ارزش بازار سهام

رشد سرمایه گذاری و رابطه بین ارزش بازار سهام، سود، و ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام.

این تحقیق به بررسی تأثیر رشد سرمایه گذاری بر رابطه ارزش بازار سهام بین ارزش بازار سهام و متغیرهای حسابداری می پردازد. این تحقیق، به این مسأله می پردازد که سرمایه گذاری های قبلی شرکت ها و رشد مورد انتظار سرمایه گذاری چه تغییری در نحوه اثرگذاری داده های حسابداری بر ارزش سهام شرکت ها ایجاد می کند. نتایج این تحقیق نشان می دهد رابطه بین ارزش سهام و سود، و نیز ارزش سهام و ارزش دفتری، چگونه از رشد سرمایه گذاری تأثیر می پذیرد و به این ترتیب، شناخت بهتری از عوامل تعیین کننده نسبت هایی نظیر قیمت به سود و قیمت به ارزش دفتری به دست می دهد. به همین منظور، داده های مربوط به شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران برای بازه زمانی1374 الی 1389 و به صورت الگوی داده های مقطعی مورد پردازش قرار گرفت. با استفاده از مبنای نظری ژانگ (2000)ارزش بازار سهام ، تأثیر رشد سرمایه گذاری بر رابطه بین ارزش بازار سهام و متغیرهای حسابداری به صورت تجربی آزمون شد. نتایج تحقیق نشان داد که در سطح مشخصی از ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام، رشد تأثیری مثبت بر شیب رابطه بین ارزش با سود در نواحی با سودآوری بالا دارد. همچنین، در سطح مشخصی از سود، ارزش بازار سهام ارزش بازار سهام در شرکت های با سودآوری بالا، ارزش بازار سهام با ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام رابطه ای معکوس دارد؛ و رشد، شیب رابطه بین ارزش بازار سهام و ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام را در نواحی با سودآوری بالا کاهش می دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Investment Growth and the Relation between Equity Value, Earnings, and ارزش بازار سهام Equity Book Value

نویسندگان [English]

• keyhan maham 1
• mohamadreza heidari 2

This paper focuses on surveying the effects of investment growth on the relationship between equity values and accounting variables. The main purpose of this research is more comprehensive study of relations between accounting data and companies'' equity values. Specifically, this paper deals with the fact that what changes previous investments of companies and investment expected growth impose in conditions of accounting data effectiveness on companies'' equity values. Research findings will indicate that how the relationships between equity values and profit and also equity values and book value are influenced by investment growth and consequently better conception of determinative factors of ارزش بازار سهام ratios such as cost to profit and cost to book value can be achieved. For this purpose, the data related to accepted firms in Tehran Stock Exchange in time period of to were used in cross-sectional data model. Using Zhang as the theoretical basis, the effect of investment growth on the relation between equity values and accounting variables was predicted and empirically tested. Research findings indicated that given book value, growth increases (positive) slope of the relation between equity value and earning for high-profitability firms. Also given earnings, equity value conversely depends on equity book value for high-profitability firms and growth reduces slope of the relation between equity value and equity book value.

رشد بنیادین بازار سهام در فروردین ماه

ارزش بازار سهام در فروردین‌ ماه 1401 معادل 12.3 درصد افزایش یافته و به این ترتیب بعد از گذشت 8 ماه، ارزش این بازار به محدوده بالاتر از 6000 هزار میلیارد تومان رسیده است.

محمدمهدی مومن‌زاده

ارزش بازار سهام در فروردین‌ ماه 1401 معادل 12.3 درصد افزایش یافته و به این ترتیب بعد از گذشت 8 ماه، ارزش این بازار به محدوده بالاتر از 6000 هزار میلیارد تومان رسیده است. ثبت رشد دورقمی برای بازار سهام در فروردین ماه بعد از هشت ماه صورت گرفته و در صورتی که طی اردیبهشت ماه نیز ارزش بازار تنها حدود 2 درصد رشد کند، بالاترین سطح ارزش بازار از شهریورماه 1399 تاکنون ثبت خواهد شد.

در کنار رشد قیمتی، وضعیت معاملاتی بازار سرمایه نیز در فروردین ارزش بازار سهام ‌ماه رونق محسوسی داشته است به شکلی که میانگین ارزش معاملات نرمال روزانه نسبت به ماه قبل تقریبا دو برابر شده و به رقم 4100 میلیارد تومان رسیده است که این رقم، بالاترین میزان معاملات در 8 ماه اخیر است. نکته مهمی که در باب معاملات فروردین ماه و رشد آن باید در نظر گرفته شود، مساله اندازه معاملات است به شکلی که متوسط ارزش معاملات (ارزش معاملات تقسیم بر تعداد دفعات معاملات) در فروردین ماه به بالاترین سطح خود رسیده و رکورد جدیدی را ثبت کرده است. این موضوع به معنای آن است که سهامداران حقوقی و سهامداران عمده عملکرد فعالی در این ماه داشته‌اند و حمایت‌های خوبی برای حضور سهامداران خرد صورت گرفته است.

در رابطه با وضعیت بنیادین بازار سرمایه نیز باید توجه داشت که رشدهای اخیر در بهای جهانی انرژی و انواع کالاها، سهم زیادی در بهبود شرایط بازار داشته است و نسبت ارزش بازار سرمایه به شاخص بهای جهانی کالاها در سطوحی کاملا جذاب و منطقی قرار دارد. البته مساله محدودیت‌های کرونایی در شانگهای (بزرگ‌ترین بندر جهان) و برنامه اتخاذ سیاست‌های انقباضی توسط فدرال رزرو، دو چالش مهم برای بازارهای جهانی در ماه‌های پیش رو محسوب می‌شوند.

در رابطه با روند سودآوری شرکت‌های بورسی نیز با توجه به شرایط فعلی بازارهای جهانی و قیمت‌ها، در یک برآورد اولیه انتظار می‌رود که تا پایان سال 1401 میزان سود مجمع شرکت‌ها (حاصل عملکرد سال قبل) به حدود 1000 هزار میلیارد تومان بالغ شود که این رقم معادل مجموع سودآوری 5 سال اخیر شرکت‌هاست. البته با توجه به روندهای فعلی، برای سال بعد انتظار ارقامی به مراتب بالاتر وجود دارد.

در نهایت نکته مهم دیگری که باید در مورد روندهای جهانی مورد نظر قرار بگیرد، مساله رشد چشمگیر قیمت‌ جهانی کالاهای خوراکی و محصولات کشاورزی است به شکلی که در ماه مارس، رشد ماهانه این شاخص برای نخستین‌بار طی 30 سال اخیر در محدوده بالاتر از 10 درصد قرار گرفته است. مجموع رشد شاخص قیمت خوراکی‌ها در دو ماه اخیر بیش از 17 درصد بوده است. با توجه به تداوم جنگ اوکراین و کاهش میزان محصولات در سال زراعی پیش رو، انتظار تداوم این روند در ماه‌های آینده وجود دارد.

با توجه به این شرایط و از آنجا که هنوز رشد قیمت جهانی محصولات خوراکی در بازار داخلی تخلیه نشده و قیمت‌های داخلی افزایش کمتری داشته‌اند، انتظار می‌رود که گروه‌های مربوطه در بازار سرمایه نظیر محصولات غذایی و زراعت، در ماه‌های آینده با افزایش محسوس درآمد و البته افزایش متناسب هزینه‌ها مواجه شوند. لازم به ذکر است که رشد قیمتی سهام در دو گروه مذکور هنوز از میانگین بازار سرمایه کمتر است و انتظار می‌رود در ماه‌های آینده این گروه سهم محسوسی در رشد بازار داشته باشد.

ارزش بازار سهام و ارزش محاسباتى سهام بعد از افزایش سرمایه

ارزش بازار سهام : نرخ بازده سرمایه‌گذار طى یک دوره در صورتى‌که خرید اعتبارى صورت گرفته باشد از فرمول زیر محاسبه مى‌گردد:

rt = [ pt+1 – pt + dt – i (1-m)pt ] / mpt

p_t: قیمت ابتداى دوره

P_{t + ۱} : قیمت انتهاء دوره

i : نرخ بهره وام

(m ـ ۱)P_t: وام کارگزار

(m ـ ۱)P_t: هزینه بهره وام کارگزار

mp_t: مبلغ سرمایه‌گذارى نقدى خریدار (سپرده)

نرخ بازده سرمایه‌گذار عبارت است از مابه‌التفاوت قیمت ابتدا و انتهاء دوره به‌اضافه سود نقدى منهاى هزینه بهره وام کارگزار تقسیم بر مبلغى که سرمایه‌گذار به‌صورت نقد نزد کارگزار سپرده است.

ارزش حق تقدم

از نظر تئوری، ارزش حق تقدم، چه با سهام منتشر شود و چه بدون سهام، باید یکسان باشد. وقتى‌که سهام با حق تقدم منتشر مى‌شود. ارزش حق تقدم آن برابر است با:

= ارزش هر حق تقدم

ارزش بازار سهام داراى حق تقدم

–

تعداد حق تقدم مورد نیاز براى خرید یک سهم / قیمت پذیره‌نویسى

+

۱

ارزش بازار سهام بعد از افزایش سرمایه

ارزش محاسباتى سهام بعد از افزایش سرمایه به‌شرح زیر محاسبه مى‌شود:

= ارزش محاسباتى سهم بعد از افزایش سرمایه یا

ارزش حق تقدم ـ ارزش بازار قبل از افزایش سرمایه

(قیمت پذیره‌نویسى × تعداد سهام جدید)

+

(ارزش بازار هر سهم × تعداد سهام قبلى) / مجموع سهام جدید و قدیم

ارزش بازار هر سهم در بازار مى‌تواند به‌دلیل دخالت سایر عوامل از ارزش محاسباتى بیشتر یا کمتر باشد.

سهام عادى شرکتى که داراى حق تقدم نیز مى‌باشد، به قیمت ۳۴۰۰ ریال فروخته مى‌شود. ثبت شرکت سهامی خاص به‌هر سهامدار اجازه داده شده در ازاء هر پنج سهم خود یک سهم جدید یا قیمت ۱۰۰۰ ریال خریدارى کند. ارزش هر حق تقدم برابر است با:

= ارزش هر حق تقدم

قیمت پذیره‌نویسى

–

ارزش بازار سهام داراى حق تقدم / (تعداد حق تقدم مورد نیاز براى خرید یک سهم + ۱)

ریال ۴۰۰ = ۶/۲۴۰۰ = ۱ + ۵ / ۱۰۰۰ – ۳۴۰۰ =

و ارزش محاسباتى هر سهم بعد از افزایش سرمایه برابر است با:

ریال ۳۰۰۰ = ۴۰۰ – ۳۴۰۰ = ارزش محاسباتى هر سهم

انتظار مى‌رود پس از انقضاء موعد حق تقدم، قیمت سهام بدون حق به اندازهٔ ارزش حق تقدم کاهش یابد. از نظر تئوری، رابطه زیر برقرار است:

= ارزش بازار فاقد حق تقدم

ارزش بازار سهام داراى حق تقدم

–

ارزش حق ارزش بازار سهام تقدم در زمانى‌که سهام با حق به فروش مى‌رسد

ارزش هر حق تقدم در موقعى‌که سهام بدون حق فروخته مى‌شود مساوى خواهد شد با:

= ارزش هر حق تقدم

قیمت پذیره‌نویسى

–

ارزش بازار سهامى که بدون حق فروخته مى‌شود /تعداد حق تقدم مورد نیاز براى خرید یک سهم جدید

خط‌مشى تأمین مالى

شرکت همواره درگیر انتخاب بهترین منبع تأمین مالى با توجه به عوامل محیطى است. در ادامه این بحث، شرایط مختلفى تشریح مى‌شود که در آن روش‌هاى خاص تأمین مالى تناسب بیشترى دارند.

یک شرکت سهم در نظر دارد وجوه مورد نیاز خرید کارگاهى که ۱۳۰۰ میلیون ریال ارزش دارد و با استفاده از بدهى و یا از طریق انتشار سهام ممتاز تأمین کند. قانون تجارت نرخ بهرهٔ بدهى بعد از مالیات ۱۸% و نرخ سود سهام ممتاز ۲۲% مى‌باشد. نرخ مالیات نیز ۴۶% است.

جزئیات خبر

بورس24 : در هفته های اخیر ارزش بازار صنعت غذایی بیش از 29 هزار میلیارد تومان و ارزش بازار صنعت قند و شکر 29 هزار میلیارد تومان کاهش یافته است. در مقایسه با سقف تاریخی بازار در مرداد ماه 99 ارزش بازار این دو صنعت به ترتیب 68 هزار میلیارد تومان و 15 هزار میلیارد تومان افت کرده که برابر با 40 درصد کاهش است.

بازدهی صنعت غذایی در سال 99 برابر با 81 درصد بود اما از ابتدای سال تاکنون به بازدهی منفی 26 درصدی رسیده است. بازدهی صنعت قند و شکر نیز در سال 99 برابر با 109 درصد بود اما در 7 ماهه ابتدایی سال جاری منفی 27 درصد بازدهی داشت.

صنعت غذایی بجز قند و شکر

ارزش بازار صنعت غذایی طی 5 سال اخیر 4،6 برابر شده و از 22 هزار میلیارد تومان به 104 هزار میلیارد تومان رسیده است. ارزش بازار این صنعت در سال های 95 و 96 در محدوده های 22 هزار میلیارد تومان قرار داشت که در سال 97 به 27 هزار ارزش بازار سهام میلیارد تومان رسید. اما در سال 98 با جهش 188 درصدی همراه شد و به بالای 78 هزار میلیارد تومان رسید. در 5 ماهه ابتدایی سال 99 و در فاز صعودی بازار ارزش بازار این صنعت بیش از 2 برابر شد و از 172 هزار میلیارد تومان نیز فراتر رفت اما پس از آن که بازار در فاز نزولی حرکت کرد ارزش بازار آن کاهش یافت و در ابتدای خرداد ماه به 130 هزار میلیارد تومان تقلیل یافت. در فاصله بین خرداد تا هفته ابتدایی شهریور ماه امسال که بازار رشد کرد ارزش بازار این صنعت نیز نسبتا افزایش یافت و به 133 هزار میلیارد تومان رسید اما در هفته های گذشته بیش از 29 هزار میلیارد تومان افت داشت و هم اکنون به 104 هزار میلیارد تومان رسیده که نسبت به سقف تاریخی خود در مرداد ارزش بازار سهام ارزش بازار سهام 99 حدود 68 هزار میلیارد تومان معادل 40 درصد فاصله دارد.

صنعت غذایی در کل سال 95 تقریبا هیچ بازدهی نداشت. در سال 96 نیز بازدهی این صنعت منفی 2 درصد بود. اما در سال 97 به بازدهی 22 درصدی رسید و در سال 98 از 191 درصد فراتر رفت. در 5 ماهه ابتدایی سال 99 120 درصد بازدهی داشت اما در 7 ماهه پایانی سال 99 در مسیر سراشیبی بازار بازدهی آن به منفی 18 درصد رسید. بازدهی کل سال 99 صنعت غذایی برابر با 81 درصد بود. در ادامه روند کاهشی بازار در دو ماهه ابتدایی سال جاری بازدهی این صنعت منفی 8 درصد بود اما در فاصله بین خرداد تا هفته ابتدایی شهریور ماه به مثبت 2 درصد رسید. بازدهی کل 7 ماهه اول سال 1400 این صنعت منفی 26 درصد بود.

ارزش بازار صنعت قند و شکر در 5 سال اخیر بیش از 15 برابر شده و از 1،4 هزار میلیارد تومان به 21،5 هزار میلیارد تومان رسیده است. ارزش بازار این صنعت در سال های 95 و 96 به ترتیب 1،4 و 1،5 هزار میلیارد تومان بود که در سال 97 به 2،2 هزار میلیارد تومان رسید و در سال 98 حدودا 2 برابر شد و به 4،1 هزار میلیارد تومان رسید. در 5 ماهه اول سال 99 ارزش بازار این صنعت از 36 هزار میلیارد تومان نیز فراتر رفت اما از آن زمان تاکنون همچنان در مسیر کاهش قرار گرفته و با افت حدود 15 هزار میلیارد تومانی معادل 40 درصد کاهش یافته و به 21،5 هزار میلیارد تومان رسیده است.

صنعت قند و شکر در سال 95 هفت درصد بازدهی مثبت داشت. این میزان در سال 96 به 41 درصد افزایش یافت و در سال 97 به 88 درصد رسید. در سال 98 بازدهی این صنعت شیرین برابر با 246 درصد بود. طی 5 ماهه اول سال 99 صنعت قند و شکر 156 درصد بازدهی داشت اما در 7 ماهه پایانی سال گذشته 19 درصد افت کرد و بدین ترتیب کل بازدهی سال 99 این صنعت به 109 درصد رسید. از ابتدای سال جاری تا کنون بازدهی منفی 27 درصدی داشت. صنعت قند و شکر نه تنها در دو ماهه ابتدایی بازار که روند ریزشی بازار تداوم داشت بازدهی منفی 4 درصدی داشت بلکه از خرداد تا شهریور ماه سال جاری نیز به بازدهی منفی 9 درصدی رسید.

ارزش دلاری بورس تهران؛ از دولت احمدی نژاد تا رئیسی

اقتصادنیوز نوشت :ارزش دلاری بورس تهران را بر مبنای نرخ دلار نیمایی محاسبه می کنند که در این گزارش نیز از همین روش استفاده شده است.

در سال‌های اخیر تغییرات ارزش دلاری بورس اوراق بهادار تهران از روند نرمالی پیروی کرده است. در سال ۸۹ ارزش دلاری بورس ۱۱۸ میلیارد دلار بوده است و در پایان بهمن ماه سال ۹۸ ارزش دلاری بورس تهران به بیش از ۱۳۰ میلیارد دلار رسیده است.

در سال ۹۹ با افزایش ورود سرمایه به بورس اوراق بهادار، رکورد ارزش دلاری بورس شکسته شد و در ۱۹ مرداد ۹۹ به ۴۲۷ میلیارد دلار رسید.

پس از این رشد، ارزش دلاری به دلیل کاهش ارزش ۵۰ تا ۷۰ درصدی قیمت سهام نمادهای مختلف به کانال ۲۰۰ میلیارد دلار برگشت. در سال ۱۴۰۰ این روند به صورت منطقی پیش رفته است. در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ و پس از تغییر دولت ارزش دلاری بورس تهران افت ۲۷ درصدی داشته است. اما در سه ماهه ابتدایی سال جاری ارزش بازار رشد کرده است. در ۲۰ تیر ۱۴۰۱ ارزش دلاری به ۲۱۹ میلیارد دلار رسیده است.

عمدتا ارزش دلاری بورس تهران را بر مبنای نرخ دلار نیمایی محاسبه می کنند که در این گزارش نیز از همین روش استفاده شده است.

بیشتر بخوانید :

بازارهای مالی شوکه شدند/ ارزش دلار و یورو برابر شد

قیمت طلا ریخت/ دلار وارد فاز جهشی شد

برای شناخت اهمیت ارزش دلاری بورس باید با نحوه محاسبه آن آشنا باشیم. در محاسبه ارزش دلاری اولین و مهم ترین نقش را نرخ دلار انتخابی ایفا می کند به صورتی که تا چند سال پس از افزایش نرخ دلار از ۴۲۰۰تومان ؛ ارزش دلاری بازار را با همان نرخ محاسبه می کردند که باعث افزایش حباب گونه این ارزش شد اما در ارزش بازار سهام حال حاظر از نرخ نیمایی برای محاسبه این ارزش استفاده می شود که با تقسیم ارزش ریالی بازار بر آن می‌توان ارزش دلاری بازار را محاسبه کرد.

به همین دلیل با افزایش قیمت دلار ارزش دلاری بازار کاهش می‌یابد اما افزایش قیمت دلار باعث افزایش ارزش سهم‌های بورس نیز می‌شود. استفاده اصلی ارزش دلاری بازار سرمایه برای مقایسه آن با بازارهای جهانی است و برای مقایسه عملکرد بازار در سال‌های مختلف نیز استفاده می شود.

با توجه به شرایط تورمی اقتصاد ایران در سال های اخیر تحلیلگران بازار سرمایه به سهامداران پیشنهاد می کنند در انتخاب سهام خود، سهم های دلاری را انتخاب کنند.

سهم های دلاری به سهام هایی گفته می شوند که نوسانات نرخ دلار بر این سهم ها به صورت مستقیم تأثیرگذار است. ویژگی اصلی این شرکت ها درآمد های دلاری و هزینه های ریالی است. در بورس تهران می توان سهم های صنایع فلزات اساسی، محصولات شیمیایی، استخراج کانه های فلزی و فرآورده های نفتی را سهام دلاری دانست.