سرمایه‌گذاران قدیمی پول بیشتری در طرح سرمایه‌گذاری کرده و دوستان و آشنایان زیادی را به طرح دعوت می‌کنند. بعضی از سرمایه‌گذاران ممکن است به خاطر موفقیت اولیه طرح، برای تزریق پول بیشتر به طرح زیر بار وام‌های سنگین رفته و یا حتی خانه و خودروهای خود را نیز بفروشند.

فروپاشی طرح پانزی

مراحل بالا برای مدت نه چندان طولانی تکرار می‌شوند تا بر اساس قانون تصاعد و جمعیت بالاخره تعداد سرمایه‌گذارهای جدید کمتر و کمتر شده و طراح طرح پانزی با سرمایه‌های جمع شده متواری می‌شود.

نحوه تشخیص طرح پانزی

یک طرح‌ پانزی را می‌توان از روی ویژگی‌های آن شناسایی کرد. بهتر است حواس خود را در صورت برخورد با موارد زیر کاملا جمع کنید:

وعده سود تضمینی و نجومی

یکی از ویژگی‌های اصلی طرح‌های پانزی فریب دادن کاربران با وعده سودهای زیاد و تضمینی است. قیمت‌ها در بازارهای مالی همان‌طور که قبلا اشاره داشتیم، همواره در حال نوسان است ولی با این حال در طرح پانزی سود ثابت و بالا تضمین داده می‌شود که در تجارت‌های قانونی این موضوع امکان‌پذیر نیست.

ناشناس بودن طراح

طراحان یا همان کلاهبرداران برای شناسایی نشدن، اطلاعات خود را یا منتشر نمی‌کنند و یا از اسامی و اطلاعات تماس جعلی استفاده می‌کنند.

ابهام در فعالیت‌ها

هیچ وقت نحوه گردش کار و کسب سود در طرح‌های پانزی با شفافیت توضیح داده نمی‌شود. معمولا فقط به کاربران گفته می‌شود که دارایی آن‌ها در بورس و یا ارزهای دیجیتال سرمایه‌گذاری شده است ولی نحوه انجام آن و تضمین سودهای پرداختی به هیچ وجه توضیح داده نمی‌شود.

اطلاعات تماس نامعتبر و ناقص

بیشتر طرح‌های پانزی آدرس و شماره تلفن معتبری به سرمایه‌گذاران ارائه نمی‌کنند. طراحان برای ناشناس ماندن از اطلاعات تماس جعلی و دفاتر کاری چند روزه استفاده می‌کنند.

نداشتن مجوزهای قانونی

طرح‌های پانزی به خاطر نحوه فعالیت‌شان قادر به کسب مجوز قانونی نیستند و آن دسته از طراحان حرفه‌ای که توانسته‌اند مجوز قانونی دریافت کنند، این کار را از طریق فریب دادن مقامات قانونی و یا باندبازی انجام داده‌اند.

تفاوت طرح پانزی و هرمی

طرح‌های پانزی شباهت زیادی به کلاهبرداری‌های هرمی دارد. بهتر است بدانید که با وجود شباهت‌هایی مثل وعده سودهای نجومی و یا جذب اعضای جدید برای ادامه کار، این دو نوع از کلاهبرداری کاملا یکسان نیستند و تفاوت‌هایی میان آن‌ها وجود دارد.

در طرح هرمی، اعضای جدید توسط اعضای قدیمی به طرح دعوت می‌شوند و این نوع از کلاهبرداری حالتی شبکه‌ای دارد. با این که در طرح پانزی هم ممکن است همین اتفاق صورت بگیرد، اما طرح پانزی می‌تواند بدون نیاز به شبکه هم عمل کند. نکته بعدی این که یک طرح هرمی با هدف فروش محصول و یا خدمات خاصی شکل می‌گیرد ولی طراح پانزی با وعده سرمایه‌گذاری، بقیه افراد را جذب سیستم می‌کند. نکته آخر هم این که طرح‌های پانزی کلاهبرداری‌های آشکاری هستند که قانون با آن‌ها برخورد می‌کند ولی طرح‌های هرمی ممکن است به صورت قانونی هم اجرا شوند.

طرح پانزی در ارزهای دیجیتال

ارزهای دیجیتال به خاطر ویژگی‌هایی مانند دشواری در رهگیری تراکنش‌ها، سهولت پولشویی، جذب سرمایه از تمام نقاط جهان و بی‌نیاز بودن از ایجاد حساب بانکی هدف بسیار خوبی برای طرح‌های پانزی جهت کلاهبرداری از کاربران به حساب می‌آیند. در ادامه نگاهی به تعدادی از طرح‌های پانزی موجود در حوزه ارز دیجیتال خواهیم پرداخت:

طرح پانزی بیت کانکت

بیت کانکت (BitConnect) در طی یک سال به ارز دیجیتال تبدیل شد و پلتفرم سرمایه‌گذاری خود را به دنیا معرفی کرد. بسیاری از مقامات قانونی به غیرقانونی بودن شبکه سرمایه‌گذاری این ارز دیجیتال اشاره کردند ولی تعداد زیادی از افراد به هشدار مقامات توجهی نداشتند. شبکه بیت کانکت با وعده سود 40 درصدی توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرد. بعد از یک سال فعالیت به دلیل شناسایی روند کلاهبرداری توسط ارگان‌های رسمی، این طرح از هم پاشید و در حال حاضر قیمت این رمزارز به صفر رسیده است.

طرح پانزی ترون

قراردادهای هوشمند پانزی زیادی روی بلاکچین ترون شکل می‌گیرند که در زمان سرمایه‌گذاری، سرمایه اولیه وارد شده را به سرمایه‌گذاران پس نمی‌دهند. تعدادی از وب‌سایت‌های مربوط به چنین قراردادهایی مانند راکت‌ترید و ترون هلدینگ بسته شده‌اند و سرمایه بسیاری از افراد بر باد رفته است.

طرح پانزی در استخراج ابری

بخش بزرگی از طرح‌های پانزی در عرصه ارز دیجیتال به وب‌سایت‌های استخراج ابری مربوط می‌شود که صاحبان چنین سایت‌هایی ادعا دارند که با استفاده از پول سرمایه‌گذاران در فضای وب، ارز دیجیتال استخراج می‌کنند. بیشتر این سایت‌ها اصلا استخراج انجام نمی‌دهند و مانند دیگر روش‌های پانزی از پول سرمایه‌گذاران جدید برای تأمین سود سرمایه‌گذاران قدیمی استفاده می‌کنند.

جمع‌بندی

طرح پانزی روش کلاهبردارانه‌ای است که با وعده سود زیاد و تضمینی از طریق سرمایه‌گذاری در حوزه‌هایی مانند بورس، ارز دیجیتال و غیره از افراد مختلف سرمایه جذب می‌کند. در این طرح سود اعضای قدیمی از سرمایه افراد جدیدی که وارد سیستم شده‌اند تأمین می‌شود. بعد از جذب سرمایه به اندازه کافی و با کاهش تعداد سرمایه‌گذاران جدید، طرح پانزی با شکست مواجه شده و کلاهبرداران با پول اعضای این طرح متواری می‌شوند.

در این مطلب علاوه بر تاریخچه و طول عمر طرح پانزی، جهت آشناسازی بیشتر شما با این نوع از کلاهبرداری‌ها به اصول و ویژگی‌های طرح، چرخه متداول آن و نحوه تشخیص چنین طرح‌هایی پرداختیم. هم‌چنین تفاوت میان طرح پانزی و هرمی را توضیح داده و به چند مورد از مثال‌های طرح پانزی در حوزه ارز دیجیتال اشاره کردیم. نظر شما راجع به طرح‌های پانزی چیست؟ برای ما بنویسید.

طرح پانزی چیست؟ | انواع طرح ponzi

در این مقاله از وب سایت مهد سرمایه به بررسی این مسئله می پردازیم که طرح پانزی چیست؟ دنیای سرمایه گذاری پر از عجایب و شگفتی های بسیار است. یکی از این شگفتی ها همین طرح ponxi می باشد. این طرح پیشینه ای بسیار جذاب دارد و به عنوان یکی از طرح های خاص در سرمایه گذاری ها دیده می شود.

در ادامه این مقاله با ما همراه شوید تا برای کسب اطلاعات دقیق در ارتباط با طرح پانزی شما را همراهی کنیم. شما می توانید برای آموزش سرمایه گذاری در بورس نیز به وب سایت مهد سرمایه مراجعه کنید.

طرح پانزی چیست؟

طرح Ponzi یک کلاه تاریخچه طرح پانزی برداری در سرمایه گذاری است که با استفاده از وجوه جمع آوری شده از سرمایه گذاری های قبلی، به سرمایه گذاری های جدید وجهی را پرداخت می کند. اما داستان این طرح به صورت دیگری است. سازمان دهندگان طرح Ponzi اغلب قول می دهند پول شما را سرمایه گذاری کنند و بازدهی بالایی را با خطر کم یا بدون خطر بدست آورند. اما در بسیاری از طرح های Ponzi، کلاهبرداران سرمایه گذاری نمی کنند.

در عوض، آنها از آن برای پرداخت به کسانی که زودتر سرمایه گذاری کرده اند استفاده می کنند و ممکن است مقداری را برای خودشان نگه دارند. به همین دلیل است که طرح پانزی را می توان یک مدل از کلاه برداری در سرمایه گذاری دانست.

با درآمد اندک یا ناچیز، طرح های Ponzi برای زنده ماندن به جریان مداوم پول جدید نیاز دارند. هنگامی که جذب سرمایه گذاران جدید دشوار شود، یا تعداد زیادی از سرمایه گذاران موجود پول نقد کنند، این طرح ها متلاشی می شوند.

تاریخچه ای بر طرح پانزی

در این بخش نگاهی به طرح پانزی و تاریخچه آن خواهیم داشت. دانستن این تاریخچه شرایط ما را در روند سرمایه گذاری و اطلاعات آن بهتر از قبل پیش می برد. طرح های پونزی به نام چارلز پونزی نامگذاری شده اند. در دهه ۱۹۲۰، پونزی به سرمایه گذاران قول بازگشت ۵۰ درصدی در طی چند ماه را برای آنچه ادعا کرد سرمایه گذاری در کوپن های نامه بین المللی است، داد.

پونزی از بودجه سرمایه گذاران جدید برای پرداخت “بازده” جعلی به سرمایه گذاران قبلی استفاده کرد. همان طور که اشاره کردیم سازمان دهندگان طرح Ponzi اغلب قول بازده بالا را می دهند بدون خطر یا کم خطر.

اصلی ترین هشدار ها در طرح Ponzi کدامند؟

بسیاری از طرح های Ponzi دارای ویژگی های مشترک هستند. با توجه به شرایط این طرح ها، به دنبال این علائم هشدار دهنده باشید:

• بازده بالا با خطر کم یا بدون خطر. هر سرمایه گذاری دارای درجاتی از ریسک است و سرمایه گذاری هایی که بازده بالاتری دارند معمولاً ریسک بیشتری دارند. نسبت به هرگونه فرصت “تضمین شده” سرمایه گذاری بسیار مشکوک باشید.
• بازدهی بیش از حد سازگار. سرمایه گذاری ها به مرور زمان بالا و پایین می شوند. در مورد سرمایه گذاری که بطور منظم بدون در نظر گرفتن شرایط کلی بازار، بازدهی مثبت ایجاد می کند، تردید داشته باشید.
• سرمایه گذاری های ثبت نشده طرح های پانزی
• فروشندگان غیر مجاز. اصولا اکثر طرح های Ponziشامل افراد فاقد مجوز با شرکت های ثبت نشده است.
• استراتژی های مخفی و پیچیده. اگر آنها را درک نمی کنید یا نمی توانید اطلاعات کاملی در مورد آنها کسب کنید، از آنها اجتناب کنید.
• مسائل مربوط به مدارک. خطاهای صورت حساب ممکن است نشانه ای باشد که وجوه وعده داده شده را سرمایه گذاری نمی کنند.
• مشکل در دریافت پول. اگر مبلغی دریافت نکردید یا در پرداخت نقد با مشکل روبرو شدید مشکوک شوید. مروجان طرح Ponzi گاهی اوقات سعی می کنند با ارائه بازدهی بالاتر حتی برای ماندگاری، از پرداخت نقدی شرکت کنندگان جلوگیری کنند.

این موارد نشان می دهند برای هر طرح سرمایه گذاری پانزی باید به دقت در همه موارد بررسی هایی را انجام دهید.

درک طرح های پانزی و انواع آن

در این بخش می خواهیم مفهومی از انواع این طرح ها را ببینیم. طرح Ponzi یک کلاهبرداری در سرمایه گذاری است که در آن به مشتریان وعده داده می شود که سود زیادی را بدون هیچ خطری دریافت کنند. شرکت هایی که در یک طرح Ponzi حضور می یاند، تمام انرژی خود را برای جذب مشتریان جدید برای سرمایه گذاری متمرکز می کنند.

این درآمد جدید برای پرداخت بازده سرمایه گذاران اصلی استفاده می شود که به عنوان سود حاصل از یک معامله قانونی مشخص شده است. طرح های پانزی برای ادامه بازده سرمایه گذاران قدیمی به جریان مداوم سرمایه گذاری های جدید متکی هستند. وقتی این جریان تمام شود، طرح از بین می رود. این نوع مبادله به عنوان آربیتراژ شناخته می شود که عملی غیرقانونی نیست.

طرح پانزی چیست؟ Ponzi Scheme و طرح‌های هرمی دنیای ارزدیجیتال

طرح پانزی یک سرمایه‌گذاری با وعده‌ی بازگشت سرمایه سریع و زیاد برای سرمایه‌گذاران اولیه است. درواقع این طرح نوعی کلاهبرداری است که در آن کلاهبرداران پول سرمایه‌گذاران را می‌دزدند و با وعده بازگشت سود و سرمایه، زنجیره کلاهبرداری خود را ادامه می‌دهند.

به گزارش ایمنا، کلاهبرداری همواره در بازارهای مالی وجود داشته است. از گذشته‌های دور تا به امروز، افراد زیادی در دام کلاهبرداران در بازارهای مالی گوناگون گرفتار شده‌اند. در این بین، برخی از کلاهبرداران به دام افتادند و برخی دیگر با سرمایه‌هایی که از افراد ناآگاه به جیب زده‌اند، برای همیشه از دسترس خارج شده‌اند. با به‌روز شدن بازارهای مالی، روش‌های کلاهبرداری نیز جدید شده است. طرح پانزی یکی از روش‌های کلاهبرداری در بازارهای مالی است.

طرح پانزی چیست

طرح پانزی یک روش کلاهبرداری در سرمایه‌گذاری است که سود بسیار زیاد و ریسک بسیار کم وعده می‌دهد. البته برخی از طرح‌های این چنینی ممکن است پانزی نباشند. اما تا به امروز هر طرحی که وعده سودهای قطعی و تضمینی و نامتعارف داده، Ponzi بوده است. در این نوع اسکم‌ها، سودها از طریق پول‌های سرمایه‌گذاران جدید تأمین می‌شود و به سرمایه‌گذاران قدیمی داده می‌شود. شرکت‌های پانزی تمام تمرکز خود را بر روی جذب مشتریان جدید می‌گذارند. زیرا برای پرداخت سود به مشتریان قدیمی، آنها نیازمند مشتریان جدید هستند تا بتوانند فعالیت کنند، زمانی که جذب سرمایه‌گذار جدید دشوار شد و یا درخواست مشتریان فعلی برای برداشت پول‌هایشان زیاد شد، شرکت‌های پانزی از هم می‌پاشند.

این طرح به این صورت است که شرکت، سود سرمایه‌گذاران را از پول دیگر سرمایه‌گذاران تأمین می‌کند؛ یعنی با پول سرمایه‌گذار جدید، سود مشتریان قدیمی را می‌پردازد و مقداری نیز خود برمی‌دارد. این طرح شباهت‌هایی با طرح‌های هرمی دارد که از سرمایه اولیه زیر شاخه‌های جدید، سود سرشاخه‌ها و افراد قدیمی تأمین می‌شود. بنابراین سود ارائه شده به سرمایه‌گذاران برآمده از یک فعالیت اقتصادی و یک سرمایه‌گذاری واقعی نیست و در واقع در اینجا هیچ ارزش افزوده‌ای تولید نمی‌شود.

با اینکه تکنولوژی پیشرفت می‌کند و کلاهبرداران سعی در به روز رسانی طرح‌های خود دارند، اما چند مورد مشترک در تمام طرح‌های پانزی وجود دارد:

• وعده سود قطعی و ریسک کم: هر سرمایه‌گذاری دارای ریسک با درجات مختلف است و سرمایه‌گذارانی که به دنبال سودهای بیشتر هستند، ریسک بیشتری نیز متوجه آن‌هاست. بنابراین به هر پروژه‌ای که سود تضمینی وعده می‌دهد، شک کنید.
• سود پایدار و ثابت با وجود تغییر شرایط بازار: ارزش سرمایه با توجه به شرایط بازار، افزایش و کاهش می‌یابد. مراقب سرمایه‌گذاری‌هایی که بدون توجه به بازار تنها سود می‌دهند، باشید.
• عدم ثبت پروژه‌های کلاهبرداری: در آمریکا، چنین شرکت‌های سرمایه‌گذاری در سازمان بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) ثبت نمی‌شوند. طرح‌های پانزی معمولاً در سیستم‌های قانون گذاران و SEC ثبت نمی‌شوند. ثبت شدن فاکتور بسیار مهمی است؛ زیرا به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا به اطلاعات شرکت از جمله مدیران، محصولات، خدمات و غیره دسترسی داشته باشند.
• فروشندگان بدون مجوز : متخصصان و شرکت‌های معتبر باید توسط قانون‌گذاران مجوز دریافت کنند. بسیاری از شرکت‌های پانزی جز فروشندگان و شرکت‌های بدون مجوز هستند.
• استراتژی‌های سرمایه‌گذاری در طرح‌های پانزی نامشخص یا بسیار پیچیده است: از سرمایه‌گذاری‌هایی که آنها را درک نمی‌کنید و یا اطلاعات کاملی درباره آن‌ها ندارید، پرهیز کنید. پروژه‌های پانزی معمولاً دارای استراتژی‌های نامشخص و گنگ و یا بسیار پیچیده و غیرقابل درک هستند.
• مشتریان نمی‌توانند سند رسمی سرمایه‌گذاری خود را مشاهده کنند: گزارش حساب کاربری باید شفاف باشد و اگر این گونه نیست، می‌تواند زنگ خطری برای سرمایه‌گذاری باشد.
• مشتریان برای دریافت پول‌های خود دچار مشکل می‌شوند: اگر نمی‌توانید پول خود را خارج کنید یا این کار به سختی انجام می‌شود، مشکوک شوید. تبلیغ کنندگان طرح‌های پانزی ، اکثر اوقات با پیشنهاد سودهای بیشتر کاربران را از برداشت پول منع می‌کنند.

نگاهی به تاریخچه طرح‌های پانزی

یکی از موضوعات جذاب در بررسی طرح پانزی ، تاریخچه شکل‌گیری چنین ایده‌ای برای کلاهبرداری است. نام‌گذاری این طرح از روی نام چارلز پانزی صورت گرفته است. او تاجری ایتالیایی بود که بساط فعالیت‌های اقتصادی‌اش را در کشور آمریکا پهن کرده بود. پانزی ادعا کرد که می‌تواند از محل نوسانات ارز ش ارز برای خرید کوپن‌های پستی، درآمدهای سرشاری کسب کند.

کوپن‌های پستی نوعی تمبر بودند که ارسال‌کنندگان نامه به کشورهای دیگر می‌توانستند برای تسهیل فرایند دریافت پاسخ از آن‌ها استفاده کنند. چارلز پانزی ادعا می‌کرد که می‌تواند این کوپن‌ها را با تخفیف ویژه از کشورهای دیگر بخرد و با سود بسیار زیاد در آمریکا بفروشد. البته هیچ‌گاه توضیحی درباره اینکه چگونه چنین ایده‌ای را عملیاتی می‌کند، ارائه نداد. استدلال او این بود که نمی‌تواند اسرار فعالیت‌هایش را برای رقبا فاش کند.

او به سرمایه‌گذاران وعده داد در ۴۵ روز ۵۰ درصد و در ۹۰ روز سودهای کلان ۱۰۰ درصدی داشته باشند. به همین دلیل، ابتدا موفق شد سرمایه‌های چشمگیری را جذب کند. خبری از سرمایه‌گذاری در خریدوفروش کوپن‌های پستی نبود، بلکه چارلز پانزی صرفاً از محل سرمایه‌گذاری‌های جدید، سود پول سرمایه‌گذاران قبلی را پرداخت می‌کرد.

اوایل همه‌چیز خوب پیش می‌رفت و سرمایه‌گذاران در موعد مقرر سودهای خود را دریافت می‌کردند. بعد از مدتی، رسانه‌ها به عملکرد پانزی شک کردند. هیاهوی شکل‌گرفته سبب شد دستگاه‌های مسئول در آمریکا به این پرونده وارد شوند. درنهایت، با کشف کلاهبرداری چارلز پانزی در دوازدهم اوت ۱۹۲۰، حکم بازداشت او صادر شد. در این بین، سرمایه‌گذاران مبلغی حدود بیست میلیون دلار خسارت دیدند.

جالب است بدانید که هرچند این طرح کلاهبرداری به نام چارلز پانزی نام‌گذاری شده است، قبل از او نیز در سال ۱۸۷۹، فردی به نام سارا هاو در بوستون آمریکا، چنین کلاهبرداری‌ای را پیاده کرده بود. یکی دیگر از طرح‌های پانزی مشهور را که در قرن حاضر در آمریکا به وقوع پیوست، فردی به نام برنی مدوف اجرایی کرد. او تا قبل از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ در آمریکا، همه‌چیز را به‌خوبی اداره می‌کرد؛ اما بعد از شکل‌گیری بحران همه‌چیز به هم ریخت و دست او برای همگان رو شد. در جریان کلاهبرداری مدوف حدود ۵۰ میلیارد دلار خسارت به سرمایه‌گذاران وارد شد که عدد بسیار هنگفتی است.

تفاوت طرح هرمی با پانزی چیست؟

طرح‌های هرمی یکی دیگر از روش‌های جذب سرمایه است که با وجود شباهت با طرح پانزی ، ماهیت مجزایی دارد. در طرح‌های هرمی، یک نفر در رأس هرم، نقش‌آفرینی و سرمایه‌گذاران خاصی را جذب می‌کند؛ سپس هریک از این افراد به‌صورت پلکانی زیرمجموعه‌هایی را برای خود پیدا می‌کنند.

گاهی اوقات برای ایجاد انگیزه به‌منظور جذب سرمایه‌گذاران جدید، پیشنهادهایی مانند حق انحصاری فروش یک یا چند کالا نیز به افراد ارائه می‌شود. به این ترتیب، هر فرد برای برخورداری از حق فروش کالا، به نفری که او را جذب کرده است، مبلغی پرداخت می‌کند. این حلقه ارتباطی از پایین تا بالا بین افراد هرم برقرار می‌شود. طرح‌های هرمی نیز به‌نوعی کلاهبرداری از دارایی افراد به شمار می‌روند.

طرح‌های پانزی و هرمی در بازار ارزهای دیجیتال

وجود بعضی ویژگی‌ها مانند اطلاعات محدود افراد از ارزهای دیجیتال، ناشناس ماندن و سخت بودن رهگیری تراکنش‌ها، کلاهبرداری پانزی در این بازار را بسیار راحت کرده است. به همین دلایل هنگام سرمایه‌گذاری در حوزه ارزهای دیجیتال باید بیشتر مراقب طرح‌های پانزی و یا هرمی بود.

بیت کانکت (Bitconnect)

بیت کانکنت ، بدنام‌ترین پلتفرم سرمایه‌گذاری ارز دیجیتال است که در دسامبر سال ۲۰۱۶ فعالیت خود را آغاز کرد. استفاده از مدل هرمی کلاسیک (سود روزانه ۱ درصدی + کمیسیون معرفی) برای تشویق افراد به سرمایه‌گذاری در این طرح، ارز ش ارز دیجیتال آن، BCC را به بیش از ۵۰۰ دلار در سال ۲۰۱۷ رساند. ارزش بیت کانکت پس از مشخص شدن کلاهبرداری آن در اویل سال ۲۰۱۸ به شدت سقوط کرد. توکن BCC در عرض کمتر از چند ساعت ۹۰ درصد ارزش خود را از دست داد و قیمت آن به حدود ۷ دلار رسید. در حال حاضر ارزش توکن‌های بیت کانکت تقریباً برابر با صفر است.

دابل وی اتریوم (Double Way Ethereum)

دابل وی اتریوم نیز یکی دیگر از طرح‌های هرمی مشهور بازار ارزهای دیجیتال است. حق عضویت برای شروع فعالیت در DWE پس از ثبت‌نام با یک کد معرف، ۰.۰۸ اتریوم است. برای رسیدن به اولین درآمد به ارزش ۰.۱۶ اتریوم به حداقل دو زیر مجموعه نیاز دارید. پس از این نیز برای ادامه فعالیت و کسب سود بیشتر باید سطح کاربری خود را با پرداخت مبالغ بالاتر حق عضویت، ارتقا دهید. با اینکه ساختار هرمی دابل وی اتریوم مشخص است همچنان عده‌ای فریب کلاهبرداری این طرح را می‌خورند.

ماینینگ (استخراج) ابری

ماینینگ یا استخراج ابری از دیگر روش‌های پانزی رایج در حوزه رمزارزها است. در این روش وب سایت‌های کلود ماینینگ با ادعای استخراج ارز دیجیتال، اقدام به جذب پول از سرمایه‌گذاران می‌کنند. پرداخت سودهای تضمینی و بعضاً نجومی، عدم وجود اطلاعات تماس معتبر، نبود شفافیت در شیوه انجام کار از مهم‌ترین نشانه‌های طراح‌های پانزی استخراج ابری است. مستردیجی کوین یکی از این نمونه‌ها است. این وب سایت ادعا می‌کند به افرادی که با خرید حق اشتراک در حوزه استخراج دوج کوین سرمایه‌گذاری کنند، سود قطعی پرداخت خواهد کرد.

البته فراموش نکنید که تمامی شرکت‌های ماینینگ ابری، پانزی نیستند. تنها وب‌سایت‌هایی مشکوک به استفاده از طرح‌های پانزی هستند که به جای تاریخچه طرح پانزی فروش قدرت هش (HashRate)، ادعای پرداخت سود تضمینی منظم و ثابت را دارند.

چگونه از طرح‌های پانزی دوری کنیم؟

مقالات زیادی توسط سازمان‌های اف بی ای (FBI)، کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا (SEC) و سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی (FINRA) در مورد جلوگیری از کلاهبرداری طرح پانزی منتشر شده است. توصیه‌های این سازمان‌ها عبارت است از:

• درباره کسی که این طرح را به شما معرفی کرده است به خوبی تحقیق کنید که آیا این شخص از طرف سازمان‌هایی مانند بورس و اوراق بهادار یا سازمان تنظیم مقررات صنعت مالی است یا نه و اینکه آیا مجوزی برای کار خود دارد یا نه.
• در مورد ریسک و خطر موجود در این سرمایه‌گذاری به خوبی تحقیق کنید.
• با روش و نحوه کسب و کار به خوبی آشنا شوید و جزئیات مربوط به آن را تاریخچه طرح پانزی از شخصی که آن را به شما معرفی می‌کند، بپرسید.
• سابقه و تاریخچه، میزان موفقیت، تجربه و مهارت و آموزش شرکت را به خوبی بشناسید. گزارش سالانه، حسابرسی و صورت‌های مالی شرکت مورد نظر را از آن‌ها دریافت کنید .
• از یک شخص قابل اعتماد مانند مشاور مالی، وکیل یا حسابدار کمک بگیرید.
• اطلاعات کتبی مانند اطلاعات مربوط به شرکت، افسران و سوابق مالی آن‌ها، اسناد سرمایه‌گذاری و هزینه‌ها، ارزش بازار و بازارهای موجود را بخوانید.
• هرگونه ضمانت یا مقررات مالی در مورد بازپرداخت وجوه باید به صورت کتبی ثبت شود.
• از کسی که سرمایه‌گذاری را به شما پیشنهاد می‌کند سؤال‌هایی در مورد تجربیات و تحصیلات آن‌ها و اینکه چه موسساتی با آن‌ها همکاری کرده‌اند، بپرسید. علاوه بر این در مورد هزینه‌ها یا سودهای دیگر از طریق سرمایه‌گذاری و چگونگی انجام پرداخت‌ها سوال بپرسید.
• تا حد امکان جوانب احتیاط را رعایت کنید . همچنین پیشینه و سوابق آن‌ها در سرمایه‌گذاری‌ها و شرکت‌های درگیر در سرمایه‌گذاری را در اینترنت جستجو و اطلاعات بیشتری در این مورد کسب کنید .

جمع بندی

طرح پانزی یک روش کلاهبرداری است که در آن کلاه برداران به افراد ناآگاه وعده می‌دهند که اگر پولشان را در اختیار آن‌ها قرار دهند، آنها با آن پول کار می‌کنند و در ازای آن، سرمایه گذاران به صورت ماهانه یا سالانه سودهای تضمینی و نجومی دریافت می‌کنند. این روش از کلاه برداری را در ساده‌ترین حالت می‌توان به ۴ مرحله تقسیم کرد: تبلیغات وسوسه‌انگیز، واریز سودهای اولیه، ورود حجم اولیه سرمایه به طرح از طرف سرمایه گذاران ناآگاه و در نهایت؛ فروپاشی طرح. شکاک باشید، تحقیق کنید، روی احساساتتان کنترل داشته باشید و اجازه ندهید پیشنهادات وسوسه‌انگیز در تصمیم‌گیری دخالت کنند.